장음표시 사용
261쪽
2 6 DE MILITIA EDESTRI minitiom peruenerunt; atque his prorutu, prius in hostium camis conniterunt, quam plane ab his videri, aut quidreuerere tir cognosci posset: tum vero clamore ab ea parte auium, noseri redintegratis viribus squodplerumque in oe victoria accidere consueuit)acrius impugnare coeperunt. Hostes undique circumuenti, desperatis omnibus rebin, se per munitiones Histere, σ fuga salutem petere contenderunt: quos equitatus apertissimis campis conse BD Ius, ex millium L. numero vix quartapaneret ta, musta nocte se in cactra recipit. Apud Livium lib. xxxv. Consul Numidis octingentosferme equile sinter auxilia habebas. Eorum PrasiniuConsuli polluetur se, parte utra vester, cum suis erupturum e tantum uti diceret,etur a pars vicis frequentior esset, in eos se impetum facturum,' nihiI prius quam flammam tectis intemvirum, dcc.ία datum Consuloe amiorum oneris. Numida equos conscendunt, s obequitarestationibus hostium ineminem lacessenteo coeperunt. Nihil imo astyectu contemptim tequi homine , pauluθ graciles, distin inermis eques, s equisine steris; de r-mis ipsi cursu, rigida ceruice, σ extento capitem rentium. Hunc contemptum de induBria augentes, labi ex equis: per ludibrium steriticulo esse. Itaque, qui pra intenti paratiqne Flacesserentur inflationibus fuerant, iam inermes sedentesquepars maxima ste-ctabant. Numida adequitare, dein refugere; sed propius salium
paulatim evehi, velut quos impotentes regendi equi inuitos esse rent. Postremo seu sitis calcaribus per mediasflationes hostium erupere; m in agrum latiorem euecti, omnia propinqua via tecta incendum . proximo deinde vico inferunt ignem, ferro flammaque omnia ruastant.Apud Tacitum I. A tanat. Caecinna cum expeditis cohortibu praeire, oe obstantia siluarum amolisi iubetur. Legiones modico interuallo sequuntur. Iumi nox sideribus illuIImin; ventumque ad cum Marsorum,ocircumdata flationes ratis etiamnum per cubilia, propterque menses nullo metu, nonantepositis vigilisei, adeὸ cuncta incuriά dsucta erant, nuta quemor. Satiam opinor artificiorum ad inuadenda stativa. Venio ad viiii num equitum munus, populandi agros praedat dique. Gestit non paucis,scio,animus,dum has eis blanditias
262쪽
LIBER QUARTV s. 247facio, proponoque licentiam prςdandi.Sed hostiles agros intelligo, non nostrorum', non sociorum. Praedones sint, non equites, qui in suos tauiunt. Onosander Strateg. cap.vI. ΕΓ-
Imperator)perbo ditiones iterfaciens, ut milites se illis locis abstineant, nihilillorum aut attingant aut corrumpant. Igitur prisca illa militiς decora,equites Romani, in hostem prς-
dabundi mittebantur. Caesar lib. i I. de Bello Ciu. Curio animaduertit multa undique portari atque agipleni is vise lua repentini tumultus timore ex agris in urbem conferebantur. Huc equitatum mittit, rudiriperet atque haberet loco praeda. Castigabantur vero qui suorum agros violarent. Narrat Lampridius,ab Alexandro Seuero Tribunos quosdam capite plexos, quod per eorum negligentiam milites luxuriati essent; cumque aniculam quamdam iniurijs miles affecisset, militem ab eo exauctoratum, addictumque .se anicuti in seruum, quodam sex carpentarius esset, ut eam disteret , dcc. Si quis devia in alicuius possessionem dest isset,pro qualitate loci aut finibus subj-
