Praelectiones in diversos morbos chronicos

141쪽

cacoethes, cancrost. De singulis pauca quaedam. Id autem adhuc notandum censeo bubonem venereum subinde luem mere localeri notare, ita ut nullibi virus Venereum sit, quam in affecta . parte, subinde vero denotare luem radicatam et universalem. Bubones Venere os primae speciei , qui nempe oriuntur a viru Venereo ad inguina depoldio; e. gr. a cancro glandi S Venere odisparente sponte, Vel siccantibus depulso, sitie remediiS Inercurialibus externis aut internis. Bubones ejusmodi Venerei luem topicam indicantes, si inflammati sunt, ad suppurationem bene perducuntur, et melius agitur , quam si inflammatio benigna resolvatur: etsi verum sit, neutiquam semper in pote nate medici esse, locum inflammatum ad suppurationem perdueere, cum te nunc Vel invito alios sortiri exitus possit. Ratio hujus asserti haec est; Virus venereum in dicto casu depositum est ad glandulas inguinales, reliquo corpore intacto, et velut mecastasis critica. Interim neque hae metastases semper necessario sunt aperiendae. Quodsi bubonem venereum insam matum nihilominus benigne resolvas, ite cesse seminper erit, ut remedio specifico susceptum virus siphiliticum destruas. Sufficiet tunc, I a ut-

142쪽

utpote in lue yolum topica quartam partem

illius quantitatis remedii specifici ingerere, quas alias in lue recenti, sed universali solet adhiberi: sive nunc frictionem instituas, seu alia ratione hydrargyro utaris. Bubo venereus fumuratorius 1) juxta

communes chirurgiae regulas tractatur, et

α) topica simul remedia mercurialia adhibentur : itemque levior methodus antisiphi- litica instituitur. Bubo gangroenosus fit I) ex magnitudine inflammationis a) in corpore pravis succis repleto, bonis exhausto 3) in atmosphaeranoso comiali, q) post nimium usum mercu Tialium et repetitas curas mercuriales, s) silui supervenit putredo acuta, febris putrida, nosocomialis, vel Vero scorbutica diathesis, 6) si constitutio sit prava: certum enim est,

morbos chirurgicos, inflammatorios e. g. tumores, certis annis et anni constitutionibus saepius et facillime in gangraenam abire. Habentur observationes, ubi in castris per aestatem certo anno Plurimi ex gangraena morbis siphiliticis pudendorum supervenien- te, aut pudenda amiserint, aut et Vitam. Id adeo novum non est, ut non id ipsum contingat in Variolis: certis enim annis pustulae variolarum inflammatae in totidem plagulas

143쪽

gulas gangraenosas vertunturi Cortex, camphora aceto antiseptico soluta, externe applicata, interne data proderunt, tempestive adhibita. Bubo scirrhosus petit usum cicutae internum et externum, antimonium, mercurium sublimatum corrosivum per modum lotionis adplicatum, in aqua solutum. 'Bubo solum scirrhiformis , item scrophu ,

Iosus mercurialia interna et elaterna, gua- jacum, aconitum, flores arnieae, eorum ex tractum, cicuta. Bubo adirimatosus frictiones aromaticas

siccas petit, et humidas spirituosasque; emplastra aromatica, discutientia e . g. de galbano crocatum.

Bubofcorbuticus , ubi ex aperto bubone

fit ulcus scorbuti eum, carnibus et marginibus mollibus, ac sanguinem vel sponte, Vel levi attactu fundentibus, postulat commo rationem extra noso comium in loco elato, victum restaurantem, etiam Vino sum; corticem peruvianum, decoctum ligni gua jaci, conservam trifolii fibrini, cochleariae; aquas minerales multo aere fixo divites etc. Maledoses mercuriales medici tunc augent, nam augent et diathesin scorbuticam. Bubo

144쪽

Bubo mali moris, cacoethes, saepius feliciter sanatur, si remotis variis stimulis, simplici deligatione utaris, et communibus tantum digestivis, iisque mitioribus. Item si victum instituas, qui Vires suppeditet, ac ea ferme omnia facias, quae in bubone scor-butico facienda proposui, quae enim medicamenta vel exquisitissima non sanarunt, sanavit subinde victus mutata ratio, et tempus ipsum Μedicorum princepS. His saepe remediis et medemur bubonibus Itysulo /s, qui tamen juxta consuetas chirurgiae regulas simul tractari debent.

