장음표시 사용
11쪽
virtus in sacrario Honoris meruit, amittit, quin aequata
Ap oo aut Observatio nes quasdam , in meum usum olimselectas , quas neque lectori aequio ii iingratas fo-xe confido. Non tamen extra oleas noli ratis historiae vagabor . aut ultra unum secutum re cca in , adeo ut capita diademate orirata ne contingere quidem velim, aut arbitros supremos mundi center c : qui luperiorem
nesciunt, & tamen laborum socios , gloi iaeque partici- res sustinu Ere. Quicquid igitur de illis poterit applicari
Perseriem necessariam; cum luitiissimum iit oculos ad instrumenta utriusque eve irius, secundum causam princirem reflecti.
Regnum prancisci l. nihil suit minus celebre, ob
insortunia, quibus eximi non potuit : victoria Mari- Diana ,&Ceri soli an a ; auxilio I. at reso illata & regre Daus , Provinciae at Gertio, ta saccelitis per Italiam Felgium, Picardiam, & Campaniam prosperiores a nulla fortunae novercantis perversitate Obiit crari potuere . adeo ut cognomen Magni relictum sit Francisco nostro . post perdita aliquot praelia , an illas provincias , & ereptam libertatem. Nemo Henrico II. inter principes illusties locum negabit: S ut multa in compendium conseram , di grandia reducam in synops n. fatis erit, ii recordemur, genium Caroli V. se e feri pet submittite illi, ab co ut IIcnricus noster temper tulem potiora in negotiationibus &pactis , semper tu erior i Q bel . Philippus si . tamcn eundem supelabat, uti ille parentem Induc: a, is egit .cX perivatione Pauli I V. ta Guysiorum, Schuc , tanquam ad Icopulos collisus fecit naufragium, tuisitque errorem v o succestu belli Neapolitani : duobus prae iiii adversi ad salium Q mi uini & Grevclingam, adeoque pace Cambretiana , Qui uria diecula reddidit, quae
insint i annorum I patio .ccuperari non poterant. reserata tactu stra, b cliis ci 'i ibos, quam ex elui, c. auferat.
Re aum liberorum sibi invicem succedentium silens piae.
12쪽
praetervehor, quibus dux Andegave usis Europam spe in- ni explebat , eg egit, )acto suti amento suturae gloriae , cum geminam victoriam ad Iaina cum , & ad Mon conturium feliciter obtinuit , unde inter plures Cand idatos coronae alicujus primas tulit , illaesti illimis coaepetitoribus praelatus. Henricus i II. velo non serva it Andegaven is prc missa , unde aed ii .ium noli coΩ- uti exit ad talgium & magnificenti in , ex mensura sua-damenti. Regna trium fratrum non attingo, ut expeditior considerem illud Henrici IV. Fatendum utique 'nullam unquam virtutem apud nostra res illus litores spar radios &sircet: res; nullam unquam dextram ce- briores tulis te palmas . nullam uoquam victorem pleri itidi orae exisse tropheta. ille enim exiguo appara tu magna praestabat. Ut thronum . qui debeb.itur , con- cecideret, conculcanda prius es ant capita Europaearum scrC Nationum, quae obstabant: ter col atis signis suit su-t cvior, trecies quinqcies inici fuit exercituum donflicti- centies qua diagiesi sus pugna ret, tre entas instituit obsidiones, quibus gradibus aspeI AOssam viam con-
Prudentissimus tamen hic princeps non semper ideo firmo ambulabat talo, quia aliquando impegerit Scoit tacetit. Abi hostibus non semel passus est ignomi- iam, non semel ipsius erravit. Coactus luit obsidio leto Gol vere duarum urbium , Lutetiae nempe & Rho Dimani, quae summae sunt in regi D: erepta lunt ipsi non ita loca, cum exercitu praessenti & : poctanti, Par heri si sici Visset uti Victoria per campos Aum aliae aut vi tam , aiat mortuum eum traxisset, ubi ipsa perduellio dest lebat camen& paulatim expisabat, postquam plurima diis c , allorum a febri illa diuturri a& acuta , qu cerebel im commente pervertebat, liberati essent: postquam iρ elevasset hi resin, Roma porre issct dextelam, d una P a ista factionem interni; tres e nollet. Onc enim sortiana maxime ipsis fui: contu eliosa li
13쪽
geo' uteolliteret omnem malitiam, omne venenum quod impium evomeret. Tunc per ea iguum tempoΡxis patium evenit clades Duilana , S perditio illius loci, quae ob laternecionem tot nobilium evatit famoissa. tunc Comes Fueniatius 'ictoriam Cameriacum usque protulit , & munimentum illud corripuit et tunc Hlchi dux Caletum & Ardtestam abstulit et tunc Comes Mansseidiae Montulinum , Cateletum & Capellam
Et ut injuriarum fieret cumulus , quam turpi- Eudo augeret , Hernantus Tellionus nucibus, & mani-rulo latronum invasit vibem, multo milite custodi eam , vallo & propugnaculis , multisque tormentis firmatam. Exiguus iste numerus sitiit trorum casuum agni cognomen non abitulit, quod Gallia heroi a morte contulit, quin ubique cum summo applausaxeciperetur , adeo 't ' ictus ipsius aeque splendeat M tiumphet in me motia mortalium , uti vivus celebra hatur.
