장음표시 사용
321쪽
omnes adduci in eam partem ubi tum eramus , & totum exercitu eis circumcludi. Dum haec geruntur,ex hostibus complures, qui nostros fugientes insequuti fuerant, redeunt, a bitrantes victoria se potitos esse: coacti transire per nostras munitiones, pleriq; omnes o cumbunt, paucis admodum elapus.Ex adue
1 ijs cecidit statim inter alios, commisso prinlio, Normanniae Praefectus:a nostris desiderati suntplurimi pedites, ab illis autem equites , trinq; caesa sunt ad duo millia. Magnum quis
dam est, naeo quidem iudicio, restaurare copias a conflictu, & per horas aliquot, in acie se trinq; consistere propius: & merito Principes coira plectuntur eos,a quibus in tali rerum si tu non fuerunt deserti:venim,ut fieri solet non admodam erant memores ossicii. Quidam,
eo quod profugerant, loco fuerunt & dignitate submoti: alij contra qui multo longius abierant in suga, honoribus aucti fuerunt & ben ficijs. Ex nostris quidam authoritate omni e eidit, iussus h conspectu Principis abire: mensem unum post, illustriori loco fuit, quam antea. Quum totus exercitus esset receptus intra munitiones, ut supra demonstrauimus, reficiebat se quisque,vtcunque poterat. Ex nostris quamplurimi erant saucij, plerique etiam animis demissi, quoniam verebantur, ne Parii
322쪽
enses cum equitibus catapli ractis egressi , qui
bus praeerat In urbe is, cuius antea meminiamus,Ioachimus, nos adorirentur, cum l. in
tum auxit, quod crederent Regem in propinquo 'ersari. Emittimus ςrgo de nocte quinquaginta catapli ractos, qui de Rege aliquid . explorarent. Carolus interea sumpto cibo, reiicit e no nibiI, & acceptum vulnus in P mete, curat quo loco coenabat, submouenda. . erant aliquot cadauera, positis deinde duobus fasciculis straminis assidet. Dum loco mouet tur cadauera, unus ex miseris illis potum fi .gitat: inlicitur illi in os aliquid eius potionis, qua Carolus Hebatur: statim incipit habere melius,quum'; agnosceretur, curatus fuit, Scvaletudini restitutus. erat autem unus e sagi tariis stipatoribus ipsius. Deliberatur postea. 'quid facto sit opus. omnium primus sententiam dicit Sanctopauli Comes, vel sari nos ia. magnopericulo, tibi videri, primaluce moue-da esse castra,& petendam Burgundiam, exusta parte aliqua impedimentorum,& abductis tantum tormentis: fieri non posse ut medij in ter Regem atq; Lutetiam diutius ibi sine commeatu perduremus. Haubordinus deinde, de
alij quidam post eum, licet ignorarent, quideliciar allaturi, qui exploratum fuerant emissi, coadissentiunt ab illo. Comaeus auic omnia
323쪽
um postremus,ait futurum ut milites,re intellecta, propter tin ris suspicionem perterriti, fugae se mandent,& ab hoste intercipiantur: praestare multo, ut resectis nonnihil corporibus,hostem prima luce statim adoriamur: aut victoriam esse reportandam, aut sortiter ibi Iugnando moriendum: hoc sibi videri no s um honestius, verum etiam ad salutem utilius atque tutius. Ea laudata sententia, Carolus i bet, ut quieti sese darent omnes per horas duas, & ad tubar clangorem essent expediti. interea per homines idoneos militem cohortatur ad virtutem. sub mediam noctem rouersi equites nostri exploratores, nunciant regem esse in propinquo. Statim emittuntur iij, qui certius aliquid cognoscerent. Post horam deinde unam, arma capiunt omnes, & ad praelium sese instruunt, sed prosecto plerique om nes fugam spectabant.Exploratores, quos secundo loco misimus, obuiam facti cuidam aurigae, cognoscunt Regem demigrasse cum toto exercitu. qua re nobis nunciata, ipsi longius progrediuntur,quum s verum esse, quod dixerat ille, comperissent, reuersi maximam in castris laetitiam excitant: neque tum d Crant , qui quum paulo antε suissent animis deiecti , dicerent persequendum esse fugientem hostem. Erat mihi tum equus tau
324쪽
tulus admodum & fractus laboribus : is son situlam vini repertam hausit, eaq; potione
