장음표시 사용
111쪽
XXI. Codex, qui fuit Reginae Suecorum signatus n.' Isso . Beg. XXII. Codex Vaticanus signatus n.' 2229 . . . . . Vatis
XXIII. Editio Princeps, Romana, quae est Sulpitii . . E. P. XXIV. Editio Florentina anni x 496 E. F. V. Editio Veneta anni I 49 E. V.
Quando tres liae Editiones consentient . . . . E. E.
Plae, Communicatae ab Viro Nobilissimo Iosepho de Bimard la Basile Barone Montis Seleuci . Bim.
112쪽
114쪽
Ι. IVM divina mens tua et numen, Imperator Caesar, imperio potiretur orbis terrarum, invictaque virtute cunctis hostibus stratis, triumpho Victoriaque tua cives gloriarentur, et gentes Omnes subactae tuum spectarent nutum, Populusque Romanus et Senatus liberatus timore, amplissimis tuis cogitationibus consiliisque gube naretur, non audebam tantis occupationibus dei. mi Lubenter pro particula cum partieulam quum posuissem. Et quidem qutim exhibent E. F. ac Ms. Sag. Hoc autem loco particula illa refertur ad tem-sus: Quintilianus vero observavit i lib.
. e. 7.l illam a multis aeriatam esse disserentiam, ut etim , si lempus signis; ret per q seriberetur. Praecipua tamen ratio, propter quam sere putabam, particulam illam qtium t et hie ei aliis in loeis reeie posse substitui , pro
manavit ex eo, si od Vitruvius saepe vetera verba lubens adhibuerit , et quod consequitur, eum Orthographiam veterem sequutum suἰsse probabile sit.
Quod quide in mirari minime debemus , cum plures Vitru tum pro plebeio homine habuserint. Isaaeus vero Philinan
cte animadvertit ,, veterum linguarum, , reliquias. praesertim inter hominesse plebeios et rusticos mansisse Poris
ro silerae q aliquando ita indulsit antiquitas i quemadmodum cel. Ponteis
dera in murrat stiis p. II. dem matra it in , ut eam, posthabita C, receperii. Sed ubi ueteres libros , tam lypis aeneis, quam manu exaratos dilugenter consului. vidique in his locis, ut ita diram , innumeris legi eum,
Non autem qω- , quamvis particula ad tempus reseratur . tandem a mulatione abstinere constitui. POL. et num/n Quod sumina rerum apud eos potestas esset. Hae voce Romaiani Imporatores suos honorabant. In Inscriptionibus saepe occurrit d vitis numini majorantique ele. prima gliscentis adulationis inditia. eum non homines ipsos quia alloquitur, sed eorum at tributa magnis a. t Pausan. Laeon. Lih. Ill. II. l Cognomen vero Augusti. idem plano voce ipsa valet quini Graecorum lingua L e. sanetus. ac ipsa quasi numinis cujusdam majestate e tendus. STEAT.
115쪽
Architectura scripta et magnis cogitationibus e plicata edere, metuens ne non apto tempore interpellans subirem tui animi offensionem. 2. Quum Vero attenderem, te non solum de vita communi omnium Publicaeque rei constitutione curam habere, sed etiam de Opportunitatu privatorum publicorumque aedificiorum, ut civitas per te non solum pro inciis esset aucta, Verum etiam ut majestas Imperii publicorum aedissici rum egregias haberet auctoritates, non putavi praetermittendum, qNin primo quoque tempore
de his rebus ea tibi ederem: ideo quod primum
parenti tuo Divo fueram notus, et eius virtutis studiosus: cum autem concilium coelestium in sedibus immortalitatis eum dedicavisset, et Imperium parentis in tuam potestatem transtulisset, illud idem studium meum in ejus memoria permanens in te contialit favorem. Itaque cum
Mar. Aurelio, et Pub. Numidio et Cn. Cornelio,
ad apparationem balistarum et Scorpionum, reliquorumque tormentorum resectionem sui prae-
magnis cogitistion tis e lieneri lLaudem hane auo operi tributi, quod eadem dignum noverit, ae proinde ut tanto Imperatori inserihoretur. STRAT.
a. missio Pro Minidio substitui. Ita Mga. Esi. Bim. Poue. Porro in nolis illis Pouehiani, loguntur haec: Niamidis, quod mogis pueri. Est enim Minidii ori rum in historia romania rimm . In aliquibus e lethua legitur, P. Numidico vel Numi inoi in aliis L. Mussa mo. Memini me tu quodam nomismato de L. Mussidio legisse . b
mum monetae cudendae praefuisse. Quia sit hie misio seire parum refert. Ex Barbarus. l. i. p. 3. POL.
