De. particula ex. pretioso et. viuifico. ligno Sacratissimae. Crucis Saluatoris. Iesu. Christi desumpta sacris. imaginibus. et. elogiis eodem ligno incisis insignita, et in Apostolico Sacrario asseruata commentarius, a F. Angelo Rocca Camerte, August

61쪽

Grad IeSancti Gregorii Nasni.

- De Sanctissimae Crucis Particula

Biblio theca Angelica M.XXIX.

dices, quem Sacrari Basilicae Sancti Petri librum exitus, vel mandatorum Vulgo vocitare solent, dum aliquid pro Sacrario, vel Basilica faciendum curant. Hunc item in modum Crucifixionis Dominicae Imago per pictoriam artem quattuor clauis inpraesentata inuenitur in perantiquo Sancti Gregori Graduali in membrana conscripto,notis musicis antiquis insignito, Iconibus, aut Imaginibus, etsi satis rudibus, prout illa ferebat aetas, ornat . Huius generi.Gra- duale, quod in Bibliotheca Angelica , publicae dicata comoditati Romae in Aedibus Augustinianis,asseruatur,omnia comprehendit, quae in Missis totius anni iuxta temporum, ac dierum festorum varietatem a Cantoribus in choro cantari lent; hoc autem non est proprium Sancti Gregori exemplar, sed ex eo desumptum , vel descriptum circa Ann.Dom. M .XXIX. ut videre est in quibusdam Notationibus, aut Regulis de Cyclo solari, lunari,dei pacta, De Anno bissextili,deq. alijs rebus ad computum Ecclesiasticu pertinentibus , quae ipsi Graduali praeposita leguntur. Dicti vero Gradualis exemplar fuit concinnatum,& editum a Sancto Gregorio Magno, qui etiam Antiphonarium edidit, & Ecclesiasticam musicam reformauit di-

uersis

62쪽

In Aposolico Sacrario asseruata

uersis in locis, praesertim ver in Gallia , Scholam Cantorum in Basilica Sanisti Petri, Win Basilica Lateranensi Romae instituit, ut Ioannes Diaconus in eiusdem S. Gregorij Magni ita scriptum reliquit Qu'd tandem dictu Gradualis exemplar fuerit Sancti Gregorij agni, apertissime constat ex quadam Rubrica ad

frontem Gradualis, ac Dominicae primae Aduentus Domini conscripta hisce verbis:Gr ritis Papa Scc. mpo it hunc libellum tisicae artis Schoia Cantorum Anni circuli. Hac igitur Crucifixionis

Dominicae Imaginem Sancti Gregori Magni tempore, quod fuit ante mille annos, quattuor clauas repraesentatam fuisse constat. Hanc super Cruce extat etiam Titulus fiericosuetus hisce verbis; IAS . NAZARENUS REX. IUDAEORUM . Qua uis enim talis Titulus in ipsemet Crucifixione Dominica Hebraice, rarce ac Latine fuerit conscriptus, ut Lucas, Ioannes Euangelistae sancti testantur,&ipsemet Titulus , tribus hisce constans lin- Etli S Hebraico more , a dextra scilicet ad sinistram conscriptis, in Basilica Sancti Crucis in Hierusalem asseruatus, re ipsa docet uti a demostratu fuit in Crucifixione tame Dominica repraesentanda Latine tantum scribi, pingi, sculpi solet, prima Tituli voce sola originem ,

reformata a Gregorio Magno. Io Diae. lib. 2.c.6.

63쪽

s. Elem. s. Nicol. in Carc Coemet. Iulii. I. B. Con stan via

3 D Sanctissimae crueis Particula lGrscam retinente per secundam praesertim vocis litteram H,quae apud GraecoS H- , Ita, V citatur, lapud Latinos conuertitur ira, E longum, ut IH S, IESUS . Hinc imperiti Graecos charactere ignorantes, scribunt, Iesu S, cur1

aspiratione hunc in modum, hesis, Vel Ism,per abbreviatione , secundam litteram huiusce vocis IH , esse aspirationem putanteS, ignoratione linguae Graecae decepti. Hunc item in modum Dominica Crucifixiocernitur repraesentata in Abside Ecclesiae Sancta Clementis musitio perantiquo decorata In Confessione quoque subterranea Sancti Nicola in carcere Tulliano antiquissimis picturis ornata; Necnon in Iuli Paps primi Coemeterio,quod est in vinea Ordinis fratrum Eremitarum S. Patris Augustini ad Viam Flaminiam, ubi erat vetustissima Ecclesii a S. Valentini, Crucifixio Dominica quattuor clauis repraesentatur. Ide crucifiged modus cernitur in antiqui Limo Beatae Constantiae, Constantini Magni Imperatoris filiae templo, quod est in via Nomentana prope sanctam Agnetem, ubi pluribus in locis Crucifixio Dominica quattuor clauis praestita repraesentatur. In Architio item Basilicae Sancti Petri asseruatur Codices, nuscripti duo perantiqui, in quibus mago

