장음표시 사용
21쪽
pestates per extera ia ortae & in superficiem spar ae, Tid bella civilia labefaciate potentius& periculosi a constitutionem naturalem reipublicae, quam externaondo omnia intelligunt ut faeienga, & nihil omittendum, quo germiza
Minisi ii an orte Henrici magni, ad clavum reipub
lieae, quem eo vivo tenuerant , relicti, necessitatem illius axiomatis probae didicerant non tamen satis beati suξre., tvsum re una adipisceren ur,id unum agentes, ne petr
his impubertatem cum Erispania colliderentur, &cogita- tent. eo modo vel 'itari , vel coerceri facilius tumultus Gilliae. Belli nihilominus coortum suit incendium inter . nos . vel quod vitiosi humores rei publicae cum aperto al- veo non post at prosi Nere vltra limitem, intus agere inceperint; vel quod adeo pertinaces r dices egissent, ut prudetitia nullum remedium satis benignum inveniret acti, moniae corrigend*- . Erant etiam commoda ab illis reipublicae separata quibus nonnulli eorum suere inducti, qui summam rerum moderabantur,ut niterentur benevolen tiam Hispanorum
acquirere , qui quod ad prodigium usque bene norunt,
tam optatum casum in tuum vertere compendium. Hinec enit. vi in sacrario regis dominarentur, ea metu quem alij de ipsis conceperant , aut ex spe quam alijs obiecta ban t incendiu au t c in alijs partibus re ni excitabant,quodelam disposuerant, dum faederatos nostros interea impune spoliarent, adeo ut nobis etiam animus deαllet ad eos tutandos,nisi per quaedam officia. AHoeludibrium sacrati, di militiae viguit, donee De ursos citavit regi su peri ori magnum illum ministrum Cardi calem Richelium , qui per consilia aeque magnanima ac fidelia viscera repurgavit , principali turbarum materia sublata, bc extras nes protulit, usque in hostium provin-ώias, te delia belli. Po uam haec ita sunt constituta, credetur ne ille. qui
22쪽
u sua sollicitudine &i adust i a tantu contribuit ad hara inoniam ut partes omnes Monarchiae constaren t, conser . Vandam idque eo tempore, veluti in principio administra tionis, ubi pars regia: una virium pec Germaniam , Cata clauatam & Italiam spargeretur. & tumultuandi facultatem pronam relinqueret, commeruille omne illud odium, dod in ipsius perniciem est suscitatum. Credeturne in austria rebus hostris etque Externis a dona esticis adeo necessaria cujusvis inge ali faetusia opust quarumlibet manuum Nescio an id credi possit: novi iam ea opii in E nihil eorum omnium, quae penes nos sun et acta per administiatio ais tempus tantam admirationem inpud hostes eicita ste , aut politicam illorum confudi i se Satis scio, uom ocio sese ideo aperuerint sponte fassi, nox
constare sibi, quo genere carminis potueriat traaquilli ervari,sidiu ingenia mobilia k qui ctis impatientia : a decista ijdem illi , qui credebantur discordiam excitaturi , conspirariat unanimitet in herinnoniam serv andam et Evenit autem id brincipali et ex unicae familiae regiae , quem summus minister semper cemen axiticuris lingularibus , successu adeo felici , uel uocunque turbine retum constitem in concus Ex gemino boc sonte , concorἡiae nempe interna benevolentiae externae , inter sederatos& nos mauat grandes & gloriosi successus , quil eministrationem ginc illustrant, omnes a naulos terrae habitabilis implent , de per reliqua nannui secula refricabuntur. Hinc di iam, ur non tantum conserva verimus, quae rex superio tqui sietat ec statum rerum ab ipso relicti m continuenua , sed etiam in gradum metiorem protulerimus: deo ut arma nostiirpetvaseri ut, ubicunque bellum fecius ultra limites in morte illusti in mi prineipis deis
Eri pulmus bosti munimenta cc xcvelingam quae
em vim putabantur ii ridere , per eam secul. penatem , ubi ais iuvadendi supelat rari.ῶς.
