Omnium gentium mores, leges, et ritus,

261쪽

sEPTENTRION A LIBUS.

eempore. Est enim in his innumera copia auiuna,incos Iael proximi littors adnavigant mense Maio du aues incubant Ec praedantur ova, condiunt psale,ct seruae in mulium tempus ad cibum.

Gothia interpretatur bona Dei quom appelIatio lingua Germanica est Gotta id est bonus Gothi quo tempore sobolem emiserint admouas quaeren classedes. Si quando Meotidis Misis littora occuparin nullis Ueterum quod ego compertum habeamo meminerunt. Fuerunt autem cogniti ex eo tempore quo Romani imperium per Illyridem ad Danubio misisPromouerunt. Atq; adeo ab aetate Coelaris dictatoris E Octauit Augusti maxime anclaruerunt bellis gessis super Danubio impcrii limite, tamen sub hac etiaclaritudine quae Gothia esset,ad quo terrarum loco siat undem Gothi oriundiissent,ad hanc sere aetatem ignoratum est.

Terminatur haeos septentrione sine australi Suecie. ab occidente reliquis ortilegiae montibus qui sunt ἀ Sueciae Iimite ad Troilietae fluuii ostia A meridie

oriente terminaturis Bri.

Loca eius insigniora sunt haec: Lodhusa portus Memporium vald burgium Urbs insignis arce munitis. sma. Halm stadi Helsin burgum Urbs arceantariis Landscrona Majmogia portus d emporium a och. t abii Anscher Calmata a Vrbs magna portus diem. pomum. Habet arcem quo operum magnificentia certat cum arce Mediolanens,Stegholsia,Sudercopia emporium et portus. Noricopia Lidecopia ciuitas super lacu Uener. Tingualla oppidum super eodem acu. Hic sunt fossiones serri optimissanocopia clarum opapidum Vastena oppidum,insigne monasterio Ei conditoriis beataria Brigittar viduas filiae Catharinae.

Echesio oppidum Huellandia oppidum,Dalia ducatus, Veraneladia

262쪽

VESTRO GOTHIA ducatus.

Eius csustates sunt: Scaras Uarnen, in qua est insigne monasterium ordinis S. Eenedum Vbi sepulturs veterum regu Falcopia, habet nomen d nondinis equos ruria qui hic venduntur. Κ india comitatus.

Sunt in eo ciuitates Schem ingia hic condita sunt cor. pora beatarum uirgilium ingridis Ed Mechiildis. Lincopia ciuitas episcopalis. induith viciis,m quo

sunt sodinae ferri seris. WALL Aia ducatus, d in eo ciuitates, Va L urdis metropoIis. IMA LANDI A ducatus TNIS CHI A ducatus. V PRAE N DIA ducatus, cinio Uexio ciuitas epuscopalis. LEGAE IN Gi ducatus, de sub eo cliviales, Cronabech, estermich. v iam ciuitas Gothiae. Emporium fuit antiqud,

celeberrimum instar eriis apud Genti7m Ligurum. Postea Oanorum Sc Moschorum piraticis excursioonibus assis tum desertum est. Extant hodie ruinae te nantes veterem claritatem. Fuerunt hoc loco prima stativa Gothorum, qui Meotidem occuparunt. Est hodie sertihtate agri S arces monastellis insgnis.

In reliquis est coenobium ordinis S. Benedicti,apud quos est bibliotheca circiter duum milli una de autho rum Godicum Veterum.

DE FINLANDIA.

FInlandia d Ita est pulchra terra velit significan

tius dicam fana terra quomodo finum aurum, in argentum Uulgo dicunt Plinius Eningiam vocat, ipsum nomen si gularem notat in terris eximiae sertilitatis. Idem Plinius visiis est eam appellasse Finno. 'niam pro quo corrupthlegunt Pannonia. Certe hos

die quoq; sinus Finnonicus a Finlandia appellatur. Habuit Eningia antiquitus titulum regni tanta est eius amplitudo. nuite titulani tanastis, tenet eam

263쪽

SEPTENTRIONALIBUS.