64쪽

In postilico Sacrario Gruata pChristi Domini quattuor clauis Cruce arfixa cernitur picta In Aegypti etiam Civitate, quae Alexandria Vocitatur, inuenta olim fuit Imago Crucifixi argentea, quattuor clauis assi xa lignea Cruci, ad cuius tergum Ruthena leguntur verba, ligno incisa, in quibus fit mentio de tertiadecima Mensis Februarisdie ac de Reuerendo Patie, Martiniano. Hic autem Imago donata iam fuit S. R. E. Cardinali Comesi, Monas asseruatur. Eamdem insuper quattuor clauorum Crucifixionem Dominicam non solum in alijs qua plurimis Romae locis, vertimetiam in multis Italiae partibus me inuenies memini, dum inter visitandam Sodalitatem Augustinianam, Italiam fere totam peragraui una cu Generali eiusdem Sodalitatis Magistro Spiritu Uicentino, cuius era a secretis Iacobus item Cret serus o Societate Iesu, Vir Doctissimus,4 varia

eruditione clarissimus, qui permulta, &scitu quidem digna tribusq. tomis comprehensi de Sanctissima Cruce conscripsit,multas antiquas Christi Crucifixi imagines reperihi testatur, in quibus singuli pedes singulis clauis guntur, qualis etiam fertur inquit antiquissima imago illa, quae in Chiemensi Monasterio Bauaria osteditur. Istuc ipsu indicare videtur Lipsius, Vi

dria ea gypta . Card. Comensis.

. . I. I. I.

65쪽

Graecia. venetiae. Treuir. . .. . Ioan.Z aena p. I. Annal. pag. l .

eruditissimus,& ubiuis fere gentium notissimus. Na in lib. 2. de Cruce vetere crucifigendi mo

rem quantum adnumerum clauorum arbitra

rium fuisse ostendit, uti etiam nos loco sim di ximust Si tamen inquit ipsius dicto in libro

de Chrso quaeritur, quant lata scilicet admurrae-rum clauorum nescio ait) in dissensu Patrum, non es meum arbitrari. Haec ipsius . At in Notis ad secundum librum de Cruce cap. 9. palinodiam canit, dum sententiam de Crucifixion Dominica, quattuor clauis represctata sequi videtur hisce verbi. Atque ego eis negaui me deci re , pronior tamen sum in hanc partem. In exemplisi inquit Graecia hodie intelligo passim Christum C mi . x et sparatis pedibus sic pingi. Vidistis id υ Vere ρι

in Gentis eius Templo,tumo alibi in antiquioribus plecta ris. Audiso Treuiris clauum, qui asseruatur, diserte in memorijs antiquisscribi, Clauram pedis dextri. Addo aseum,Consutinum Imperatorem quosdam ex his claui, id

quoque multitudinem suadet 2 inseruisse apiti Statuae, qua suo nomine Consantinopoliposuit. Haec Lipsius ex Lonara,qui in tertia Annaliu parte, de stimulachro ipsius Constantini Maga aeneo mira magnitudine , atque arte antiquae manus pene viventis instar expresso ita etiam inquit: Diuinus Imperator suum illi nomen indidit , elatiis quibusdam Capiti insertis , qui corpus Domini fatuiss

66쪽

In Amsolico Sacrario asseruola 'ra Crucio erant. Hucusque Onara . Ex tot igitur tantorum Virorum, tam scilicet Veterum, quam recentiorum Scriptorum monimentis, aut sententijs; necno ex tanta multitudine Picturarum antiquarum , quae in diue sis Europae locis inueniuntur, Sculpturi Ditem quae ad rem nostram pertinent, adiecti S, Crucifixionem Dominicam quatitior clauorum fuisse, facile credi valet, vel vix negari potest, rebus omnibus, quas ad hanc rem comprob uadam in medium attulimus, diligenter pensitatiS, prε- sertim vero veneranda antiquitate haud negle

cta, quae talem pingendi, taculpendi morem non sine valida ratione admisisse censenda est, quippe quae tepori Passionis Dominicae satis

propinqua erat, vel ab eo tepore minus remΟ-ta, Mad veritate historis antiquq suscipiendam magis idonea. Non desunt autem qui ad maiorem Iudaeorum saeuitiam indicandam tres tantum clauos in Dominica Crucifixione adhibitos fuisse contendant; huic opinioni Alphosus Tostatus annuere videtur in Paradoxo .

cap. Io.ob hanc praelertim rationem: uia cum his inquiunt sussciat numerus, talis etiam clauorum

numerus maiorem asser cruciatum nam tribus tantum adhibitis in Cruci ione clatiis, Utrumquepedem,aLIer Icilicet alterisuperpositum uno tantum clauo con

Crueifi-xio Dominica quattuor clatiorum ii Picturis . scul pluris aqua criptoribus antiquis