Bubo subinde est symptoma luis non jam solummodo topiciae, sed universalis. Cura principis morbi tunc erit instituenda: topicus vero morbus ad normam hucusque Propositam tractari debet. CANcER VENEREUS. Definitur is ulcusculum a viro venereo excitatum. Sedes cancri est glans, praeputium, initium urethrae, urethra tota, penis,

ejusque externa superficies, quod quidem aliqui male negarunt. En cancri venerei genesin:

145쪽

I. Aiacula rubra comparet, ea in papulam quasi miliarem elevatur, rubentem, Calentem, dolorificam; tandem apeX papulae albescit, et ulceratur; pus linteolo exceptum aut indusio navescit, virescit; papula demum fatiscit in ulcusculum exiguum, circulare, limbo laete roseo, fundo autem albi Can te et lardaceo: nonnunquam vice versa labia albescunt, fundus vero profunderubet. Divisio caneri venerei est in cancrum Venereum et Durium. Spurium nominavi, sollicitissime distinguendum a Venereo; saepe enim exanthemata, papulae, quae deinde in ulcuscula desinunt, in glande penis excitantur ab acri etiam non venereo, sed alio quocunque; item a sordibus intra glandem et praeputium retentis, et acribus, in pueris, infantibus, qui sese commingunt, Conla Ir-cant, qui coeunt cum sordida foemina, aut quae lochia adhuc, aut album fluorem rodentem experitur, ulcuscula, seu cancrum

Durium, vhtofum potius contrahunt. Qui turpi vitio nefando que manustuprationis dediti sunt, subinde papulas prurientes, ulCuScula patiuntur, cancrum venereum mentientia. Nos hic de cancro venereo Nero loquemur, denuo sub dividendum in cancrum Veis

146쪽

nereum infammatum , ambitu videlicet in-sammato , et non infammatum, qualis esse plerumque solet. In callosum, non callosum gangromyum, gangraena mox late serpente. Protopathicum , morbum videlicet mere topicum, et deuteropathicum, qui luis jam confirmatas signum est. Aliae duae cancri species nonnunquam

penem occupant , cum his hucusque recen-stis neutiquam confundendae. Subinae enim Verus Cancer, qualis mammas foeminarum

infestat, in pene enascitur, tunc praecipue si cancri venerei antea explicati acrioribus, causticis, nempe lapide infernali, mala methodo tententur et irritentur. Sunt enim ineptiores quidam, qui cancrum Venereum gurari nulla ratione posse arbitrantur, nisi erodentibus, lapide infernali, etc. Subinde ex male sana ejusmodi curandi ratione alia cancri species fit, ea nempe, quem nos cancrum fungosum appellamus , ubi Q. g. glans penis in fungum, nonnunquam in pugni magnitudinem usque et ultra

excrescit. De cancro Venereo sequentia obtinent ra cancer Venereus, in statu adhuc inflammatorio positus post coitum impurum una cum gonorrhaea ortus, sive protopathicus, est

147쪽

est tapius malum mere topicum. Vinis Venereum equidem adest, sed in ea parte solum residet, ubi ulcusculum est, neque massam reliquam humorum contaminat. Idem contingit, quod fieri videmus in homine demo i so a cane rabido, ubi virus rabiosum diu manet in parte demoria, ubi exuri adhuc aut exscindi potest. Idem fit in in oculato Viru Varioloso, quod per aliquot dies

manet in loco insitionis. Interim tamen cancer, seu sit morbus Venereus mere tQpicus, seu signum morbi venerei universalis, nunquam tuto absque mercurialibus sanatur, α) difficulter subinde cancer Venereu S a non Venereo dignoscitur. Verum si solo aspectu, aut ex anam nesi aegri nequeas dijudicari an oblatum ulcusculum venereum sit, an vero C. g. sco buticum , aut aliunde natum, juvabit in calu dubio ulcusculo aliquid mercurii dulcis inspergere: altero enim die ulcusculum reperies insigniter depuratum, si Venereae originis fuerit, pejus vero atque magis

impurum, si aliunde fuerit enatum, 3 pessima methodus est autem cancrum venereum

causticis aggredi; inde enim non solum dolores, sed aut verus tandem cancer , aut cancer fungosu8. In

