De militia equestri antiqua et noua ad regem Philippum 4. libri quinque auctore Hermanno Hugone Societ. Iesu

61쪽

46 DE MILITIAE DESTRItur falces. Conuenis cum utroque Scriptore Latino Diod6rus Siculaib. xv I i. Prociarauit Darius currus falcatos HMentos, quos ita construxit: circa equum utrumque,qui loris remini currum trahebant, exterius in iugofixa ficula, trium palmorum longitudme, custiae in hostium faciem conuer , con tituebantur. Ad axes rotamum demissos,altera duo itidem hostibus occumrentia extabant: hac elongiora cor latiora erant prioribus , habebants in summo adnexas falces. Xenophon lib. i. de Expeditione Cyri, Falces, inquit, ex dolabris ad imos currus in obliquum a a prominebant, terram deorsum flectantes. Diuersi valde hi currus ab illis, quos Anonymus describit libello de Rebus bellicis:

nam his, cultri a tergo; illis, a temone. Hoc vehiculum Angulis bene munitis inuecti equis uo Uri,vestitu'armis ferroiuligenter muniti, citato cursu in pugnam rapiunt, cuius msterior supra currum pars, cultris in ordinem stantibus communitur, et, delices, ne facilis a tergo cuiquam abeatur ascenses. Falces vero acutisma axibus eiusdem currus aptantur , in lateribus suis semias habentes, quibus innexi funes, pro arbitrio duarum equitum laxati quidem explicant, repres autem erigunt falces. Et de alio falcatorum genere vehiculi pars pontaneis Uerber bus, ad incitandos equos,oc peis acuto ferro circumdinis, velut inpropugnaculo sitis communitum. En, ut curms Curti j & Liui j a temone dc iugo antrorsum armati sint; Anonymi vero retrorsum, ad prohibendum ascensum supra rotarum axes. Sed multo per griniores sunt ij quos fabricauit Cyrus, aui re Xenophonte lib. vi. Paediae, qui, instar simplicium curruum,instructi aviij dc llatore. Currus,inquit,trecenti bent pugnantes trecentos, equis autem hi utuntur mille ac tacentis. Auriga vero hi sunt, quibus Optimates maxime fidem talent. v

vero sunt alty is trecentos, qui hosti nihilnocent. Ergo singuli

currus habent quatuor equos; singuli, unum aurigam, Vnumh aetorem. Hos lauriga suis currus sustulit. Pro his vero ad bellandum aptos parauit currus validis rotis , quo non facile contererentur λσ longis axibus minus enim resupinantur lata omnia. Sesiam verbfecit aurigis cutiturrim, ex fidisbgnis. Ha-

62쪽

LIBER PRIMVS. 47rum vero clarulis ellarum altitudo ect ad cubitos quinque, quonsent equi ab amigis demini seu mellas. At aumgas linicis i tos armauit , exceptis oculis. Arsint rei falces ferrem , duarum vinarum longitudine, ad axes, ex altera atque altera rotarum parte; σ alim infra sub axem, resurientes in terram, Iamquam imposum in aduersarios currus facturi essent. Fateor, difficile capio, qui ex hoc curru pugnauerit hoples, seu miles ammatus. Qui enim posset, aut quo loco Ante, an post aurigam Ante aurigam,inter habenas & verbera stabit: post au- rigam quomodo pugnabitὶ nam aurigae sella alta est quinque cubitos. Forte a lateret Aqua mihi haeret: nam quanta,quam . longa aurigae scutica, quam longae habenae, ex sella quinque cubitorum Porro Britannis quoque falcatos currus assignat Pomponius Mela lib. iii. cap. vi. Dimicant, inquit, bigis, curribus Gallue virmari. Couinos vocant, quorun alcasu ax bus utuntur. Magna stibinde pericula dc damna attulere hi currus. Suidas: Aciem perturbatam, in quos incurrebant flos

