Topicorum Aristotelis libri octo cum duobus elenchorum Boetio seuerino interprete

발행: 1533년

분량: 252페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

21쪽

quid lisnificat iliua vero vas, quale qui I. 2γI autem substerna sint genera Monecessariu diuersias merationes. Vt corvi animal re auis genus est:Mado autecoruum dicimus auem esse quia dicimus

eundem esse.quare Utraq; genera de eodem praedi cantur.similiter aute 8c quado animal volatilehi pes coruum dicimus uena dicimus eundem esse. &sic ergo utraq; genera de coruo praedicatur: ta ratio coorum . In non subalternis generibus non accidit hoc. neq; enim quado vas dicimus .animal dicimus: neq; quado enimal, vas. 2.Considerandu autem no so

lum si in proposito diuersa sunt genera,&non subalterna:sed 8c in contrario.Si enim contr3rium musti plicit 'dicitur,manifestu quoniam 8c propositum.

aute vox bene aydibilis. sublato igitur corpore &voce .no ide in utraq; xelinquitur .at oportet si unitio cuesset albii,qd in utraq; dicitur esse idem, τ aute Niniosis diffinitiynib'latet asseques equitio cuquapropter ec in d mmmoe cosideradu .ut ii qs significa iuxi vel effectiva san itatis qd moderate se habetaci sanitate dicat esse,norefutadu : sed inspicie du qd moderate quide secudu virum dixit. ut si illoc quide' tau fi nificat ut sacere fanitate:illud au t tale ut sigia i ficate qualisqde sit habit'. τ s si Adhuc si oocopa rabilia sui secudvmagis N min' vel similiter. ut cla R iiii

22쪽

sa vox, et ara vestis: Racytus humor 8c acuta vox. haec enim neque simpliinter diculur clara vel acuta, , , neque magis alterui quare aequivocum clarum 8c Acutum .nam univocum omne .coparabile .aut er tim sτW silmiliter dicetur aut magis aeter i. s. Quonias utem diuersorum generii εἰ non subalternatim po

sitorum diuersae species sunt 8c differ etiae: ut anima. lis,ae scientiae . diu De enim horum differentiae .con

siderandum sim sub eogemunt nomine diuella

rum generum & non subalternorum diuersae disse. Tontior sint.ut acutum vocis S magnitudinis. differt enim vox a voce eo quod acuta sit. similiter ec ma gnitudo a magnitudine,quare aequivocum acutum. diuersorum enim generum & non subalternatorum

diuersae differen tiae sunt. CRursum si e licetcsem quartant tabeo nitio me uersae differen

tiae sunt.ut coloris qui est in corporibus 8c in melo diis.Nam eius qui est in corporibus congregativum H disgregatiuu visus eius vero qui in melodiis non caedem differetiae. quare aequivocum color .nam Eorundem, eadem differentiae. 8 CAmplius quo niam species nullius est differentia: inspicere opor tet si eo um qUe sub eodem sunt nomine, hoc qui, dem l pecics est, illud autem differentia. ut clarum quod in corpore quidem, species coloris, quod au,tem in voce,differetia. Differt enim vox a voce, eo quod clara sit. De eo igitur quod multipliciter dici. tu per haec & huiusmCdi perspiciendum. CDe diri lentiarum inuentione, similium consideratione & utilitatibiis instrii metota,

23쪽

Differetias aute in ipsis generibus ad se inula ii ἐperspicie dum. ut quo differt iustitia a fortitu:

dine.& prudelia a teperatia, laaec enim H I a ex eodem genere sunt. ex virtute So. CEt ex Halio ad: lim .ut in iis quae non nimium diffetunt. ut in quo differt sensus a sententia .no in iis quae multa I diffoui: manifeste sunt omnino differetis. si CSi μ ς militudinem aute cossideradum: in iisque sunt in dio'' im

uersis gera cubus. Vt sicut alteru ad alter u quide: sic aliud ad aliud ut sicut scietia ad scibile,sic sensus adsensibile. R ut alterum in altero aliquo: sic aliud in

