Illustres cardinales Armandus. d. De Richelieu et Mazarinus, regum Franciae Ludd. 13. & 14. Consiliarii intimi. Sive Secretissima instructio & historia universalis ab anno 1624. usque ad haec tempora, de ministeriis, consultationibus, negotiationibus

발행: 1650년

분량: 672페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

31쪽

culares si egimus Franconium occupaVimus. &lIue iam Danubium & Lycum trajecimus, in ripis utriusque fluvij pedem fiximus, Diemque Iavariti ut compendium fariciani scribendi, cujus provincia jam praebebat theatrum Tellonae& hospitia militi, a tot exercitibus oppressa , eo

perduximus ut summum habuerit finem perdendi & metuendi quaerere in transactione induciarum, quae Ulma fuerunt o ictae, ubi inter caetera commoda foederatis & no bis indulta. , Heilbtunna Gallis cessit. quam a longo tem Pore adamaveramus , & toti cs inutiliter requisiveramus,

quod in Germania nobis esset altera Casala adversus Hispanos.& Geldria fuerat Hollandis in Belgio: Istius urbis beneficio paeatam ladibamus possessionem omnium ociscupatorum ex illa parte hactenus seu lira quaesitam , prς-xeptis Bavaro hospitiis Suevicis, quae Uon eXiguum m 'mentum adferebant, ad alimentationem & subsistentiam exercituum hostilium. Quemadmodnna autem utriusque exercitus conjunctio istos produxit fructus , & haec praebuit quae commemota vi commoda: ita separatio post inducias suscepta , qua nimis longe dirimebantur, fatalis esse coepit. Exenit autem in Navaria, unde nos sospitia nostra repetivimus Suecis in Caesarea nos versis , quod transactione illa nollent comprehendi.& Egram, quam Bohemiae clavem ex illa parte scimus, eorripientibus . . Nova interea fit conspiratio inter Caesareanos & Bava oros,de litis opprimendis, quod non operose confici possent, defatigati utique ac debilitati ex diuturna expeditione, &damnis ad Egram expugnatam susceptis: praeda faei- iis exercitibus,aliquamdiu redintegratis objicienda. iContinud igitur , poliquam Elector Coloniens s

defecit,&alii quidam morias minus compositi in Bavaria fanimadverterentur, qui praecedebant induciarum rupturam, quam dux meditabatur,confluetere universae copiae,& suecos in Haisanar ecere,qux toties exercituum foe- deratorum postgra em aliquλm tempestatem, fuit asylum

M portus.

Sueci tamen eodem in portu naufragium non de

linassent, quia di incomparabili nominae, cujus virtus,

32쪽

odi antia & fides nunquam satis laudari piterunt, exiti'um conciliassent, nisi noster exercitus quietem, qua mauri de te inceperat neglexisset, pervasisset, &rebus fessis iiii - metos supposuit ser, ubi illi succumbere vid bantur : nisi Cardinalis mandata quantocyus Turanio expedivisset Nietenda, eo momento, quo ille, quod impetra verat, ad aulam redite consti tuebas. Secundum illam iterana comunctione in faederato- rum, cedebant omnia i Caesarea di & Bavati reiecti suntia Isa variam penitissime, ultra terminos priores, adeo ut Dux a 'lum ti securitatem extra patriam quaereret. Id num deerat, nempe Oeni transitus, quem si admisistet, ii

Danubius & Lycus, praeter Ingoli adium nihil reliquum sunt et , bonae nostrae fortunae ea emptum. Haec vatiti et a videbatur sola pax imperi j sanatura , quae cum Ducem extreme lancinarent,etiam Imperatorem adigere potuerint, ut assentiretur , quantum Vis repugnarent Hispa-

ni machinationibus diversis, ad pacem disturbandam in buctissimi.

κanta compendia p/x Germania contulerit Gallis.

Vanta commoda par Germaniae nobis contulerit. de quanta bona ex eo principio nostris rebus a Uux Ranti paucis explicabo. Ver dici potest . a quo tempore bellum per germaniam est gestitua, incendiumque illud a- leo diuturnum & pertinax flagravit, nullum faederatorum quicquam tuti ant certi sibi promississe, cum unicum praelium, quod Imperator habuisset adversus summum exer- itum felix imperium in vastas illas proνincias, quae hac tale fertilissimi sunt Europae campi ad producendumilitem, extendisset.

33쪽

lubitu duxisset vires & coplas innumeras, xbi callia xiwe

ba urimara inundationi destinari , qtiod haberet, unde Militis avari impleret Zonam , & vindictae materiam praeberet hosti. Hinc sacile judicari poterat , quo in statu per

A Vam illam tempe ita: tem,l quae in Flandria de Italia occu-PλVeramus sui sent sutura, quem curtum res Catalauno rum tenuillent, Hispania commodam occasionem talionis & vindictae undiquaque & in Galliam ei ercente.Non gisur contemnendum praestitit officium summus rei pub- icae minister, qui adeo obnixe laboravit in bello silmodum periculoso componendo. scaturigineque , quam alii

Deinde non tantum per pacem imper ij liberamur a me- Vadeo; usto, ut jam exigui momenti jacturis, si quae eve Dant, defungi possimus, quae tameti de lucro resecentur; sed etiam tot modis evasimus superiores hoste quem re-: quum habemus Hispano, ut nisi casus aliqui s fatalis ob

axitister,coacturn teneremus ad pacem, tam contumaciterk-ctenus recusatam acceptandam Praeter illas vires, quas nunquam non obtinuimusvdversus Belgij vim,& virtute & numero superiores, potuimus sine sumptu ulteriore ex Gei mania recipere exercitum bellicosum,& victoriis assuetum, qualem Gallia a longo tempore Eon vidit. ubi liberum nobis fuit, ex caeteris illius provinciae exercitibus , etiam Imperatorissorem legere, do delectum sere instituere militum atque Ducum, quorum opera adversus Hispanum uteremur didum ille ne unum quidem gregarium , sine novo sumptu, eoque vaegrandi ad se traducere queat adeδ ut Imperato-xi ex legibus pactorum non sit integrum, Hispano operta ferre, directe aut in directZ, clam aut palam. neque Impe katoris, neque Alchidiacis Austriaci nomine. Tertium patet, nos non tantum per istam pacem liberatos esse periculo extremae ruinae, quae nostiis capitibus nunquam non imminebat, & vires per exauctorationem illo tum exercituum ea voto auxisse, sed etiam relinqui nobis fixum de permanens auctarium pro inciam amplam uxriusqueAliariae.

