장음표시 사용
71쪽
qua exhalato spiritu sanctu corpus ad funeris exequias latum fuerat. Suppliciter igitur deposcens Sancti viri praesidium , ac per tabulam praedictam deducens frontem , illico liberata est capitis dolore. 8o. Non multis post diebus transactis, non modicae scabiei fracturae ipsius Dominae manus, & corpus totii fere immaniter repleuerant. Cum vero prae manibus haberet Episcopalem anulum, quo Dei Pontifex vin-hatur in missarum celebrationibus, coepit secum conferre,quod merita S. Praesulis possent sibi subuenire adtactum etiam anuli, cum quo ipse quam plura sacrificia Deo obtulit, sicque ipsum anulum fracturis superponens, ab ea die fanata est ab illa ipsa in ualetudine. Paucis post diebus praeteritis , praefatae Christianissimae Dominae acies visus adeo interturbata fuerat, quod de nocte lectioni ex more operam dare formidabat . Inter missarum vero solemnia tenente ea prae manibus unam orationem, quam S. Pontifex eidem Dominae propria manu scripserat, in usu Orationis sibi habendam , chartam, qua continetur praedicta oratio scripta ,
oculis superposuit,& abstersit, & deinceps recepta lucis claritate ut prius , nocte & die non expauit lectioni insistere is 81. Euerardus quidam, Franci gena genere , ordine presbyter, nobiscum nuper aderat, cui ambos minores
digitos unius manus gutta subito superueniens; rigidos reddiderat, & partem palmi pariter, & iuncturam, qua
manus brachio nodatur deo corripuerat, quod ad nullius officij usum eam inflectere valebat, & quia totius brachij vires etiam defecerunt, corrigia in collo ligata suspunium brachium sustentabat. Prandente eo cum ipsius consocijs, aduenit quaedam paupercula ex caritate S. Anselmi petens sibi dari eleemosynam, qui fractum panem manu sua porrigens, mox sanatus est a praedicta infirmitalc .
72쪽
81. Quod in praesentiarum enarrare contendo, nullus peruersa mente fictilium vel fabulosum contendere praesumat. Testis adest huius rei idem ipse, qui confractis non modicis catenis , praesidio sanctissimi Con- fetaris Anscimi, mirabiliter est liberatus de angustiata, carceris . Contestantur pariter catenae confracta. Praesentibus Episcopis, audientibus populis praedicauit &praedicat suae captiuitatis miserabilem aerumnam, & suaeliberationis praedicandam laetitiam. Crescente, sicut ubique terrarum notum est, validae persecutionis tempestate aduersus sanctum Gregorium Septimum, dignuRomanae Ecclesiae Apostolicum, pro veritatis, &itistitiae praedicatione , atquc pariter contra totius Romani Imperij Catholicos , Christianiis ma Comitissa D. Mathi Ida pro Ecclesiae defensione totis insudauit viribus. Uber. tus , Ardicionis filius , ex praedicta Dotninae Capitaneis unus, ut in hac perturbatione de eius fidelitate, & seruitio indubitanter ipsa Domina confideret, inter multas alias fidelitatis promissiones, omnes quibus suarum arcium custodiam commiserat, iurare compellit, fortitudines arcium , quas custodiebant, supra nominatae Dominae potestati libere tradituros,ac deinceps in elucdem fidelitate permansuros, si idem Vbertus aliquid infideliter aduersiis eam Dominam faceret,uel quid piam malitiose tractaret. Post capto Uberto ob suae infidelitatis nequitiam , homines illius contra iuramenti sponsiones,laon timuerunt quidquid iniuriose poterant, age, re aduersus eadem Dominam, Ex quorum numero quidam La rancus de Piola nomine , officio miles , quia ipsorum peruersitatibus inhaerere renuebat, insidiis traditorijs , ab eisdem captus, & a tempore Augusti usque ad viij. Kalend. Aprilis , & duro carcere est affectus , &non modicis catenis est adstriintus . Ijdem quoque malitiosi cogitabant,quo modo possent et vitam eripere, nec tamen volebant cognosci, eorum ingenio hoc factum
73쪽
fuisse. Cumque tot angus iijs astrictus solam mortem , cxpectaret,in Vigilia S. Pontificis Anselmi arrepto som. no visum sibi est sanctum Praesulem ante se deambulare, habitu , quo ipse adhuc in carcere solebat incedere. Ad quem mox exclamans, inquit: S. Anselme, quam apte , quam utiliter tibi seruiui multoties r seruitium meum te bene remuneraturum promisisti mihi persteph. Ecce aerumnas meas respice , & quia vales , subsidium affer. Et quoniam nequaquam deceptor es, promissiones tuas nunc adimple , nunquam conuenientius mihi, quam nunc potuisti rependere mei seruiiij munus. Saltem Ecclesiae me restitue , quam intrare me prohibcnt.