23쪽
piget , praelii illius eventum deberi imperatori nostro . nun tamen juste negabitur pars illi, qui uberem agrum tDe virtutum: militari una in animo ducis Anguinii reterit, α amplissimam metiem, qua respublica gauderet, praevidic adeo ut imperium ex cicitus eidem conciliaverit : susti- ne adi enim prius fuerant magni&pertinaces Constictus , quam superaretur regis animus, extreme ad ver satus,cum' seneratim abhorrui et ab hoc principe, quem a rebus gerendis remotum vellet, quod ossicium sane pon medio cre fuit.
Et ut nihil oblivisceretur eorum , quae praesidia redde'
int vera, aut naedia agendi deficerent in causatam utili , Cardinalis, qui omni negotii fuit author, curam adhibuit
singulatem id eli solitam, apparatibus ex edicionis,& vi.
Obsidetur & capitur Theonis villa, tanquam proximia fruetus istius victoriae. Nemo ignorat momentum illius oci, qui Meti in ta suburbicalia protegit ad versus Lucem' u gicorum aula; do minium Mosellae praestat;&comma' ' icationem ualet Galliam de Treverim cCntnet, quae re- si non minus chara esse debebat, quam ipsa Gallia , propter Electorem, tanto studio & constantia commoda & fortunam Galli amplexatum. Hic demum repagulum objicitur, & nostro bono inter agrum Lucem bigi cum Maea lati natum inferiorem , ubi Hispani etiamnum domi- antur. Pethsset utique nobis fructus ille adeo opulentus rei obili , quem praelium ROCrojanum psaebebat nisi per-c O cis dentiam, quam regina de capacitate & fidelitate Cardinat s incipiebat concipere, illius sententis penitus coas ensisset, & oppos ionem *pertam adeoque secreta impedimenta, quae huic pbsidioni ertendς parabantur , re- ecisset. Dudum illam obsidionem meditabatur, quam et-
im bis regi super toti proposuerat per Mares chalcula Ho- iactam primu igitur succcitus Roc,ojanus huic institi to
24쪽
acem praesetret, occ sionem noluit dimittere et quam via autem sic videretur deleventu cavere, ac nonnulli apimum cenaulatione correctum arguerenti quod Anguinij virtus nascens cum ureret , unde ipsum cogitare: allidere ad Theonis viil , non tamen inde inititutum deseruit. 'quin mandata er pediti curaret , a l cionem umen dam eodem temporebuiso Marchioaς Geu raro incuriat ex Champania, ubi agmen aucebat, dum Dux holtem ex merceret, & Brutellas u que propellςret, oe obsidionis ulla
Respondit eventus cogi eatis , Geu raro adeo aeeurrate mandata exequente, ut locum illum sesicisti in E in staret. di quaevis auxilia, quae irrumpere latagebant, profligaret; unde praesidum adeo debile patuit, ut nisi post Ducis Anguinii accessum , male transmissa fuissent subsidia, intra rauculos dies invasioni impar deditionem secisset: mota utique Geuraei, qua sene maani fi bat, pretium victoriar muniunt r. Vidi ego rationes , quibus CGrdinalis ad id institu - tum fulcim 4 u inducebatur, in formone perquam accu A rato de rimim si' luaci pic gnante quo testatam faciebae
rerum noti arum uoti iam integram, ut uota levem jactum xam sit paliura ira: toria , nisi re tantur 5:-Dodo innotet cant. Unam tamen ex pluribus non Ium traiis mittere subsilentio, nec lectoras notitiae furtam iub lucere, ut judi- cer, an ex rari oc nation delibe ν o, ex casu de sor- tuito ies ta Olirae sint gest L a moltc regis saperioris.