Di praesto Videtur Vitruvius operam suam Caesari contulisse, ideirco
116쪽
PRAEFATIO asto, et cum eis Commoda semper accepi, quae
cum primo mihi tribuisti, recognitionem per Smroris commendationem SerVasti.
3. Cum ergo eo beneficio essem obligatus, ut ad exitum vitae non haberem inopiae timorem, haec tibi scribere coepi: quod animadverti multa te aedificavisse et nunc aedificare, reliquo quoque tempore et publicorum et privatorum aedificiorum, pro amplitudine rerum geStarum, ut
posteris memoriae traderentur, curam habiturum.
Conscripsi praescriptiones terminatas, ut euS ut- tendens, et ante sacta, et sutura qualia Sint O- Pera Per te, nota posses habere: namque his v luminibus aperui omnes disciplinae rationes.
S. reliquo quoqtie i mpore schneἱd. cum aliis a reliquoque. - seriptiones. In erud ii iasIma philologiea nota vulgata lecticini praeseripliones adhaorei Schne cloe, et post multa quaa di serit ita pronuntiat: . parseripi nes igitur te miri Ma videntur esae defeeipii cinea artis eorporisti in Parim, et generuis in species partiumque definiticinos .... μ scriptianos de udi loetis iu, praelatione lih. 31 ne in tertio de moram immortalium oein a sacris alarim, et tiιι ops . teat perscriptas essa eamnam ..
Caesarianas partes tenuisse r hine M.
stibias stratis, quod principio innuit rintelligetulum est de L. Antonio, fruto, Cassio, Pompeio, Lepido, M. Antonio: Vitruvius igitur Augusto librum inseripsit post bellum Aeliaeum. Vid.
Commoda senuere accepit Adverbium semper , quod an vulgata ieetione de
siderabatur reponendum esse suas runt, tum aequentia verba. primo mi
hi Di isti et semusti . tum Edit. F. . , ae M . Est. Poue. Sag. Bim. POL. recognitionem j Repetitam agnitionem,
confrinalionemque commodorum, quae se aecepisse testatur: non praemium
aut stipendium , quo sensu vox hac apud latinos non Oeeurrit. STRAT.Peν sororis commendati om l Nismirum sororis Oetaviae. Ast de sororibus Augusti, et de beneficiis . quae ab eodem Λugusto Vitruvius acceperat , et de nonnullis aliis hae praesatione conlentis . videre est Vitruvii vitam, quam dedimus in Exere. Vitruv. Meunis. Pota
sto non assentatur Vitruvius, sed quod consummatum decet artiseem innuit, qui Ariis iustitutione informatus et amtea saeta, et sutura qualia εint opera per te nota hahere poterit. STRAT.
117쪽
Quid sit Architectura et do Alchitectis
instituendis . ARCHITECTI est scientia pluribus disciplinis et variis eruditionibus ornata, cujus judicio probantur omnia, quae a ceteris artibus perficiuntur opera. Ea nascitur ex sabrica et ratiocinatione. Fabrica est continuata ac trita usus meditati O,
4 trita tistis meaircilio. Contra saneidori trita tisti mediamio: et notat 1 . Usti ex V neen. . tio restitui: sine quo eritis non habet quo reseratur Bona vetita Aoelias. viri elarior videtur vulgata lectio. Praeterea Metire t is is illud Vimilianum i in Marias vitia meditando exstinueret amari. Geo l h. L v. 335. Noe loeo vitia meditaturi4. ArctiMeti est rei lini Ita editiones P. F. v. et Mss. Pit. Est. Sag. no. Bim. Archi reti. Adseriplum ante erat no men hoc Archi restiria; neque inepte. At qui perpendat, prima hae sui liliri parte, ab vitruvio de acientia Architecti praesertim agi considereique di-
Iigenter sinem, quo praecepta sua refert bae eadem in parte Vitruvius, pro- habit , opinor, me secisse eo modo,uem plures editiones veteres , et eo- eos indieavere. atque seientiae Arel ἱ- oeti eam desinitionem adduxisse. POL. Archilocri ost sciontini Nominis ratio ab ἀρχος, princ Ps Et tέκθων, ν rarius, artifex, lialice Cum Isauro, ut
reeio Barbarus. Qui operariorum ae sa-hrorum artes noscit, easdem aelii non exercet , sed ipsorum opera regit: et
cujtis judicio ete. Proprio nunc Ar-ehitecto opera omnia in aedificio complendo , dirigenda ae ordinanda tri-huuntur: in εingulis vero operibus perplures simul artissem perficiendis primus praeficitur: quem vulgo Proto appellant. Architecturae vero appellatio tribus artibus, quarum principia diverisa admodum sunt . competit, nimirum e uili, militari, navali. Iitruvius primam praesertim suis libris eomplexus est . et etiam militarem. Navalem non at tingit. Hydraulicam etiam Architecturam reeenitores induxere, quam Hiru-vius art. 8. seq. innuere videtur , quae nilnirum versatur in construeti ne machinarum . vel fluidorum motu ad usum perdueendarum, vel aliis viribus . ut motus quidam aquarum Oh- tineantur : tum in aquarum duelibus
dirigendis ae eonstruendis. vel apertis, vel clausis: tum in strueturis in aqua faciendis, do quibus omnibus praecepta Vitruvius tradit. Quae vero Au-eior hoe ariteulo de indole Arehitecturae monet, ad omnes eiusdem species Peraeque pertinent , ut etiam ea quae sequuntur ex fabrica et ratiocinati
fabri Desuitur a Vitruvio nostro fabrica , eontinuata ac uita usus me-
118쪽
quae manibus perficitur e materia cujuscumque generis opus est, ad propositum deformationis. Ratiocinatio autem est quae res sabricatas sole tiae ac rationis proportione demonstrare, atque
explicare potest. Itaque Architecti, qui sine literis contenderant, ut manibus essent exercitati,
non potuerunt enicere, ut haberent pro laboribus auctoritatem. Qui aurem ratiocinationibus et literis solis confisi fuerunt, umbram non rem
persecuti videntur. At qui utrumque perdidicerunt uti omnibus armis ornati ) citius cum auctoritate, quod fuit propositum, Sunt aSSequuti.