ciebatur in conjectu eius,am virgis aut condemnationi , au si hac omnia transiret dignitas hominis,grauissimis contumelise, cum diceret risne hoc in agro tu eri,quodalter ici 'Plara non congero, ne stillam in mare conferam. Moneo potius, & inculco salutare illud Baptistae praeceptum militibus datum: Neminem concutiatis, neque calumniam faciatis, contenti estote Ν- pensis vestris. Quibus verbis praedas iniustas agi vetat. concusso enim terror est iniectus extorquenda pecunia aliusve rei eaussa, ait Adamus noster Contaenius in Lucam, ex Culacio& Iureconsultis.) Ac sane vel ab Ethnico homine accipiemda lex foret, quam Vopiscus Aureliani auctoritate latam refert. Est, inquit Vopiscus, Aureliani epistola ad cicariumsuum
data,huiusmodi Si vis Tribunus esse,imosivis ciuere anus mi
bium contine. Nemo pullum alienum rapiat. Ouem nemo co
tingas. Quam nubius auferat. Segetem nemo deteras. Oleum fachnum nemo exigas. Annonasia contentus sit. De praeda hostis, non de lacumis Prouincialium habeae, dcc. Stipendium in ba
theo, non in popina habear, bcc. Dbori isse caste se agar, dcc. Sed
263쪽
248 DE MILIΤIA EQUESTRI Sed ea fere nunc tempora flant, ut iniuriam facere, perinde sit atque victoria frui. Deplorauit hunc militiae statum non lacrymabiliusquam verius Petrus Blesensis epist. XC i v. Or- domit tum ninc est, ordine non tenere. Nam cultu os maiore
verborum sturcitia miluitur, alia derectabili. iuris, qui mi smum times, qui ministros Dei vitificas, qui Ecclesiam non veretur, iste hodie in coetu militum fortior Cr nominatior reputatur. O utinam aliquando malo tanto fiat medicinat Et quae poterit Θ inquies. Triplex, meo quidem arbitrio, aut Martem nostrum nullus sanabit 2Esculapius. Primum, Crem stipendiorum numeratio. Tum enim militem stipendijs contentum es.se iubeas, tum furta eius seuere punias, cum emere potuit
quod rapuit. Nam quo alio vivat miles,nisi aut stipendio aut raptor An non queritur iustius, quam illi Porcenniani, milFtiam auem σ infructuosam ison denis in diem Uibus crepus animam astimaritiam denis in mensem quidem P Alterum, Seuera camgatio. APero enim'abesse costationis genere missimis disciplina indige quia vires armis contiant,qua, ua recto tenore desciuerunt, oppressura fiunt, nisiopprimantum, Valerius libro H. cap. v II. Clearchum ergo se Dux summus praestet, credatque, Imperatorem a militibus, potius quam hostem, metus debere. Frontinus lib. I v. idemque Valerius. Tertium, Ducis ipsius aliorumque Prasinorum abstinentia atque exemplum. Vt Livianum hoc dicere possint: Facta, non dicta mea, vos milites sequi volo; nec Hsciplinam modosedexemplum quoque a me peter lib. vii. Callicratides nimirum volo,qui, stipendio solo retento, munera remittant. Catones voveo, qui solis esculentis& poculentis in Prouincia contenti vivant. Tuberones desidero, qui fictilibus vesci malint, quam vel oblato uti argento. ut absoluam verbis Valerij Maximi lib. II. cap. v II. Hoc praeipuum decus e Antimentum Romam Imperiν & nostri) -- luaris disicipona, in cuius ac tuuia serenus tranquillurique beata pacis status acquiescit.
264쪽
equitis Cisristiam munus ante pugnam. I modo locanda acies iquestru,s qualis.
Mintispraeparatis religiose adpugmvn. Stimuliti ab exemplo ethnicorum δε--uentium sese in pugna. Equitum caelegium auxiba. Sit ira aciei quis capiendus. Aciis equestres mariae. Praecepta equestru pugnae,indiscrimen a pedestri. An frenis equorum detractu aliquando confligendum. Instriaequestrium certaminum θλectacula.