firmatur id in argumentum: per regnum Lugd-
NTiam filii re num venit expendendum , quod nori
minus sui mirabilium sectile . & bonorum Hves , quam illud parentis. Qgamvis autem cursus illorum mirabilium fuerit lonaus , interruptus tame iuit non semel , adeo ut lumen istius regni etiam assum sit Eclipses aliquot. Soluta sitit obsidio Montaibani, Sant- Au domari, Dolae, Tortosae Sc Tar- 1agonM : pessime cessit Liga Avenio ensis, de mari. iee institutum Genuense , surreptum est Philippurpium dc Tieveris : gravit est suscepta macula ad Fon arabiam,Theonis villam , Iedanum de I enno certum
14쪽
sese retunt Grisones , &petiit Vallis Telina: effusi sun
Hii pantia Pica ruram, corii puerunt Capellam , calet tum&Corbiam : recuperarunt Bause n. dc Arieuam ex eodera x alto, quod nos excisa cramus. Quae uni uectae maculae nihil deleverunt s ulchri ucinem , nihil Obruica- tuat i flendolem illius regu i e Greg iGrandis admittere cur viique iniustitia , si propcet exiguum numerum sinistiorum casuum nihil istima tentur tot factiones prae Ventae, au t iuubcatae in regno, tot opprciliones avellae & servitutes apud exteros
stactis, hoc principe regna ate. Si propterea rebus naΠ- quam factis adnumere tui Rhea asserta , Ru ella su bacta, universa Religiovatiorum perduellio ad obsequium reducta : si sic obliteraretur claustrum ad sui ana vi patefactum, repugnantibus frustra praesidiariis , tempestate anni . & natura lOzi Pinietola capta iub oculisl trium exercituum hostilium , &quatqQr summo ruindu eum : Sabaucia subiugata, Calaia ter liberata MCaesareanorum manibus extorta , & Pinietola Gallinia ferta. Si propterea memoria Lotharingiae iubactae antiquaretur , S Ru bilionis, tot locorum, quae Hispanis sunt erepta, tot praestorum secundorum , per Italiam Flandriam , Germaniam & fines Occitaniae, confli-l ctuum marinorum, & quae Rohantiis per Vallem Teli -
nam patravat, praelio tum sere numero habenda : Post- quamn abes Cae areanarum: in unda' ἔ , Parisios etian eratium comma nata, qua V m atque alteram provin-L ciam regni deplo tire videbatur , bis tamen in limile fuit dissipata : ardua consilia de Austria corum ambitio ne coercenda, & propter successus, quo uniuersus tςrra-ll irim Orbis vidit, vastam illam familiam in pu e cessi, via ei, aut saltem humiliari. Haec profecto sunt muli & s imma : cons derandum rameu , cuncta ea evenisse regnante . pri
me adulto , regno omninm diutiis me apud nos on-
ante , per abund aliam populatium , integri
15쪽
pulentia. Et quod summum est, eo Ministro clavum reipublicae tenente , quem summum caeli benignita terris dedit, posteaquam Monarchiarum curam VO-luir i scipere. Me de Cardinale Richelio loqui, nemo ambige . Addo etiam, me , si historiarum monumenta luberet explicare , amplius, & lata virorum illuQstrium perquirere complures inventurum , qui incurr ulo perpetuo calamitatum & serie continua , servarunt a tu toritatem integram , nunquam criminis accusati ad tribunal formae. Quoniam autem
pol te mi illi ictus debentur hostibus virtutis , & pergi .iti. m Dei ad defendendum Cardinalem Maetati num nihil opus habeo isti s modi exemplis , acquiesca in istis , quae oroduxi , ut revertar ad filium hi floriae posita tas ambage. .
