De militia equestri antiqua et noua ad regem Philippum 4. libri quinque auctore Hermanno Hugone Societ. Iesu

71쪽

DE MILITIA EQVEs TRIEiusdem lib. xv I. - Uin proponit equorum. Fluctuat quureo fremitu rabieque fauentum, . Carceribus nondum reseratis, mobile vultu, Atque scires oculis elimina seruat equorum. Iamque ubi prolato sonuere repagula signo, Et toto prima emicuit vix ungula Arnu; Similes hortantibus ore sequuntur

si mouesuos, magiaque volantibus didem

Voce loquuntur equis.

Quid ergo tum spectabanti Velocitatem p ecipue,roburque atque ingenium equorum, ut equestrem militiam quam florentissimam conseruarent. Ac si qui tum ea indole erant, de quibus Naso diceret, Cui faueas, ipsi scire videntur equi;

tum hos plause in caelum efferebant. Nempe volucrem ait Iuvenal.Sat. v III.)Sic laudamus equum acui cin plurima palma

Ferues ' exultat rauco tactoria Circo. Duo vero obseruabant praecipue in equorum delet tu, patriam, familiam. Α patria commendantur Agrigentini. Virgilius AEneid. III. Arduus hine Acragas octentat maxima lorie Moenia, magnanimum quondam generat Uutarum. Agrigentum enim Pomponio Melae est Acragas. Argolici. Horatius lib. I. Oda v i I.

., tum dices equis Argos ditesque Mycanas. Cappadoces, quibus nempe Argaei equi debent originem,teste Claudiano de laudibus Serenae:

Delectus equorum

si s Phragia matres Argiaque gramina pasta Semine Cappadocum sareis prasimus edunt. iterumque lib. ii. in Rufin. Iam pasiua fumant

Cappadocum, volucrumque parens Agaw equarum. De

72쪽

LIBER SECUNDUS. s De quibus Solinus cap. XLvii. Canadocia ante alias altrix equarum, θ'prouentui equino am mmodatisma est. vi mirum non sit, quod Capitolinus in Gordianis scribit: Equos Sieulo centum, Cappadoces centu actionitrus Circensibus) dii M. Lucanus I. Pharsilia i ν- uuantum clamore iuuaris Elius sonipes.

& Virgilius lib. I. Georg. Gadum palmas Epirus equarum sei. Silius Ital.lib. XU- se est profitiis Piso carcere, praeceps

Ante suos it victoV equus. -- Epidaury. Vimilius III. Georg. . Domitrix Epidaurus equiarum. Magnetes. Lucanus lib. v I. Et Magneres equis, Minya mi Ggnita remis.

2m, vel ammt'Nisima in Media, ut Herodotus lib. vii. .vela Niso, loco inter Baim lanam & Susianam, ut Suidas. His Reges velit sellio Strabo alijque stribunt.. Statius lib. vi. Thebaid.

Oebalios siduumis amflus proxima palma

Amphiaraus equos. Garmatici. Silius lib. III. At non Sarmaticos attollens Susa, mures

Tam leuibus persistat equis. Hinc misit in arma Haud a fagilis sonipes; uiaque vj e- erstena pati, ain iussis parere metimi. Virgilius lib. xiv AEneid. -- Maculis quem Thracius albis

Et Statius lib. v I. Theb. . - Sed Thraces equi, ut videre sarantem

73쪽

18 DE MILITIA EQv EST RInusnil alendorumsemen equorum coasilint, quos ad equestre certamen tollat. h. I lassinu denique equis Oraculi voce laus prima decreta est, quam Minensibus interrogantibus redditam Strabo seribit lib. X. Thessalicus pracessis equus. Sed quou que vos dissero, Hispania, Gallicia & Lusitania, equorum nobilissimorum altrices Iamdudum Claudianus illud inter Serenae Reginae laudes accinit, Diues equis Hispania. Admonet aliunde Martialis:

e fimis cor equis nobilem. Inde Strabo,qui Iberos equos Parthis celeriores facit lib. it r. Hinc instat Iustinus lib. x L i. Equi tanti in Valuia-L Liama, tam pernices visuntur, ut non immerito ipse vento ccinceptimideamur , &c. Hispanorum vero plurimis militares equi fammasangmne ipse chario . Sed praeter militares, quam eximios

etiam pom praebet Hispania Plinius testatur lib. viii. cap. xcta. In His ma, Vadaicagens er Apiarica,equirigeneris, quos Thieldones vocamus, minari fama Ain cones vocatos gemme quibus non vulgaris in cursuPadus, sed mollis, altemno crurum explicatu glomeratio; unde equis totium carpere imum

fus tradisur arte. Quid mirum, animali tam generosum esse incessumi Caussa apud Martialem est: Hic breuis ais numerum rapidos qui colligit ungues, Venit ab auriferis gentibus Assur equuc Sed semiliam praeterea equorum, non Friam silummo- db aestimarunt. Statius lib. v. Silu.- Romulei qualis per iugera circi

Cum pulcher usu, titulus generosus auitis Exstus in equus, cuius de stemmaze longo Felix emeritos haber admissura parentes.

Cappadocumque notas referat generose propago

Emathia, palmas superer grex omnis aurarum. . quos

74쪽

LIBER SECUNDUS. 39 quos versus olim corruptos sic emendat Caspar Barthus Aduers lib. III. cap. X v. Virgilius lib. III. Georg.

spe fuga versos isse egerit hostes, Neptunsirue ipsa deducat origine gentem. Statius lib. v I. Theb.

Tua furto insa propago C liare , dum S initi diuersus ad ostia Ponti

castor, Am Has remo permutat habenas. Martialis denique lib. III. Epigr. L X II. Hirpini vereres qui bene nouis auos. in quem locum Lipsius epist. xxvi. ad Valent. Acidalium adfert veterem inscriptionem, qua Hirpini equi huius auus vocatur Aquilo, neposque Aquilonis. Fora ad familias internoscendas equis inusta stigmata, ut hodieque videmus,Mfactum olim Anacreon indicat:

Equi solent inustum Coris habere signum.

de Suidas, equis ad Phasidem natis scribit Phasianam auem selere inuri, ut de Bucephalo quoque Plinius libro vii Lcap. XOL Bucephaloneum vocarunt, est,sive ab a luctu tam suis ab insigni taurini capitis, armo impres. Quo de more plura seripsi libello de Origine scribendi cap. xx. Hoc ergo delectu quaerendi equi; optandaque emptoribus Michaelis Balbi Imperatoris stientia, qui, Cedreno testesolo intuitud prehendetas, quales evasuri essent equi, an celeres, an bellisose scimiitudine nobiis. Profecto si extaret Simonis Atheniensis liber, quem ille de infernoscendis equis admirabilemscripsit, narrante Suida ,is utilis in primis foret. At nunc obiter,quae ab alijs --

seruanda didicimus, in medium adferentur. Forma equorum, inquit Plinius lib. v iii. cap. X L M. quales maxime legi oporteat,

pulcherrime Virgilio vate absoluta est. Haec verb ea Viigiiij ser-ma est II LGeorg. i. -Ia ardua cervix,

Argutumque caput, breuis aluus , ohesi terga, Luxuriati, toris animosum pectus. Honesti H 1 Spar

75쪽

-Xenophon libello de Re equestri complexus longe Furima, ostendit quid contra venditorum imposturas sit obseruandum. In corpore, inquit, prima erit pedum consideratio. Vt enim,

quamuis bene superior o si i 'ribus a cam domus, si non

fullecta simi conuenientia fundamensa, nulli usui fueris; ita Autor equus nulS Uui suerit maxime omnibus a s dotibus, cum malis tamen pedibus abunder talis enim nulla suis ritiabus uti possit. In explerandis Our pedibus v ruri consideram-da: byssis enim, ad pedum bonitarem, longe dbsera a tenm. deinde αν cendum, utrum sim ardua, an depressa, &c. Recte &-nscripsit,sonitud prehendipedum bonitatem: non secus erimquam cymbalum resonat ungula ardua. Ossa, qua supra v iam , insta talos, neque erunt procera, instar caprarum, me enim

succussatione equitem Usciunt) neque depressa me enim desubiezr exulcerari calli sigi solent.) Crurum ossa Ant ρύμ, &c. Sed