Daeumque. Sameid. et at ii unius iusqua. - ua est, ad propositum. schneid. legit: opus et Η propos, vim eum eod. Wratisi. Indo refert versiones Gallani et node, quibus additi . mi. . ror vir a doelos tam parum ad fabrieae vim, et usum vocabuli meaitationis animum atten- . tum hahisisse η. - ao ereiaa ae rationis p ρortiona GaL, Sehneid. et alii avi Hia ac rariona proportionis. - eomeniae M. Asir comen retine. - sum. Alii r insum.
dilatio, quaa manibus perficitur e materia , cuiuscunque generis opus est,
ad propositum deformationis. Λst Baris illius f l. I. e. io. ait , , Fabrica est, , iPsa constructio. euius persecta po- , , lenita, ex notitia , continuo usu ,- et actione ipsa indefessa, eonseitur, , architecto . Notum etiam est, δε-bricae nomine signiseari, vel labri onficinam, vel artem ipsam sabrilem, vel ipsum fabrieatum opus; sed a Vitruvio hie ititelligi pro fabrica artem, sive actum ipsum fabricandi, satis doclarant, opinor, sequentia illa verba, qt e mansitis pe/scutiri Uno duntaxat i o s lib. VI. Praes j eo sal Heae
nomine utitur Vitruvius eodem, ut pro- habile si . serme sensu , ubi ait , , qui , , non modo architecturae, sed ne sa- ,. bricae quidem ni iii iam habent Sensus eorum verborum videtiir eme . qui non modo seientiae eoneipi/ndimento aedificia . vl eorum ideas somniandi . sed omnino ne ariis quidem secundum formatas ideas . manibus metu perseiendi notitiam ullam habent.
riatiocinalis j ratiostinatio architectonica hie a Vitruvio desinitor, ut ait
ea, quae res fabricatas solertiae . aurationis proportione demonstrare , alque
explicare potrat. Caeterum rati inatio ab Cicerone universim defiatur itaia vilioeitiatio est diligens et eonside-- rata faciendi aliquid, aut non laeten. di excogitatio De In enl. l. XI.
3Nortiae ac rationis j cod. Arund. sol rtiae ac N ionis proportione d monstrare ete. Erat solertia . ita quo-
119쪽
5. Cum in omnibus cnim rebus, lum maxime
in Architectura haec duo sunt, quod significatur, et quod significat. Significatur proposita res
de qua dicitur. Hanc autem significat demon stratio rationibus doctrinarum explicata. Quare videtur utraque Parte exercitatus esse debere qui se Architectum profiteatur. 6. Itaque eum et ingeniosum esse Oportet et ad
disciplinam docilem neque enim ingenium sine disciplina, aut disciplina sine ingenio, persectum artificem potest efficere) et ut literatus sit, peritus graphidis, eruditus Geometria, et opticeS Don ignaruS,
5. iatraque parte exertat rus. Seline l. iatraque ore euatias. - diaeiplinam. Setineid. disciplina.
elitieeturam hoe modo ., Architectura, , civilis est seientia bene aediscandi ., hoe est, ideam aedificii animo con- cipiendi , et iuxta eain ipsam ex-ὐ truendi ita, ut seopo landatoris ex se asse satisfiat Ego vero definirem Arehiteeturam iia : Architectura est ars habendae perseetae rationis firmitatis utilitatis, venustatis ad bene aedis fata.dum. Porro existimo, desinitionem liane
probari facile posse ab iis , qui extremam partem tertii eapitis libri hujuseo.