Ad quem p ijs imus Dei Pontifex inquit, ne tinacas, Fcclesiae te ego restituam. Mox visum est sibi in Ecclisiam quandam sic ab eo deduci, & signari, & benedici: cui mox dixit: ecce Ecclesiae restitutus es. Ad qucm homo ille : me redditum , inquit, Ecclesiae satis gaudeo ,
sed adhuc auxilium tuum Domine imploro. Quem S. Pontifex pie consolans ait ; Ab hodie octauo die , &cultrum meum tibi mittam , & necessiarium auxilium impendam. Itaque die Octauo occurrente, venit ad eum quidam Regina ciuitatis , ante incognitus , acuti ia
imam limam deserens secum. Qua data videntibus cunctis, nec contradicentibus , qui aderant, custodibus , compedes, & catenas rescidit velociter. Dubitante vero eo prae custodibus, exire subito, sanctissmus Confossor aduenit, atque visa est D. Mathilda aduenisse , multitudine hominum subsequente. Cui cum diceret , quid expectas 8.exire ne differas ἱ surge confidenter ; surrexit videntibus custodibus, & exiuit illaesus. 83. Praesentis narrationis miraculum est nobis notificatum sub multorum audientia, narrante , & contes tante eadem, cui hoc contigit, foemina. Aestatis tempore nuper praeteritae, quaedam foemina de Ripalia ad
74쪽
laborem mendicarum in campos ex more exieratduam secum ducens filiolam. Eo vero tempore luporum pestis adeo excreuerat, quod etiam a conspectu parentum pueros rapere non formidabant. Cumque, ut dixi, in
campis existeret, lupus repente filiam sibi sumpsit. Ut autem misera nrater dilaniatam a fera deportari vidit siliam, quibus valebat vocibus sanctissimum interpellabat Anselmum, ut sibi, & miserae filiae ferret subsidium. Mox pijssimi Praesulis inuocato nomine, rabida illa fera ab ore proiecit puellam , iterum non audens tangere , sed a longe prospiciens eam. Mater Uero anxia , confisa tamen de sanctissimi Consessoris subsidio, festinauit ad adiuuandam filiam , quam cum deduceret, lupus sequebatur utramque. Sancti itaque Praesulis clamitans saepe subsidium , tandem ferar illius fames est refraenata , & utraque foemina ab illius morsibus libe
8 . Quod praesentes vidimus , nequaquam silentio
praetereundum duximus . Mulier quaedam cruribus sub se retortis contracta, manibus,& natibus totum corpus
gestabat. Haec diu S. Pontificis postulans praesidium ,
crecta est ad venerandum tumulum, quam ante eleemosynis sustentatam nouimus , & quam plures ex nostris ciuibus conspeXerunt. Praesens adhuc est nobiscum filius Archipresbyteri de Colunio, I baldus nomine, qui retulit & saepe interrogatus itidem refert huius rei narrationem . Hic cum in nostra ciuitate artis Grammaticae vacabat studio, nullam deuotionem , nullam reuerentiam S.Confessori exhibens, illius sanctis detrahebat virtutibus. Die vero quadam vehementi capitis dolore arreptus, accredens se prae dolore iam morti proximum , inuocabat S. Pontificis auxilium, promittens se liberatu, deinde fore credulum, & cius virtutum praedicaturum gloriam, sicut de eo ante peruerse locutus fuerat. Fatiga-G a tu S
75쪽
tus itaque nocte tota circa matutini temporis boras leni sopore correptus , in somnis vidit Sanctum Dei famulum capiti manum imponere,& se benedicere sanctae Crucis signaculo, qua visione praeterita, euigilans, cognouit se liberatum illius doloris molestia. In die Ascensionis Domini nuper praeteritae, quae dam foemina de Godi, Richilda nomine, quam pluribus nota, per integrum annum & eo amplius, quantum est ab Epiphania. . . . Caetera in codice MS. desideνantur.
