Duo Gallicarum rerum scriptores nobilissimi. Frossardus In breuem historiarum memorabilium epitomen contractus Philippus Cominaeus De reb. gestis a Ludouico 11., & Carolo 8., Francorum regibus. Ambo à Io. Sleidano è gallico in latinum sermonem conuer

발행: 1584년

분량: 1011페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

331쪽

COMMENT. LIB. L 3r'

bus omnibus diligenter prouiderent, nec Obscure prae se serebant, cupere se aliquid magni perficere.Biturix & Britannus vehebantur pa tris equis', leuiter admodum armati. Vbi C rentonium venissent, qui vicus ad Matronam positus, Lutetia distat duobus miliaribus, o

cupatur ibi pons, frustra resistentibus sagiti rijs Gallis. Eum Vbi transi j ssent, Constantium progressi, quod est in propinquo, Carolus o

cupata planicie copias sitas omnes & tormenta carris, alijsq: munitionibus cingit, adium

sto sibi Calabriae Pri ncipe. Biturix&Britannus, cum magna sui exercitus parte, sanct inaurum , qui vicus modico distat interuallo, sese conserunt: reliquum agmen Sanctod nysium abire iubetur. Postridie. quam eo v nerant,faciunt excursione ad urbem, no absq; magna trepidatione vulgi. Erat inter alios o didi nes multi no alieni I principibus, & eoru institutu iudicabant esse utile ac salutare Callit e ciuib. etia multi addicti erat Burgundionibus. eoiuq; negotia procurabant, spe consequendi publica in era , quae Lutetiae lunt& plurima.& admodum quaestuose, du quisq , uo quantu quitas permittit, sed quantu omnino potest.

extorquet. Nostri, quunocno ignoraret, amplis pollicitationi b. eos sollicitant Tertio post die cositur in urbe Senai', accutis Princisa

332쪽

postulatis, qui Reipubl. salutem sie procurate ostentabant, placuit legationem esse mitteriis Odecernitur Gulielmo Carterio, Paribit ensi Epis copo homini singulari virtute. Prii

cipes omnes anc inauri conuenerant prinlidebat ei cosilio Biturix: reliqui astabano incBritannus & Calaber,illinc vero Carolus,print Tquam capite, totus armatus ,& tecti et ganti pallio. Venerat enim Conflantio αquoniam hostes in propinquo tenetbant Vi nutum a rem tu poterat nisi magno conii, tam eo proficisci. Summa petitionis haec erat ut urbem patefaciant, quo cum reliquis ordi-- nibus communicatoconssilio, rationes ineant 'bene constituendi regni, quod insolenter a - '

m'M per Regem administrari di

nt,multis in eum emisis criminationibus. .le amice re ondissent, sum- rto ad deliberandum die idonad reuertuntur

bant, & opinor sic int eos isscssiisse decretum, ut ipsi quide una cum siui, neee ii t

333쪽

retulissent ad Senatu, Rex Lutetia venit cu maximis copiis. na ad duo cataphractoru millia, α ε Normannia nobilitate insignem, & sagitatarios complures,stipatores suos, aliosq; multos, praesidio ibi collocat. Ita cistonsilium n strum intercidit,& populi fuit immutata v 'luntas.nemo iam audebat amplius de pactione nobiscum facienda loqui: nonnulli etiam, quod in colloquutio venissent, poenas persoluerunt,exuti ijs, quibus erant propositi, muneribus, alio relegati. quae sanE moderatio laudandamihi videtur in Rege, quod atrociori vindictae genere nondit usus. Nam si, quod mesiebantur Principes,id effecissciat, terierat: & non semel ipse mihi retulit, quod si fuisset ab ea urbe interes usus,recta se vel ad Helvetios,ves ad Mediolani Ducem Franciscum, de quo in gnam habe at amicitiae opinion prosectil-rum suisse.Is enim leacio filio duce, auxilio prius miserat quingentos .cataphractos, & peditum ad tria millia qui in Aruerniam usque

profressi, bellum insereban in bonio,iacitati

maiora, nisi allatus de morte Francisci nuncius domum ipsos reuocas let. Idem etiam,via de fortuna Regis & Principum audiuit conspiratione, per legatos admonuit eum, ut tota mente & anima hanc illorum societatem distraheret. Rex Lutetiam ingressus, bello nos

