Christophori Forstneri In 16 libros Annalium, quatenus extant C. Cornelii Taciti notæ politicæ

221쪽

196 NOTAE POLIΤICIEruptionibus paterent, non possent in suas partes pertrahere populos, solam Regis & domini majestate reverentes; Ita cui contingeret pellere Turcas in retinendo illo imperio parvo labore &ingenio opus haberet. Nam & populi

servire assueverunt: & Satraparum ibne populorum sequela varii cssent cO-

Calterum unum adhuc superest ,

quod objici potest illi,quod supra dixi,

neminem libenter externos dominos pati. Nam Sarmatarum gens reges sibi cxternos praeficere jam dudum solita est.IndeJagellones ex Lituania , & ex Transilvania Batoreos , & postremo Serenissimum Sigismundum Regem suum cx Succi a vocavit. Verum hujus moris fortassis singulares habent rationes: quarum sane non minima est, ut, cum in nobilitate aemulationes sint vehementi minae,nolintque quom quam sepra caeterorum conditionem evehi, aequalitas quaedam conservetur.Ita malunt

222쪽

AD CORNEL. TACIT. ii l unt sibi alienum jugum accedexe, quata civi & olim aequali obedire; tanquam tes parendi vilitas au gestat, si te notis sub- , t miseris,& sublevetur peregrinitate do

minorum. Praeterea ea Procerum pr

' dentia est, ut mediocris potentiae &ti CXiguarum virium dynastas, vel omni- Do eos principes sibi adsciscant, quos vel animi moderatione cognitos, Vel o Procul dissitos timere non debeandi. Hae simi, quibus singulare, & a caeteris, Dationibus abhorrens Dolonorum ii stitutum nititur,rationes; quae sr cui s tis faciant, ego sane Sarmaticam istam ι Politicam aliter non defendam. in mononem vetustissimum liberorum de 3 Primogenitura juris publici consultilii sc riptitant; quorum commentationes

videbis.

Latantes. ut ferme ad nova imperia.)j NOta,Vulgi morem, laetari ad nova im-ὸ PCria. Quippe semper nova nescio qua beatitudinis specie se nobis comme i dare solent, & homines a novo princi

223쪽

198 NOTAE POLITICAE pe largitiones,privilegia, immunitates,

deniq; aureos montes expectant. Mediolanenses aLudovico MLGalliarum xege defecerunt: eamus quod se liberalitatis,quam sibi in rege enormem iamagmati erant, frustrabantur, Guic clarae 4.hφJC.Caeser, quod neve opera conseminare, quae instituerat,neque populi expectationem, quam de adventu suo fecerat , privatis opibus explere posset, turbaro Omnia ac permiscere civili bello coactus D c. o.J Eandem etia inter alias camsam fuisse motuum bellicorum superiori seculo in Belgio coeptorum scribit Hieronymus Coninagius in prudentissima quicquid alii judicent de bello Belgico historia: lib. i.) Et idem in historia de conjunctione Lusitaniae cum regnoCastulonensi lib.8.)refert, victis Lusitanis etsi omnium ratio habita suerit,quorum aliquod in Regem meri- tum eminebat, & aliis dignitates, aliis annuae pensiones , aliis aulica ossicia

224쪽

AD CORNEL. TACIT. I99is collata fuerint; tamen tanta fuisse praeis, naia exposcentium ob aliquam notabiles operam multitudinem, Ut non univer l, sis regni tributis iis satis scri potuerit. i. m condeba dedignantes ct i ἀνιγ- ὸ sis a majorum institutis, re venatu 1 gm equorum cura, olimsper urbes tu i aerei lecticaegestamine ,fastuque erga pa-il trias epulas : irridebantur oe Graeci comi-ε res,ac vilissima utensilium annulo clausa. Sed prompti adisui ; comitas, Notai Parthis virtutes nova vitiam J Magnetis prudentiae est, ita mores sitos compo- nere,ut nec severitas amorem, nec fo cilitas auctoritatem minuati Traetc-mus igitur hic, quando locus nos inviti tQt, 'Vibus modis auctoritatem prinii ceps sibi conciliare possit. Eorum igias tu qVae Verendum populis Re em fa-3 ciunt,duo praecipua sunt,Virtus,& cxi, ternuS morum decor:& virtus iterum, i vel aliena,vel sua.Principis propriae vi tutes sunt,sagacitas in pernoscendis civium animis , peritia bellicarum arti

225쪽

eoo NOTAE POLITICAE Um,pacis tuendae solertia, adversiis sit bitos casus praeparatio, dexteritas Obsecundandi temporibus , maturitas in deliberando, celeritas in exsequendo , constantia in agendo, in promissis vc

etis inconcussum animi robur, in divinis exacta sacrorum & religionis cura, denique in univeris vitae curriculo morum aequalitas & constantia. Hae Virtutes munimenta sunt magnitudinis regiae: hae populos veneratione implet; hae principem tutum sanctumque prae stant. HasPrinceps captatis locorum &temporum Occationibus Ostentare debet,exemplo Scipionis; qui non veris modo virtutibus mirabilis , sed arte quoque ab juventa in ostentationem

earum fuit compositus Lim.26. Si vero carum splendor vitiorum quorundam fuligine obfustetur,celare naevos,

nec publice peccando scelerum licentiam facere Princeps debet. Alienam virtutem intelligo illorum,

