Julii Caesaris Scaligeri ... In librum De insomniis Hippocratis commentarius auctus nunc & recognitus

141쪽

quaepinapotus,Mn- in: caetera o=gma noxia. - C E S A R. . Si a desectu somnium hoc metiamur, sicuti superiora : indigentia h1c significabitur :quare videbitur . indicari defectus humoris puri, qui corpori debeatur: itaque bonum -mnium non erit. Idcirco a conjunctione rei purae cum corpore sumendum erit argumentum , ut Hippocrati subveniamus : atque ita

humoris significabit puritatem , sicuti septa

de syderum nitore clam statuebat Uerum a Ila videtur esse ratio. Nanque ibi caelitus, &ab aere demittebantur assectiones : ab elerimentis autem non item. Dicemus tamen elementornm cum syderibus conjunctionem ita intelligi oportere. Sed quamobrem dixit, caetera omnia noxia 3 an propterea quod aquae tantum interest potari, olei non item , non aceti, non aliorum Est enim appetitus frigidi, & humidi ,

sitis. Mirum vero quare vinum aut oblitus sit , aut rejecerit tanquam noxium : nisi putemus vini sionificatione sanguinis exuberantiam aut desestum indicari r quorum utrunque noxium est. Caeterum , si cum vino quacomparetur, & utrunque ad vitae nostrae consti-

142쪽

DE IN so MN II S. I 3Iconstitutionem conseratur : aquae natura minus commodior sit: vinum autem proximum.

AP ΟΤΕ LE SMA L. Quibus assuevimus , ea per quietem imumdo , anima declaramus cupiditatem. C IE S A R.

. Haerent enim diurnae spedes rerum appetitarum , quas res ubi anima non est consequuta, adhuc appetere par est: itaque bii ipsis

etiamnum versatur.

APOTELES MA LΙ. Curi quid prae terrore fugitamus , prae stantate sanguis in nobis tumultuatur. I frigerare igitur , atque humectate corpus

convena.

Ita veteres existimarunt , pavorem evenire aut a frigiditate sanguinis, aut a crassitie propter motus tarditatem ' quorum utrunque tetigit divinus Poeta: Frigidus Arcadibus eoit in praecordia sanguis. Notavit enim frigiditatcm Ψ coitionem. Aut a paucitate. Neque enim laxari a natura ea, quorum ipsa indigens sit: sed parcere, ac metuere ne amittat, quod modice possideat. Quae habeatur ratio , quare Galli sint animosiores, item Samiatae, Britanni, Germani, Scythae, Thraces, Syris, Arab. Indis, Mauris , ut ajunt. Vettim ut ita res sit, at eam paucis

143쪽

IN Li BRUM H. IPPOCRA IScis nimis colligunt argumentis, ac magnam sane. Illorum hanque sanguis , ut multos, ita

dilutus: quippe poli primae impetum aestua

tionis deservesicit, his contra accenditur. Pe tinacissime vero mortem obeunt in pugna Mauri atque Indi, etiam in tela ruunt, tum lanceis transfixi prorsus sese induunt, ut hostem cominus contingant. Sic ab animantiabus quoque quas illae generist regioneS, amgumentum licet sumere, Leonibus, Elepha tis , Viperis . Tigribus , Rhinocerotibus : qui pro ludo Sc pila urses habent, quod est tamen nostratium omnium fortissimum animal.

cum pNgnam committere, atque extimulari, aut inciri identur: tunc aliquid super svi corporis functionibus adversari deprehendimus. Tollit id vomitus, deambulatis , is loribus cibis attenuatio : quos vomitam dies quinque contini

post

Idem Galenus, Clim gravari videmur . nec moveri quimus, & onere gravati premimur. Uod & doctissimus Poeta tu quadam ostendit comparatione.

144쪽

Morbi genus est, aut potius affectionis e- phialtes , quasi assultorem dicas :.muliariimea postis index, ac praevia aegritudinis : haud di nimilis hujus affectionis quae describitur hic : a pondere R pression dimam putant.

itaque Giganti cognominem Voluere : cur

jus meminit Plutarchus in libro De fuga. Paulus mavult ab eo, quod resiliant qui pr

muntur. Latini ab oppressione , . concinna voce incubum e , sicut a suffocatione Graeci

Si quis errabundus, si quis ctivos supprare Hi iuideatur : dii ite quippiam iraturae

frue incommodare intelligat.

