Tentamen medicum inaugurale, de variola : quod, annuente summo numine : ex auctoritate reverendi admodum viri, D. Georgii Baird, SS.T.P. Academiae Edinburgenae Praefecti : nec non amplissimi senatus academici consensu, et nobilissimae facultatis medi

11쪽

visse. Quin etiam verisimile est, hunc morbum, ab Arabia in Europam fuisse invectum ; nam e monumentis medicinae disci potest, saevitiem suam in Arabes, per multa secula, anteqUam incolis Europae fuit notus, eXercuisse. Denique regimen antiphlogistiCum, quod a medicis ArabiCis, RHAZI, AVI CENNA et UALLI-ABBI, in curatione hujusce morbi, in usum fuit revo-

CntUm, Cur nomina eorum Veneratione Constan

ter prosequamur, in Causa esse debet. Variola morbus est, qui a contagio singulari

proficiscitur, et ab om ses morbis, qui Originem a Contagione deducunt, hoc evidentissime differt, quod corpus humanum, per totum vitae decursum, demel tantum assicit. Quae huic opinioni adversari egistimantur, ea omninfabulosa esse videntur, et nulli fundamento

stabili innituntur. Igitur quicquid operae in

hoc auctores posuerunt, id eo Contemptu, quem probe meretur, est aCCumulandum.

Eifluvium ab iis oriundum, qui variola Conflictantur, vel qui eadem extincti fuerunt, typhum excitare posse haudquaquam inficior. Immo mihi animus inclinat, ut virus VariolO-- sum

12쪽

sum, quod e Corporibus morbidis emanat, effectum hujuscemodi edere eX toto Credam. Qui juvenes in cadaveribuS eorum, qui, in Νο- socomio Edinensi, hoc morbo fuerunt rapti, incidendis fuerunt occupati, ii in typhum illabi periclitabantur, et vita eorum non raro in summum periculum fuit adducta . Nulla anni tempora Certa, ut hic morbuSepide mice grassetur, faCere posse videntur. Illustrissimus tamen SYDEN ΗΑΜIUs memoriae prodere non dubitat, variolam non abnormem, aut modice mitem, sub aequinoctium VernUm,

sese ostendere solere l : sed mihi persuasum habeo, variolam, et solitam et anomalam, Omnibus, quotquot surit, anni temporibus, invadere posse. Me judice vero, admodum probabile esse videtur, et variolam et reliquos morbOS, qui febriles appellantur, a statu coeli singulari pendere. Mihi quidem volupe est notare, Virum jure quidem clarissimum Doctorem GREGORIUΜ in hanC eandem sententiam Concessisse, cum in praelectionibus suis, quam frequenter ' Vid. Doc. WALK. Tract. de Variola.' Vid. Tom. Prim. Pag. ISI.

13쪽

DE VARIOLA.

ter, et unde febres Contagiosae Oriantur, eXpOnit.

Vir illustris VAN Su1ΤENI Us testatur, Vari O-lam, in tempus diuturnum, Viennae invaluisse ;sed modo leniter, modo graviter grassatam fuisse. Doctor SYDENAAΜIUS memoriae posterorum tradit, variolas, quae mense Januarii ori-Untur, a typo Communi deflectere, et mortalibus summo exitio nonnunquam esse . Insuper variola, temporibus anni calidissimis, omnia sua signa leniora et mitiora habet; et, Contra, multo plus gravitatis, mensibus hiemalibus, et vice Versu, ostendere solet. Hinc non solum morbus, pro rata parte, frequentius accedit; violentia vero ejuS magnopere intendi videtur, et etiam a Conditione coeli singulari pendere vulgo existimatur. Et nullus forsitan morbus est, qui Contagionem suam Cum corporibus facilius Communi Cat, qt De aera, Orbi terrarum cirCum datum, magis Corrumpit et

Quanto temporis spatio, Contagium Corpori appliCatum morbum moveat, perquam , in CCΓ- tum Uid. Tory Prim. pag. 263.

14쪽

6DISSERTATIO MEDICA

tum esse videtur. Vir doctus Vero RUTHER-FORDIUS pater, ubi in praelectionibus suis, de usu medicinae practico, hunC morbum exeqUebatur, q uo spatium Verum, quo Contagio Variolarnaturalis effectus suos febriles edat, pro Certo Comperiretur, quod seqUitur memoriae posterorum tradidit, Catervam militum, per Vi Cum, ubi variola epide mice grassaretur, iter faCientem, signa Contagii, quo fuerant imbuti, ab duodecimo ad decimum quintum diem usque, Os tendisse . Hoc vir Clarus inductus tempUS, modo Commemoratum, pro solito habebat. Quinetiam Doctor GEORGIUs FoRDYCE, in Crius observationibus summa fiducia collocari potest, in eandem sententiam Concessit, exemplis n nullis, quae viderit, motUS '. HaeC doctrina vero, non fundamento stabili et inconcusso inniti videtur ; namque de Veritate ejus, inter summos viros, nondum ex toto convenit. Eruditissimus GREGORI Us filius al- serere non dubitat, Contagionem variolosam, Corpori admotam, vim suam febrilem, a tertio

dier

15쪽

die, ad decimum quintum usque, ostendere posse. Insuper in eo8, qui, dum pus variolosum illis inseritur, magno terrore assiCiuntur, maturius agere videtur ; et effectus, si fides opinioni vulgari habenda, magis exitiales edit.

