Topicorum Aristotelis libri octo cum duobus elenchorum Boetio seuerino interprete

발행: 1533년

분량: 252페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

11쪽

per haec.&ad haec una quidet fi des est inducti onem,Si enim quis consideret una cquani,si sitionum se problematum: apparebit ais t a teri nino .aut a proprio, aut a genere,aut ab accidente facta. Alia aute fides per syllogismum neces se est enim omne quod de aliquo praedicatur: aut couersim de re praedicari,aut non. & si consertu tira vel cat quid est elle: eli terminus.si autem non tigruficet amiproprium.hoc enim erat proprium quod conuersim praedicatur:non signisicans quid est e .si autem notia erit, eo Mod diffinitarax. Ie & Φfferentiis est.si vero ex iis non est usndininitione dicuntur. palam est quonia accidens eritnam accidens dicebatur:quod neq; terminus ,neq; genus,neq; proprium: inest autem rei. 38 CPost haec autem oportet determinare genera Dr pedicamentorum in quibus sunt dictaeqMtudi differentiae.sunt haec quiem numero decesquicis est,quantu,quale,ad aliquid,vbi,quando' situm esse,habere,facere, pati. semper enim accidec εc genus ξc proprium 8c diffinitio in.'no. pr ica. 'mentorum horum erit. nam omneέ sis proposi tiones: aut quid est aut quale est, aut quantum, aut aliorum aliquod praedicamentorum significat. .

nifestum est autem ex eisdena: quoniam quia quid est significans quandoq; quidem substantiam signi, sicat quandoq; autem quale, adoq; Vero aliquoa

12쪽

To. aliorum praedicamentorum mam quando posito homine dixerit in uositu est hominem esse vel animae: quid ei substantiam . quadocoolore albo posito dixerit quod positum est album esse vel colorem,quid est dicit 8c quale significar. Similio ter autem &si cubitali magnitudine posita dixerit quod positum est cubitalem esse magnitudinem: aequid est dicit aequantum significat. si liter autem Sin aliis.vnuquodq; enim igitum siue de eodem

miliaribus no inopinabilis. Piynet enim aliquis quod videtur lapientibus : nisi id contrarium sit , mitto ν rum opinionibus. Φi J Sunt autem propositiones

dialecticae: ae ea quae probabilibus sunt similia, rei contraria iis quae videntur esse probabilia secani.

13쪽

.si enim probabile est eandem esse c5trarumi disciplinam:&sensum eude D, 1 Tmplures gramaticas: ec plures tibicinarias omnia enimi similia&co h, . m. ' Similiter autem

easua: Mobibilibus sunt iuraria secuta cotrahi

totai Frotensa.probabilia videntur. si enim pro. habile est quod oportet amicis benefacere:& Φ non

citicundum cotradictionem autem in non oportet amicis malefacere.sin iter autem & si oportet amicis benefacere:inimidis non oportet. est autem H hoc seoicundum contradictionem contrariorum . nam constrarium est quod oportet inimicis benefacerg. si ni liter autem K in ali is . Probabile autem Ni simili.' tudine apparet:etiam contrari ἀmae cinno. vis oportet amicis benefacere: Ninnimicis oportet maAls.apparebit A contrarium hoc quod est amicis be

nefacere : ei qu sed inimicis male . Utrum autem seo

iis quae do

Palam autem quo ,3mio noe iecim sum artes liant:

ψ rem Onet enim aliquis ea quae videntur is squJ iretis probati sunt ut de his qui/dem quae in geometria ut geometer. de illis autem γquar in medicina ut medicus. γ

14쪽

Roblema autem dialecticu: est i pecuIaso ,

ritatem & scientiam,aut perse,aut ut admini lans ad aliquid aliud talium ,de quo aut neutromo νς ta

dam enim problematum utile est scire tantum ad eli : j . 'gendum velfugiendum .ut utrum voluptas sit elige da an non. Quaedam autem ad sciendum tantum.

culantia autem sunt ad aliqua talium .pleraque enimiosa quidem per se non volumus cognoscere: sed a liorum gratia.ut per illa, aliud quippiam cognosca mus.sunt autem problemata re de quibus contrarii sunt sylloetismi.dubitationem enim habentvirum sici hian non sic:eocuod de utrilque luntratio.

nes suasibiles. Et dό quisus rationem non habemus cum sint m. isP. difficile arbitrantos esse problet quid assignare. ut virum mundus, sit aeternus , an non.nam huiusmodi quaeret aliquis. Problemata ergo & proposiriones, ut dictWm est . determina 'talint. - Positio est omnio ad mirabilis alicuius familiarium 1ecundum philosophiam.ut quod non est contradicere: quemadmodum dixit Anotiti henes . & quod omnia mouentur: secundum Heraclitum . aut quosvnum est ens : quemadmoodum Melissus dixit snam de quouis contraria opio nionibus proferite curam haberes' tum estJaut de quibi oratione haberr' cotraria opinionibu vi qm noncmne quod est:vel factu est yel aeternui vena

