De. particula ex. pretioso et. viuifico. ligno Sacratissimae. Crucis Saluatoris. Iesu. Christi desumpta sacris. imaginibus. et. elogiis eodem ligno incisis insignita, et in Apostolico Sacrario asseruata commentarius, a F. Angelo Rocca Camerte, August

31쪽

rs De Sanctissima Crucis Particula

Quamuis interea Alphabetum Ruthenicu, vel Semiania nonnullis Cyrillo S clauoru Episcopo, aqua inuentori,qui vixit circa An. O. DCCC. LXXVI. adscribatur morae sunt tamen qui dictu Alphabet antiquius esse, Cyrillumq ipsius Alphabeti iasi inuentore,sed cultorem, vel instauratorem fuisse velint, sicut de Alphabetonhyrico, siue S clauonico a S. Hieronymo factum esse diximus in Libro nostro, qui Bibliotheca Vaticana inscribitur mala elliri clauonicos characteres adacto Hieronymo inuentos fuisse passim dicunt Ioannes tamen VIII in Epistola ad Slantopulchruna Comitem , eos a Constantino quodam Philosopho inuentos fuisse narrat ut in nostra Bibliotheca Vaticana videre licet. Quoniam vero Sanctus Hieronymus Scripturam sacram in Linguam S clauonicam in Cyrillus in Ruthenicam vel Semianam transtulisse censentur; propterea dictarum Linguarum characterum fuisse inuentores fortasse dicuntur Immo Cyrillus Sede Apostolica tepore Ioannis IlI.

primus impetrauit, ut in Dalmatia illius Prouinciae Idiomate Diuinum ossicium recitare,ac rem Diuinam facere liceret, ut Aeneas Silvius

testatur in Bohemiae Hrstoria, in videre est in Registro S. Vaticano, in pistoIa Ioannis VIII.

32쪽

In Apostolico Sacrario asseruata r

VIII ad Ssentopulchrum Comitem missi , quam in dicta nostra Bibliotheca Vaticana descripsimus imprimendam olim curauimus Res autem utcumque sese habeat, hanc tamen Dominice Crucis Particulam omnino antiqua & plures ob causas celeberrimam esse constat. Haec de Particulae Dominicae Crucis antiqui

Crucis Lignum quanam ex Arbore fuerit.

R I in re initio proposita satis

explicata, secunda aggrediemur. Qua in re tractanda, ireuissime quidem perscrutabimur, quanam ex Arbore fuerit Sanctim mae Crucis lignum: variae naque sunt, incertae Scriptolum opiniones. Sunt qui ex quattuor lignis, alij ex tribus, alij vero ex uno ligno Dominica Cruce tam fuisse velint Beda in collectaneis,& Ioannes CantacuZenu in Assertione cotra Mahomettu ex Cupres , Cedro,Pino,& Buxo Crucem Domini compactam fuisse scribunt: disserunt autem inter se quantum ad Iignorum situm iuxta quattuor lignorum frusta, quae, ut ait Innocentius in sermone de uno Martyre

Seenndit quaestum Bedit . I

Cantacu. Quattuor lignorum species a

33쪽

Crux ex quattuor lignorum fit ustis Quattuor lignorum specIes

c. s. de Cruce.

rs De Sancti a Criacis Particuti quattuor fuerulu, tipes videlicet erectus, lignum transuersum truncus suppositus, in quo scilicet sustentatur,vel assiguntur pedes; at tutus superpositus. Sunt etia qui ex Cedro, Palma, Cupresso , oliua Sanctillimam Crucem factam velint sed hanc lignorum varietatem , aut diuersitatem hac in re magis curi sim, quam veram esse cum Lipsi arbitror r

ex obuio enim is prompto aliquo ligno .robusto quidem ad corporis pondus perse

rendum , aut sustentandum apto, Crucem ip

sam sitisse crediderim cum eodem Lipsio, qui

eam e quercu, tamquam crebra, frequenti

olim,& nunc includia; robulla item, fixioni, latureque apta, factam fuisse censet. Huius generis videtur esse sanctassimae Crucis Particula,

quae nunc prae manibus habetur,4 in Apostolico Sacrario asseruatur. Na meatus lignei, aut venae ligneae, necno color cinericius,vulgo be-rettinuivocitatui, at propter tantam ligni vetustatem obscurus, Mad nigredinem accedens id ita eis praeseserunt, iudicio peritorum' minum tam in arte Pictoria, quam Lignaria Haec de Ligni sanctissimae Crucis nomines, aut specie,ut imagines in hac sacratissima Crucis portione representatas, compendiarijsque Ruthenorum, vel Servianorum Notis quas vulgo

34쪽

In Apostolico Sacrario asseruata p

Notae eo pendia. riat quid.

vulgo breuiaturas appellant ad nomina earumdem Imaginum declaranda instignitas , ac tertio a nobis loco propositas explicemus , proprijsq. nominibu nuncupemus III.

De Imaginibus , Characteribus in Crucis particula incisis.