Cardinalis ititur inter eae era, domo nistrabat reginae, Inui uni referre, ut ne hostes aut faederati clcbilitatem Uliam animadverterent per principia adminiitiationis , quae utrinque p rticulariter observarentur, ubinde argue - rient in bonam oci equio em partem. Necessamum igitur omnino ede . ad judicium commodum suorum progressuum, exordium sumi insigne .ut autholitas concilietur ex
aliquo iusii tuto & ausu it Iustri. Victoliam Rocrojanam revera magnam esse , sed opus uom dici,c '; eo sedere actionu ubi fortuna sibi
25쪽
furimum vertit , quantacunque su Pindentia se vi cui summi ducis. Et ut deterior omnia rc putentur , seri- em eam censeri regni suile rotas, & cu arum piae ceden-cium, quae principia &leausis tanti operi S c 'nciona sient: vetum autem usum istius victoriae noti polle arci fui, nisi rationi me defaecatae,& ao imo validis rationibuet sub
Sic otamia ad regnum praesens esse reserenda, superiori neganda , etiam in universum rempus quo bellum i et Ilandriam taceremus,extendenda. Quae ratio, piae ter c teras Cuperius productas,& lubens bic praetereo, pervicerunt, ut obsidio Theonis villae placeret, frustra obnitenti bus contrariis argumenti S. finis istius exi' ditionis, quam primam administra tio numerat, turbata fuit clade Ranti uiana apud D ut ii agia n.Jactura nostrῆ per se grandis, inde notabilior e va-it. quod victoria nullo pretio hosti constitit, cum nostra- ices is noti vinceret, sed caperer. Eziquum tymen censen
cuin id detrimen eum, ad Mares chalci Guibri ni sectum qui Rote villae obij t ex vulaete , quod in obsidio ue illi a loci sus e perae. lAdde hisce eodem tempore quo sic mulctabamur,
exercitum S e cicum pene deservisse Germaniam, nobis insciis, Holsae iam peti jsse, Germanis terminum, novum fecisse bouem,regem nempe Daniae quasi non satis operis inveniretur adversus Austriacosia at nns, qui tot locis itii ispania cicuranda occupabamur, cum Hailiae Lan ipsa. vi , soli bello per Germani3m gerendo essemus pares. Iastinuimus tam ni iudex bono regio π instituto, obniti, ne Victoria Bavarorum M Caesareanorum traheret seriem notabilem. nec quae Dederatorum partes per illam victo etiam concutiebantur, secundum e*cessiim iecorum, in il lis legionibus succumber ni.
Hoe dicere institui, administrationem hane non sen
rei laborasse in colligendis fortunae fructibus, nec vet semper i 3 puppim incubuitie, ne videli et Virtus, qfarciendis sua istas casibus, quicunque nos ere: cueru
26쪽
suit occupata torpes eret, aut industria naucleri, adversu tempestatem luc incis minus enitesceret. Vere post cladem plox; no adit Bavarus Fliburgum
exolIcat copla, nostras manubiis nitidiorcs, & novis sup-plementis auctiores, ut instit'. tum exequerentur, & am- pi illimo ambitu Brisaco in tetrverterent annonam. Iudiίa bat enim, ni itimo exercitum lacerum, aut potius casu D ulli sagia noene ratum, non admodum repugnaturum,&ja et ucam non mili lon o temporis tractatu latcire posse. Ne
que conjecturam faciebat i in iram; nisi enim ex aula singularis accessiit et cla a ejus restaurandi , in id virium deli- qium incidisset, ut expeditionibus impar, proelidi fecisse
int, locis muri iti libus asterendis.
Noniamen Friburgum tutiojEre subsidia, quae Mare- schalcus Tura nius destinarat & ducebat , ad ei, ut ad au-
l. m confugere necessum haberet, ubi gratia valebat, ut i agiti en ad minimum quatuor millium nancisceretur, qu Q conside z at Mercium incuriate.&locum allerere, aut re- ocuperare. I iti culter inveniebantur illi quater mille, curn caeteri exerci us ultra juitiam ii umerum copia ium nihil h berent,ad exc curionem suorum consitorum. in his ang astiis, ubi ne momentum quidem temporiς perdi poterat , nec Οἰium essetat et utrum ex duobus le- λpendi commodum. Cardinalis expendebat quantum fa- ceret Friburgum ad D cacum&rcli lia: in Alfariam, pti mus coristituit, reginae consulere, ut mandat et Duci An - pinnio, qui secunddin nostrum ducebat exercitum . iret, Tui .aenio ser Ct suppetias uti commodum videretur. li' - sus Cardinalis scit it, adjur it , synopsin mittit adeo scienter ad m,cum ei plicatis negotiis causis,ut princeps , ici
cuius mentem natura tion minu luminis . ad dignoscend fres Opti ab infudit qua in fer oris ad caecutionem , inoo s iaretur 'edione & laude. Id vero mihi retulit quidam ex ducibus summis exercitus, qui lectioni interfuit, & i si admodum familiatis, vera animi sun a ignorare non
Post arer igitur lectionem Anguinius nihil deliberat
quid lac: O opa, foret. Quamvis autem Primitus constituisset .