76쪽
ITA. Tres circumferuntur huius sancti Ai tistitis vitae, seu legendae: una prolixior, qu seruatur in Bibliotheca Collegii Gregoriani Ord. Sancti Benedicti in Urbis regione Trans- Tiberina , antiquo charactere in membrano exarata, & in altero vetusto codice coenobii S.Benedicti de Padolirone in tractu Mantuano , quam citat Ar noldus Uvion in suo opere de ligno vitae . Exemplar se accepisese a Constantino Caetano monacho Cassinense fatetur Card. Baronius, quam per varios annos distribuit tonio undecimo Annalium, & inter alia vetera monumenta , quae contra Schismaticos pro Gregorio VII. collegit , edidit Ingol stadii Sebastianus Tengnagelus, Caesareus Viennae Bibliothecarius . Secunda breuior habetur apud Lucenses, quam citant Baronius eodem anno, & Franciscus Maria Florentinus - in commentariis, quos erudite, sincera fide , &castigato stylo Italico scripsit de MathiIde Comitissa. Tertiam habent Mantuani in codice santiquo pergameno, cuius exemplar authenticum ante aliquot annos accepi a P. Nicolao Valesio Hiberno, nostri Instituti, huiusque nostri collegii Romani alumno, apud Mantuanos olim
S. Theologiae professore. Sed duae istae posteriores licet aliqui
tanquam distinctas soleant citare non tam diuersae sunt legendae , quam prioris compendia, etsi aliquantulum corrupta, &valde diminuta. Qu3rtam versibus exarasse Raugerium, Lucensem Episcopum , ab Anselmo tertium, refert Domni EO rudis Poeta Canusinus, Synchronos, qui Mathildis vitam metrice descripsit: etsi nihil huius operis supersit praeter pauca carmina, quae idem Domniao refert cap. 3.lib. 2. Addit insuper Mathiidem1uis capellanis iniunxisse, ut gesta & miracula Sancti Antistitis diligentet obseruarent, &scriberent. Quid autem de horum obseruationibus censeamus ' infra dicemus. Primam porro illam copiosiorem vitam nos hic lectori exhibemus, quam ex
77쪽
M.SS.Card. Baron. in Biblioth. Vallicellitana asseruatis, exscrip mus. facta collatione cuba eodice illo Collegii Gregoriani. Circa nqmen auctoris nihil est certum, praeter primum nominis elementum. Titulum hunc praeposuit Baronius exemplori a Caetano accepto. Vita Beatissimi Anselmi, Lucensis Epis- -- - copi a B. presbytero , eiusdemque sancti Pastoris in spirituali- ,' bus filio, grati iter conscripta J Ita enim admonuit c aetanus ad calcem legendae , tam in suo, quam in coenobii Pado tironis codice, nihil superesse de nomine authoris praeter primam litteram B. An autem illo charactere B. Bernardi, siue matribolomaei , siue Benedicti, vel aliud quodcunque nomen significetur, se prorsus nescire. Fuiste porro presbyterum de Anselmi spiritualem filium
ii praesert titulus ipsius legendae s ubi se Anselmi presisterum in pin
. . nitentia vocat o filium, seu potius seruum. Unde ex illo elcmento R. de presbyteri in poenitentia appellatione Baronius,& qui sequuti sunt, vitae authorem sub his notis exprimunt: B. prenstentia-rmi. Si velo in re obscura coniectare liceat, ego putauerim elemento B. Bardi nomen indicari. Habuit enim Anselmus su ruin laborum, calamitatum participem,atque in exilio socium Bardum, Ecclesiae Lucensis Primicerium, Diaconum ; uti ex ta-ς ploren. bulis ecclcsiae Lucensis refert Florentinus g citatus . non enim ii adhaesit Petro intruso Pseudoepiscopo Lucano contraAnselmum,
quod prerique illius Ecclesiae fecerunt Canonici , sed cum Lam Φ'vus , berto Archipr bytero exulem Anselmum secutus est , de tan-nu. 39. quam indiuiduuS comes nullo se tempore passus est ab ipso diuelli. Hunc ergo Bardum Diaconum probabiliter ab Anselmo ex Diacono ordinatum presbyterum nam de ad ordinem preia, rides. byteratus te ab Anselmo promotum asserit Scriptor i legendae ue i. & institutum vel suum , vel ecclesiae Lucanae poenitentiarium , ipsum illum esse B. poenitentiaritim, quem indigitant huius vitae authorem, non sine probabili fundamento ausim suspicari. ANque inde magis mea firmatur opinio, quod author, ex illius ecclei Vide f. siae gremio se mille subindicet,dicens: i Psa os quidem,υt caute ac
. meditatim cautaremus , praecepit, alioquin aspere increpavit. Errant
. proinde Hippolytus Φ Donet mundus in sua historia Mantuanai, 4 eum i quuti, dum huius vitae , ex qua potiora gesta de multi alibi. racula Anselmi recensent, authorem promunt Vbaldum Episcopum Mantuanum. Inde quidem Donesmundus hausit errorem quod Ubaldus per epistolam Mathil dem monuerit aliquorum miraculorum, quae Anselmus Patrauit, de subnectuntur praedictae vitae a d. conscriptae.