15쪽

admodum sophistς dsit. Nam musicum,gramma/ticum essemel factum mem esse aeternum hoc emnia di si alicui non videatur: videbitur utiq; eo ς' ratio onem habeat' suasibilem. - Est igitur & positio

quidem problema. non autem omne problema positio . eo Φ qusdam problematum talia sunt de quio Lias neutro modo opinamur. Quod autem est&positio problema manifestum est necesse est enim ex Iis quae dicta sunt ,aut plures sapientibus circa postitionem dubitare. aut vim ibet tibimet eo in opinioqusdam admiranda positio est.Pene autem nunc oomnia dialectica problemata:positioes vocatur. Diso ferat autem nihil quomodo libet dictum . non enim nomen effingere volentes diuisit, iis sic eliseautho lateant nos, cum quςdam eorum 1unt differentiae. 8 CNon oportet autem omne problema nec ori .

nem positionem considerare: sed qua tibitata au.,

quis eorum qui ratione egent 8c no poena vel sensu. Nam qui dubitant utru oporteat deos honorare εο /parentes diligere,an non. poena indigent, qui Vero utrum nix alba, an non. sensu. Φ9 CNeque Vero quorum propinqua est demonstratio: neque quoruvalde longe.nam illa quidem no habetdubitationei hcc aute magis Q secudii secultatem exercitatiuam

CDe speciebus disserendi, dialecticaeq; .

Diaterminatis aute his oportet diuidere: quot dialecticarum disputationu sunt species.Est a atem inductio quidemi ake :illa autem syllogismus. Et syllogismus quidem quid est: dictum est Ptius. luductio vero est a singularibus ad uniuersas

16쪽

To. 9lia accessio visi est gubernator eruditus,optimus,&auriga:8c omnes qui est eruditus in unocuom, optiumus. s i aute inductio' versimilior Sc clarior 8c secundum sensum notior. N pluribus communis. Di syllogiimus autem valentior, H ad cotradicentes euricior. Ergo genera de quibus disputationes Rex iquibus:quemadmodum ante dictum cst determinata sint.ICDe instrumentis, quibus syllogii r orum copiamnobis ad disseredum suppeditam'. Cap. XI.

1Nstrumenta autem per quae abundemus syllogismis sunt quatuor.Vnum quide .propositiones tuomere.Secundu autem:quotupliciter unu quodq; dicitur,posse distinguere. Tertium,differentias inuenire. uartum autem similitudinis consideratio.

pio positionia Eli eium unumquodque eorum pro positionem facere.ut quod eligedum est honestum. vel delectabile, vel utile ecquod differt sensus a disciplina:eo quod amittenti eam possibile est rursum si mere illum autem impossibile. Et quonia similiter se hahet salubre ad sanitatem, Be habile ad bona lia. bitudinem. Est autem prima pro eositione, obiis quae multiplisiter dicuntur. secunda adifferentiis. tersiisiero, a similibus. CDesumptione propositionum. Cap. XII.

ERgo propositi0ne quidem elisendum quot

quot modis determinatum est in propositione Maut omniti opinioneS proponenti aut platium aut sapientum,&hdiues,Vel Omnium, veI plurimo. B.,

17쪽

tem sunt.at oportet Golefidere Antrarias apparentibus probabilibus,secundusncqtradictione: quem admodum dictum elypticis. sh TVtile aute in Sta cere eas in eligendo non solum quae sunt probam Ies ed&similes eis .ut quod contrariorum idem est sensus nam& scientia contrariorum est eadem. Et apiod videmus suscipitates Aiqas,hon emitentes. nam & in aliis sensibus sic est. nam & audimus suo scipientes aliquid non emit tente,si 'l cimus eodem modo .similiter autem scintillis ετ si hin

plius.' aecunMe in omnibus vel plurimis viden/tur:sumendum vi priric pium, & apparentem posio

tionem nam ponunt qui non conspiciunt:in aliquo

hono, aut de animali , R de bono omni, incipi entem ii quid est. 6o Annotare autem S singulorum opiniones. Vt quod ompedocles ouatuor dixitele menta corporum esse. ponet enim aliquis moda aliquo probato dictum est. Sunt autem, vingurat ter sit complecti, propositionum K problematum

partes tres. nam aliae sunt morales propositiones: aliae naturales,aliae rationales. morales quidem sunt huiusmodi .ut utrum oporteat parentibus magis an legibus obedire fidissentiat. rationales vero vivimcontrariorum eadem disciplina an non naturalesau tem ut virum mundus sit aeternus nec ne. Similiter