ἰ x o ς , quae per 'superiora capita comprobavimus , consequitur , si nil hos casus , quorum num ius tamen est exiguus , per admi strationem nolirae rei publicae . con deliruere ineritum , nec crimini ef ie principalio i t te caudorum successum in t tu inen
Quicunq2e enim omne seposuerit studium par-ritim, de ocu: i, liberis contemplatias fuerit re S ge i as . . illum inveniet regnum apud nos , quod: a s dia, O , cisque per angu lain temporis io λ'
16쪽
tium tuleri: . Inveniet enim gravistinias negotiationes eventu secundo cito coronatas : pratia pro peia, mu-i l . ix a capta, & compendia facta tibi vis bello ruingo hoc m. Animad*ertet noli ros D foederatos error v
cum usura ubique restitutos. Si etiam aliqui illorum ius patientiae servassem , quod debebant , ad con- ira diana carticulum , quod simul suse eperant ; aut
l duxerant , potiemus forte ii id contemplati et, solu- Clan , & portum sis bire tribu phantes , quem tum liene contingebamus , ubi subitus turbo nos in altumrzjecit U Pern inutias lubeat rem expendere . ut i vi brachio per sttingamus eventus memoratu egniores , quibus adiministratio regina celebratur. Operaria demus, Ut ingenia eorum mitigemur , qui nilial valuerunt animum advertere , ut tanto liberius incunaberent a debiliores partes, qua: alicubi pateat , nullo tamen sum nat
i a iitri errore. Satis murmuratum , sub finem regni proximi de
epistola Buc is varia a c ccpta , quae serzbat , si alter Utrum caput, innueba aut 'm resem G. Cardinalem Ri- helium . de cerct rccum raciem oeyus immutatum iri,
promptam fore tum vindictam in Ezreros . qui impeium invasissent&lacerassent. iPrinceps ille , in tet principes sui temporis p u itissimus aberravit in prognoil: co: Fatis enim concessit Cardinalis Richelius , nec res nostrae aut fae- Eetatorum a primo Vigore quicqv m remis die ; quia oli to successu serientur ; adeo ut dic re queam , nu lo eritatis dii pendio. eundem illum ad ver usque in holi exio c otem tam violςnixi excudere, principa tem praestitis-
Quicunque in sacrarium consiliorum aliqua-icis salutem introspexere , norunt , qua 'bst - , cie quidam noluatum Ministrorum in pus a. -
17쪽
u4nta DPicitudine Cardinalis Ma rinus ab exardua ni rationis caverit, ne foederati a nobis, aut nos a faederasis secedere
mia. is x istis omnibus colligete licebat, servorem nostra teriti apud exteros ex vigore aliquid remissurum, cum fortunae plurimum debere pol semus, ob pacem domi consti- tutam, & scaturitiaes bellorum licivilium intertractas. Poterat in eum finem recurrere mors Henrici magni,qus magnanimi principis institutum negit, adeo ut ex omnibus capitibus, famose illius Lipae, cuius delineatio terro rem Austriacis incusserat , causa Iuliacensis sola sustine
Quid rationes apud aut mos faederatorum tantem να- uθre, ut constantiam illorum concliterent, i aded i primarii consultarent, an expediret cum Austriacis transi- gere, manus subinde extendentium, non ex sensualic Ius amicitiae, qua erga ipsos moverentur sed ut nume- rum hostium minuerent . de minus experirentur aggres t sorium in negotio, a tot annis suscepto & impedito.
Prima prosecto epistola a rege ad ipsos data adeo fri- ida ipsis videbatur, aded parum assiciebat ingenia perim dentiam aegra, ut parum abfuerint a transactione par tieulari, donec Cardinalis scriberet : qui non tantum securos esse jubebat de instituto Galliae , quae a faedere contracto non esset recessura . sed etiam tot rationibus pervincebat, ut& honoris legibus, & commodi causa
obligari videretur ad perurgendum commune institu tum ad pacem usque generalem. sic desi Ete illi ambigore de Galliae mente, quam eodem spiritu agi cernebanti de eodem ferri motu, qui rei regni sutrium administi conem raIuczavt.
18쪽
Cardines s Ma rini. lib. I. as
insitatem 'rerum parum peritis , aut Hispanicarum echnatum non satis cautis. Si ullum desidetatae separationis prodidissem ut indicium , ignominiam tullissemus: andem: Occasione faeletatis data nos praevertendi , quod proclive adeor, inde amici ollensi induillent animos prorsus hostiles ii reconciliabiles, pσr 'uciam voluptatis ex vinditi, ad recuperanda amissa.