Hest studo nω sit venarum aut carnis: nam hoc pacto, cum pera era agitur equari impleri haesanimne necesse est, s misere nodos, inflaris crura. Femuri armusterastum; enim robur statem haec Pectus autem amplum, idoneum eqsad formam, s ad robur, ad largiores gressus. Iam de pectore non oriatur ceruix quam hirci pro sed eminens pertineat adve tkem , instar galli gallinacei, curveturi, inflexu. At caput osseum si cum paruis maxillis, dcc. confiderandum s iae, virum bucca sint tenera n aster an vero inaquaisonam imparitvi facit equos re contumari. Extanus oculi, vibilantiones putandi quam fundi. res patula dis quam angustahabent apertiorem memtum anima,faciunis equum iideri ter liliorem. Ipse vertex Ffuerit granare, auresverὸ miniua, magis ita caput equinum v

Abisur. Spina dorsi supra armos paulo elatior, aser opportuni- sedile equiti dedi armi α reliquum corpus firmius compinguntur, si ictu duplex fuerit, &c. Latera dem rasuras aluum turgia dissilia,stre odi melius, m maioris roboris, ' mellaris depastusucci commodisinem fere habent. Lumbi quo erum latiores,

76쪽

Hucusque de equini pulli membris fere singulis Xenophon. Post pauca subijcit, quae tenere debeat , si quis equum

iam vectorem emere cogitat, ne circumueniatur a vendit

re. primum,inquit,vivi ignoranda non est. cuierim dens, quias vim notis Graci ρο- να voca, excidis, neque delectat ope, neφω reuendibilis M. Mox aperit ea vitia, de quibus nos infra Lib. li I. cap. II. ubi ostendetur, quibus modis dedocenda sint. Neque enim statim desperandum de equi probitate est, quasi emendari nequeat, qui vel leue aliquod vitium aut consuetudine, aut incultu contraxerit. siquidem Vermini, ut Caesar scribit lib. i v. Belli Gallici, iumenta a Uenisa, aua atquedeformia, quotissiana exercitarimesummi ut sint labaris sciunt, eodemi remanere vectigio assuefaciunt, dum pedibus ipsi pridiantur. Sed vitia incurabilia, morbi, moresque desperati, vitanda solummodo sunt, qualia Pollux lib. s. p. XI. pr miscue enumerat, tit. IX. de Vitumratione operum ingeniique equina. Eq-ψems,inuit hebes. lusus elicasu πει, piger alis pedibus Mium naisirans, cunctazar imissim trepidus, tremendosed , haesitabundus, molli ungias, durioris, ames maxilis haben grauis capite, cernuus, minus. v ra

dimitu incitHu, immorigerus, habenas modens, di cilis ductu, impudens, imbellis, stupidias, humilis,pusilis Ad rarus M

.cem agilis caput; n F e turbam tolerans, neque mili rem clam rem inens, equorum hominumve osorimordax, calcitrator, indomitus ale institutusinon omptus, rudis,incompositu1mauus, a risis ad portandum, eseris, impudentibus aestu, refrenam, decutiens murissus, equitis excussor, freni impastens utimuis defriens, siqua Matissimita decundum Simonem. Merito sane haec vitanda in militaribus equis. Nam, qua tibistitatas erit e truci, rogat Socrates alnid Xenophontem lib. de Dictis Socratis) si equites adduxerint equos tam vistariviaiias

77쪽

6a DE MILITIA E IES TRIs quosdam im male educasos , ut non maneant quocumque in loco or auertist quosdam vero tam calcitroseos, ut non sit possile deum aciei loco in alium transferri y Perniciem haec adferunt equiti, aut turmae subinde uniuersae. Calcitrones enim, ait Xenophon in Hipparcho, at Uu belli remouendi seum, cum Uertim tales sepe nobis plus calamitatu, quam hostra ipsi, inserant; quippe numquam in acie instrui muconsisterens uni. Daclyu propter equi vitium nutilis quoque redderum Nihilo melio res calcitronibus stat sternaces, suffossi, seu cespitatores ut

Seruius interpretamr mordaces,effrenes,ceterique id genus. Accipe exempla: Clonitim, 2Enciae x. - Insteris equi lapsu tellure iacentem. Messapus lapsiim obtruncat. Camilla, neid. X l.

