장음표시 사용
11쪽
Haec opinio, magnis nominibus, et vetustate Veneranda, munitur ; eam igitur refellere, nec RUdax neque petulanS, sed summa cum Verecundia, aggrediar. Ponamus, fluidum Ullum, per numerUm qUemvis tuborum mollium
quomodocunque sitorum, fluere, quisnam sapiens motum fluidi, aeri in tubos prementi, tribuerit, quaeso Z Aer Premit Ubique, aeque, ac constanter; nil igitur, nisi aequilibrium cum fluido intus movente efficere potest Siquidem pressio fieret inaequalis, et si tubis valvulae in essent, tunc, uti venis ex musculorum actione evenit, fluidum propelleretur foret necesse. Quomodo igitur redit sanguis per venas i Variis musculis moventibus propellitur, dum valvulae, qURe Pliarimae inVeniuntur, regressum prohibent; fibris musculosis venarum ipsarum, quae, etsi
arteriarum mUlto minoreS, non tamen Prorsus negligendae, sed praecipue vi cordis. Hac in aestimanda, facillime in errorem inciditur. Distantia a corde, segnisque in venis motus, vim cordis ibi nullam esse, monere videntur. Eam imminui haud abnego; sed, de gradu diminutionis judicantes, res sequentes caute considerare oportet. Praeter ictum cordis ipsius, singulae arteriae, subito contractae, sanguinem propellunt. Nihilominus, sanguis Venas ingressus, semper lente movebitur, idque multas ob
12쪽
1 a causas. Ne situm dicam, ab initiis angustis ortae, gradatim ampliantur, donec cor pertingunt. Abunde autem constat, quod, si quis tubus, initio angustus, latior evadat, etsi vis impellens esset eadem, et quamvis nil resisteretur vel frietione, vel positu, fluidum moveret lentius in parte Iata quam angusta : Sique tubus idem iterum contraheretur, fluidum, etiamsi longius a vi movente, diutius. que frictioni subjectum, citius, pro ratione augUstiae majoris, moveretur. In re calcUlum accuratum, vel in hanc rem longius inquirere, mei consilii foret prorsus alienum ;exemplum enim solummodo, causa illustrandi, quod devenis dixi, et diecturus sum, profero. SanguiS, eaS ΛΠ-gustis canalibus introiens, in partemque latiorem Progrediens, retardetUr oportet, etsi Vis mOVens ne minima ex parte minueretur. Revera autem imminuitur frictione, multisque aliis, non tamen adeo, quin Vis cordis et arteriar Um, motu musculorum adjuta, Vim resistentem
superare par sit. Addendum est insuper, Venas cujUsvis partis, arteriis ejusdem esse multo ampliores ; ad brachium eX. gr. Una
arteria sanguinem asportat; quot autem Venae eUm revehant, nemo ignorat. Ecce aliam lentioris motus causam.
13쪽
Pressionem atmosplhaerae, igitur, sanguinis reditum per VCARS adjuVare, credere nil opus ; sat enim causarum alibi extat; et ni supra dicta vana sint, sententiam non pro supervacua modo, sed falsa, rejiciemus. Num tandem premens atmosphaera, nulloS effectus, hanc rem spectantes, edit Z Quam maximos; efficit, enim, et servat aeqUniabrium inter partes internas ac externas constans. De pondere atmosphaerae, jam verba feci, et certe nostro corpori fragili compingendo sussicere videtur. Sed hoc cavit provida natura. In cavis quibusdam corporis nostri, aliquantus est aer, qui, calore rarefactus, aeri externo sat pesistit. Secundum quosdam aer abunde suppetit solidis et vegetabilium et animalium ; fuidaqhre dilatari posse, experimentum sequens a Culleno ipso, in praelectionibus traditum, probare videtur. Arteria quaeviS duObus locis ligata, et plena sanguinis resecta, servetur in eodem gradu caloris, quantum potest, et in recipulo antliae pneumaticae Ponatur, aere eXsueto, arteria magnopere tumebit. Idem animalibus vivis evenire, multa pericula facta, testantur. In recipulo exhausto, enim, occlusa, aer in ca-
14쪽
vis adeo dilatatur, Ut tumeant exinde, VariaeqUe corporis partes praeterea, fUidis expansis, turgeant. Aeris externi presso igitur, adeo nil nocet, ut plurimum prosit. Alii quidam usus jactantur, ita tamen futiles, ut mentionem vix mereantur. Sunt qui assirmarunt, sapores non percipi posse in aere levi, ideo non in summis montibus. HuiCopinioni adversatur quotidiana ObserVatio, nec non amrmatio philosophi eximii ', qui se participem fuisse prandii sapidissimi, in summis Alpibus, testatur. Quidam, iique
nuperi, Assirmant, aerem Prementem corpora animalium ad quandam redigere sermam; hoc autem intellectu minime facile. Nam certe, animal non in vitam provenit rudis indigestaque moles, quam Postea aer eiungit, atque excudit. Aeris pressionem fibras reddere densiores verisimile ; sed hoc longe aliud.