C mi A igitur re initio proposita , breuiter , sed satis

conuenienter enucleata, tertiam

rem .secras videlicet Imagines in ipsemet Sanctissima Crucis lieno incisas enarrabimus . Vnam quamque, singulo quoque indigitabimus loco, quasi videlicet digito, quide nominatim ostendemus hunc in modum : Sanccissimi Ligni Particula Imaginem, aut formam Sanctissima Crucis repraesentare cernitur. Ad eam Vero partem , in qua Christus Dominus noster, Saluator Redemptor, Cruci affixus repraesentatur, duodecim extant Imagines, ipsemet sacratissimo, uti imastine, diximus, Ligno incisae. Supra ipsum Sanctissim 'βηρος Crucis Lignum lamella aurea instar schedulae, Notis hisce compendiariis cernitur insignita,

35쪽

tas more Graeco re Praesenta

TacitfΟ-biectioni respondetur

et De Sanctis mi Crucis Particula

4l is. s. hoc est lesus Christus. In ipsoautem sacratissimo Ligno, ad eius fronte, sacrosancta Trinitas more Graeco per tres Imagines humanacre praesentatur, Notis item copendiarijs Ruthenicis, aut Semiani S, hisce videlicet vocibus: Suueta Troiza, idest Sancta Trinitas. Quamuis autem hae Notae compendiariae in ipsom et sacratissimo Ligno cuiu ibrinam , aut imagine initio, aut fronte huiusce libri videmus reprε- sentatam super dictas tres Imagines sacras cernantur incisae PeaS tamen , atque id genus alias suis in locis incidendas non censuimus ob Linguae, atque litterarurn ignorationem , nimiam q. locorum angustiam , quam incisio , impressio satis belle ferre non queund No vero , ut huius generi rei succurramus, omne, Imagines, earumdemq. Notas compendiarias Latina explicabimus lingua Notae namqu ipsae, Ruthenica, aut Seruiana lingua , litterioque Ruthenicis, vel Servianis cernuntur incisae,

ut ab ij lite cepi Ruthenis, qui eas interpretati sunt: Etenim Rutheni,& Serviani litteris utuntur fere ijsdem, quae magna cu litteris Graecis habent affinitate,etia si Graeca lingua a Ruthenica Gerulana omnino diuersa existat. Haec de Notis compendiarijs Ruthenice aut Seruiane incisis, ut cetera Imagines, ac Nota eX-

36쪽

In Apostolico Sacrario Esseruata

plicemus. Infra Sanctissi imae Trinitatis Imagines Chri itiis Dominus quattuor clauis Cruci' assi xus repraesentatur. Ad Crucifixi dextram

Sanctus Paulus Apostolus, deinde Maria Clem lphi, prope autem C mcifixum eata Mario semper Virgo, in Christi Domini Mater Adl

sinistram vero S. Petrus Apostolus, deinde Maria Magdalena, de prope Cluci rixum Sanctus Ioannes qui fuit Discipulus Iesu Euangeli sta, quem etiam Iesu Christus prae ceteris Discipulis familiarius diligebat, cui etiam tamquam filio matrem suam commendauit , repraesentantur, ut ex Notis compendiarijs aliqua ex parte, ex verbis ipsi usinet Euangelistae Ioannis colligitur dicentis Stabant autem xta Crucem, Iesu Mater eius , O Soror Matris eius Maria Cleophae . Maria Magdalene . Cum vidisset ergo Iesus Matrem , ct Discipulum santem , quem diligebat, dicit Matrifuae e Mulier ecce Filius tuus. Deinde dicit Mi stilo Ecce Mater tua, Et ex illa hora accepit

eam Discipulus in sua. Hoc in loco S. Euangelista Ioannes mentionem facit de se , tamquam de quodam altero, ut ait Lyranus , postquam mentionem fecit de Beata Maria semper Uirgine, Christi Domini Matre, nec non de matris Domini Sorores, Maria scilicet Iacobi minoris Matres, Filia Cleophae , ac de Maria Magdalenas

Christus

Dominus quattuor clauis Cruci af. fixusa Saerae .magines ad altera Crucis

partem

repraesentata.

37쪽

Eeelesiae fundame

Cur s. Paulus ad dextra s. Petrus adsinistram Beniamin

quid.

1a Sanctissimae Cruci Partisula lena, quae ter alias Mulieres Iesum sequutae fuerat,in ante Crucem steterunt, ut etiam alij narrant Euangelistae. Quamuis autem Euangelistae nullam de Beato Petro hac in re mentionem faciant, QS Paulus ibi esse non potuerit Auippe qui post CKristi Domini Ascensionem 4 Glorificationem ad Christianam fidem vocatus fuit, ad Apostolatu assumptus psi tamen tamqua gloriosi Apostoli, per quos Christianae Religionis sumpsit exordium , ut