mutilos tractos, orociter interficiebant. Hirtius de Bello Africano: Pharnacis Uadcita Regi quadriga permissos milites pediturbant. Curtius lib. iv. Darius ante se falcaeos currus agebas, i Do dico, umesos in hostem est dis. Ruebant laxatis ha- is auriga, quo plures, nondum sitis prouiso impera, obter rem,&C. Mesensim Macedones cedebant,sed em fuga turbas erant ordises. Ibidem: Ingens hostium terror ducenta quadriga. Iterum: Currus,qui circa primasigna turbauerant aciem nphalangem erant inuecti,&c. Pauca tamen evasere quadriga in vis,mam aciem ; ijs, quibus inciderunt, miserabili morte mUumptis quippe amputata virorum membra humi iacebant, &c. Ibidem δenique Darius, etsi iactabunde: Obteri mehercule equorum ungulis psunt, etiamsi nihil ater fal ros currus emisero. Xenophon lib. vii. Paediae autem ha falces corrip issent, omnia vi incidebant,s arma,s compora.In hoc autem inenare bili turbine ex multifaria coaceruasione exilientibu rotis, excidit

Abra ias. Anonymus libello de Rebus bellicis : uua lia vero huiusmodi machina funera immittam, - quas, tu . batis

63쪽

basis manibus , strages estiam , disent melius qui usu bellis

comissium. Haud dubie ingentia initio attulere damna, sed mox vitata artificio, dc in auctores versa, ut clephantorum strages. Primum ergo elusa falcatorum vis,aperiendo agmen, & includendo circumueniendoque currus. Curtius lib. I v. Currin, qui in phalangem erat inuecti, Macetanes in medium agmen accipiunt. Vasi milis acies erat;iunxerant MIMAcν ab utroque latere temere incurrentum illas odiebant. Cir me deinde currus, s propugnatores pracipita carperum. Alias retroa quadrigae in suos, terrore fremituque vociferantium. quod Alexander quoque est commentus Curiij lib. i v. Praecepit, ursi falcatos currus Perfe) immitterent, ipsi laxatis ordinibus, imp tum incurrentium silentio exciperenta ud dubius, sine noxa transecursuros, si nemo se opponerer sn autem sine stemitu immisisent,

eos ipsi clamore terrerent ,pauidori equos utrimque se oderent . Et Eumenes bello contra Antiochum, eodem stratagemate usus apud Livium lib. x xx VH. Falcata quoque quadriga, quibus se perturbaturum hostium aciem Antiochus crediderat, i uos terrorem verterunt, &c. Eumenes haud igninus pugna, quam anceps esses auxili' gen- ,si quis pavorem magis equis lucere quamissa ad irarur pugna; Cresense agittarios funditore excurrere iubar mul omnibus partibus tela ingerere. Hac velut praeelia partim vulneribus missium , partim clamoribus disi is, ita consternauit equos, ut repente, velut effrenati, passim incerto cursu'rentur,es.c. Et eques insequendo, tumultum ac pavorem,

equis camelisis, σ ipsis simul constematis,augebat clamore,s abinia circumstantium turba multiplisi adiecto. Ira medio inter duas acies campo exiguntur quadriga, amoto inani ludibrio, tum demum ad iustum alium ato utrimquesigno, concinsum es. Deinde vitatae quoque, palis in terram alte defixis ante aciem, intra quos miles se recteret, quadrigis accurrentibus. Ita Luc.Sylla, Archelai; Caesar, Gallorum falcatas delusere. A chelaus Prosignanis imperauit , ait Frontinus lib. II. Cap. III.

ut densos numeroseo . palos firme in terram defigerent, intras

eos Diuili od by Cooste

64쪽

LIBER PRIMUS. 49 eos appropim uantitio quadrigin ante signa nostram Miem recepit ; tum demum subla o umuersorum clamore, velites eν leuem ---ram ingerere tela iussit; quibus factis, quadriga hostium aut implicita palis .aut exterrita clamore teli ue, in seuos conuersa seunt, turbauerunti Macedonum instructamam. C. Caser gallorum falcatas quadrem eadem rarione palis defixis excepit inhibuitque. Quin humontibus etiam locis nullam falcatorum curruum utilitatcm fuisse, Curtius lib. v li I. ostendit. Vix, inquit, in usu huius auxili, eo die fuit; namque imber, solemtius quam alias 'fus , campos lubricos inequitabiles fecerat graueris propemodum immobiles curem sitivis ac varaginibu harebant. Post pauca: Tre lubrica atque invia immisi currin, excutiebant eos a quιbus regebantur. Aliorum turbati equi non inmoragines modo lacun-que sed eriam in amnem praecipitauere