Pressura aeris, variis in locis, Variisque temporibus, ibidem multum Variat. In fodinis profundis, mercurius usque ad 32. pollicem interdum adscendit, et in excelsis montibus, ad Ι6. nonnUnquam descendit. Hujus ratio facile reddita; in fodinam, enim, descendendo, columnam aeris altiorem, ideoque graViorem; monte S, RUtem, ascendendo, ' Dr Goldsmith.
15쪽
dendo, brevem ac levem essicimus. Ast aliae sunt varietates, qUarUm causa adhUc magna ex parte latet. Obser-Vatur, mercUrium plerumque descendere, ubi in coelo tranquillo imbres immineant ; ventis furentibus quoque descendere, in parte, quam Versus Venti diriguntUr, etiamsi tempus non sit futurum pluviosum ; e contra, fere semper ascendere in tempore sudo ac PrUinoso, regionibusque septentrionalibus plus subire mutationem quam australibus '. Causas harum varietatum scrutari non ad me attinet Ut res veras, cumnisque concessas, nunc Pono, qUaeramque Paucis, quosnam esse Rus in systema humanum edRnt. Pathologia humorali vigente, plurimi morborum coeli mutationibus, mechanice Operantibus, tributi. Si minus aeqUo aer Premebat, aerem a sanguine separari permittere dicebatur. Hinc spuma, Partes disjunctae, et ad lentorem proclivitas. Si contra nimis premeret, sanguinis transitum impedire dicebatur, eumque in massam crassiorem Premere ; Unde lentor tenax in vasorum lateribus de
16쪽
poneretur, qui causa intermittent iam aliorumque morborum habebatUI. Hujus docti inae nemo qui Cullenum mirandum de ea vel legit, vel audivit, refutationem deliderabit. Dolores antecedentes plurimos mutationum coeli et imbri iam imminentium admonent; cujus rei haec ratio fuit reddita. Aere leviore saeto, quod plerumque in mutationibus hujusmodi fit, sanguinis motui, in quibusdam partibus, minus resistetur. Si sanguis simul augeatur, quoad volumen, vasa distendentur, sensus doloris in quibusdam membranulis, ei ab inflammatione orto non dissimilis, orietur. Dubium est attamen, quousque haec explicatio sit recipienda ; nam, Una cUm mUtato Pondere, aer alias mutationes, quod ad calorem, humorem, ac frigus, de quibus postea agetur, subit. Haemorrhagiae quaedam, secund m plUrimoS, a pravitate acris imminuta saepe oriuntur. Ex innumeris exemplis, ecce Unum in verbis ipsius eruditissimi Meadii. Memorabilis est tum morbi, tum eVentUUm etiam ratione, qui eum comitabantur, Pitcarnii ipsius casus. Is cum in Scotia haud procul Edinburgo ruri esset, anno 1687, mense Februario, coelo solito magis sereno et rubente
17쪽
rubente ite, in ipso lunae coitu subitum habuit, sine causa manifesta, sanguinis e naribus profluVium, quod praecesserat gravis insolitae virium imbecillitatis sensus ; postridie autem in urbem reversus, comperit in baroscopio, ea ipsa hora, quae nona fuit matutina, altius subsedisse hydrargy
rUm, quam alias unquam descendere aUt ipsi, aut amicos io Gregorio, cujus in aedibus adservabatur, Visum fuerat. Mortuum etiam eodem tempore concedisse alterum amicum, Cocliburnium, Philosophiae Professorem, ex repentina sanguinis e pulmone eruptione ; et quinque aut sex alios, familiaritate sibi conjunctos, qui opem ipsius quavisae inritudine amicti implorare solebant, diversis humoris profusionibus tentatos, cum magno suo dolore intellexit. Si mercurius unquam subito a 3O 2 7 pollices quod certe raro sit, nisi locus mutetur) descendat, diminutio pressurae, ad tria vel quatuor millia librarum, exsurgens, circuitum forsan turbare valebit, cujus prima indicia in pulmone saepissime semet ostendent, ut et in membranis narium laxioribus.