334쪽

undique lacessit maximὲ vero pabulatores ni, ustros,qui longius prodire cogebantur,&ad sustultionem opus habebant maiori comitatu. Sanhmagna est eius urbis opportunitas,&ingens vicinae rigionis copia, quae duos tam potentes aleret exercitus. Nobis enim nihil vi quam deerat & in urbe nulla fuit annonae caritas. Non intermittebatur dies, quo non leuius aliquod proelium fieret: hostes equitatu praestabant,nos autem peditatu. Britanni circum Sanctodionysium populabantur agros. Ex Aquitania quoque nonnulli Principes auxilio nobis veniebant,cum sex millibus equitum,sed Carolus metuens,ne,si propius accederent, inedia consumbremur, missa pecunia, ut alim

niam compararent,renuciat, ne progrederentur longius. Praeter quotidiana illa proelia nilissmagnopere agebatur. nolebat enim Rex totis

viribus dimicare, neque suis permittebat, ut magno numero prodirent, eo quod suas Gabliaeque fortunas nequaquam vellet in dubium deuocare:sed hoc solum spectabat,ut pace quincumq; modo facta, foedus illud Principum dirimeret. Certo tamen die,prima luce, sagiti iij, ad quatuor millia, e regione Conflantij, iuxta Sequanam castra ponunt ab his, nobiles Normanni,&cataphraim aliquot modico diastabant interualloledites etiam non longe ab

erant

335쪽

COMMENT. LIB. I. 323

erant in pulcherrima planicie, & Sequana ta tum eramus diuisi. statim incipiunt accumulare aggeres, & e terra materiam castellum es ficiunt,quam longe nostra patebant castra se terlabente,ut diximus, Buuio, dispositis deinde tormentis, Carentonio eijciunt cohortes . aliquot Calabriae ducis, ita quidem , ut hae cingerentur se nobis adiungere, desideratis nomnullis & militibus & equis. Deinde, in nostras etiam munitiones emissis tormentis, extul runt aliquot, & cum in Genaculum Caroli bis eiaculati essent, inter prandendum, ea fami

lis quendam, qui cibum deserebat, in gradibbus occidunt. A prandio Carolus descendit in

inserius tabulatum . Veniebant ad eum qu

tidie Principes, concilij caussa, quo dimisi

prandebant simul. Re deliberata, placuit, ut nostra tormenta statim opponerentur hosti. Perseratis igitur muris, qui sunt prope Co fiantium , iuxta flumen, collocantur ibi, quorum maximus erat usus, & alia deinde aliis locis,quam fieri potuit commodissimh. Ata res illorum longe se diffundebant versus v

bem,exhaustam vero terram esiciebant in eam partem,quae ad nos pertinebat. ut ab ictu telorum tuti essent. in fossis enim continebant se, nec caput modo proferre audebant. Torme torum tanta vis ruit & impetus, ut maiorem

336쪽

PHIL COMINAE I

non viderim.Nam e Lutetia suppetebant eis miniata copiose. Quatuor ita sunt consumpti dies:ab utraque parte maior fuit metus,quam i ctura.nemo enim, qui in aliquo essetinumero aut honore, teriit. Principes ubi videnti, stem no commoueri loco, iudicabant hoc se tinere ad suum non dedecus modo, sed &:peri, culum , eb quod oppidani firmiori essent animo futuri,quum superiori quodam die,per inducias,maximo numero,spectandigratiaProdiissent.Mandant igitur ε nauibus pontem fi

xi,traducendis copiis,in eum usum maiores e

iam naues aliquot fuerunt adductae, quibus transmitteretur flumen, & in hostem impetus fieret. Qui ad hoc opus efficiendum delectus suit,eius haec eratsententia,illos aἶgeres,& te ram eiectam ab hoste, nobis usui fore, quod, traiecto flumine,illi essent loco futuri inseri

res,nec auderent metu tormentorum E sossis

prodire. Quare cognita, maior nobis incesse cupiditas traseundi.Perse sto ponte,& in usum accommodato, accurrit ab hostibus seecialis, affirmans hoc ipso violari inducias , quae & in biduum pacti: fuerant eo die sub vesperum

cedebant: venerat autem, ut quid ageretur a nobis,cognosceret Pons ea magnitudine erat, ut tres simul equites hastati facile transirent, stac praeterea naues onerariae aderant, quae sin

gulae

337쪽

COMMENT. LIB. L 32s

gulae transportabant mille milites ,&alia mis nora nauigia magno numero, ut ipserum adminiculo tormenta eo lenius proueherentur. Ex omni igitur exercitu deliguntur, qui trans eant. : iis praeficitur Sanctopauli Comes, &Haubordinus. Post mediam noctem, simplis

armis,. antequam illucesceret, instructi erant omnes.Eram ea nocte in excubitorum num ro, nam immunitatem nemo quisquam habebat. Hic sibito exaudimus clamorem subi tum ab hostibus. quum enim castris incensis Mabductis tormentis abirent, acclamatione sacta nobis illud significabant. Nostri ad eam rem delecti,iam coeperant transire flumen: a. nimaduerso autem illorum discessit icti ad nos redeunt. Fuerant autem illi a Rege in hoc si 'lum emissi, ut nos ex loginquo lacesserent, non etiam ut praelio concertarent. In lioc enim tintus incumbebat, ut quocunque modo paciscereturn nos dissiparet ideoque subinde fiebant induciae , per quas alij ad alios commeabant,

dirempti tossa, quam transire vetitum erat,imeterea proponebantur aliquae rationes pacis, εο utrinque multi ad desectionem sollicitabam tur. Ab illis mittebatur internuncius Cenom nus: a nobis, Sanctopauli Comes: & quaquam nihil magnopere persicerent, integrae tamen erant induciae, nec ullus intercedebat dies,quo