alio Ni eadmodsi visus in oculo mens in anima.&vttran cuilitas in mari:serenitas in aere. Vtrunq; enim quies. 82 EMaxime autem in iis quae multu , distat exerceri oportet.facile enim in rei; quis pote,

sitius. similia inspicere. 83 CCosiderandu autem Rea quς sub eodem sunt genere:si quid inest omnib' idem .v t homini R equo Scani. nam si inest aliquid eis ille:in eo sunt similia. Sq. CVtile autem ipsum faciat. 86 C Vtile etiam & ut n5 sa ratione decispiamur sed cecipiamus potius .na scientes quotupliciter dicitur:no allucinabimur sed sciemus si non ad

24쪽

Idem sermone lacat is qui interrogat:& ipsi Interro. gantes poterimus appareti rocinatione fallere : nisi is qui respondet, agnoscat quotupliciter dicitu nia inon in omnibus semper possibile:sed quadometine eorum quae multipliciter dicuntur alia quidem vera alia autem falsami autem proprie non conueniens modus hic diareaicae . quare omnino vitanda dialecticis huiusmodi ad nomen disputatio.nisi quis alio ter non possit de propri=φssererc. 86 4 Differentis .as autem inuenire utile: R ad syllogismos de eodem

Staierso,& ad cognoscedum quid est unu tuo in autem ad syllogismos de eode & diuerso ix tile:

manifestum inuenientes enim differentiam p M.' .sitorum qualibet ostendentes erimus,quoniam non

iis qu circa unu quodq; sunt Accommodatis differentiis separare solem' 89 4 Similitudinis autem cotionum. Adisingula in similibus itidem rationes.eora circa luctione tuniuersalo existi/

mamus i ducere non enim facile est inducere; igno.

cum eor facultate h be imus disputandi:priaitebimus quePadmodu in histAribet,sc 5c in proposito habere. Id enim ostendentes:& propositum e) suppositioeos edentes erimus .supponetes enita quo modo in his se habet sic ta in proposito se habere demonstra

25쪽

gnationem:eo Τ Potentes conspicere quid in unoe quo idem: non dubitabimus ad quid oporteat geonus,cum diffiniemuS propositu,collocare.nam cono munium quod maxime in eo quod quid prςdica tur:genus erit. Similiter autem Rin multum distan tibus utilis ad diffiniones similitudinis considera tit . ut quod idem traquillitas in mari: 8c serenitas

in aere .utruiuenim quies. 8c quoniam punctum in linea:& Vnitas in numero .Vtrui enim principium. quare coinune in omnibus genus assignantes : arbis

trabimur no extranet distinire. Pene autem A disti. nientes: sic solent assignare.nam 8c unitatem prin munumeri dicunt esse: 8c puncti n3 principium D , nes. manifesttim igitur quoniam'ad coinmune utrocunque: genus co llocant.Instrumenta itaque P quae

sunt syllogismi: haec sunt. loci autem ad quos utilia sunt praeuicta:isssunt qui dicendi sunt. iEPrimi libri Τopicorum Finis.

sotelis de problematis uniuersalibus 8cin quibus

Prςdicaris inesse&esse conuertuntur. Cap.I. Vnt autem ploblematum taec quidem uniuersalia illa vero particuolaria. uniuersalia quidem, tomonis voluptas bonum &nulla voluptas bonum . particulatia vcoro, Ut aliqua voluptas bonum scaliqua voluptas non bonum.

v. g Sunt autem ad utraque

26쪽

genera problentiatum comunia uniuersaliat & con. struatua lac destruatua. Ostondentes enim Φ omni inest: & q, alicui inest ostendentes erimus similiter autem ξc si q= nulli inest ostederimus: & Φ no omni inest ostendentes erimus. 3 CPrimum ergo de uniuersalibus deas uAsuis dicendum :eo communia sint liniusmodi ad uniuersalia Sparticularia.Nquia

milis pol1tiones afferat:in eo quod inest, u non dio

utantes autencseM-ω CEst autem difficit.