sic fuit recreatus, ut alacriorem antea nunquam fuerim expertus. Quum illuxisset, conscendimus equos ibi monachus quidam Franciscanus, a Carolo summissus , confirmabat adfuturum eo die Biturigem & Britannum. ex quorum castris ipse iam iam venisset. ea res animum addebat nostris, tametsi non omnes haberent fidem,& artem intelligeretit. V tamen sub meridianum tempus redijt ad Jritanniae procancellarius, qui paulo an- practium se subduxerat, quoque maiorem faceret fidem. duos h numero stipatorum sivi Principis adduxit, magna per exercitum exciatata laetitia, quumq; suae fugae causam roga tus expositisset, valde laudabatur ab omnibus:quod autem redijsset,eo vero nomine pergratus .erat. Carolus totum diem in campo commoratus, belli omnem laudem ad se pertinere putabat, talus admodum. sed ista gloria magno deinde constitit ei. Nam ab eo se retempore, aliorum repudiatis consilijs, pr suo unius arbitrio gerebat omnia, quae res inrausa fuit, ut tandem in vitae discrimen addu, &occisus , grauissimum vulnus populo lineijsq; suis inflixerit. Qui ordine praeces t Usum,rater, avus, atq;proauus, bor
325쪽
inutimi literant i co quidem, ut praeter Galliarum Reges, pauci admodum illis praeferri possent. Modestias
ne decet omnes bona; num ordines, in primis vero Principes viros, ut intelligant, &sint m mores in omni actione esse Deum a quo proficiscuntur & emanant omnia. Erant in eo duae res maxime memorabiles, laborum p tientia,&animi robur incredibile.Militaui sub per annos septem, nec ullum vidi tempus, tuo vel lassitudinis, vel timoris daret signitic tionem. Moliebatur in animo res maximas,& fortasse maiores etiam viribus humanis. Postridie, qui tertius erat dies a praelio, recipimus nos Monthericum. ex agris omnes coim
fugerant vel in turrim templi vel in castellii nused Carolus & reuocati omnes, & a maleficio abstineri iubet, Sequutus deinde consilium Contas, Sta inpium, quod est inter Lutetiam& Aureliam oppidum, oco multum sertili,sta se conseri, ut & Britannico exercitui praeuert ret, & milite ex vulneribus , alijsq; incoinc disma affectiam, recrearet: haec enim seriorum opportunitas, multos, qui peribantur alioqui seruabat. Aduenientibus
risi & Britanno, obuiam proficiscitur primis ordinibus, & iptis quidem Principes in oppidum recipitaequitatum
326쪽
campo contineri mandat. Erant circiter sex quitum millia, tam cataphracti, quam sagittari j, bene instructi, & inter eos multi honesti . homines, quos Ludovicus, ut supra diximus, dimiserat. Quanta esset Britanni potentia,
facilὸ erat ex eo apparatu cognoscere. nam
ius exercitus potissimam parte ipis unus at bat. Interea Rex, Corbetio relicto, N ormanniam petit,ut copias ibi cogeret, & nequis per ipsius absentiam oriretur motus, circa Lut tiam , quibns locis maximὸ necessarium esse videbatur,equitum praesidia disponit.Quo die Principes conuenerant Stamph, multus fuit inter eos sermo de varijs rebus. Britanni, ex hostibus,qui profugerant, nonnullos ceperat, ct si paulo fuissent propinquiores, bonam e ercitus partem profligassent. Ex captiuis accoperant Regem interuile: sic enim illi putabat. eo quod commisso praelio , in fugam abi rant. Exhilarati eo nuncio, magna sibi pleri vpromittebant a Biturige, ad quem, morte se tris, imperium deserti sciebant, &, ut accepi a quodam fide digno, qui ei concilio interfuit, deliberauerant de nobis opprimendis: verutri non admodum diu ea laetitia fruebantur. Atq; Uc videre licet,qui sit rerum status, & quae perturbationes oriantur, quum aliqua fit imperii commutatio. A coena,quum multi passim de
327쪽
ambularent B turix & Carolus ex senestra cui innitebantur, serio de suis rebus colloquuntur. Erat inter Britannos homo plebeius, cui pro ludo fuit in aerem eiaculati ignem artita
ciose compositum, Galli vocant falas, quae
quum e sublimi deciderunt, huc illuc discurrunt, & flammeum quiddam emittunt. Ex ijs quum eiecillet aliquot, una sorse impegit in fenestram ad quam illi colloquebantur. Ait niti ambo, de subito erecti. res iciunt alter in alterum, admirabilia di, collecta suspicione, de industria factum esse laedendi causa Contaeus,
quum secreto quiddam dixisset Carolo, d sciscendit.& in armis esse iubet illico cataphractos omnes & sagittarios. ut idem faceret, Bia iturigem hortatur Carolus. Inquiritur postea . de authore is qui coniecerat ignem. proiectus ad pedes Principum, fatetur a se factum esse, de veniam deprecatus , quo suspicionem o- in nem tolleret rursus eiaculatur.ad hunc mois dum risu soluta turba , deponuntur arma. Postridie conuocato concilio deliberant Principes,quid agendum sit, & quoniam diuersarumn tiu erant, nec uni alicui parebant, quod in eiusmodi rebus necessarium est variabant se tentiae. Sed notatum fuit in primis & exceptu, quod Bituris, qui per aetatem nullum habebat reru usum. neq; talibus assueuerat spectaculis.