Sesauonum gens lingua. Fuit superiori aetate ritus Graeci donec dominum habuit Moschum hoc vero tempore sub rege Sueciae existit S comunionem occidentalis ecclefiete tuetur. Vina Hispanica inferuntur multa copia lac quo ea gens ad plurima liberalitatem Sc hilaritate utitur. Terminatur a Septentrione linea Australi Osiro. Bothniae S per montes extenditur, Ab occidente mau

Loca eius insgniora haec sunt: Gusta castrum. Ad.

ho ciuitas, Rasburgum Viburgum Nouum castria, Satacundiae ducatus Domus regia castrum, Achas, Huittis Parchala Sasiamala, liri Tauastiae ducatus' Pelchene Sexmeche, Hauo,Hacidito Ianacala, Vano

V D E R FIN WA N a A, id est, Australis inlandia ducat iis .Parpas Kymitte, aderata' id est Uallis crastiae Κν mittete,Sain, Nau, inmara, Corpo Hatililio Uschele Bierno Permo. 'si '' i , id est, Noua terra ducatus Tenala,

Berga.Pay o Icaris Sy bo, Vicies, Loyo, Hellauia, lagoa,Espoa, Kirhiotech. Hactenus de Regionibus Seu tentrionalibus.

264쪽

De Moluccis

INSULIS ATQUE ALIIS

pluribus mirandis, quae nouissima Crustellanorum nauigatio SerenisT. Impera. toris Caroli V.auspicio suscepta, nisper inuenit Maximiliani Transsylvani ad Reuerendiss Cardinalem SaltΣbur,

gensem Epistola lectu perquam

iucunda,

Euerendissime ac Illustriss Domune, Domine mi Unice humil.commen. Rediit his diebus una ex quinque illis nauihus, quas Caesar superioribus annis dum Caesareae Augustae esset in alienum c tot iam seculis incognitum orbem miserat,ad inquirendum insulas in quibus aromata,pera ueniunt. Nam licet Lusitani Portugallenses ex aurea Chersoneso quam nunc Malacchen putamus,magnavim eorum ad nos deserant, nihil tamen Indiae ilissus praeter piper gignunt. Reliqua enim ut cynamomum partophilum Sc myristicam nucem quam muscat3m, operimentum eius quc florem muscatae Uocamus. sed suos Indos ex longinquis tu adeo nomine tantucognitis insulis aduehi certum est nauibus nullo serrae rento sed palmarum soliis duntaxat compactis,quarum vela rotunda sunt, haec quoque ex vimine palamarum contexta. Hoc genus nauium iuncas appellat, unico tantum vento secundo aut aduerso agi solitas. Nec mirum quum haee omnibus sere seculis nostris mortalibus incognitae fuerint. Nam quaecun laetonus de aromatum huiusmodi nativo solos priscis ain

stibus prodita lagimus,partim prorsus fabulosa sunt partim

265쪽

partIm a veritate tam aliena, ut etiam reglanes maevbi ipsi aromata signi prodidere, ab iis oras ubi nucea nasci compertum est, paulo minus distent quam nos ab eis seiungimur. Nam ut reliqua omittam,tra didit Herodotus alioqui clarissimus autor cynamos trium in auium nidis reperiri, in quos volucres illud ex longissimis regi ibus. praesertim Phoenix cinius nidum nescio quis unquan viderit,detulissent. Plinius vero qui certius aliquid afferre posse sibi vis debatur,quod iam ante aetatem suam tum Alexandri Magnitum alioru classibus multa illustrata fuissent tradit cynamomum gigni in Ethiopia Troglodytia