Abeo enim tempore exactὰ & religio ε obserua vi mus pactorum capita , ut saepicule & plura praestiteri-aus, nunquam auscultatis propositionibus , nunquam eceptis literis , quae ad transactioneiani particularem aderent , quin eas foederatis fecerimus communes: aihil e tum obliti , quae neque debemus , pluri-rumque Aciebant , ad tollendas suspiciones qualiamque apud ipsos exortas aequo animo etiam tuleri- ius irritamenta aliquando faed exi admota , adeo ut ob- imaverimus mentem , t. metsi secure lieuis et prae-ertere eos, qui separari a nobis avebant, pol cris omnia
ericlitati , 'quam illud committere axiomatis istius enacissimi. o illustriores principes , & ob viola- itidem a paena remotiores, eo firmius & religiosus
Tam verum autem est, quod ajo, ut ausim assevera a quo tetrapore imperia sunt constituta At ii aer saedeta vigent inter mortales . non inventum iri, ride fides principis purior & nitidior exierit, quam no- : o mola adeo monumenta historias vim 3c quicquid rebus humanis servatur memoratu dignum , ancillanta aditione, par exemplum fidei optimc cultae , non da-it qDod -usum nostrum per hanc administiatiotiem faederatotes superare pollit. Neque enim minus requirebatur ad res ar- , das si si uras , quas 1 et Elorum Montoniorum ras cerat dissidentiae segetena , ut armoriam usumone vetit ii , qui ide dem nobis cibi ciunt, tum illorum yiolatiotico iacia tam ' avem ,
19쪽
udorem is uiis virtutis commendat: Sc nostrum institutum apud Lederatos reddidit perquam nobile , quod nempe in omnibus negotiationibus , quas instituimus cum ipsis ad Suecorum sequestrationem , dilecte non si- mus ingressi, nisi ad ipsorum commodum , & ut aut fraut Vremus aut averteremus jugum , quod premeb t cui imminebat . purissimum sanguinem nostrum prae sentissimumque aerarium periclitati, ut eos a vexa redimere mus aut praeservaremus causamq; adeo illorum secerimus nostram 3 tametsi licuisset spoliorum rapere partem, e societate eorum qui illis inhiabatit , & nos invitabant ad praedam. Hi uesecuitur, nodum, qui maximam faederatoriimpartem adstriniebat nobis, arctiorem este & qalidiorem , quam quinos illis obligabat o cum illorum quidam eum penitus ruperint,&qui ininus arcte obligabantur , non nunquam aliquantulum remiserint. Remissio autem il-
virtutibus summis Moralibus Ludee , qaam iadustiae , a Politica coacessae , aded ut eas iti regimini. instituto compingat in coniugium sempiternum. Cre' odere et am licet , nisi lonea illa & molesta valetudo principem Auraicum averti siet , ab applicatione Ieram, aut mors denique ipsum Oidinibus eripuisset . ubi Millius valentis & viventis summa erat necessitas. nunquam consensurum fuisse in pacem particularem, quam cum Hispania inierunt; cum satis aut boritatis M
la non fuit magni momenti . non absimilis leviculo gelu &iexi uis concertationibus, quae magnis amicitiis sideratione integram coneordiam ex parte Suecorum, di parriculariter , ex animo reginae , quae Lori minus
20쪽
uodo adepti esse ur, prae illa.
Addo tandem, si magnus Politices magister let tinum imperium definivit ex commodo magis eorum, qui ibi unt,quam qui exercent illud, possumus jactare, nos initimis per hanc administrationem attulisse hanc excellenem 2 incomparabilem conditionem ad commercia laesera totum & observationem pactorum. Pc de montiunt is peditat rei exemplum illustre. ubi semper restitui mi a manus Ducis , loca pro vinci , quae nobis crediderat uousque visus est proprijs ea tutari viribus; , t sicco in ertum daremus , non accepisse nos ea aut acquisivisseisi ad maiorem secutitatem , exoneiantes eum sumptius,quibus tum erat impar,
Carrinalis diu coercet i multu reipublica iri silao, siti feliciter.
7 Etum enim vero cui usui e tra regnum benevolentiam quaesivi siemus, si viscera debilitata mans sent, lisadium, materi imbecillitatis petere buisset . si bellumile. uod humidum radicate absumit; Sc vitam rerum, licatum destruit , illic viguistet. oportebat certEleratos nostros praedarii fieri hostibus , ut postmodumi Gallia theatrum praebuisset omnis belli externi de Non constitui, uc adpingere calamitatum teriemim bella civilia crabunt , nec sustiueo verborum citia obiecta oculorum praesentia explicare quorum sto diutissime custodietur recentistima in penu no-: memoriae. Dicam duntaxat compendios. , quem nodum horror & fervor sebrilis , qui intus consuerut , α vehementius agitant & longὶ incommodius in aut quam horror & servor aeris ambientis: m terrae conclusio , ex principio late1ho orta, ores ruta as facit , quam Omnes omnino tem-