AD pugnam referuntur studia equitis cetera, perinde ut bellum omne ad victoriam. Pugna namque operum equestrium flamma est. Ad hanc ergo eques Christianus parare se debet non animo gladiatorio, quasi caedes promiscuas in macello aliquo editurus; sed sicut miles Christi, aut victurus, aut moriturus, Ut sacramento rogatus est, pro Repub. pro patria, pro Religione. Leo Imperat.Tactic. cap. X X. X L V II. Colendus, inquit, omnino Deus est. Belgarum autem in exordi' eum maxime eteneraberis. Si enim illum colueris pine ac rebitiose,
sicuti fas est, in omnabus periculis'perturbationibussupplicabis
is quasi ico,σsalutem abigo comparabis.f. CLXX ll. Bando copias tuas adbelgum eductu rus es, oportu liberas solutas a peccato esse, Grpia iustat mente Deum colere, atque ita ad beltam Quae postrema verba praeivit Leoni Onosander Strategici cap. v. Educis copias Imperator puras eir lustratis secundum ea qua vel legibus sacris sancita, vel a Vatibus prefcri-- pta sunt, omnem publica alicuius macula aut impieratis conscientiamprojciens. Sane qui strenue fortiterque pugnet, eum aut
intemerata mente virum esse oportet, aut hominem atheum:
quod ego frequenter sapientissimos Duces dicentes audiui, idque ita se habere verissimum est. Nam quis alia; intrepide se Lijciat morti, nisi credat aut placatum se habere Deum, aut nullum esse Deum Z Certe hic uniciis Christiano equiti murus est, haec lorica unica, hoc scutum unicum aduersius omnem metum, hoc in hostem, in enses tutus ruit; dunt Ii nempe
265쪽
Σ sO DE MILITIA EQUEST. RInempe securus illi flagrat in pugnam animus, utcumque res Casura est,seu vincat,seu vincatur.Tales ego fuisse Machabaei illius m ni spiritus credo, quos vere sic extulit Ambrosius lib. i. Omc. Eanta virtus animi primo,ut m tem non timere deinde is circumfusus legionibus inimicorum in confertos raperetur hostis, medium penetrares agmen, s contempta morte ferocire, abiecto clupeo, utraque manu vulnerata molem bestia subireracsustinerub i insta ipsamsuccedere armo pleniore ferires ictu,
cuius ruina inclusius magis, quam oppressus,suo estsepultus triumpho. An non,sic mori, nus quoddam martyrij est,quo Christiani equites coronantur, qui animo ante praelium expiato sancteque composito occumbunt An non plus gloriae, quam sanguinis, ex horum sertissimis vulneribus fluere; non mori, sed nasci, quia sic moriuntur, dicendi suntὶ Mirari subinde seleo,quae pietas, aut quis impetus potius impietatis, inuexerit in media hostium agmina morituros equites quos dam Ethnicorum. Equidem existimo,cum nullum esse Numen crederent, famae laudisque perpetuae cupiditate animas
profudisse Sc perdidisse: quanta tamen in speciem religione id Hebantὶ quam serijs caerimonijs pro Republ.capita deuouebant ὶ Lubet adferre Liuij verba, describentis utriusque
Deciorum, patris & fiiij, deuotiones. Patris,lib. v I Ii.,hae trepidatione Decius M. Valerium zoce magna inclamat: Deorum,inquit,ope, Valeri, us est. Agedum Pontifex publicus populi Romani, at verba, quibus me pro legionibus deuoueam. Pontifex eum togam praetextam sumere iussi, velato capite, manus terrogam ad mentum exert super telum subiectin pedibus stantem. .