connubio commixta. tium nunc compertum sit cyanamomum longissime ab omni AEthiopia gigni, ocmaxime Trogloditarum,hoc est, in speluncis subteraraneis habitantium dioibis autem qui nunc rediere. quibus nihil tam cognitum erat quam Sthiopia, nescelliarium fuerat, priusquam has insulas repererint de huc redierint, uniuersum orbem idq; sub amplissimo plerum p parallelocircuire:qus nauigatio cum S ad. nairabilis habeatur Sc nostra superiorumve aetate vi la,nota modo non inuenta sed nec unquam tentata fuerit: sitatu Sc cursum eius Sc totius rei seriem R. D. T. quam verissime scribere. Curaui enim mihi de a duce classis 3 a fingulis nautis quicum eo rediere, referri omnia diligentissime. Retulerunt autem dc Caesari. Ec aliis multis singula quidem ea fideis synceritate. ut non modo nihil sabulosi afferre, sed fabulosa om. nia alia.Veteribus autoribus prodita refellere dc reprobare narratione sua viderentur. Nam quis Moliesce. los seu Scyopodas Scyritas, Spitameos, Pignas os Scmulta huiusmodi mostra potius quam homines esse erediderit. Cu S a Castellanis in occidente per me ridiem dc a Portugallensibus in orientem velificanti. bus tot loca Ultra tropicum Capricornum quaesta inuenta austrata ii suerint ab his aute nostris reliquus. uniuersus orbis nauigatione nunc peragratus si,nes piamen unquam de huiusmodi monstruosis hominia

266쪽

hus certi quidquam audiri potuerit credi debet ea omania fabulosa 5 mendacia esse anilia,iaullo certo autore permanus quodammodo tradita. Sed ne ego custos tu nunc Oro. peragrandus est, in orationis mea exaordio nimium digrediar ad rem venio. Cum hinc imte annos sere trigilua Castellani in occidente, Portuo gallanis autem in Oriente nouas atque incognitas teraras perquiret e coepissent, ne alter alteri impedimento essent partiti sunt duo a reges inter se terrarum orbem summi Pontificis puta Alexadri sexti auctoritate, haeraitione Ut ab insulis Hesperidum quas nunc promontoria seu capitis Viridis appellant recta in occidentem tercentum sexaginta milliaria quas Leucas uocant,lionea versus Arct ccum ahera versus australem po/lum protenderetur quo ad rursus coirent, orbem iii duas partes aequales diuideret. Et quicquid incognits terrae in parte orient ' detegeretur hoc Portugallens

sibus cederet misequid in occidentali, Castellanis. Hinc laetum est, Ut Castellani per meridiem in occudentem semper nauigauerint, cibi continentem teraram amplissimam,insulas Vero maximas Sc innuinearas auri S margaritarum aliarum 3 opum diuitias.de nunc postremo ingentem Urbem mediterraneam G. nosticam in lacu quodam Venetiarum more stam insuenerint. De qua multa de magna, ra tamen Petrus martyr memoriae prodidit, auctor circa rerum fidenaqua a elegantiam sermotais accuratior. Portu gallenses

Uero per meridie et litora Hesperidum Ichthyopha, porum Ethiopum quinoetialem δύ Tropicum Capricorni praetereuntes, in orientem nauigauerunt, Mmultas maximasq; prius, incognitas insulas.ato adeo Nili sontes δd Troglodytas inueneriit. Illinc per Aras

bicuna S, Persicum suus in Indiae littora intra Gan. gem, Ubi nunc maximum emporium idem A reg. num est Calicuti eum delati sunt. Hine ad Taprobranen quam nunc amaram Vocant nauigarunt. Nam

ubi Ptolemaeus Plinius is reliqui Cosmographi.

Taprobanen posuere, nulla nunc est insula, quae ulla

267쪽

latione ea esse aut credi possit. Inde ad auream Cherasonnesium ubi nunc Malaccha celeberrima Vrbs

maximiniorientis emporium situm est peruenerol.