curricula. Pauci , tenus hostium exacti , pener uise ad Tarum acerrime pugnam cientem. Is,m dysiparos tota acie currus et arisine rectoribus vidit, proximis amicarum diseribuit elephantos. Aoummam ; quae primo magnum intulere terrorem, postmodum fuere deripui, ait Vegetius lib. m. cap. xxiv. Nam Utile curru alia splanum semper inuenis campumis leui impediamento resinesum, nonos as cto aut vulnerato equo decipitur. Sed maxime hac Romanorum militum arte perierunt Obi ad pugnam ventum est, repente toto campo Romani tribulos obiecerunt, m quo

currentes quadriga cum incissilist, delera sunt. Tribulus autem est ex quatuor palis confixum propugnaculum, quod quo modo abieceru,tribus diffsat,o erecto quarto infectum est. Hi tribuli sent, quos muricti Curtius, Caesar, alijque appellant; nisi quod illi toti ferrei sunt. Non igitur iniuria Liuius falcatas quadrigas appes tanceps auxi genus, quod nempe tam suis noxium, quam hosti; imbinam ludibrium, quod vel fiemitu

militumque clamoribus verteretur in sitos.

De Niphaei curru ab territo, Virgilius lib.x. -- gmnecce Niphais uadriiuges in equos, aduersaspectora tendit;

Atque illi laetegradientem, s Hrastementem

65쪽

so DE MILITIA EQUESTRI LIBER PRIMvs. Vt videre, mesu versi, rumi, ruentes, E fundunti Ducem, rapiunti ad littora currus. Sic earum usias exoleuit. Et quot Hippolytos credimus curribus suis miserandum in modum laceratos Cum Inobsequentes protinus frenis equi Rapuere cismum, iami deerrantes via .riacumque pauidos rapidus evexit furor, Hac ire pergunt, ses per sicopulos agunt. Frustra reclamat miles frustra moderatore - Fruina ruinacula tendens Fertur equis auriga, neque audit currus hae ι.LL

66쪽

Argumentum Libri.

EQV o R V M quomodo paratur copia, equituri idoneus delectus. Equorum equituri arma S-phabra milia, Tuba, Cornua, Litui, Buccina, Tympana. Recensio eque- stris. Vetus equitum transiectis Em probatio. Equitum sin

Equorum bonorum quomodo procuranda copia.

LA C o N v M-Wus imprecatio. Fabula equorum Diomedem deuoran tium. Equorum copia binotroptii Atrilutu,aere publiso rata. Hin irobia habuere Me , Getuli, Sabb-, Maceanes . Tributu equos collegere Athenienses, e meni, Cappadoces, Germani, cilices, Franci. gesilai m Scipionis astus instaurando equitatui. Aere publico emere Romani-Galli. praestantium equorum notae. Equi optimi, ubi. 'aequorum mitis equiti socisque pericu a. Equi Olympicis-circensebus probati. perierint mitis equorum. Equus Seianusquam saradis. Stratores in Prouincias missi ad equorum διem . Emendorum equorum metus stipidatis cautio. Sarmatae , aeuadi-Turca castratu solummodo usi Sotia cur solis equabus. Sarcina' er Agminales eqvi minas elegantes. cin Iudaeorum Regibus olim diuinitus interit m multitudine equorum. Cleomenis scomma in Ptolomaeum Aegypti Regem equorum nefigentem.

67쪽

s et D E M I LIT I A E QI ES TR Iu Ag ditissima fuit Laconum execrati aucto re Suida in voce ,Vt nempe imprecarentur hostibus seis -οπο -υ, id est, midium alendorum equorum, id ego censeo esse debere votum pro errimum boni Hippvi chi. Quod namque impendium priuatae rei loculos exhaurit, id aerarij publici copia iustentatum, rem longe utilissi mam adfert, copiam bonorum equorum. Non instito commento Veteres perniciosam priuatis equorum alimoniam expresserunt, Diomedis nimirum hospites stos equis obῆ- cientis,& ab equis deinde sitis deuorati. Equi namque diurna nocturnaque ingluvie priuatas opes sicile abliguriunt; tanto pretiosius comedunt, quam bibunt. Quare utilis illa Indorum lex, quam Strabo adsere lib. xv. Geographiae: homini eq-m aut elephantem alere non sicis, avi utrumque