78쪽
a. Anselm uae Ausveιmi. Secundus filii huius nom ni, eccle. fiae Lucensis Episcopus, nepos primi Anselmi,qui postea ad Summum Pontificatum , asciro nomine Alexandri II. euectus est . Hunc Mediolanensem gente Badogia, alterius Anselmi, viri primarii, filium fuisse post alios scribunt Ciacconus , &R Florentinus. Vnde non adeo probabiliter Anselmum hunc nosse reum , istius nepotem, Mantuanum asserunt Card. v Bellarminus p Donesmundus, 1 Antonius Pollieulnus, & hi quidem duo posteriores, Mantuani. In fine Iegendae rhabetur Lanetonem Iudicem , virum Mediolanensem, familiarem habuisse,& in scholis consocium istum Anselmum : sed & indigenam Mediolanensem alibi vocat author legendae 3 Quam prasentes υidimus se. Hinc vel maxime probatur fides huius historiae, & firmatur aliquantum nostra coniectura riscriptorem fuisse supradictum Bardum Primicerium . qui Anselmo semper adhaerens, saepe infra commemorat se rebus, quas enarrat, interfuisse. 4 Fidei es firmamentum, oec. Cod. Mantuan. Fidei praestat
firmamentum , ct cornu salutis, excommunicatis autem confusi nem , O verecundiam , detrimentum, o perniciem . In ligni huic
elogio his versibus concinit Domnizo Seruulus iste tuus Anselmus de Sanctis extitit υnus: Catholica parti fuit indicium probitatis ;Schismatica parti signum quasi debilitatιs . Non dissimiliter de Deo, seu Christo uciaturo prophetauit Isaias u Et erit Gobis in fanctificationem et in lapidem autem ossensionis, ct in petram scandali duabus domibus Israel, in laqueum σin ruinam habitantibus Ierusalem .s Ali' siquidem in rumam, oe. Haec verba desunt in eodice Ingol stadiensi impresso. Bene tamen hic alluditur ad illa verba Simeonis de L hristo, non enim in se tantum ut adnotat glossa ord. sed etiam in suis sanctis, di praedicatoribus positus est Christus in ruinam & resurrectio vem . Vnde Apostolus Christi bonus odor sumus Deo, his , qua salui fiunt, in his, qui pereunt. Bono enim odore alii saluantur, alij pereunt. Dantur itaque viri sancti in ruinam vitiorum, & resurrectionem virtutum. 6 Papa Alexandro et secundo scilicet, qui Episcopatum Lucensem, toto Summi Pontificatus tempore retinuit. Asibruantur in chartophylacio illius ecclesiae aliquot eius diplomara , ita subicripta: Ego Alexander Iolius Dei misericoνdia , licet indignus, Sancta Romana, Apostolica Ecclesia Praesulo LMιenses Episcopus.
79쪽
AM,I- copus. Ex hoc loco legendae inserunt multi, Alexandrum insti muta u. tuisse Episcopum Lucensem Anicimum. Id reliquis clarius, & opitu, constantiis asic ruit Card. ν Baronius, dicens: fHoc anno Io73. . β' f Alexander antequam ex hac vita migraret, suae Lucenti Eccle- ...i sia: consulens , et pastorem idoneum praeficiendum curauit, ad y Baion. quod munus delegit eiusdem nominis virum , cuius ante ipsonu. II. fuerat, Anselmum J quod ex his legendae verbis probat, additis tamen quibusdam . quae in legendis a nobis supra citatis non habentur. Mittitur a Reuerendissimo Papa Alexandro ad Regem , ad quem pertinere videbatur eius colsatio episcopatus, eaque ipsa verba ex Baronio transcripra recitantur a Ciero Mantuano in Iectionibus officij sancti Anselmi. Sed in vetustis praememoratis monumentis nihil habetur de designato Anselmo pro huius , aut pro alterius peculiaris Ecclesiae praefectura, seu pontificatu, sed quia dignus visus est episcopatus honore, mittιIur ad Ecgem, an vero ut Lucensem , vel aliam ab eo acci Peret Ecclesiam , non exprimitur. Ab ipso Λlexandro non futile huic Ecclesiae praes cium, inde constat, quod paulo inferius dicatur a Gregorio VII. Vide Alexandri lii ccellore, Lucanae Ecclesiae electus Episcopus , non 'μ' reelectus aut denuo institutus , vel rursum promotus , uti in praedic tis lectionibus legitur Mantuanis. Ptolomaeus Lucentis infra citandus , Gregorius cinquit Anselmum fecit Episcopum Lacen-α Ciaee. sem . Multo minus Probabile Puto , quod Ciacconus refert &eitat. Donesmundus non semel inculcat, eum ab Alexandro Cardio Done' nalem creatum fuisse , cum nihil huiusmodi subindicent legen-m G ς' dae , aut illius temporis, qui de Anselmo loquuntur , aut hi res; -'e. neque illi quidem, quos Ciacconus suae cie Anselmo citationi subiungit, Sigibertus & Abbas Vrspergensis. 