Christophori Forstneri In 16 libros Annalium, quatenus extant C. Cornelii Taciti notæ politicæ

211쪽

18s NOTAE POLITICAE populi offensiones conc samplis matriem quo scit. ipse amabilior fieret, & acc Ixiox populo: Certe idem TiberiusC gulam sibi successii rum ea maxime causa gavisus est , quod ab illo sua scelera seperatu iri speraret. Dio. Cas1 80

Centes imam rerum venalium θcJ p det referre, quam excreverint, in D lia maxime, venalibus rebus imposita

vectigalia. Hereditates quoque & domtes & legata, quorum olim vicesima pendebatur, non delibantur hodie,sed magnam ill orum partem fiscus rapit. Vilitare aerarium eo subfid O niti. JC.Cesar duas res esse praedicabat, quibus & quaerexetur,& conservaretur, &augeretur potentia, milites ac pecunia

ne bello tutos nos semper esso, & miliatem sine stipendio alere. Dio. sa. --que Onim quies gentium sine armis,ne- quo arma sine stipendiis, nequo stupendia sine tributis haberi queunti

212쪽

AD CORNEL. TACIT. I 87 Optime rebus mortalium consuluisses' naturam , qua siua ora suminibus, suora' CArsus, utque orginem ita sines Ad rit JA Fluminum derivationes vix unquamst Bene successisse perpetua observationei l motatum est,nec enim sibi vim inferri' Datura patitur. Id quoqui morum Tiberii fuit,continuinis Are imperia m. J Sit nePrincipi aut Re- , buspub.utilius imperia & magistratus a continuare, deque modis omnibus , quibus eminentium virorum spiritus; atque potentia depriminatur,asib latis iij sime differam.

Finis Notarum politicarum

in librum primum Annalium C. CORNELII TACITI

213쪽

Ad Librum II Annalium.. C. CORNELII TACITI QR petitum Roma acceptumque Regem, quamvis gentis Arsacidarum, ut externum aspernabantur J Alienigenam dominum nemo patitur lubens ; Cura ib. . placidius est,suis parere. Et vix nulla ratio est, quae gloriosis factis nomen suum extenderit,nisi ductu atque auspicio suorum Principum, suorumque ductorum. Assyrios, Persas ,

dalos , Gothos vide caeterosque Martios populos: ex suo sanguine Principes,atque duces habuerunt. Israelitas Maximus Deus ex suis fratribus regem legere jussit; & lege regia Germanorum cautum est, ne nisi Germanus ad

214쪽

AD CORNEL. TACIT. 18sImperium vocetur.Exterorum imperial raro diuturna fuere. omitto vetera.

Angli Franciae possessione, quam olim

tenuerant, omino exciderunt. Franci

Siciliam eapolitanum regnum in subriam sui olim dominii provincias Dec ipsi diu rotinuerunt; adeo ut praeter majorum suorum sepulchra nitul ibili reliquum habeant. Denique certum' mihi est, ubi vel subjectorum ferocia,

vel aemulorum maligna cura imminet, ii nunquam extero securam fore regni

possessionem.Certe Hispaniarum Rexi Italicarum provinciarum dominium ii non nisi plurima arte politic immensah pecuniae vi, & perpetuis militum &ca- , stellorum praesidiis servat;nec id ossic Te potest, quo minus modo a Gallis, perpetuis Hispanicae potentiae aemulis,md, ab ipsis Italicis Principibus, vel , perta vi,vel arcanis artibus lacessatur. Praeterea, diversi sint populorum mores,diversa ingenia,diversae leges; quidam etiam nec totam sitirmum , necto'

215쪽

rso I POLITICAE tam servitutem patipos t. Tac. Inec nisi pactiombus adstrictum Principem recipere soleant; peregrinus Princeps, qua apud sitos gubernandi

ratione usus fuerat, etiam hic uti volet; quam tamen siibjecti serre vel nequeunt, net dedignantur. Inde mu mura, querelae,&ad privsse a atq; immunitates provocatio;deniquo uoi nosib venitur, i emedium ex Mho.Grte a

morum contra Principem suum siti piorum non aliam magis fuisse causam Batavi asserunt,qi am quod Rex ear tione,quam in Hispania usir abat, etiam in Belgio regendo contra privit gia & immunitates populorum uti vellet. in Hieron. f one g. 1. debest. μι) Ita Frisii, cum Saxoni bus tum temporis Dominis sitis rebellassent,causam ago re jussi, morum tumultuumq; non a liam fuisse causam responderunt,quam

in novello dominatu praeter jus & pacti fidem postulata, perque vim & contu meliam exacta tributa; quaeque in priam