Ex hac finum magnum ingressuunt,ad Suaarum,sivpopulos quos nunc Schina vocant ibi candidam gentem Sc ciuilem satis repere uni Germanis nostriasmilem Credunt Seres Ec Scythas Asiaticos eousque protendi. Et licet incertus quidam rumor peruagareo tur Portugallenses in orientem eousque progressos, ut limitibus suis transcensis in Castellanorum termi. nos Veneri Malaccham de sinum magnum intra nostros fines contineri, omnia tamen dicta potius quam eredita suere , donec ante quadriennium Ferdinandus Magellanus Portogallensis Mir clarus, Ecqui multis annis Portugallensium nauium praesecstus, oras totius orientis peragrarat in odium Regis sui, quem in se imgratissimum querebatur. MChustophorus Haro frater soceri mei,quie Vlympon. uciam vulgo Lisbonam Vocant, per suos multos annos in oriente illo dc tandem cum Sinarum populis mercaturam secera ua ut earum rerum ira gnum usum haberet . Is quoaque iniuria a Porti gallensium Rege accepta se in Castellam patriam recepit Caesari ostenderent,nono dum quidem satis compertum virum Malaccha Castellanorum finibus aut Porrugaliensium contiat eretur. Propterea quod hactenus nulla certa lonagitudinum ratio inueniri potuisset, satis tamen conastare si magnum d Sinarum populos ad Castes.lanorum nauigationem pertinere . Hoc item habes xi longe certissimum . insulas quas Moluccas voscant in quibus aromata omnia gignerentur, cui de in Malacchan Ueherentur, in occidentem Casseellanorum contineri, posse quead illas nauigari: Mande aromata facilius minoreque impensa E pretio tanquam ex nativo solo in Castellam deportari Ratio nauigationis erat ut ex occidente subter inharius hemisphaeriumn oncntem usque nauigarent.

268쪽

MAXIMI L. TRANSR

Res pene arduid vana visa est. Non quod grave

existimabatur, recta ex Occidente in oriente in subter hemisphaerium velis sed quod incertum esset, Vt ruiningeniosa natura, quarias hil non summa prouidentia constituit ita orientem ab occidente partim mari parorim terra distinxisset, Ut hoc itinere S nauigationis cursu adoriente perueniri possit. Non enim copertuerat,Vtru illa ingetis regio qua terra firma Vocant, scidentale mare ab orietati disterminaret, liquebat corinente illa ab austro in meridie 5 inde in occidente Vergere. Repertas tram ad septentrionem regiones duas quarum alteram Baccalearum a nouo genere piscium .alteram terrare floridam Vocant. Quae sterrae huic firmae coniungerentur,nequaquam ex occidenter orientem posse deserri cum nihil de freto aliquo huius terrae quod transiri posset, licet diligentissim ἐmagnissimilaboribus perquisitum nun tame inuentia esse Per Portugallensium tutem limites et orientem .

rem incertam de longe periculosissimam iudicabant. ia de re Caesari S suis visum est, eos quidem rem ut magnae spei sic maioris difficultatis polliceri. Cum que term in diem duceretur, obtulit agellanus sesse iturum. Christophorus autem impensis suis E suos sum classem inseructurum dummodo autoritate is auspiciis Caesaris nauigare liceret In quo dum obstis Datius persisterent, parauit Caesar ipse classem quin nauium is huic agellanus dux praeficitur blanda

ta erant Ut ad littora terrae firmae Versus austrum nasuigarent, donec illius regionis aut finem aut fretum

aliquod inuenirent per uno ad odoriferas illas Moaluccas pueniri posset. Soluit ita Vagellanus die dea cimo Augusti Anno M.taViX. quino nauibus ex Hisspali. Vnde paucis diebus ad insulas Fortunatas quae nunc Canariae passim appellant ventu est. Ad Hesperidum inde insulas peruenere, a quibus cursum suum

inter occidentem corientem versus continentem itilam quam supra memorauimus cepere, ac intra ceratqs dies felici nauigatione promontortu detexere,cui

269쪽

DE MOLVC. EPI S.