7 Ad Regem Henricum tunc Imperatorem. Ita naeus codex , M., his, & Mantuanus , alii habent ad Regem tantum , & quidem non ....., ' nisi post annos multos , Gregori; Septimi Pontificatus penulti- tblia ino,& Christi io 84. a Guiberto Antipapa Romae indigne co- νωιmpe ronatus, Imperatoris nomen astumpsit. Hic ille est Henricus , βιο . huius nominis Romanorum Rex Quartus, Henrici Tertii Imperatoris filius, a patre moriente Romanae Ecclesiae per Victorem Video Papam commendatus, ab Agnete matre religiose educatus, qui Greg.Vij postea in transuersum actus, Romanae Eccleuae tutricis suae factus, 3 VP ' hostis insensus, cuius ope, patrocinante Victore praedicto illius regnum fuerat stabilitum. Quidam hunc tertium , Domni-zo quintum enumerat Henricum. Tertius quidem dicitur huius nomini. ImpVator, scd quimu. no. nisi pcr errorem recens
80쪽
tur. Quantum hic nocuerit Ecclesiae, di Romanis Pontiacibus, passim infra dicetur. 8 Magirando. Baronius Meginardum , Ciacconus Maynardum appellant. Ex Cardinale presbytero Episcopum Cardinalem Sylvae Candidae, seu sanctarum Virginum Rumnae, & Secundae , & Sancta: Romanae Ecclesiae Bibliothecarium ab Alexandro ΙΙ. creatum fuisse h Ciacconus ex ς Leone ostiensi recen- b Ciace. set. Qui Anselmum emngunt Cardinalem, vel hinc fulciri pu- Asex, tant suam opinionem , quod Alexander Pontifex ei dederit itineris Germanici comitem Episcopum Cardinalem, & in aliis sin. eobeundis muneribus collegas etiam habuerit Cardinales , quod & ν
' Vt sacri ordines ecclesiastici. Adiungit Baronius, ipsi nempe Episcopatus , ita ut non solum inuestituram per baculum pasitoralem, & anulum, verum & ipsas Episcopatuum , & Abba- era usum tiarum collationes , potestates saeculares sibi tunc usurpaverint; p - .& propterea missus sit Anselmus, iam meritis, moribus,& doctrina iudicatus idoneus episcopatui subeundo , ut vel sorte Lu- Censem, aut alium consequeretur . Quod clarius exprimit codex
Mantuanus post illa verba, Vt sacri ordines Ecclesiastici a Dcularibus darentur potestatibus, ita connectens, quia Imperator tunc contra omne debitum eligebat Pontifices, ideo ad eum mittebatur pro dignitatibus consequendis. Hi perniciosi, & Schismatici abu- sus, vel ex nimia conniventia, vel ex necessaria , aut sortassis aliquandiu rationabili tolerantia Pontificum , sensim serpentes, notis adeo tandem perueniunt, ut abusus in usus, & usus in stabilem abeant consuetudinem, & consuetudo demum vim legis obten- Cypri 3
da , minimusque in principio error temporis beneficio fiat maia 'Τ ς P 3 ximus, habeatque demum suos patronos , qui doceant, & scribant licere, & deberi, quae neque licent, neque debentur. Io Absiue dignitatis intiestitura discessit. Errat valde Hippolytus Donesinuntius qui Episcopatum , & inuestituram ab Henrico accepisse assirmat. Etenim Anselmus non solum absquo investitura , quae consecrationem subsequitur, verum etiam abs que ipsa collatione,quae praecedit, e Germania redivit. Qualiter enim fieri potuit, ut qui inuestituram per manus Laicorum tam topere abhorruit; non magis ipsius sacri supremique Ordinis collatione expauesceres Investituras Ecclesiasticas Per anulum, A. . de baculum, positat laici conferre Summi Pontificis permissu, co- - si mcessu ,& priuilegio, cuius rei documentum exhibuit Paschalis II. ras eos cum in potestatem hostis Henrici U. redactus,ei ius Investiturae, se H neces-Diuili ou by Corale