Tum larim Pagaseums severa quorum alter habenas ino reuolutus equo iam colligit, &C.

Wrnus, aeneid. X II.

Etsernacis equi lapsum ceruice Thmoeten Eumedi comitem coniecta custiae mittit. Quo vero nomine hosce equos inugniam aptius,quam Seiani, qui, auctore Gellio, tot dominis fatalis fuit ὶ Haec igitur prius prouidenda quam emantur equi,monente Horatio: Regibus hic mos est, ibi equos mercantur, apertos hsticiunt. Et Seneca Epist. L xx x. Equum empturus Iolui iubesstrasum, duralis vestimem venasibus, ne qua corporis vilia linteant. Quin & emptorem stipulari conuenit ex sermula veteri, quam Varro adfert lib. ii. Rei rusticae, cap. II. Igosce equos, qua de re agitur fanos recte esse, uti pecus equorum, quod recte sa- m est,extra ruficu surdum,minum dest ventre glabro; neque

de care morboso esse. aberet rectelicere haese recte seri θωdest Huic stipulationi si venditor falleret) cauit L. Apud Labeonem.ssia Praescript . verb. Si tibi equos etenales experiundos dedero,MMin triduo disti leni redderes.Tanto delectu comparandi equi: nisi amphila etiam quorumdam exemplo videatur

78쪽

L I B ER SECUNDUS. 63deatur procurandum, ut aut canterhseu exsecti omnes sint, aut omnes equae: Canterij,ad vitandos hinnitus,quod opportunum arcanis profectionibus; equae, ad maiorem veloci a- rem, quippe 'uae nec urina reddenda retardantur ; cui bono

id utrumque a quibusdam fictum. Canterijs solis uses Sa malas dc Quados, Marcellinus scribit lib. x v ii. Ne aut feminarum visis exagitati rapimtur,aut ferocientes dant hinnitu densiore vectores. Quem Turcis inueterasse morem, narrat Cuspinianus. At Sod per bellis feminis mi malum , quoniam urinam cursu non impedito reddant, ait Plinius lib. v ri I. cap. X Lil. Equos tamen a Scythis sui Ec Sarmatis castrari solitos, Strabo affirmat lib. v I i. extremo. Certe eccursis celeritate ab equabus eqsios superari, Conumcit auctoritas multorum; Homeri in primis, qui Eumelo ad Troianum bellum profecto equas velocissimas tribuit. Horatij d inde lib. ii. Od. XVI.

- Tibi tollit hinnitum Apra quadrigis equa. Virgili j 1. Georg. . - Eliadum palmas Epirus equarum. Denique Pausaniae, qui equas fere Olympicis ludis vicisse ostendit; dc quidem Hecratitae Thessali equam grauidasii.

Atque haec cura militaribus equis comparandis facit. Sarcinarios Zc agminales nihil opus esse tam elegantes aut probos ; quo in tamen pari fere opus est copia ad impedimentorum subuectionem. Agminalium equorum mentio apud Marcellinum : eosque Prouincijs imperari selitos, indicatur Etit. de Muneribus 8c honoribus, L. vltimL Subit hic nimum petere, cur olim Dominus exercimum interdixerit Regibus Iudaeae equorum multitudine.Deuteron.X V II. Rex, ait, ci fuerit constitutus, non multiplicatissali equos, Arec reducerpopulum in AEnptum, equitatus numerosia leuatus. Et pii sane Iudaeorum Reges in bellis fere peditam,vix equitatu usi sunt, uti patet in Machabaeis, ait Cornelius A lapide in hunc locum:impij autem Reges conir magnos equitatus habuere;