sanctae Mariae nomen inditum est. Ubi Ioannes Ru dias solius nauium praefectus, dum iussu regis Ferdion adi catholici littora huius continetis classe peruagaretur, ab Anthropophagis quos Indi Canibales Vocaticu aliquot sociis suis comestus fuerat.Hinc nostri perapetuo cursu huius cotinenio littora legere quae longis sino traehu in Austru quam nunc plagam sub austraali polo appellanda duco, paululum ad occidentem

vergentia protenduntur, ita ut Tropicuit capricoriar ad multos gradus transcenderint. Sed non tam faciuquim dixi. Sunt enim ultimo Mart a sequentis anni delati ad sinum cui sancitositiano nonaen imposuere. Hie pol hantarcsticin o. gradus, et ' super horizonte suum illis eleuatum. tam ex altitudine S declinatione

solis ab aequino filiali, qua iam plurimu et plus quam

altero quouis 'dere nautae nostri tuntur. quam ereapsus Antarct in altitudine dependerint. Longitudine vero a Fortunatis insulis in occidentem quinquagina talax.gradus tradidere. Nam cum prisci Cosmogra phi Sc praesertim Ptolem susJongitudines locorum a Fortunatis insulis in orientem usui ad attigaram cestum coectoginta gradibus metiretur et nostri quam Iongissim Lin occidente nauigauerint coepere a Fortunatis insulis per occidente ut debuere, usque ad Cattigaram alios centum octoginta gradus designare Gamen nostri nautae propterea quod in tam longinqua adeoq; a terra distante nauigatione longitudini certashna terminosci sibi praefigere designareη possunt: potius mihi in longitudinum ratione hallucinari, quam quicquam certi attulisse videntur. Attamen ea interim qualiacunque fuerint donec certiora reperiantur, non prorsus reiicienda sed admittenda existimo. Sinus hie vastus videbatur.5 speciem freti reserre. Quamobarem agellanus praesectus duabus manibus sirus stitum explorare iubet. Ipse reliquas in alto anchoris framat. Post biduum relatum est shum vadosum nec loarius in terram praetendi. Nostri in reditu aliquot naias ad littora conchylia legentes conspexere Indos

270쪽

MAXIMI L. TRANSA

vocant omnium incognitarum terrarum indigenax Erat procerae longitudinis, palmarum scilicet decem ferinis pellibus teresusciores quam regionis situs postularet, ad quos dum aliquot ex nostris in terra egreιderentur, alch illis tintinnabula Sc chartas papyraceas idepictas ostederent,ccepere nostros ad rude murmur et inconditum carmen circumsaltantes,viqinoitiis sui admirationem sacerent,demisere abstri nausea sesquicuhitales sagittas per guttur ad stomachiis landum. Quas protinus rursus eκtrahentes quas ea re sortitudi nena suam ostentassent gaudere usi sust. lanere tandeleres tali legati,Sic nostros fgnis quibusdam orarunt

ut secum longius in terram progrederentur, quasi es sent eos omni hospitalitate excepturi. Mittit Magella Muscum his viros septem bene instructos, ut regionε et gentem diligenter quoad possent indagarent. Hi cuerSad medsterranea regionis. .milliaria prosecti sunt, velaxum est in desertunt de invium nemus. Hic erat tugurium humile admodua serarii pellibus coopertiuDus erat in eo mansones in altera mulieres cum prosae sua, in altera viri versabantur. Mulieres de infantuliai. Ec viri s. erant. Hi hospites suos ferali apparatu atia illis regius videbat excepere. Occisum est animaliquod haud multu ab onagris differre videbaε huius carne semitostas nostris apposuere nudio alio cibo, que potu apposito. Nostris noetu prster more sub pellib'cubare necessariu erat ob ingente vim niuium ee Uentorum. Quare priusquam dormirent excubias dispoliunt. Idem Sc Indi iaciunt, qui ad socum horribille quid stertentes prope nostros strati erant Quum ibluxisset, nostri postulant, ut cum familia una secum

Ad naues reuerterentur. Quod cum Indi illi diu negasssent, cnqstri hoc imperiosius exigere coepissent, ina prediuntur viri serale illud haecium Hispani arbutrati sunt eos cum uxoribus hanc transmigrationena consultare. Cum interim aliis quibusdam horribili, bus pellibus , a planta pedis ad summum verticem

secti, Mi variis c.loribus insecta, arcubus