328쪽
videbatur ita Ioqui, quasi iam taederet ipsum
belli, deplorans miseriam eorum quos in e ercitu Caroli viderat saucios , & corporibus mala affectos.Nam eo tandem delapsi. est, ut diceret, praestare, bellum non suis te incho
tum , quam sui causis tantas existere calamitates. Eum sermonem grauiter tulit Carolus, v cumtamen re deliberata,placuit traducendum esse exercitum Lutetiam, & tentandum, ait
oppidani una cum ipsis vellent animum adij- cere ad procurationem Reipublicae, pro qua bellum se sit scepisse dicebant. quod si ea ciuitas permoveri pollet, de reliquis, quin idem essent Acturae, nihil dubitabant. Carolus priuatim ad sitos loquutus de Biturigis oratione e quid vobis,inquit,videturὶ ille quod saucios viderit nonnullos,qui ad ipsum tamen nihil pe 'inent,animo est demisto & languido:quid sa-ciat si quod detrimentum ipsius milites accia
perent san e leui aliquo momento queat impelli, ut nobis desertis , cum hoste paciscatur. Propter diuturnum enim bellum, quod inter ipsius& meum parentem intercessit,& pr pter veteres inimicitias, facile sit,ut coniunctis ambo vitibus, nos oppugnent. nouae sunt igitur tentandae amicitiae. Fuit haec sola fere M potissima causa cur ad Eduardum A ngliae R
gem misse statim legato mentione aliquam
329쪽
iniiceret connubii cum illius sorore: quum On i m sciret hoc vehementer ei placere, videbat facile ipsum ad amicitiam pone adduci. α quanquam id temporis non agebat serio , d xii tamen eam postea uxorem. quod eo liben tius reti ero, ut ostendam, eiusmodi multa sinpius euenire cx opinione aliqua leuiter suscepta, maxime vero inter Principes , qui propter delatorum multitudinem, suspicionibus ferbindulgent. in morati per dies aliquot Stansepij, Sanctomatutinum M Moretum pro is, scimur. quod est prope Sequanam oppidulum, ad sedecim supra Lutetiam milliaria. C
rolus in planiciem progressus, castra ponit i xta flumen. Iusserat autem, ut uncum aliquem v nusquis': secum deserret, religandis equis idoneum: carris e iam deuexerat naues alta uot, & vasa dis luta, ut ex ijs efficio ponte, equanam conivnseret. Quum ad fluuium peruenit, exoneratis & depositis sarci nis , oc cupatur insulae sapittarii Galli conabantur nos aditu prohibere,sed quum iniquo loco pugnarent, tormentis reiecti fuerunt. Subvesperum iubet pontem fieri: ipse tensis tabernaculis, cum quinquaginta cataphractis ibi peria ctat. Postero die, circa meridianum tempus, rei secto ponte, exercitum omnem & torna
ia traducit: idem rostridie faciunt Biturixdcia in
330쪽
Britannus cum suis copiis, collaudato opere De nocte apparent nobis plurimi ignes h longinquo. Pleriq; Regem est epulabant sed albquot horis postea cognouimus Ioannem Calabriae Ducem, Renati siciliae Regis filium. castra ibi posuisse. Ducebat ille insignem equitatum ex utraque Burgundia,pedites vero non ita multos, & inter bos, circiter quingentos Helvetios, qui primi omnium suae gentis nostris temporibus in Galliam venerunt, &sita
virtute reliquis nomen & authoritatem magnam conciliarunt. Hae copiae, quum prima Iuluce castra mouissent, eo die pontem transeuta
Burgundionibus praeerat Mares ballus N uocastrensis. erant cum eo frater Montaguti Ioiliuus, Marcilio Rethelensis. & ingens nolturba, quorum non ulli militauerant Borbon o, tuum bellum et Rex inferret. Hi omnes periculi vitandi caussa coniunxerant se cum Duce Calabria quem propter fortitudinem dc rei militaris scientiam Carolus in magno habuit honore. Exercitu omni traducto, qui sune longe maximus erat. Lutetiam cum vn uersis copiis contendunt. Primam aciem ducebat Sanctopauli Comes, cum eo Britanni aliquot & Bituriges: in reliquo agmine erant ipsi Principes. Carolus & Calabriae dux, ut ii mines militares decet, is hoc toti erant, ut re