67쪽

De Sanctus crucis Particulagi oportuit,quem clauum longiorem , crassiorem fuisse,

necnon magis,atque agis terebrasse pedes, maioremque

dolore attulisse dicas necesse est. Egoici,cum Gret- sero utrumque pedem uno tantum clauo perforandi modum , non solum ineptum, sed etiam

ossi tun fracturae valde idoneum esse affirmo; ctim tamen nullum Christi corporis os confractum fuisse aperte constet Adde, quod huius lgeneris clauum ceteris clauis longiorem,& crassiorem a quopiam inuentum', aut visum fuissentisquam narratur inter tot Scriptores, qui hac de re conscripserunt. Quamuis autem hac ire, ut ait Gret serus, nihil certi statui queat ego tamen de Crucifixione Dominica quattuor clauis praestita sententiam omnino sequor, rati nibus, WScriptorum antiquorum δε quidem insignium auectoritatibus, necnon Picturis in

Sculpturis antiquis persuasus. Quid tandem factum sit de quatitior illis clauis, Gregorius Turonensis in primo de gloria

Martyrum libro ita inquit D sunt quos pra Δ-ximus aptatos infraenor equi scilicet Costantini 2 teritius proiectus infretum c ad mare videlicet tranquilluredde dum quartum asserunt esse de um in capite Si tuae Constantismaec ex Gregorio Turonensi,cui

de avo, quem fraeno sui equi Constantinus Imperator immisit; de altem,quo suam Con

68쪽

In Apostolico Sacrario a seruata s3

CIavorsi multitua

tantiniis te galeam muniuit, Nicephorus it. 8 Niceph. cap. 29. Eigonius libro . n. 2 T. de Imperi sigon. occidentali, ali astipulantur. Non desunt vero qui scribant, ex illis quattuor unum Treuiris asseruari,ut iam diximus calterum Mediolani Tertius autem ex illis Romae in Bassilicari an pisilieactae Crucis in Hierusalem asseruatur, cum Titu li 2 in lo sanctilIima Crucis in Portione Ligni eius uἰς lem, ut ego ipse vidi non semel. Quamuis autem in Crucifixione Dominica

clauocquattuor, non plures, nec pauciore ad-

ibito tu ille censeamuS, Icut omnia, quae pro do unde

hac re in medium hucusque attulimus, id ita es t ηδ - - se facile nobis persuadent iueri tame potest, ut

plureSeorumdem clauorum particulae diuersis in locis reperiantur. Christiani enim, praesertim ver antiquiores , Instrumentorum Passionis Dominicae amantissimi ubi vel minima Ia L. particulam ex clauo Dominico nacti essent, ut ait Gretserus, integro clauo thesaurum illum sanctissimum includebant, quo accidit, ut ob aliquam partem claui Dominici totus latius censeretur sacer. Fieri etiam potuit, ut multi ad imitationem clauorum Dominico um , inquit Gretserus, alios sibi fieri curarint, eiusdem formae ac magnitudinis, ut, cum sibi non liceret

ipsum prototypum obtinere, saltem effigiem ex

illo

69쪽

s Sanctissimae Crucis Particula

illo expressam,& et fictam possiderent, colerent. Sed non propterea multiplicati sunt claui Dominici, sed potius ipsorum similitudines, imaei ne censentur multiplicatae. Adde etiam, quod alicubi fortasse accidit, ut clauus aliquis inter sacras reliquias asseruatus quo quispiam Christi Domini Martyr confixus est , unus ex ipsis Passionis Dominicae clauis fuerit existimatus. Id quod Gretseru cum Cardinale Baronio recte obseruauit. Vel fieri potuit, ut claui, quibus at fixa fuit Tabella, siue Titulus, claui Crucis dicantur, habeantur: Cyprianus enim in sermone de Sina, Sion , Tabula tituli clauis Cruci affixam fuisse aisrmat. Vtcumque autem sit, clauos Crucifixionis D

minicae quattuor, non plureS, nec paticioreS

fuisse censendum videtur, si hucusque in medium allata diligenter perpedantur. Haec sunt, quae de rebus quattuor initio propositis mihi dicenda videbantur . Quoniam vero scopum quem mihi proposueram, satis attigisse videor, C Omentario de Partichilae pretioso,in vivifico ligno Saluatoris Iesu Christi desiumpta, in Apostolico Sacrario asseruata, ad laudem, gloriam eiusdem Christi Domini Saluatoris ac Redemptoris nostri, qui pro nostra Redeptione in tali pependit Lignori finem impono.

Amen.

70쪽

In Apostolico Sacrario asseruata sta primatur is videbitis R. P. M. Sac Pal. Apost. Caesar Fidelis Viceia. Ego Raphael Episcopus Zacynthi, Mephalleniet

perlegi opusculum de Particula S.Crucis Reuerendissi. Episcopi Tagastensis, nihilq. in eo inueni dictentiensa Fide Catholica, ionis moribus contrarium, exin imoq. utiliter edi posse, ita iubente Reuerendissimo P. M. Sacri Palati Apostolici. Imprimatur'. Ludovicus Tmlla Magister Sae Palatii Mem