De igne dissertationum physicarum pars posterior auctore Paulo Casato ... De ignibus terrae, aëris, coeli, et viuentium

181쪽

De Cometh. iss

. rad. Anth non adeo multos dies coram aliquibus qui Polripateticorum sectae se addictos profitentur, casu insiderearum hu)usi nodi eXpirationum mentionem incidi, cum subito cohorruerunt, quasi timentes, ne sensim tabescerent astra, atque demum tot saeculorum aetatibus perpetuo effluentia corpus

cula coelum sideribus vacuum relinquerent discessus enim , secretio,in diremptus earum partium , quae corpus aliquod constituunt, eiusdem interitum inferunt, aut saltem ficetum reddunt. Praeterquam quod aiebant, ille expirationum efflu-Xus accidere non potest sine interiorum partium agitatione; ac proinde sidera ita essent corruptioni obnoxia, ut in illis aliquid novi gigneretur Rei autem tam dubiae nulla est ratio faciens fidem . Concedebam nullam aciem humani oculi tan-

tarn esse, ut in Coelum remotissimum penetrare valeat, atque adeo , quos ibi motus mutationesque Natura moliatur, nobis incompertum esse sed neque tanta confidentia nos esse oportet, ut nihil prorsus in Coelo gigni pugnaciter asseramus, hoc argu-nient nixi, quod nihil mutationis videamus, neque, quid ibi fiat, suis vocabulis explicare valeamus: Namin montem procul positum aspicimus, nec tamen videmus florentes ibi e bas, frondescentes arbores, pascentes greges , homines terram sedientes atque, etiamsi ex aliis montibus argumentum sumamus, quas herbas aut arbores proferat, qu6sve greges alat,

enarrare nequimus Coelestium vero corporum nobilitatem atque praestantiam eXaggerantes non suadebant ad hanc pertinere partium omnium immutabilitatem, cum instituta suerint ad hominis terram incolentis utilitatem . Porro timorem

illam , ne astra est,ta fierent, aut disblverentur, ac prorsus interirent, inanem esIe ostendebam ex terra astris coaeva, quae tot emissis aspirationibus neque extabuit, neque imminuta est. Quemadmodum enim vaporesin exhalationes licet perpetuo ectellure educantur, demum iterum eo redeunt, unde sive

Calore urgente atque extenuante, sive vento rapiente, discesserunt quidni pariter sideret halitus ad idern sui astri systema Temeent3a quo emanarunt Non quidem quod aliquid in coelo nostris pluviis analogum comminisci audeam, sed ea salterrita Tatione, qua commoti a vento pulvisculi, S in sublime longius evecti, demum sponte sua subsidunt id quod vel in ipsis conclavibus observamus; quos enim levissim obambulantes e citamus, cernimus menta CX nuce perpolita , aut e nigro marmore, pulvisculos adhaerere, quos famuli saepius detergant L a Mauri

182쪽

Maur. Quid unicuique astrorum accidat iis , quae in terra seXperimur analogum, definire nequimus illud arcte tenem dum coelestia non solum vicissitudines dierum noctium, Commutationesque temporum, sed etiam rerum ortuso interitus moderari, adeoque astra singula aliquid efficacitatis in haec inseriora habere, idque per defluentes ex illis aspirationes; pro quarum dispari natura , multitudine, compleXione,

quatenus ex diversis sideribus in eandem confluXere materiam, multiplicem quoque vim, este stum videmus plurimorum, quorum proXimam causam ignoramus. Contingere igitur potest, ut in aere plures expirationes huiusmodi, sive ad idem astrum, si ve ad diversa, singula pertineant, glomeratae validius, quam disiiunctae, in aetheream coelestemque regionem subVO-lent, non minus ac vapores aquei in unum coacti descendunt in terram quorum 1 magna fuerit copia, nimbi cadunt secum rapientes igneas eXhalationes, o terreos pulvisculos in aere errantes. Neque dissimili ratione suspicor aliquando tantam esse hujusmodi siderearum aspirationum multitudinem, ut, dum agitatae conveniunt, intercipiant non modicam ignearum exhalationum vim aliorumque corpusculorum, quae Xhal tionibus commista esticiant pingue quoddam crassamentum, quod post 1Dodum accensum sponte nimirum sua ecfermentatione, sicut foenum minus quam par sit, aridum valeat fammam diutius fovere. Hinc fit a sidereis illis halitibus , quibus ascendentibus tali adiunguntur, involutam Xhalationem sursum rapi, atque ab iis agitatis conglobari cum enim diversiae sint naturae, atque singuli ad suos Planetas, eX quibus effluXere, contendere nitantur dum se pellunt , vicissimque repellunt, motus quidam oritur turbinis in morem compositus , quo mclusa exhalatio constipatur, atque coarc fata molitur accensi nem quae aliquando citius, aliquando serius accidit, ut in honocongesto nec satis exsiccato , maxime si repositum fuerit in loco clauso. Ex hac sidereorum halituum atque terrestrium e Xhalationum complexione Cometas constitui opinor inuibus Sublunaribus nomen facimus, si exhalatio inclusa accendatur, nobis consipicua fiat, antequam rapta fuerit in Lunare regionem I at supra Lunam erumpens in flammam e Xhalatio Cometam Superiunarem seu Coelestem ficit. Sic mihi videor Phaenomen explicare, Min concordiam reducere diVersae , opinantes Cometis enim ortum tribuo in regione elementari,