fc dicere: Iane, Iuppiter, Mars-pater, Ruirine, Bellona, Lares, Divi Novensili Dy Indigetes, Diui quorum estpotestas n. borum hostiumque, Sin, Manes, sprecor, veneror, veniam preo,
feroά,Mi Populo Romano 2 uiritium vim victoriams sine- iis, sestes, Populi Romani Euiritium terrore,formidine, morte
assiciaris. Sicut verbis nuncupaui,itapro Rep .stuiritium,exemeim,legionibu auxilys Populi Romani uiritium, iones auxialia sestium, mecum Dirs Manibus Tellaris deuoueo. Hae im
266쪽
LIBER A R Τ V S. 2JIprecatu , lictores ire ad T. Manilam iuber, misture Colligas. deuotum pro exercitu nuntiare se incinctus cinctu labino, ammatus in equum insiluit ine in medios hses immisit. Filij,lib. x. Decius patrem P. Decium nomine compelians, uuidetltra m ror, inquit,familiare fatum' Datum hoc nostrogeneri est, ut luendis periculis publicis piacula simus. Iam ego mecum legiones hostium mamzndas Tetari σ Dijs Manibus dabo, icc. cum secundum sollemnes precationes adiecisset, a se agere sese formid, nem ac fugam,cadems ac cruorem, Calestium Infernorumi iras, e tacturum funebribus diris signa, tela, arma hostium, locumseumdem Japsu,s galliarum s Samnitis ore. Hac execra ius isse host que, qua confertissimam cernis, miliarum aciem, concitat equum; insere 6 se ipse, infestis telis interfectus est. Debent certe haec Ethnicorum facta onerare pudorem equi tum Christianorum, si segniores sint in deuouendis Numini capitibus animisque suis, non per vanas illas verborum exe crationes, sed per sinceram deuotionem mentis bonae, qui mentes animosque immortales habere se sciunt. In rem praesentem tacit, quod de Gallis Caesar commemorat Beli. G all. lib. vi. primis hoc via mi persuadere, non interire animmo atque hoc maxime ad virtutem excitari puto metu mortis neglecto.
Felices errore si ait Lucanus) quos isse timorum Maximus haud seger, Lethi merusi inde ruendi D ferrum mens prona viris, ammai capaces Mortis,i ignauum est reditura parcere vita. Feliciores profectb Christiani equites, non errore, sed fide; quibus, auctore Iobo, haec spes reposita est in sinu suo, quod in nouissimis resurrecturi sunt, & in carne sua videbunt Deum Saluatorem suum. Hac ergo spe accensi, in ferrum. flammasque ruant. Aut pudor sit a Germanis olim Ethnicis, quibus etsi m es, Appiano teste,ferocissimi sunt; in aggrediendosamen insignis audacia, contemptus mortis maximus, ob reuiuiscendi*em.Certe omnis in Deo locanda equiti Christiano fiducia est, idemtidem illud cogitanti, quam Dilax-equus ad
se lutem, Psalm. X X X Ii. Non enim in equarum viribus volumas Ii a. tua
267쪽
tua est, Domine, aiebat Iudith Holofernem obtruncatura. Nam quantulae saepe res equitem equumque perdunt i Cin- gula una ephippij stapiarque fracta, resectat ab hoste frenorum habenae, solea lapsa, aut clauus unus equi male calceati. Hinc equi salus & equitis. Ecquis iam Bellerophontata sit- perbia squasi terras periculaque omnia contempturus) alato equo Caelum inuadere moliatur, ratus praelijs omnibus fore se immortalem 3 sis licet Eques ipso metire Tellerophonte; nisi Numen iuuerit, nimio in fossa eris. Multum scilicet profuit Pharaoni immensus ille equitatus, cum Dominus equum ascenserem proiecit in mare. - uuantum hinnitum atque equitatumi Egregie iuuit hippolyphia Carolum II. Imperatorem, quo bellum contra Ludovicum fratris filium iniuste gerente, cum equorum latera, quibus insidebant, equites tunderent calcaribus'cruentarent qui quasi ad stipitem ligati immiades perman