Regis possesso censerum. Sed fuit id studium bellicosissima

rum Nationum, artibus omnibus copiam augere equorum. Huius eigorei caussa Hippotrophia, seu cquorum seminaria instituta, ubi genitales equis erant terrae; aut tributa equestria impositas ut importati saltem equi haberentur aut e publico empti. De Seminarijs Strabo lib. xi. - , inquit,

rus Armem, 'Malendis excelsit; sinde quoddam Imatum Hippolotonlocant a tque equorum Regiorum in eo quinarumgima misa. Niseras equor, quibus Reges utuntur, quidam peti hinc aiunt. Lib. xv l. V tuta Regessicequis dent, madcent

na miliarum milia quotannis accurrituamsuppumione)recensearum. Herodotus lib. I. scribit, Bad tinio Regi, ἀ- CUM Bahlonem caperes,seus peculiares equos, aeter militare admisesarios octingentos , quarum sexdecim misita. Amplius Strabo lib. x vi. de equitio Macedoniae: In urbe Pera qua Phiani Alexandri Regum patria P Regis equasupera dant numerum trigineta millium , admissar' erant trecenti. De tributis equestiam armentorum, Suidas voce ris, refert factam a S lone huiusinodi descriptionem Atheniensium, ne equi bello

necessarij deessent: νι- c D. medimnorum reditum haberent,

singuli

68쪽

LIBER SECUNDVS. s 3

singuli alerent equi-. -, quos Zelotas appellarrant, bini simul

equum unum, cum essent nempe tenis res. Armeni equestre tributum Regi sito pendun i, teste Xenophonte lib. I v. Expeditionis Cyri. Cappadocia Persis confert quotan- mille qui emtos equos; fere duplum Linu Medi pendum, Strabo lib. x i. Daris Cilicia quotannis suppeditabas trecemos sexaginta equos a bos sngidosnempe insimulos anni dies, ait Herodotus lib. iii.

Qito exemplo forte Pipinus Francorum Rex Saxonibus a se debellatis imperauit vectigal annuum trecenetarum militarium equorum, Vt 2Emilius narrat lib. II. De tributis haec habui, quibus parari equorum non exigua copia possit. Sed Agesilaus arte equitatum instruxit, cum tributo non posset. Ckm

namque aduersus Tissaphernem equitatu esset inferire,ed xis i cupletioribus omnibus, si solui militia vellent , ut pro se qui Miaequum'vicarium darent ; ita factinn, ut breiacogerentur equi, grauit milites loco ignavorum. Aiebas vero se messidis insiuere Agamemnonis, qui pro bona equa missonem re Uentauit milititi Leised imbelli. Plutarchus in Vita, & Apophth. Lacon. Haud absimile est, quod Scipionem fecisse Liuius lib. x x i α& Valerius lib. vii. cap. v. referunt. Cum ex fortissimis peditibus Romanis equitum trecentorum numerum complere

vellet, trecentos iuuenes nobilissimos ditissimos, quos s cum ex Sicilia habebat, speciosa arma dc electos equos expodire iussit, velut eos secum ad Carthaginem auecturus. quicum sollicite paruissent, Scipio edixit ,st 'frenistere eam expia tionem, si arma equos misitibus suis darem, quam canditionem rapuit imbellis ilia ac timida iuuentus. Magno aere equos aliti comparare Galli, auctore Caesare initio lib. i v. Belli Gallici. Iumentis, ait, maxime gassiarii msur, eaά impense paras preris. Quamquam Veneris gastis olim Strabo morem tribuit lib. Qq ar ademsi,abstris Dion sum Siculum quotannis equos aerarme in ceram m- tias. Hinc Bodinus argute diuinat lib. ix Methodi sitae histori- GCeltarum nomen Gallis inditum,quia equi κέλοπις nominantur , quorum studio usuque delectarentur Galli. Cm