226쪽

ficiuntur , vel denique ejus stipendio, vivunt. o. Barotii. I. Argen o Mul-' tum quippo refert, qui cuique adhibeantur negotio;& ex horum conditione dominorum fama est vel excelsa, vel in deterius. Quare quicquid praeclarum cst in regno, quicquid extra regnum, i in regiam velut in coelum stellae, coe a matur. Domitandis alius equis,alius p pugilatu sit nobilis:ille aedium molle F darum celebretur peritia, aut derivandis in sinulacra fontium aquis; vel si qua ars alia suo aut seculi genio valet. π Si qui sunt duces, qui militarem imper tum ratione compositum habent, aut forma proprium, si alicubi latent rarae eruditorum faces,quae vel publicae prum x dentiae aptae, vel solis libris natae apud praesentes & posteros ex ira vel favores dividere mortalibus famam possunt et statim emantur, etiam quanti seipsos a vendere Volent,si vilius forte non pos

, qui circa Principem stant, quiqueto vel publicis vel palatinis ossiciis

227쪽

ro1 NOTAE POLITICAE sint. Ipsa stipendiorum magnificent1a commendabit ministrum, & gloriam possidentis.Finge ego,artificiis,literis, armisque praecipuos convenisse ad unuΡrincipem; quis deinde toto orbe de regia illa sermo λ quis eam ignorabit principi ipsi quanta operis merces λ ut

excedet mortalium Erlcmὸ Ut vivus &sospes multo certius, quam per odores& aquilam erumpentem cx funere se sentiet consecratumλNec est,quod supervacua solicitudine defuturos ex aerario semptus vereamur. ParciuS aucupium procuretur, stabula tanquam in Sybaritano cxercitu saltatoriis equis v. Ange Politian. 1 sinscia2 ne ferveant; ne reparetur jactura ingenti pecunia, si quem de venaticis canibus aper percus serit; ne Andronici Imperatoris exemplo Nicephor. Gregor.IX. Pisana es Protorest. I. canes amplius mille quadringenti, accipitres mille, & qui hos cu-ren homines totidem alantur, ne tantum auri in tot vilissimos homines,qui

228쪽

AD CORNEL. TACIT. 2 Ogii implere regum domos solent, profui

at datur:removeantur adulatores, stulti,4 moriones, nani naturae monstra, seu ti ges tantum nata consilmere: in arctio it rem nΠmerum; & ad duorum,triumve e amanuensium laborem reducantur va-i na nomina & munia illorum, qui a me-il moria,a scriptionibus,a secretis dicun-j tur. Quod si fiat,semper supererunt pe- , cunia opeS Publicae, thesauri qui Prii i cipum majestati famulentur.

ii De gestuum cxternorum majestatei & gravitate, caeteroqve corporis cultu,

i vitaeque instituto nihil certi tradi potest.Ιgnotae enim virtutes pro vitiis a j cipiuntur. Et Vononis exemplo mo-i nemur, in externis istis non esse ἀν si a majorum institutis.Generaliter tamen, monendi sunt Principes, sermone u- tantur paucorum Verborum, incessu. tardo,veste gravi. Rccessus etiam & r i rus in publico cospectus multis placet. Quippe cotinuus aspeetiis minus verei dos magnos homines ipsa satietatefacit

229쪽

ro No TZS P o LITI C AE L 3 o. &majestati major ex longinquo reverentia est: Tacit. I. Annal. S Omne ignotum vulga habet aliquid sacri atque magnifici. Inde Assyrii rcges perpetua solitudine majestatem vena- santur;& olim apud Germanos Velledam, fatidicam regia potestate virginem,coram adire alloquique omnibus inegatum. Ipsa edita in turri:delectiis e propinquis consulta responsaque ut 1 internuncius numinis portabat. Iac. Contra nimia popularitate pec

casse memorantur Iulianus Imperator

Ammian. AsarcelZas. &Henricus Id. ἴGalliae Rex Thuan.66. omnino a tem egregie majestatem humanissimis moribus, sed qui non temerarent tan- hium fastigium, temperavit Fridericus Dania Rcx.Saepilis amicos, quasi sepo sta Regis persona ad sales & jocos, &in quae liberior animus ruit, provoca bat; monens, lascivirent secum, & jucunde ineptirent, dum Rex abesset. istquam satis lusum fuerat, resumpta l

230쪽

AD CORNEL. TACIT. 2os' regia gravitate , Heus, amici , inquit , hi mittamus nugas: rex enim rediit. Non, igitur majestas humanitatem excludit. Illa populos incultum suorum regum,. hac in amorem & benevolentiam ad- vertit.Solet enim morum facilitas, in

, altiore dignitatis gradu facile omnium, animos sibi reddere obnoxios: quem' is admodum veris amoenitas & flosculo-9 rum suavitas omnium oculos in se verias tit.Et hoc Indorum sapientum effatum est; principem, quo sublimior est, eoii humaniorem si se inferioribus praebeaticarissimum omnibus stiturum. Stulis tus est auceps, qui tubarum clangoreis aut tympanorum strepitu volucres in is retia pellicere sperat. Quare prudenter e quidam judicare videntur Trajan.Bo Hispanos, si ingenii acumini, fortitudi,avaritiae & ambitioni humanit u tem morum facilitatem sociare sci- centiposse non vane orbis terrae domii natum sperare, quem ipsis impossibi