Exemplum, quod subsequitur, me judice,

quam parum regulariter Contagio Variolosa, corpus in humanum, agat, probare videtur. Ad puerum arcessitus sum, CujUS pater mihi dixit, se eum variola Correptum esse putare namque puerum, qui, in Vicinia, hoc morbo laborabat, et postea eodem extinctus est, ante dies novem decemve, inviserat. Multas papulas exiguas, in facie praesertim, et in reliquis quoque corpori S partibus, Conspexi, quae variolosas plurimum retulerunt; sed maculae ab normes inter eas, hi C illic, intercede -

bant. Febris non modica fuit, nonnihil 11tis eum infestavit, et tremores inusitatissimi in somnum illapsurum invaserunt, qui eum quoque, in gremio materno, oculis apertis, de

Cumbentem, occupaverunt, adeo ut Convulsiones graviores acCesturae esse viderentur. Haec

signa in causa fuerunt, Cur morbum Variolam esse

16쪽

esse crediderim, et usum aeris frigidi purique, purgationem alvi leniorem, potionem frigidam, vel acidum vegetabile dilutum dulceque

redditum, praeCeperim. Cum die proximo fuissem reversus, me morbum ab omnibus aliis secernere valiturum esse

sperans, summa admiratione fui affectus, cum eruptionem nihil mutationis omnino, per spatium totum viginti quatuor horarum, subiisse comperi. Et quidem, in eodem statu, per quinque vel seX dies, Cum omnibus signis supra Comprehensis, mansit, et deinde pustulae evanuerunt; sed febris, nulla ex parte, lenita

est. Iterum arcessitus sum, et, summo Cum gaudio, pust illas, quae reVera Variolosae fuerunt,

corpus in universum semet diffudisse notavi. Hoc autem die seXto, postquam eruptio prOxima decesserat, incidit. Puer, in praesentia, pustulas plurimas, sed discretas, et bene repletas, habet ; et eum, pati Culis diebus, ex hoc

morbo graviore emersurum esse Confido. Ex hoe exemplo universo, morbum pUeri primarium a Contagione Variolosa ortum de-

dux isse,

17쪽

DE VARIOLA.

duxisse, clare Constabat. Ex quo morbus pri-

mum apparuit, donec Vera variola semet ostendit, sedecim vel septemdecim dies elapsi sunt, et, per totum tempu8, febris urgebat. Veram morbi diagnosin, sub initia, tradere in primis dissicile fuit; sed eventus, ad eX tre-

mum, Votis respondit. Causas vero insolitorum Phaenomenorum eXponere non possum, et nullum exemplum ei simile unquam vidi aut audivi.

DEFINITIO MORBI.

Synoch a Contagiosa, Cum Vomitu, et CXV epigastrio presso dolore : Tertio die incipit, ' et quinto linitur, eruptio papularum phleg- mono dearum, quae, spatio odio dierum, in, suppurationem, et in Crustas demum, abeunt; saepe Cicatrices depressus, sive foveo- las in cute relinquentes'. Quantum ad variolam dis Cretam attinet, eapuitulas paucas, discretas, Circumscriptione B circulares,

18쪽

DISSERTATIO MEDICA

Circulares, turgidas, habet, et febris, eruP- tione facta, protinus cessat. Quod vero Variolam confluentem spectat, ea P pustulas numerosas, confluentes, CirCUm- scriptione irregulares, flaccida S, Parum ele- vatas, habet, et febris, post eruptionem, Per- stat.

HISTORIA.

Antequam febris variolosa semet in conspect um dat, non raro languorem, inertium,an Xietatem, et magnum inquietudinis gradum, queritur aegrotus ; quod, ut membra Corporis frequenter distendat, oscitetur molestiamque sentiat, facit. Et his signis adjunguntur, frequenter, dolores obtuli, in ossibus, et in diversis aliis corporis locis, ut dorso, lumbis, &C. alte siti, qui morbum appropinquare testantur. Μorbus a rigore et horrore incipere Consuevit, qui saepissime, CirCa meridiem, ac edunt. Hos brevi excipiunt, dolor Capitis VehemenS, febris, et ea quae eum constanter Comitantur,

cutis

19쪽

DE VARIOLA.

cutis calor, lingua arida et sicca, et sitis immodica. Pulsus arteriarum freqUenteS, duri, Validi et pleni evadunt. AEgrotus interdum magnopere aegrotat, et multum molestiae sentit. Ventriculus ei saepenumero perturbatur, et dolor acutissimus in regione epigastrii seque frequenter Oritur, potissimum si pressurae fuerit objecta; et hunc aliquando nausea et vomitio subsequuntur. Spiritus saepe aCceleratur, et aCCedunt oppressio et sensus ponderis sub sterno, et singultUS.

Quidam adulti, si in lecto decumbitur, ad sudandum proclives sunt ; et infantes, inter

dormiendum, tremoribus nonnunquam Corripiuntur, immo non raro, ConVelluntur. HOC

etiam speciem hujusce morbi mitissimam, quibusdam in Casibus, praecedit, Cujus nonnUllaeXempla vidi. .aegrotantes in lecto multum Cubare Cilpi Unt, et interdum signa stuporis et comatis evidentia Ditendunt. Haec signa, ut jam fuit Comprehensum, in tres quatuorve dies, magis mira Usve vehementia,

20쪽

iz PNEUMONIA. . signe aliquod discrimen in statu signorum praese aut fert, aut ullam aliam medendi rationem nobis suadet. DIAGNOSIS . . Tres morbi sunt, a quibus forte medicus, quamovis peritus, Pneumoniam primo aspectu haud facile distinguere poterit, Hepatilis nempe,Perj-neumonia notha, et inflammatio cordis. Si tamen cognitum primum fuerit, quae horum morborum vera sint indicia, quae partes sint affectae, quo corporis habitu, quave aetate sit laborans,

facilis et expedita erit distinctio. In Hesparitide Θpochondrio dextro subest dolor,

inter premendum acerbior lactus, et in claticulam et supremum dextrum humerum Vergens

Disscultas spirandi minor : in sinistrum latus decumbi