338쪽

a. γ ν LO COMINAE non ex ipsis aliqui ad nos, & ex nostriS In Iuin rum castra clugerent. Eiusmodi sane coli quutiones non vacant periculo, & ei prςsertim, cuius infirmiores videtur esse partes, magnum Ope detrimentum adserui. Sic enim inter l, mines comparatum est,ut& augescere cupiat,& sua tueri,eoq; facile fit, ut sese potentioribus adiungant,&quum in Principem liberalem imcidunt, idoneumque comparandis hominum gratijs,levi momento traducuntur alio. Pacis igitur tractatio prudentibus atq; fidis hominiabus est committenda eos a legatione reuersos separatim audiat Princeps, ac solus, ne, si minus iucunda renuncient,pauorem ea res atque metum inserat multitudini. Sunt enim omnes

cupidi rerum nouarum:& no desunt,qui quum familiariter norint legatos,audent sibi pollic ri, fore,ut omnia resciscant:verum si iudicio sint praediti illi,cauebunt modis omnibus, ne quid esserant,quod vel alienationem animis,vel tr pidationem excitare possit. Hoc ideo mihi dicendum ibit, quod Principes a sitis non raro circumueniri sciam in eiusmodi actionibus,tllos praesertim,qui prae fastu & arrogantia, quae

sit aliorum sententia,non auscultant. nam qui se demittunt, ac libenter aliorum iudicia cognosciit,ij minus falluntur.Omnium aut PriR-siPum,quos ego quidem noui, Ludovicus Rex

339쪽

co MMe NT. LIB. I. 327

optim P tenebat rationem ex rebus aduersis luctadi cultu corporis erat admodum simplici, M sermone demisso: quos vel metueret, vel a quibus aliquid speraret, eos omni ratione sudebat ad se traducere, & si forte repulsam se ret . nihilominus & donis & magnis pollicitationibus instabat. Quos rebus secundis iecerat , eos in necessitate positus, magno sibi

reconciliabat,eoru l; utebaturopera,neq; pro pter veteres inimicitias oderat. Homines m diocris coditionis: natur liter amabat: pote

tioribus aut, & ijs qui facile ipsius ope careret, im insitae fauebat: diligeter de singulis reb' percotabatur,& cupide audiebat oes, eaq; rationelaoc effecit,ut qui per Europa essent in authoriatate&aliquo numero viri, scognosceret.Hac industria &virtute, se suasq; facultates oes seruauit, q sane in dubiu & prcsens periculu devocatqfuerat,hoc Principii exorto bello,& plurimis ineu excitatis aduersariis: largitionib' aut & liberali late admodu proficiebat, & ut reb. aduersis multu erat prouidus ita quoq; secudis,&in otior captabat ostensiones,ac simultates,neq, diuturna ulla pace ferre poterat,&leuiter de hominib. iudicabat aliquando, etiali coram adessent. Ueruntamen quia timidior erat a natura, ne quid de ijs,quos metuebat,diceret, litigeter cauebat cumq; per intemperantiam linguae, letrimeo

x iiij

340쪽

tum aliquod accepisset,agnouit culpam, occo uersus ad eum quem offenderat, non me latet inquit, obfuisse mihi linguam,sed& pr fuit aliquando:nunc autem,ut, quod illa peccauit,emendem, aequum est: ac timui, quum ad eum modum familiariter ageret, donum aliquod dabat non contem nendumassi fiofecto magnum Dei beneficium segnoscere quod viruciolum est,ac mentem ad meliora conuertere. Mea quidem liqc est sententia,ut arbitrer,eam solicitudinem atque molestiam ,in qua iuuenialibus annis fuit,quo tempore, deserto patre Vbxit apud Philippum Burgundiae Ducem, pecannos sex,plurimum ei profuisse. Nam in eo rerum statu cogebatur accommodare se,& se uire plurimorum assectibus, & prouidere, ne, Juorum Opera carere non poterat, eos offeneret. & hoc quidem boni attulit ei fortunae inclementia. Post mortem patris, delato ad Lpsum principatu,studebat ulcisci, quas putabat sibi factis esse iniurias: verum poenituit eum accepto detrimento, & quos prius a se alien uerat, cum iis ipsis in gratiam deinde rediit. Quod si fuisset educatus, ita ut hodie plerique nobiles per Galliam,arbitror eum ex illis tempestatum fluctibus ion fuisse emetiurum: sie enim hodie complures instiniuntur, quasi ad ludum essent facti & loeum :in vestitu & omni sermone

SEARCH

MENU NAVIGATION