limum conuerti ablaccidete propriam nominatione. Nam aliquo modo & no vniuersaliter in solis colin. git accidetibus .a diffinitione eqim 8c proprio ec ge nere necessariu erat nuerti Vt si inest alicui animal gressibile bipes esse:conuertentem verum erit dicere quoniam illud animal gressibile bipes est . similitet autem a genere.na si animal inest alicui: animal est. eodem autem modo R in pro prio est. si enim alicui inost gramatiqessus inlitu esse: gramatices susceptiuum erit.naninil horu cotingit secudum quid inesse vel non esse: sed simpliciter vel inesse vel non inesse. in accidetibus autem nihil prohibet secundum quid inesse,ut albedinem vel iustitiam. quare non sufficit' ostendere quoniam inest albedo vel iustitia: ad on .dendumq= albus vel iustus est.nam habet dubitationeni: quoniam secundum quid albus vel iustus est. quapropter no necessariu est:in accidetibus cogeriis e Determinare autooportet 8c peccata quae lautin problematibus nam sunt duo: vel in eo . falsum

dicunt,Vol in eo q= tra grecliutur polita locutionem.

Falsum etenim dicentes & qui quod no inest, inesse alicui dicunt peccat:& qui myraneis nominibus res

27쪽

appellant, utplatanum hominem, transgrediuntur positam nominationem. Loci problematum Φ quicquam vel

non insit.

Nus autemilacus est inspicere, si quid secun/

dum assiquem asium modo inest: vi accidens assignauit. Peccatur autem maxime id circa genera. ut si quis albo dicat accidete colore es se.no enim albo eoloremesse color est. ntingitautem ggeςudum nominatione determinare iustitiae virtutem esse. Saepe autemn clim non determinet: ma nifestuum in genus ut accidens assignauit .vt si quis

albedinem c lo dixeri Hygambulat

ueri. tul enim genere donom me despecie dicitur:sed omnia univoce graciebus praedic trinam &norm &r tionem gesse . rum susei unt Ipecies.qui igitur coloratum dixit a bum: neq; vigenus assignauit, quoniam denomina. tiue dixit.nelut proprium xkdiffinitione. nam diffinitio & proprium nulli aut inest. lunt autem coo lorata Sc pleraq; alioru:vt lignu,lapis, homo: equuS. manifestum igitur quoniam ut accisse's assignauit. re WAlius locus est inspicere ea quibus inelie aut omnibus aut nulli dictum est:& considerare sugndum species 8c non in in nitis. Nam transitu magis. N. diuidua.visi oppositorum eadem disciplinam quis. dixerit esse: perspiciedum si eorum quae sunt ad alio quid ,N cotratiorum,& quae secundum priuationem genera de Ipe

28쪽

&habitum, ε quae secundum contradictionem di cuntur .eadem sit disciplina.&st in his nondum ma talis vel visus, vel enevel non esse. nam si in aliquo ostendatur cv non eadem Interimentesamus Dror blema .similiter autem ec si nulli inest Ille autenmo. 'A Pcouet itur ad costruendu & destruendu.Si enim in omnibus videatur cli diussione AE er nus, vel in pluribus:postuladum est autem uniuersaliter minere,aut instantiam ferre in aqquo sic e e nam si neutrum horum faciat: absurdus apparebit qui non Q R elus cui accidit,aut utriusq; de utroq; aut alteri': meinde cosiderare siquid no veru in diffinitionibus; a porinde ac verum sumptu sit. CVt si est deum inim

in stitiam facere:quid iniustitiam facere.si enim nocere sponte anifestum,quoniam no est deum mnistitia facere.non enim cotingit nocete deum ec si inuidus

sit studiosus: quis inuidus 8c quae iuuidia. Nasi inui. dia est tristitia inapparEti prosperitate alicuius' prooborum:manifestum est istudi s non est inuidus. Nautius em esset.& si indignas inuidus: quis uterque

eorum.sic enim manifestum crit vir u veru an fatuim' sitquod dictu est.ut si inuidus quidem sit qui tristatur in bonorum prosperitatibus,indignas autem quI in maloru prosperitatib' tristatur: manifestu i non in diffinitionibus sunt mini iffinitioncse iano desistere donec ad notum deuentum sit. nam ispecum tota quidem diffinitio assignata sit: no mansse.