79쪽

64 DE MILITIA EQUESTRI ut Ioram,ri. Paralip.XXI. non quod nullos omnino equos Iudaei adhibuerint, ut putauit Oriolanus Notis suis in lib. Machab.sed,quod equorum ijs fuerit prohibita nimia multitudo, quemadmodum explicarunt Hieronymus, Procopius& Basil. in Psalin. Lx x v. & Isaiae cap. t i. Philo lib. de Agria cultura,qui mystice ea Legis verba accepit: denique Stephanus noster Menochius lib. II i. Hieropoliticon cap. X D I. tra

stans de equitatu. Fecis e sibi equos s equites Adonias Rex,

lib. II i. Regum cap. I. M Iosaphat equos habuit, i v. Regum cap. III. & David,victo AdareZero Rege Soba, retinuit quadrigas centum, I. Paral. cap. x Lurii. Et Iudaei a captiuitate reduces, habuere septingentos triginta sex equos, lib. I. EDdrae cap. II. & II. Esdrae cap. v tr. Quin & portam equorum

Ieroselymis, Sc domus Regiae, in Scripturis audimus. Sed hi exiguo numero, vel non in usum equestris militiae lecti, ut apparet testimonio Psumi x t x. Hi in curribus, hi in equis nos autem in nomine Dei nostri inuocabimus. In Legem igitur impegisse videri posset Salomon I II. Reg. I V. dc X. II. Para liis cap. 11. & ix. nisi ad gloriam & splendorem Regni velimus speciali priuilegio ei concessum,ait Iacobus noster Bon- fierius in Pentateuch. iuxta promissionem a Domino δε-ium III. RTum III. Sc II. Paralip. cap. I. maxime cum

ea equorum multitudo videatur adfuisse Salomoni iamtum,cum esset Deo gratus;adferaturque is splendor iit. Regum I v. in commendationem gloriae potentiaeque Salomonis. Quare tres L is caussas Bonsterius adfert. Prima est: quia metu rediturae idololatriae, voluit Deus omnem Iudaeis abscissam esse secietatem cum AEgypto , quae copia abundat praestantissimorum equorum. Altera, ne Rex, nixus viribus equitatus, AEgyptum occuparet, Iudaeis reductis. Tertia, ne

Iudaei plus nimio fiderent in praelijs equitatui,sed Dei in primis auxilio niterentur. Has ob res Deus Isitae cap. II. increpat Iudaeos, quod diuinae opis obliti, terram repleuerint equis. Iterumque Isaiae xxx. quod in equos AEgyptios spem omnem abiecissent. Quare etsi quos bello captos equos quadri-

80쪽

LIBER S E C V N D v s. 6sgasve obtinuissent,corru mpi iussit,Iosue X I.& II. Reg.C.v I H. Igitur,postquam cellarunt caussae, postquam etiam Salomoni diuinitus indultum est equorum multitudine uti, vel ad gloriae splendorem, cum nulla uspiam streperent bella; multo magis Regibus ceteris, ob tallorum necessitates, equestris militia concessa est. Et Salomon Regum omnium splendidissimus, licet alta in pace, habuit amis inta millia prasi aequorum currilium, duodecim missaeque iam, Irr. Regum 'cap. 1 v. Quae verba quid sibi velint, explicat caput IX. lio. ii. Paralip. Habuit Salomon quadraginta millia equorum inflabulis,)curruum equitumi duodecim missa. uniuersim equorum 176oo. ex calculo Pinedae. Sapientius utiliusque Sal monis studium ad tuenda parandaque Regna, quam Ptolomaei Regis AEgyptiorum , quem Cleomenes apud Pluta chum falsissimo perstrinxit cauillo. Cum enim Nicagoras Messenius diceret,insignem se equorum numerum Alexandriam aduexisse; Massim, inquiebat Cleomenes, das musicas aduexisses, nam his maximὸ nunc opus habu Rex noster. Sic nempe rideri merebatur mollities stolati illius

Vlyssis, qui gynaxeum pro hippodromo inter fissos colus,

que colebat. ' e