licet aliquando fulgere incipiant in aetheres brevi aut diu

durant

183쪽

durant, prout materia accensa facile aut aegr)dissipatur terre stii bus halitibus non tantam vim tribuo, ut sponte sua Lunae limites transiliant, sed a sidereis expirationibus, quibus nyolvuntur, raptos assero altilis a terra sensim aliquando etiam raptim assurgere intelligimus, quia sideret halitus non artata dissipati atque distracti errant, sicut in aere vapores atque spiritus sed si1cut hi concreti in grandinem descendunt, ita illi in unum coacti ad superiora migrantes secum deserunt accent imexhalationem in quia iam in unum corpus sideribus amne

colverunt, motum sidereae naturae congruentem ineunt, hoc

est in orbem. Quod si in Cometa plures efficaciores suerint halitus ad unum aliquem e Planetis priaecipue perimentes, non mirum, si ad illum , utpote ad suum systema Cometa cursum intendere videatur cillis vero diminutis reliquis praepollentibus , aliorsum flectatur. Dand. Si non aliusmodi res est, ac putas, satis concinnaeeX-plicatur, cur circa lucidum nucleum limbus hebetioris luminis appareat, luce videlicet nuclei imbuente sidereos halitus proxime circa ipsum conglobatos qui si fuerint paulti constipatiores nec plane diaphani, nec similiter compacti, ita ut, quam Oncipiunt tum a nucleo ardente, tum a Sole, lucem inaequaliter cinterie is spatiolis reddant, Crinitus apparet Cometa 'autem sidereos illos halitus nucleum complectentes solari luci pervios esse contingat, tu solis in eos incidens refracta iuxta eorundem alituum constipatiorum positionem x figuram est ,rmat lucidum illud syrma, quod e horiZonte ascendens si praecedit Cometae caput Barbae nomen Obtinet Caudae vero,

si subsequatur cilla enim luce refracta imbuti alii halitus Atmosphaerae in modum circunstantes conspicui fiunt Caudam siquidem a refracta Solis luce oriri fatis manifeste docet, quod illa semper vergit in partes Soli, si non omnino directe, saltem oblique aversa. quod si aliquando valde ampla , aliquandos1nuata appareat cauda , id fit e diversa positione halituum corpus Cometae constituentium e pluribus corpusculis poly- angulis, quorum alia aliam in partem dirigunt acceptos a Sole radios, quos modb longius, modo propius projiciunt intra ean dem circunstantium halituum sphaeram. X quo oritur etiam ejusdem Cometae quoad Caudam mutatio, si halitus lucem inflectentes figuram,ri positionem mutent, maXime si Cometa sit in parte Coeli opposita Soli,&ab horiZOnte remotus pro ut

enim ad Oppositionem accedit, brevior apparet cauda, quia a nobis

184쪽

isa Dissertatis linia.

nobis oblique visa, quippe in altum pro)ecta, usque ebit vix

conspicua sit,in post Oppositionem iterum videatur crescere, sed in partes priori positioni contrarias id quod ipse observavi in Cometa, qui sub finem anni 1664 apparuit &ante medium sequentem Januarium fuit Soli oppositus. Singularis fuit Cometa, qui anno II 69. in Scotia visus est cum duobus longissimis radiis, ardens, ingens id quod tribuendum variae figurae,&positioni halituum acceptam Solis lucem refringentium.

Grad. Non dissimili philosephandi methodo multam inire

possemus gratiam ab iis, qui Cometas aliquos non solum supra Lunam statuunt sedit Coeles es, ut nihil materiae elementaris in aetheream regionem evecta contineant. Si nimirum dicamus fieri posse, ut sideret halitus in ipsa aetherea plaga agitati, seque vicissim complectentes&circumagentes consili pent eos, qui medium convolutionis locum tenent, adeo ut Solari luce imbuantur, illamque sis ant, similiter ac nubes quςdam lucido isque erit Cometae nucleus, quem ambiant reliqui halitus satis perspicui,

ii refracta lux caudam effiagat. quae esse nitur limbum emciat nam Nitra radios alios reflectunt, alios refringunt. Maur. Hanc ego potius originem stellis Novis tribuerem cu)usmodi fuere , quae in Cassiopea apparuit ab anno 1 71. 1r: ndecim omnin menses aut seXdecim duravit; qua ab anno 16co. usque ad 162 I.&ibrte ultra in Collo Cygni fulsit,&quae in pede Serpentarii anno 16O4 Visa es annuam habens durationem hae nimirum eadem visae sunt servasse semper a caeteris stellis fixis intervalla, omni caruisse parallaxi, quae unquam notabilis esset, sive cum ad Verticem accederent, ubcum prope origontem es ent. Has enim probabilius diceremus fuisse ex sidereis halitibus conglobatis, atque particularum se vicissim arripientium tenacitate connexis, ita ut nisi post multum temporis dissolvi nequiverint; cumque fortasse usque eo ascenderint, ut Firmamento adhaeserint, parem cum caeteris Stellis Fixis motum habuere , servata constanter eadem cum singulis intercapedines lucem Verbin a Soles, ut Planetae, vel etiam a proximis stellis recipere potuerunt , qua sient conspicuae . At Cometas ex sidereis tantummodo expirationibus con-1tituendi nulla nobis est imposita necessit ac siquidem erepensiς

iEςi J Authorum omnium argumentis , quamvis proba bile sit Cometas aliquos supra Lunam in aethere fulsisse, illa if(jQuery('body').width()<970) {document.write('