216쪽

AD CORNEL. TACIT. I9Icipatu, ac populo imperiis sueto ferri non possent,ea populo libero &contu meliarum impatienti irrogata. VHo m.xxxIx.hist. Fri quapropter ego TrajanoBoccatino assentionassi a ti, unam esse rationem feliciter imperandi populis,qui Optimatum electione,& liab certis conditionibus in alteriusPrincipis ditionem ventui, si nimi-ru a pactis illisPrinceps ne latum quideunguem dis edat,neq; ex legibus, moribus, & institutis subjectorum qui quam immutet,aut iminuat;indeq; politicarum artium & arcanorum magistros,qui natura& institutione liberam& nullo vinculo ligatam dominatione amant,paru huic Principatui aptos esse prudentes qdiu coductores uti caenaculis qualia sunt.Princeps ergo talis vel stam omnibus in novo regno facie r linquere debet,veteres servare leges &magistratus atq; ossiciarios; nec privia legiorum imunitatumq; ulla tentet velabrogationem, vel iminutionem. En, jure

217쪽

192 NOTAE POLITICAE jure civili quoque Proconsul ejusque legatus jubcntur eam provinciae Pa tem ingredi, per quam ingredi moris est, magni enim facere provinciales, servari sibi consuetudinem istam , &husnodi praerogativas. Vlpiam in L q. de st reconsi Et relatum est de Prisco

quodam, qui cum a Mauritio Imper tore Dux exercitui contra Hunnos

Iraepositus esset, & stib advelum in cara, neglecto prisco more nec equo descenderet, nec militem comiter ses taret,ita gravem totius exercitus offensam incurrit,ut lapidibus alioque telorum genere impeditus vix salvus evaserit. Theophylact.Simocat. 3 Ast.) Contra prudentiae laudem meruit amplissimam Philippus II. Hispaniarum Rex, quod cum scripturam, qua delictorum gratiam Lusitanis recenter sabactis facioba publicaret, Lustanica lingua illam confici jussit, solos Lusitaniae Regum titulos usurparit,eaeteris omissis:deniq; cum soleret subscribere diplomatis haec

218쪽

AD CORNEL. TACIT. I93 si haec verba; Ego Rex; hic tantum scriti pserit; Rex cum quinque punctis, :.:ia quae Lusitani vulnera appellant : pror- ά sus ad moremLusitaniae Regibus usit 1 tum. Coms ... de conjunct. regni Lusit.

- Qua animi moderatio-i ne sit in Belgio quoque usus esset idem, Rex,hodieque illas provincias imperio: sito teneret:quarum abalienatio non liunde processisse videtur , quam ab ambitione Cardinalis Graiavellani, ii troductione novorum Episcoporumi decretis inquisitionis Hispanicae,& p

rcgrinorum ad honores, cum quadam

incolarum injuria evectione. Et ut' summatim dicam, quod per exemplO- rum multitudinem eunti prolixe dicendum foret, fuit haec fere semper, ' estque hodie pene unica civilium aremorum causa quod Principibus per suas im est,immunitates, & praerogativas populis non alio fine concedi , quam pueris plorantibus cerasa,& crepundiazauserenda rursus, cum plorarei de-

219쪽

NOTAE POLITICAE desierim. Inde contra leges & mores

patrios & privilegia factum ab altera

partium altera semper conqueritur.

Hicque peregrinos in politica scientia esse illos constat, qui stuprum violenter illatum Lucretis causam fuisse putant exigendorum ex Urbe Roma Re-γ.Occasio fuit,no causa; quemadmodu id jam ante a N.M.&Boccalino Observatum est. Causa mutati status fuit Tarquinii tyrannis,&Senatus auetor,tas contr* vetera instituta ad unum tra ducta;deniq;mutata prioribusRegibus usitataRemp.administrandi ratio.Spectabant igiturRomani etiam ante 1llatu Lucretiae stuprum ad rebellione,& occasionibus, si quae se darent, imminebant:alias utique venaturi, si Lucretia pudorem nunquam violasse arquin, Us.POrrb eae,quas diximus,dissicultates externi principatus nos sunt illis in regnis,quae dominatui assiietae intcgram servitutem nullis adstricitamodis aut legibus serre qucunt. Ut enim dissicili,

220쪽

AD CORNA L. TACIT. Issis es: horum acquisitio, ita facilis conseri, vatio : Mirum sane parum intelligenticii rerii civilium videri posset, quid causarra siliqvod defuncto Alexandro in medio

rerum suarum cursu nullo tot regno

in rum herede certo rellicto , nulli in totiit populis numero infinitis pactis linei is sis,immanitate barbaris, motus extit tof rint, nisi quos ducum Alexandri ambi vi tio excitavit. Sed si quis consideravit θ gctes illas a PersicisRegibus dominicoit: quodam imperio,& a satrapis qui a reri,n gibus in provincias precario jure mi , , tebatur,reci os esse,mirari desinet. ccnim libertatem sibi cripi indignantur, at qui super servierunt. Eade Turcici rc , gni conditio est; quaesitu dissicilis: ubii ndeptus lacris acilis retin eri ut enima in ejusmodi despotico principatu non: sunt sperandae dissensiones illae civiles, Pae QSterno principi aditu in illud se .

CCre possint:nec muneribus,promissi ii is corrumpi queunt satrapae, quippe . mancipia sui Regis;aut,si maxime coini I a r