27쪽
stituisset , Treverim ducere, in quem finem naviculas
habebat pr sto, de annonam compactam , nihil tam eridubitavit inito utum mutare adeo ut altero die. Alsa versus ni overet. Potuit let Tutaenio suppetias itas mittcre, qui plures non sperabat , cum ain
te n lciret, mediocribus viribus res arduas non coni c. .
1 2 inedia imperfecta nunquam producere finem p opo' tam , ipsus censuit exercitu in universum ductare, dem et a m d ligentia incredibili deduxit , nihil offensus viarum longitu sine & dilficultatibus. Quam is etiam sciret, aggrediendum sibi ei se exercitum instructissit tirum & impe aio tem partium ad ver sarum suminum, quem excuteret ex stationibus pcr naturam dc arcem
firmissimis , id univertiam , quod vulgarem pradentiam retraxisset, ipsi fuit stimulus ad vii tutem &auid actam.
Nemo ignorat successsim memorabilis illius expenditionis : cum autem Anguinius per vias audivis' set, Friburgum iecisse deditionem, pergit nihilo mi in i confligit iuriosius quam unquam per illud tempus ia
ctum triduum depugnat, erercitum Iavari vallo ex-ls uti t. rc hoc Obsiaculo remoto, descendit initar torrentis petripam Rhen' dextralia, occupatque Philippi burgum, Vormatiam, Spiram , Germers beymium , Landa iam, Tingiuua,Crucenacum,& Mogrin tiarn. Hic vero non oblivisce udi fuerint nostrates, qui per eas occasiones ossicio strenue sunt functi , ubi indu aria & virtus Mares chalcorum Gramonti j & Turaenii articulariter claruere , ad imitationem imper toris , ii exemplum suum ubique ingerebat. Neque etiam endo praetereundum,eodem momento , quo sponte sua. α ex libertate, qu'm regi Ga reliquerat , agendi ro re nata. An uinius secundum Rhe iam desceti-lebat , ut Philippiburgum invaderet , missum suis curitatem , qui id imperaret, additis Cardinalis lite- is , quibus propuneb-ntur, quae ipsus jam sumptat , feretque certi Qx nihil rerum i nece lac. s s ruiri
28쪽
rum it elaturum lad instit itum , quod meditabatur, egi
C A P V. T. V O I , seu modos mira minister cladem Marienthali anae s est rarit θ Dux anguiniui. ad ordelingam ri' erit4 Quot modis imperiales o Baνars uerint superiores aderatis per Germ niam, in bello gerando.
Sollicitudines summi ministri non minus necessariae. 6tilesve fuere per expeditionem sequentem, cuius priam cipium fuit in ligne per cladem a Turaenio Marientis aliam sui ccptam. magis ez malitia fortunae, quam errore, Vulgo notum est, quam seriem trahant istae jacturae , ubi ma-x me per ea ordia expeditionum ingru ine,& victoritim it turn temporis ad fructam victori et colligendum , r lm-
Eti im hoc curriculo rerum conveniebat duplicari sollicitudines Caldinalis , qui vigilantiam maiorem quam aquam expidiret, ut distraheret seriem pessimam, catas adeo gravis. Praestitit Rutem illud tanta promptitudine de succei suaded felici , ut Dux Anguinius propediem Rhenum observaretur . Tur nil exercitum ςo ligeret,& Hai Io post feliciter pretitaretur in Nordelingae campis, ubi a me aliquot annos Suoci accepetant cladem graviqi
Vindicta tam to pota suit integr/, nec victoria plena, per vecordiam cornu dextri, in quo Galli nostrates nihil fetere pugnatum , adeo ut pene vincereatur praeter conflictum. Hinc dici potest, nos nihil tum profecisse , quod nihil perdetemus , si Mercij casum excipiamus . cum quo videtur bona sors exercitus Ba varici er pira: se. Corpus en im illud vastum erinde caruit motu solito,
29쪽
postquam istud desiit serre caput. Sed fortuna hanc victo 'tam debebat Ducis Anguia ij virtuti, quemadmodum a liam immolavit in praelo Leus o , Lexij nempe perso
Omaia caetera commoda, ut verum fateamur, screb ne