Catholica Ecclesia cantatri Necnon tamquam Principes eiusdem Ecclesiae, quae in pretiosis simo Christi sanguine effuso in Cruce fundata fuit, opus humanae Redemptionis consummatum, Omnibus Ecclesiae Sacramentis e latere Christi emanatis , hoc in loco repraesentati cernuntur, Paulus Videlicet ad dextram δε Pe

trus ad sinistram quia ille post Christi Domini

Glorificationem 'per quam dextra insinuatur: Hic vero ante Passionem eiusdem Domini, per quam sinistra significatur. Adde etiam quod Paulus fuit e Tribu Beniamin , quae vox Hebraica est,in Filius dextrae Latine interpretatur, ut in Commentario nostro hac de re con

scripto,& fusissime quide explicatu fuit, multis hinc inde picturis , aut musi uis perantiquis in mediu allatis, multiplici ratione coprobatis

38쪽

In Ansolico Sacrario asseruata

Supra Christi Domini caput ad Crucis frontem arduae leguntur voces Iesus Christus ijsdem tamen Notis compendiarijs, quas nuper in medium attulimus. Infra eius pedes, MortiScaput, iue Imago cernitur inferius autem S. Basilius, Ianctus Chrysostomus, Doctores Graeci,qui aduersius Haereticos contra Sanctissimam Trinitatem blasphemantes conseripserunt, repraesentantur, ut Notae compendiariae

ostendtInt.

Ad alteram lacratissima Crucis ligni pamtem, in qua sanctissima semper Virgo, christi Domini Mater cernitur repraesentata, decem extant Imagines , ipsemet sacratissimae rata Crucis ligno incisae. Supra ipsum simctissimae iii ImCrucis lignum lamella item aurea schedulae e ζ D instar Notis hisce compendiarijs cernitur in si pxκις' δgnita FSxs hoc est, IMO, CHistiae Ad ipsius: ''

autem sacratissimi igni frontem Nicolaues.Nieola- Myrensis Episcopus, Ruthenorum Patronus, 2 Myre Notis Ruthenicis, aut Servianis repraesenta-ltur. Quattuor item hoc loco Euangelistas vide Quattuor relicet: na ad Beatae Mariae semper Virginis Dei parae dextram Matthaeus per faciem H minis Marcus per faciem Leonii; Ad laeuam autem eiusdem Virginis ac Matris Domini Ioannes per faciem Aquilae; Lucas autem per

39쪽

a Sanctissima Crucis Particula

canticu.

faciem Bouis repraesentati cernuntur infrae.

Dei parae semper Virginis Imaginem Sanctus Gregorius Naesanrenus Episcopus, ioctor, Ruthenorumque item Patronus Et paulo inferius ad dextram Sanct us S ergius, ad sinistra Sanctus Niconus,ambo Mai tyres, in Graecia solemniter celebrati, Notis Ruthenorum compendiarijs repraesentati cernuntur. Deipara vero Maria semper Virgo Filium suum vnipenitum , Deum scilicet, atque Hominem in sinu suo gestare, atque circumcirca habere conspicitur Eulogium , aut Elogiu, vel Encomtum talingua , quam litteris, aut Notis Ruthenorum aut Servianorum compendiarijs constas, Latine autem ab ipsis Ruthenis redditum in hanc verborum formam. Honorabilior, ct e gloriosor Ch

rtibinis. Haec ibi Adde etiam,quod vere honorabilior, gloriosior non solum Cherubinis sed omnibus Angeloru horis; quia, ut catat Ec

clesia Exaltata es Sacra Dei Genitri uper Choros Angelorum ad Caelestia Regna hoc est super omnes ta angelicas, quam humanas CreaturaS, que cumque ille sint, tamquam Victrix, ac Triumphans exaltata est, quippe qui de omnibus haeresibus triumphauit iuxta illud vetus , iam pridem in Ecclesia decantatum Acroama in honorem Deiparae arte, Reginae victricis, ac triumphati S

40쪽

In pestilico Sacrario a rana'

Eeesesiae canticu

ti in hanc verborum rormam ci Gaude Mana Uirgo, cunctas haereses sola interemis in uniuerso Minido: quae Gabrielis Archangeli dirutis credidis ,dum Ann. Virgo immo hominem genu si is pos partu ri

Virgo inuiolata permansiui. Hae sunt laudes De parae semper Virginis de cunctis haeresibiis in uniueiso Mundo abis interemptis decan. tatae in vera qui lem laudes , quia cuncta Staereses in uniuersi, Murulo sola interenait: Nohi inquam quia sola peperit illum, qui iuxta Psalmistam contribulauit evita Draconum in aquis, hoc est superbias Daemonionim per baptismum, ut ait Glossa: Daemones enim sunt omni u haeresum inuentores Sola igitur Dei- para semper Virgo cunctas haereses interemit quia sola post Filium tanti est apud Deum me triti, gratiae tantae , atque tantae in homines misericordiae, ut per hanc velit, per lucillam possit cunctas haerese expugnare tacun-lctas enim haereses interemit sela,dum Angelo 'credidit dum Christumeu,& Homine sola peperit; du ad Cruce Filiiset gemebuda stetit,si laq. constante in eum fide, fugientibus Ap

stolis, retinuit. Cunctas deinde interemit haereses, dum Euangelium dictauit, hoc est,dum se a Conceptionis, Parturitionis, aut Paritudi-

inigra Partus , Christiq. Pueritiae gesta pan