illud ma est, quod equiti praefidenti Isaias minatur cap. xxx I. , q/ non sint confisi versan m Is se Dominum nanrequisierunt, sed in equis sterantes, habuisumsiducia ver quadrigis, quia multa seunt; is super equitibus, quia praualidi nimis. Non profectb, non in fortitudine equi voluntatem habebis D minus, Psalm. cxcvi. Is quidem armis constant,simias audaciae nos autem,esinat Machabaeus lib.i I. cap. v II I.in omni intente Domino, qui potest O' venientes aduersum nos, CT uniuem sum mundum uno nutu delere.Ida satius.Nec defuit fidenti spe rantique Macha o equestre auxilium e caelo: m vehemens
pugna esses, cap.X. apparuerunt aduersarise de eato rari quinque in equis, frenis aureis decori, ducatum Iudaeis astantes. ex qui ι duo Machabaum medium habentes, armis suis circumseptum incolumem conseruabant; in aduersarios autem tela es fulminis iaciebant. Iterum capite sequenti: C lasias nusiquam recog tam Dei potestarem,sed mente e renatus n millisus equitum, in octoginta elephantis considerer; Mactarius, s qui cum eo
268쪽
erant,cum lacrymis rogabant Dominum, ut bonum Angelum mitteres adfalutem Israel. Cumi pariter prompto animo procederent Ieroso is, apparuit praecedens eos eques in Tesecandida, armMaureu vasumetvibrans. Tunc omnes simul benedixerunt misericordem Dominum,s conualuerunt animu,non solum homines, sed bestiasferocissimas, σmuros ferreos parati penetrare . Ibant igitur prompti, decido habentes adiutorem miserantem super eos Dominum.Leonum autem more, pseu irruentes in hostes, prostrauerunt ex eis undecim misita peditum,'equitum mille sexcentos. Huc equiti perfugiendum in pugna est,
huc non Machabaeus modo, sea profani etiam Romanorum Imperatores ducunt, qui, sublatis in caelum manibus, Templa Dijs suis pollicebantur ad auertendum discrimen, ratinullam aliunde rebus labantibus opem esse expectandam. Sic Numen ic Caelites certa veraque fide aduocare in praelia suadeam equiti Christiano. Execrationibus autem dirisque in se in secios, in equos coniectis vociferari, Acherontem t tum in vota excire, parum opportuna pugnae praesidia fiant. Mens bona,animus praesens,fixa in Deo spes,Caelitum aduo, ratio, optima tempori tali patrocinia. Sic Apostolus Iacobus Ra miro Hispanorum Regi aduersus Mauros pugnanti, Candido vectus equo, candidum gestans Vexillum, cruce rubra
distinctum,suppetias venit, auctore Mariana. Sic Theodosio Imperatori in Eugenium mouenti, albis equis vehentes adfuere de caelo SS. Ioannes Euangelista& Apostolus Philippus, affirmante Theodoreto. Sic Christianis Antiochensi bus, dum Turcas debellant, visi albis equis sublimes SS. Deis metrius , Georgius 8c Mercurius, teste Paulo asimilio de Rebus Francorum. Sic Georgius Martyr hinnitirequi picti, cuipi scipse insidebat, e regione sacelli Mariae victricis, victoriam Constantino Despotae, eiusque olim patri praenuntia uit, teste Gregora lib. viii. Sic denique Christum ipsens equo albo vehentem Ioannes praevidit auxilio venturum Christianis, quos extremis mundi temporibus ab Antichristo oppugnatum iri vaticinatur Apocalyps cap. x t x. Et GH
269쪽
2s DE MILITIA EQv EsΤRIcarum apertum,s ecce equin allusus quisedis esuper eum, vocabatur Fidelis, Verax, cum iussita iudicat, ' pugnas.