69쪽

s4 DE MILITIA EQvESΤRIsar lib. V. Deinari cisaeasMgepi mmlam totiur Vaga equitatu vales. Quinetiam Romani equitatus robur Gallicis maxime stetisse auxilijs, testatur Strabo Geograph. lib. i Valli, inquit, omius nasurasumpugnaces,el tam tamen quam peditatumeliores;Woptimam equitatus sui partem Romani abis hiarent. Fidem exemplo adstruit Romanus scriptor Hirtius bello Africano. Accidis, inquit ,rra incredibilis, ut equites Valli miiuus triginta , Maurorum equitum duo millia fugarent. Et de Gallico tamen equitatu audebat sibi petiuadere Fabius, Prima gallorum asiaplus quam visorum, ρομαμ mianus quam feminarum esse. expertus pbst, non nisi Decij deum tione ac morte, equestris illius procellae vim frangi potuisse, ut Liuius refert lib. x. Romani denique equos e Prouincijs accersebant, distribuebantque e publico equitibus sitis. unde publiciu equus inuenit nomen. Liuius lib. I. Ad quos emendos decem millia aris ex publico data. Milli assarium Varro appellauit. Neque tam numerum quam praestantiam attendebant

Romani. Quid enim praesidij in ciballis illis strigosis, segnibus, tuli quales Iuvenalis pingit,qui - μαν dominos mutare iubentur Exiguis, tritisue trahunt epistidia collo, Sonipedes, H que molam versare nepotiar Bellicoses illos amabant,quales Statius lib. v i. pingit: rii dominis, idem ariar equis. Face lumina singunt

Stare, adeo miserum est,pereunt et ii milli . Ame fugam, absentemqueserisoauis ungula campum.

Hoc nempe Marci Commendabat in equorum educatione: - Animos avumque notabis,

. Et aius cuique dolor victo, qua oria palma. Hoc conuito stratores in Prouincias dimisses ad probandos equos, Ammianus stribit lib. x x i x. Gnstantinus strator paucos misitares equos ex his ausus mutare, ad quos probandos missus es in Sardisiam. Extat vero edictum Valentin. & Valen iis

70쪽

LIBER SECUNDUS. sytis lib. xi I. Cod. tit. x x i v. quo iubentur Proumciales in o ferendis equis certam formam, Iuramma talem obe re. Sed iam olim apud Romanos mos inueterauerat probandorum equorum. unde Kalendarium Manutianum Sep*mbri mense notat Ferias equiarum probandorum. Quamquam &Circensibus ludis apud Romanos equorum praestantia,sicut

Olympicis hippodrom ijs apud Graecos, explorabatur. neque enim curribus solis, sed singularibus quoque exsolutisque equis Circenses instituebantur. Suetonius Iulij cap. xxx t x. Circen in equos desultorios agitauerunt millisissimi iuuenes. Iterum Domitiani cap. i v. In Circo , praeter solemiai bigarum quadrigarum Um,pradium duplex equestre commisit. Et des eodem Dio lib. L x. Ob victoriam Britannicam Clasu sequorum certamina tot promisit,quot dies is admitterer. Plura tamen quam decem non fuere. Clarissime Dionysius Halic. lib. vii. Peracta pompa certaminassectantur equorum; quorum primum erat quia garum bigarumGngulariums equorum cursus remadmodum in Olympijs feri soler. Et Liuius lib. x L i v. Circensi ludicro Oemelquaostis semel desultare misso, dcc.. Sane Onu-phrius libello de Circo , existimat singulares hosce equostponsione praemij cucurrisse, hortatoresque nullo praemio subinde bigis aut quadrigis fuisse iubsecutos. Nam inmtustis

Olusis aurigarum, inquis, equus singia ris currum antecedit. Et pleraque Poetarum testimonia consonant in cursum hunc singularium equorum. Lucani lib. I. Pharsal. - uuantum clamore iuuatur Eleus sonipes quamuis iam carcere clauso

Immineat foribus, pedibusque repagula laxis. Ouidij ii. Tristium:

Acer,mad palma perse cursurus iamres; Si tamen horteris ortius ibit equus.siiij lib. X V. 4 Sie esu prosiluit Piso carcere praceps,

Ante suos is victor equuου. Eius.