. . u

. Humores enim recta in suum quisque locum , uti debent , non transmittuntur, si vagari semniet. In nixu quoque, atque ascen- Iione violentus est motus. Cum enim duo in nobis sint motus , elementaris, & voluntariu : Hementaris perpetuus est, & aggravat interdum voluntarium. semper enim deor-ssim trahit. Cum igitur standimus , curvat crure tibiam Perpendiculo statuimus, superdquam trahamus corpus totum directo uaturum. Ergo est violentus simplici na

turae motus. Hinc colligimus visum esse . quod aiunt, descensionis motum de clivr

145쪽

134 IN LIBRvM HIPPOCRATIS multo esse dissiciliorem. Alterum enim in eo crus semper directum est, in quod innitaris tin ascentu curvum utrimque.

naesagia sunt. stat his stat naventi,

juvamur victu tenui, urit, delicatomitu non, olento , ad dies quinque laborum frequentia , quos exigit naetura: verum his poB cibum abstinebit. . Ba

. cavere debet. Horum enim tisu , quem admodum dictum est, bona poterit valς- rudo comparari.

Per transitum fluviorum , morbum notat. humor enim putredinis parens putredo morbi Distinxit furorem laxe nimis, a morbo. At equidem arbitror furorem maximum morborum esse. verum veteres animi vitium putarunt , furorem: morbum corporis. hoc recte,

illud non recte. nam si animus furit ergo interit. M. Tullius in libro I. De divinatione latius disserit : ac tandem definit sic, Cum a corpore animus abstractus divino instinctu concitatur. Sed h1c furor ille ab insania distinguitur , ut ait in tertia Tusculana : quare requivocὸ utitur hoc nomine idem. Nam insoptimis actione in verrem, surorem, sceleris

146쪽

ris & audaciae comitem vocat. Sic Clodium , sie Catilinam serere dicit. Dimormia , non deformia , ut ait Calvus ,

, non , aut , aut

σωρφα , scilicet aliena specie, ut si leoni formosissimum virginis os Imponaturi Calvus idem. cauda lavato, desideto: Sed Praeterquam quod codex repugnat Graecus , subest quoque ratio, ne sibi , nise naturae contradicat. Exercitium bonum, moderatum tamen: item vomitus. ergo desidia in mica , & noxia. ovidetur ignem cum aqua conjunxi Aqua a fluviis , ignis ab hostium capitur m Petu. Quare inde morbos a putredine, hine furbinita ab inflammatione minitatur. ET monstrorum confusis formis dissidium naturae interioris proponit. Sic lis & amicitia ab Empedocle & Democrito &Epicuro pro primcipiis statuuntur. Sic Orpheus e Chao Amorem primum emersisse, atque Phanotem appellatum.

vHaec eR , vendi ratio, quae pro humano captu , T iis bene juvantibus , a nobis en instituta. C AE S A R.

Bonus Medicus, insignis orator, pius vir. Nam & docuit hos vitae rationes, & la ademulsit oratione, & sementem feciticem

147쪽

r3 6 In librum Hippocratis De Insomniis.

oemio, eorum quae excoluit in tractu comis

mentarii, quae colligit in epilogo. Sed quam moderate, quam prudenter pro humano , inquit , captu. Nam ei qui contradicat , me- 4minoit hominem esse se. Haec fuit lex Pyr- Irhonis, & Aristonis , 'nec novorum Academicorum : illi, nihil profiteri, hi nihil certi statuere. Addit & pietatem: Deorum opem, sine qua nulli sane sumus. Commendat opus a praestantia,cum dixit, monem. A mode- stia animi, cum dixit, hominem. Aperse- ilctione, cum dixit, non sine Deo optimo maximo sese haec periscisse. ipse sane divi si vir, qui & nos doceat, &quo pacto, quibus opibus fretus docet, hoc quoque doceat: ut non immerito maximus vir Galenus, nunc vlmirabilem , nunc principem scientiarum, nunc ι bonum , nunc benignum, nuce veritatis p irentem vocet.: in primo autem libro De ossi ciis membrorum , ejus sententias etiam Dei vocibus comparat.