diligenter considerent. POL. x reuartis 3 Beelum exercitiamseonstitui. veteri auctoritate editionum,
et Mis., eum exeusum vulgo exerci
tarum post Iocunduin in Vitruvio esse eoepisset. In hae sententia fuit etiam Turnebus i Moers. l. xxv. e. II. , qui seripsit: ore rei itis esse debere imo tim existimo til sola cismi foedis s , ou ruri Adstipulatiar et antiquias liber. POL. 6. et M lit ruitis sis, ρ ruris graphidis, eria initis Geometria i MM. Poue. qtiura literaritin omni t in sit mr ωs, non ignarus graphidos, ortia tis geometriae. Verbum fra tilis latinis litoris scripsi, quamvis graecis uti po
tuissem. Craeeum verbum graeco ID
re i eo quem videre est modo i inste. ciendum esse eredidi , scripsique gria. bdis ut in nonnullis eodicibus mss. quoque est: ita eliam seripserat Pli. niua s lib. xxxv. e. io. Aliti ni Mgriaphtilis uestigia ex rint in tubisis ac memoranis ejus , nimirum Parrhasii
pietoris. Graphistis est in Mss. Pit. Sag. Eio. in editis legebatur grapho
GHis titis j Graphis linearis est deformatio . sive designatio. Non desunt tamen, qui eam quae ad Arehitectum pertinet γραμμων. quasi lineationem dicas, vocent; γραρικκυ vero ei ad scribptorem, et ad piciorem, sculptoremva reserant, eum ad illum deseriptionem. eum ad hos designationem transferen-
120쪽
instructus Arithmetica, historias complures noverit , Philosophos diligenter audiverit, musicam
sciverit, medicinae non Sit ignarus, responsa Iurisconsultorum noverit, Astrologiam, caelique rationes cognitas habeat. Quae cur ita sint, hae sunt causae. Literas Architectum Scire Oportet, uti commentariis memoriam firmiorem efficere
possit. Deinde graphidis scientiam habere, quo
tes. Et πάγειν quidem ad utrosque peditinere a 3psorum ratio docet , apud
quos erat necessarium pingere aut Malispere quod significare , vel monimentis mandare vellent. Cuius generis pleraque Romae visuntur , sed in eouisa riis potissimum obeliseis , quorum insignes duos vidimus, unum ad portam Collatinam, quae vulgo Pineiana nominatur, in hortorum Sallustii pam te, tibi hodie est Cuidonis 'Pallelli vinetum i alierem in eampo Martio in eella vinaria ex adverso domus Christ phori Nardini , quem pro gnomone suisse scribit Pliniue Lib. XXXVI. eap.
o. Eum snim , qui est in Circo maximo, quod esset terra multa obrutus, videre non potuimus. Sed et extra urbem via Appia, haud proeul a sepulchro Caeeiliae Metellae uxoris Crassis quod nunc a Malptis bubulis eapiti-hus caput bovis nuncupator i in hippodromo , qui ab Antonino Bassiano
extruetus suisse creditur sunt obelisei Partes Cum notis AEnptiis. Nam Vidi ilius ieetionem etiam ad picturam refert aeneid. Lib. VI. his verbis - Quin protinus omn a Perlegeretit oeulis pnita ρeristis graphidos i Ea saeuitas non modo utilis est Arehitecto, ut quae
ipso mente conceperit, ob aliorum meulos ponere possit, sed ei iam ut alimrum conceptus in arte intelligat ex
delineatione . atque habitudinem aequirat iudieandi de aedi sietis ex graphica
deformatione. Sunt enim errores qui dam , in quos delineationum consperi elus indueit, nisi ea habitudo sit sa- miliaris. Sio iudieium circa proportiones partium diversum st ex magnitudine, membra quippe partesque minusaeeurate dis muntur in parvis mensu. H, i distributio lueis et umbrae, quam Graphis perspectiva imitatur, nunquam oeulos ita assicit, ut ipsum obieeium: praeterea situs aediscii , et obieelorum eircumpositorum varietas ad iudieium
statuendum concurrunt, quae absque
indieaia habitudine , ex delineatione apte aestimari nequeunt. Quocirca peritus graphidos dicetur. qui non modo delineandi praestim industria polleat,
verum eum quoque habitum aequisive-rii. STRAT.
rum de rebus suis oportet, ut faeile et emondate scribere possit , et commentarios instituere. Nee saeile assentior Permultio. qui id tantum a Vi- tenvio requies arbitratur, ut Arehite- elus literas componere non ignoret . eoque sensu intelligendum hie scire ueras . quo sensu sertur a Nerone prolatum rim vellam seviro Inoras, cum primum eius nomen inseribere deis heret deereto neeis. Non grammaticus ut Aristarchus , sed nee agrammatos