148쪽

Ιn eura eaneri venerei considera, quis eancri status sit. Nam in statu ejus instammatorio, praesente adhuc gonorrhaea methodus antiphlogistica requiritur; balneum Penis, cataplasma, Iactis tepidi balneum, cui aliquid mercurii vivi mucilagine gummi arabici subacti fuerit admistum. Mercurius

enim currens partes inflammatas non laedit, prout tamen laederet qualecunque ferme aliud praeparatum, seu sal mercuriale. Oculus ipse mercurium fert. Cancros Venereos non inflammatos balnea quoque mercurialia sanant praeter remedia interna contra luem radicatam indicatae. g. balneum eX aqua Vel lacte et mercurio sublimator' item unguenti neapolitani, aut alterius' unguenti adplicatio, cui mercuriale quoddam praeparatum addideris. Callos et carnes cancri luxuriantes aut

lapide infernali, aut potius mercuriali quodam caustico tollere oportet, et coindicatis

remediis uti. cancrum gangrinosum cohibet aqua Vegeto-mineralis camphora vitello ovi subacta Pulvis ex camphora et alumine crudo, partes aequales.

149쪽

CONDYLOMATA.

Sunt tubercula variae magnitudinis et figuras aut excrescentiae a Viru Venereo

ortae.

Variana magnitudinem dixi: cum plerumque fabam referant; saepe multa sunt majora, uti tuber solanum. Vidi tamen minutissimas et copiosissimas pustulas, semen milii magnitudine referentes; vraecipue in faucibus, itemque in glande penis, quae certe ad condylomata referri debent. Figuram variam aeque habent, cristodi, th mi, mori etc. dicuntur. Vix ulla corporis pars ei, quae non his tuberculis subinde obsideatur. Sunt in glande penis frequenter; frequentius multo circa anum, ubi medici et chirurgi minus peritimarescas et ani condylomata pro haemorrhoidali tuberculo habuerint, et Vice Versa. Labia pudendi muliebris plena sunt non raro his excrescentiis. Vidi in abdomine, scroto, circa mammas, saepius vero in faucibus. Curantur Vario modo: I) curatione sola antivenerea morbi scilicet principalis Vene- Tei. Saepe enim sponte evanescunt exhibitis

mercurialibus, aut aliis antisiphilitiei' etsi remedia topica nulla adhibeantur.

150쪽

Igo Lis equidem orta est inter medicos, cum quidam asserant, condylomata nunquam absque eXterno et topico remedio sanari posse, alii vero contrarium statuant. Verum dirimi hanc controversiam sic puto, si dicaseondylomata , et tuis recentis symptomata curari posse sine auxilio externo,

id quod observationibus apud nos collectis potest demonstrari. Quodsi vero lues antiqua jam sit, radicata, multis et variis remediis jam tentata, non sublata, sed solum fortasse modice consopita, remedia simul

externa requiruntur. Altera ergo methodus adplicat remedium mercuriale, e. g. unguentum neapolitanum, aquam 'phagadenicam,

aut aliam sublimati solutionem , aut mercurium praecipitatum rubrum butyro aut unguento digestivo mistum, etc. ad ipsa con dylomata, eo tempore, ubi simul internis

Temediis virus venereum oppugnatur. TVL-lia methodus cultro aufert condylomata,

quod fieri saepe debet, si haec tubera fuerunt paulo majora, corneae aut cartilagineae duritiei, aut adinstar pyri pendeanteX pedunculo. Quarta methodus caustico vario has excrescentias tollit: e. g. sequentibus: solutione metallorum dicta, Iapide infernali, butyro antimonii, saturata solutione