29쪽

sum est quod quaeritur . pro aliquo aute eoru , qu ae in diffintione sunt nominiun Q pnpdix mnifestum fit.9 CAmplius problenia propositioilam sibi faciente :iustare . CNam instatia erit argumentuad Mosido nem Est autem locus hic pene Ide ci quocosiδetare, quibus inessevel omnib'vel nulli dictum est differt aut e modo io'CAmplius determinareque oporte disia ut plures: Sc quς non. CVtile

enim N ad costiue du N ad destruedii. Vt w nominationibus quid res nucupadu t plureS.qus atltem sunt talia ne an no talia:no ampli' attededu ad pluores .ut salubre quide dicendu effectiuu sanitatis, ceu plures dicut.vtru auterpositu effectiuu sit sanitatis an no :no ampliuS Vt plures dicedu,sed ut medicus.1t Amplius si multipliciter dicatur .positu autem fit qm inest aut qua non inestaeterv mostrare eorumquς multiplicitet dicuntur, si non utraq; contingat. e tedii aute in iisque latet . na si non lateat multi pliciter dictu: instabit qari non mostram est id quod ipso dubitabat. sed alterum .Hic aute locus conuertio tui N ad costruedu,ta ad destruedu.na costrucre voletes ostedimus quonia alteru inest,si no ambo po tetimus: destruetes aute quonia no inest alteruostendemiis,si ambolno potvit Myrutamen dest tuenti quide nihil oportet ex concessione disputare: neq; si omni neq; si nulli dictu sit inesse nam si ostederimus quonia no inest occu4 id siti interimentes erimit somni ine .similiter aute 8c si viri ost ederimus tinesse

interimemus nulli inesse .co strue tib' aute precosite. dii: q, cui' inest, omni inest,si verissimilo sit pcstula.' tu .no sufficit enim ad oste dedui omni inest.invno

30쪽

disputasse. ut si hominis anima immortalis est: pro . pter hoc,anima omnis immortalis. quare praeconteoda:* si quaecuque animaimmortalis, omnis immorotalis. hoc autem no semper faciedu: sed quado notacile possumus comunem in omnibus una rationem dicere . queadmodugeometer i triangulus duobus

restis ecduos habet tres augulos. Si a utem non latea quod multipliciter ducituridivisu quotuplicio ter dicitur,fc interimen um 8c costruendum. CVt si deces est utile,aut honestu: tentadu, ambo costruere interimere de pro post .vi quod honestnm Sc ΦVtile .vel in nem honestum nequeutile. si autem non

ΗΖ lana si plura sint:in qu ς diuiditur. CRursum

' quaecuQv gestam aequivocati'nem diculur multipliciter feci allo modo. CVt disciplina una plu, riu:autyrim aut Mehu quod ad finem. Vt meduce , ' cina eios qima Ianitatem facit ut quod cibat, aut ut amborum finium velut cotrariorum eadem disciplina, nihil enim magi s finis alterum altero, aut ut eius. -. quod per se est, re eius quod per accidens.ut per se: 'quidem triangulus duobusrectis aequales habet treS angulos .per acci des autem q= aequilaterus. qili enim accidit triangulo, aequi laterum trangulumesse per hoc cognouimus P duobus rectis aequales lia.

t.si ergo nullo moclo coli rei Leandem esse uriu, discipulinumanifestum qu6niam omiam' non solu

fit. t esse aut si aliquo modyco tingit. 'manreuu l

co tingit. diuidere autem quotus liciter: utile ut si voluerimus conruere:talia praestatueda sunt Oscussi

SEARCH

MENU NAVIGATION