autem & problemata. At vero quales sint singulae

18쪽

Tox. I Dearum quae dii stae sunt: diffinitione quidem non fa/ . . . Deile assignare est de i psis.est autem ea, qu ae Der induoctione est,assuetudine tentandum cognoscereunam ouanq; earum secundum Praedicta exempla consios detanti. Ad philosophiam igitur, secundum verilaotem de his negociandum. Dialectico autem modo ad opinionem.6i CSumendae autem quam niaxionae uniuersales propositiones omnes 8 una facienoda multae. ut quod oppositorum eadem disciplina deinde quod c3ntrarioru &quod ad aliquid . Eodem modo & ipse rursum diuidendae: quousq; cono

tingere potest diuisio .ut quod boni Minast, Ralbi ta: nigri. 8c frigidi 8c calidi .similiter autem& in aliis. 'De ρος positionibus igitur sufficiant prsdicta. 4 De multipli distinctione. Ca.XIII.

Pium autem quotupliciter negociandum ost. I ' non solum quaecunque dicuntur secundum alium modum:lad&ratioties eorum tentaridum assignare ut non solum quod bonum alio qui dem modo dicitur iustitia Nisortit'do,habile autem &salubre:led quod' illa quidem eo quod ipsa qua lia quaedam sunt licec autem ed quod effectiva alicuius,&non eo quod qualia quAdam illa sunt.similiter autem & in aliis . Vtrum autem multi plici, ter aut uno modo specie dicitur:pi 1 c considerandum. Primum quidem in c0ytrario I)erllycien ρ - , . cdumisimntipliciter dicitur Hue specie,stuc nomi. - ne dissonet. Quaedam enim statim se nominibus

alia sunt. t acuto in voce cantrarium est, graue:

contrarium acuto multipliciter dicitur.si autem hoc.

19쪽

medita uti tu tem nilia. Aut si v sim quidem, est non idem autem .ut clari K obscuri in colotibus quidem aliquid est medium ustum: in voce autoni nihil. Aut si forte raucum quemadmodum quidam dicut raucam vocem medium esse quare aequivocum ci rum.similiter autem Sc obsculum. 66 Insu per si h --rum quidem plura media : illoruin a tem Unum, , απι in claro Xobscuro. Nam in colimbus psera nigdia: in voce autem unum, raucum 6 Rursum . in eo Quod secundum contradictionem opponitur . considerandum: si multipliciter dieitur. Nam si holi multipliciter dicitur,& quod huic opponitur multi. pliciter dicetur.ut non videre multipliciciter dicitur unum quidem non haberς visum: alterum autem non operari visu. Si autem hoc multipliciter dicitur necessarium est M videre multiplisitet dici Amque

enim non Vidergopponitur.'t ei quidem Ouod est

non habere visum Iaabere: illi autem quoa est non operari visu, operari 6ου mplius in iis quae se cundum priuationem ae habitum dicuntur, perspio ciendum , Si enim alteriai L multipliciter dicitur c

reliqui Nilii Auibile linultipliciter , ta leo

cundum animam & corpus:& infensibile multiplici, ter dicetur, secundum animam 8c corpus . Quod autem secundum priuationemec habitum opponuntur quae dictas rimanifestum: eo quod nata sine utrunquenniuumnia e animalia. 8c secundum animam,&secundum corpus. 69 CAmplius autem in casibus considerandum . Nam si iuste multiplici

20쪽

secundum sui cognitionem iudicare,&v oportet:similiter Niustum. eodem autem modo &si salubre

multipliciter dicitur,ta salubriter multielister diqe tui visi salubre dicitur hoc quidem ianitatis effecti uum illud autem conseruastiuum quoddam vero significatiuum Ssalubriter vel effective vel conseruattae vel nificariue -- c. Similiter autem dc in aliis quando ipsussi multipliciter dictum fuerit,sc casus ab eo multipliciter dicetur: res, casus,& ipiam.

est duod dicitur. ut bonum in cibis quidem ei um est voluptatis, in medicina autem essed tectivum sanitatis,in anima vero qualetem vel iustam similiter autem Rin homine aliquotiens autem ec quando Vt in tepore bonum bonumeniin,dicitur in tempored Plerunq; autem quantum in mediocrisdicitur enim & mediocre bonita quate candidum autum bene audis

E lem in omnibus dicitur.namVOxacuta quidem vet. 1 ./. Iox sicut dicunt: qui secundum numeros hirmonici vero, qui cit angui acuti. 7s. CCbnudetantastini sub eodem no ediuersa & no iubalterna lunt ut equus, hoc auanimal&hocv .diuersa enim quae scuridum

SEARCH

MENU NAVIGATION