Quae verba Lactantius lib. VII. Capp. XIIII. XV UI.& XIX.
de vero Christi descensu accepisse videtur: quamuis credibilius sit sauctore Cornelio a Lapide) 0mbolice haec Ioanni ostensa; nec Christum ipsim, sed pro eo Archangelum Michaelem, stipatum Angelicis turmis, in certamen descenserum. His ego Ducibus plus sperem,quam quos Latinibellis' Et aculo interfuisse Deo ama tradidit uos in cassidis equis Casi rem s Pollucem,narrante Floro. Quid ergo faciet,pugna imminente, eques Christianus Quid suasurum me arbitraris Αn forte ut in conscientiam anxie inquirere incipiat,cum de sternendo hoste cogitandum esset An ut preculas aliquot demurmuret, dum clamore hostem terrere, se suosque excitare deberet An ut precarias sphaerulas numerare incipiat,
dum plumbei globi explodendi in aduersiam agmen 3 Apage
intempestiuas illas religiones galeatorum leporum. Iam ant haec egisse oportuit, cum mane sergitur, cum in excubijs statur,cum equus ephippio sternitur,cum ad signa conuolatur. Pugnandum est, dum pugnandum est ε, alias orandum erat. Hoc unum, non breuiusquam praesentius, dum iam imminet pugna,permitto: Memor sacramenti sui militaris,quo rogatus est, culos animumque attollat caelo; Sc diuina spe plenus, quasi auspicatb ruat in hostem. Sic de Ethnicis ipsis T citus lib. ii t. Hist. Orientemsolem cita in Syria mos Tertiam, invit alutauere. De Horatijs Curiatijsque pugnaturis, idem a Zonara affirmatur. A Plutarcho quoque de Marcello. Sed Martinum militem fortissimum, eumdemque inter Christianos sanctissimum, praeponere Ethnicorum exemplis lubet. Is Iuliano Carfari, ignauiam sibi exprobranti, cum iniquam impiamque pugnam detrectaret, Ego,incFit,intrepidus crastina die ante aciem inermis adstabo: s in nomine Tomini Iesu, non clypeo protectin aut galea, hostium cuneos penetrato secu--.Salubriter quoque monet Leo Imperator Taeh. Cap. XI I. L xix. Cum iam ad consessiuionem mouer exercisus, confuerat Christia-
270쪽
LIBER QUARTVS. assoristianu vox usurpanda est, Crucis victoria. Id praestat scilicet,quam momentis Omnibus cacodaemonis nomen usurpare; quod quibusdam ita solemne est, ut fortes alioqui sibi esse
Iam ad aciem venio, equite tam religiose comparato. In primis commodus capiendus est: ciei situs. Id Vegetius monet lib. i II. cap. x Iv. Ordinaturus aciem tria deber ante prost cere, solem,puluerem, ventum. Namsolani aciem ferit usum; ventus contrarim tua inflectit ac deprimit,hostium adiuvas tela; puluis a fronte congestus oculos implu'claudis. Hac momento eo, quo acies ordinantur, eriam imperiti vitaresolent; sed Duci provido cauendum ea in futurum, ne,post pautatum accedente die, noceas solis mutata conuersio; ne ventus aduersus, hara soliti, eo. pugnante nascatur. Haec, quia communia sunt pediti iuxta atque equiti praecepta, non pertracto: sed, an verum, quod non-nemo scribit, eqvites interea non quidem in equis sedentes,sed tamen stratos equos paratosi habentes, Imperatoris iussa expectasse Pism e Triari, sed odebam pos hastatos. Nullus credo: nam id perniciosae foret morae. Neque sane Auctor id ulla Liuij veputauit auctoritate firmauit. Nam e castris paratos equos frenatosque exisse, militesque insilijsse, ostendit, non, in acie vacuos ad inscendendum fuisse. Secundo, Consideranda sunt loca, inquit Vegetius, in quiabus pugnandum est: nam si equitatu gaudemus, campos debemusto are, lib. III. cap. IX. XIII. dc XXVI. Ea re apud Horatium lib. i. Epist. v II. . .
Haud male Telemachin proles patientis Vl star
Non est a in equis Dacia locus, ut neque plane Porreisus yMIys. Vnde prouerbio iactatum,ut Suidas resere, Equus in campum. Ergo prouidendum, ne hostis campos inequitabiles reddat. Caue. Hae fere artes sunt, arboribus caesis ramisque vias impedire, Cleomenis apud Frontinum : murices spargere, Darij apud Curtium, dc Caesaris obsidione Alesiana: cica