Ut sanguis libere per pulmones fluat, ii distendantur
oportet; aliter enim Vesiculae collapsae, Vasa minora com- Primendo, transitum sanguinis per ea impedirent. Exi-
18쪽
mius philosophus ' sibi persuasit, aerem aliquantum esse
per vitam intra thoracem ipsum. Si hicce aer in cavo Pleurae eam inter atque pulmonem revera esset, pulmonis motum inde multum fore assectum, verisimile videtur. Si quis, ex. gr. ab atmosphaera gravi in levem subito removeretur, aer in thorace gravi atmosphaerae resistere antea potis, pulmonem nimis premeret, ita ut, levis aer intrans eum plene distendere esset futurus ineptus. Hinc lita sanguinis quantitas transmitti nequiret ; unde dyspnoeae sensus, sanguisque accumulatUS, et Vasa TUPtR. Sic quidam ; sagacissimo tamen Haltero videtur i, aerem inter pectus et pulmonem esse nullum. Nihilominus aer nimis levis, utpote qui pulmones minus dilatet, et superficiem minus premat, forsan interdum opportunitatem ad haemorrhagias augere, easDe excitare, Potest.
' Hales, Haemastat. ibid. p. 83. et 84. De origine, usu, modoque mutandi aerem hunc ipse nil dicit. Alii putant aerem absorberi. In Keilio exemplum est hominis cui unc. xviii. at re absorbendo additae. Quisnam Keilio dixit aerem revcra absorberi, et non aquam ex aere it Prim. Lin. p. I3o. III. Cujus opinionem Monro cel. in prae- lactionibus firmat.
19쪽
I9Quosdam imbecilliores, post pondus aeris subito imminutum, in syncopen incidisse fertur; num hoc a prem1-ra subito imminuta, ut in hydropico, aqua abstra ita, Pendet tQuantum ad alia mala ab aere nimis levi metuenda, nonne consideranda est, aeris ipsius absoluta quantitas, quae forsan minor justo, et pulmoni et systemati nocebit Aerexternus, singulis respirationibus, quoddam nocivi e systemate evehit, ad quod evehendum, si aer levis, ob quantitatem nimis parvam, sit parum aptus, pessima mala oriantur Oportet. In montibus tamen excelsis superandis, aer levior quam usquam alibi, sine incommodo multis saepius toleratus. Confitendum est, observationes hac de
re inter se quodammodo discrepare. Philosophus ille nobilis, qui nuper AElnam ascendit, haec verba habet: Theair was so very pure and heen, in the whole Upper regionos 2Etna, and particularly in the most elevated paris of it, that xve had a dissiculty of respiration, and that independently of the sulphureous vapour '.'' Ulloa autem assirmat, ipsum ac comites lente ascendentes sat facile respirare posse, etiam in cacumine Andium, ubi mercurius adt Sir William Hamilton's account of AElna and Vesuvius.
20쪽
ad 16. gradum stetit. Verba Halleri, attentione dignissima, quoque proferam : Magna tamen diversitas est inter aerem, per Vapores, aut subtractam partem sui elementi rarefactum, aeremque qui, ob loci altitudinem, et
ab centro telluris distantiam, tenuis est levisque. In isto enim, etsi ad dimidium pondus aeris diminuitur, tamen absque dissicultate respiratur, ut et Ego in monte Jugo et Furca comperi, in Caucaso alii; in Quitensii levi aere cl. Galli, in aliis altissimis montibus iterum alii, et in Pico Tenerisse, in Canigoia, et alna demum idonei ductores,
in Pichincha denique monte, cum argentum Vivum infra 16. pollices delapsum esset, academici Galli experti sunt. Neque brevi unice tempore in ejusmodi aere commode vivitur. Totis enim sex septimanis cl. Galli in monte Pichincha vixerunt, in Gothardo monte totis annis Μonachi supervivunt, aliique etiam in altioribus locis tota aestate ruricolae l. V Ad varia essiuvia, praesertim sulphu-hea, animum advertere decet; nec facile erit dignoscere, quantum dyspnoeae, aeris nimiae levitati Vulgo tributae, ab his pendeat. De frigore, in montibUS excellis quoque reperto, quatenus Pulmonem ipsum assicit, nunc tacebo ;quippe