ali nam pompam splendoris, nugis ad infl/ndam narr=tionem G ornandam hi itoriam, quam ad stabaliendas res nostras. P lus euim faciebant ad gloriam eorum, qui eδobtinebant, quam ad finem belli, quod gerebamus ad pacificandum imperium Germaniae .certum utique, pacem notam indepto cessisse, quam ruina faederatorum distere- batur ; si enim gravis aliquia casus a minisset Suecos, actum fuisset de consaederatione , quae consepula iamne mi rem imperatorisi acu nix eis Hispanisoamo a relii tu stet, Aelli itaque geredi ratio erat mutanda,ex deiiderio vincendi, adeoque pacis obtinendae, quae quaerebatur. Nece sum erat, ut aliquando eniteremur ex periculo cui semper exponebamur,si nempe Sueci praeliu decretori succutn. be, Lent, aut ex inopia rerum necetiariarum subiis re nequirent. Ea erat sumecida opera. ut tortu ira belli nolui hau reret partibus,& pateretur, sit venia dicto temerario, ala sibi relecati,ne nos des rore,& ad partςs hostiles trausiuavere tau post et Quaerenda erant hospitia militi lauta, ubi pedem site remus, non transcurroremus ad ali 3, post quam ea, quod hactenus solebamus, emunxiii cmus: Superanda erat om- linitio illa nece istas , quae singulis annis nos diverab , , quemadmodum reducendus enec exercitus cis Rheni qui Alsatiam excederet,& rapinis Lotharingiam , adeo liagram Batrensem vastaret. lmpossib lia erant audendo, quς nihilominus premebant : nam erercitus requireb
L pplementa valida. & Galli abhorrebant ab illa militi a ob hospitia ingrata, quq supplementa Germanorum non
Caesareani vero Sc Da vari omnibus commodis abun dabant , quae nos deficiebant , firmi enim stabant , anchoris quasi solidis per omnes Germaniae Circulo . in urbibus locus ictibus, & praesidiis lautis: reponeb-o
30쪽
ii terent viam conjunctionis, & mutuarum suppetjui in quotiescunque vellent, aut necessitas eriperet, nunus Melinquerem repagubim in medio , quod invitos di-.ineret, e intercapedine separaret. Sic tum imam rerum inmunem nunquam periclitaturam , ex parte copia
. ii quod toties eveni set: si universi hostibus iobnitere.
ur, pro re natu , qui Virtute & disciplina inferiores , for- nam experturi et sent, id quod eventus comprobarit , mus propitiam Hiat etiam futurum,ut notiti exercitus carpant hoste, semper propellant, qui recedentes provinciam desti tent, hospitia nostratibus praebitura lauta & ampla. osset etiam hostis in angustias redigi, graviter caedi,&uisens sest accutissimus iri Mari , ut quamcunque condionem velit subire, sive induci e forent pangendae, sive
pax commoda stabilienda: quam illi praesa tuli essent bello tontinuando , ubi nihil viderentur ulterius perdituri.
puemadmodum nos occupatis acqu esceremus. Ratiocinationem julliolem nemo unquam audivinprovidentiam certiorem nena o unquam suscepit. Quem -
amodum igitur tum selicissime arabamus, ita segetem deles essem fecimus uberrimam. Ubi tamen notabimus, condiam illam & conjunctionem exercituum cum impeto te Tot sten sono suisse quidem initam, sed ex Sueco- parte demum cuna successore, urangesto scilicet per- Sciendum utique, hunc virum magnanimum Radmo iambitiosum , qui cum splendore munia militaria latim obijsset , summo imperio diu proximus, cum
summam rerum militarium vocaretur, neque experieni an te ces ris,neque aut oritatem apud su minos du- qui amabant& colebant ipsi uo personam,deque gra- in Se confidentiam apud duces inferiores & gregulum litem attulisse , adeo ut firmamenta per Germaniam. immani lumptui sussiciebant, minus servarit:Lenesi, lihilominus istius conjunctionis, Siaeci de nos non cesius progressu, facere nobiles adversus hostes.