34쪽

Cardinalis alie crini. lib. I.

Nihil hic dieam , quid sit Alia tia provinciae cum pro-

ter pulchritudine in & sertilitatem comparetur Turo-ecisi a pro nostrati, & Lombardiae Italiae: quomodo al-uatut fluvio pulcherrimo, & per orbem Christianutii ob cori merciorum frequentiam celeberrimo, Rheno scilicet quomodo in capite jactet munimentum Germaniae validissimum , Brisacum utique,cujus beneficio Helvetiae crescat aut fiducia, aut formido , prout huic nostrae coronae bene cupiet. aut adversabitur. hinc Galliae nomen venerabile factum Tyrolensibus& Bavaris, hinc, quod ego su namum duco , Lotbaringia utrinque constringitur ex Gallia, adeo ut eam pro vinciam, si nostra potestate nota exeat, per latus Germaniae asserat, prisco autem domino

reddi tam ,Galliae aliquanto arctius a d stringat, Quartum succurrit Philippi burgi possessio, secundum Brisaci assertionem , quam pax imper ij nobis constabilivit, unde non leve ducitur momentum ad contervandos

faederatos Germaniae, qui amicitiam nostram constantet coluerint, & fraeni speeiem praestat, ut in ossicio erga Galliam persistant, si qui ab ea discedere cogitarent. Hinc dominium Rheni recuperamus, quod Argentina intersecat, cui tamen rei publicae sui sum praestat propugnaculum, aut vali An , uti Arisacum deorsum, ea addita necessitate ad benevolentiam, quam nobis semper exhibuit, n ostrarum partium, dum ab hortium ambitione protegitur , &ertra illorum ambitum quiescit . Sic etiam Palatinatus inferior fraenatur, adeo vis Eleia aut, qui nobis testitutio aem ex parte debet, aliquem vicinorum Catholicorum temere premeret, aut suppetias

sciret perduelli alicui regis, propter viciniam nostratium abiliueti pollit,cu: ii irruptionibus pateat illius provinci ei Philippiburgo instituendis. Quintum ita bir, eX pace Germaniae commodum,quotos gaudemus : tantundem decessisse Austriacis.& parti- culariter Hispantia, cum sic Alsatiare secetura ramo illius: celsitudinis; Rumpitur linea illa commeatus, quae co-

hus ex Italia i a Flandriam deducit, extorquetur ex manibus interior Palatinatus, impeditur,ne membrum fiat im-retii, ne colatur aut metuatur, Uti prius, per tractum Rhe

35쪽

Historia de Milii illo.

Sextum commodum praestat hoc pax , cum ita cbriisti g t de consolid i t te, Episcopa us , Metensem , Tuliarinum &Ut rodun cns ira nostrae cor inae. Vt eos jure supremo Pollideamus, nullo respectu ad imper iam, nam ante bellum hoc , S: P ait i menti apud Metenses inititutionem, diae e eLici triona illorum Episcopacitum tenebantur juscat emam apuis a me iam im rialem Spirae sumere; unde divi iebant ui rorensiones ac imoium , ut patri in Calu .paltim immeriales censerentur Fayemur, ieg ante rege luperiore remedium illi malo petie fui se allatum,& di isionem illam evandisse, ubi apud Metenses, ut diximus instituemur Partamentum; verum uti l te sit usum tum , n: hil amen promotum; Cum id utium agetetur in erigendo illo Par lamento, verecunia otia : elui ex vecialibus mutuis , quae pace firmat. rei biberctus, rebus e γ scopalibus in formam pristi. nam testitum, quemadmodum aute bet um ceptum fuissent. Hoc enim caput inter caetera in serium crat instruct roni , quam Cardinalis R. ichelius ex inente regis desuncti concinnaverat, qui ctia in volebat, omnia quae per Germaniam occupaveramus. in eum saltem finem adhiberentures secundum restitutionem fututam, ut Elector Palatinus

indemnis esset , dc Electoratus in familia Ba variae firmamur

Prosperior tamen cursus nostrorum armorum in ea provincia , & in ignes progressus, quos per hanc adminii rationem iacimus , id praestite. e , ut pars occupat zum familiae Palatii ae satis sacerct , &insuper integra absolutaque pollessio trium illorum Epi Icopatuum , ex consensu imperatotis ordinum imperialium, nobis icir Petuum cederet adeo ut in posterum nihil meleamus rei tutum Caroli V. post trant actionem Pasiavi ensem, sub quocunque sustitiae colore, adversus Metim renovari;

aut quae Val gustein iii, cogitiabat, ex eodem praetextu, Vlterius in : egno patrate, dum ad Rupellam distineremur,& Conventus Ratilbonensis telum cogeret mutare insti-lut uina ex altera parte. Septimum emolumentum exurget ex fine principali,

quem ero politum inde ab initio belli habebamus , ob-

tento

36쪽

lato ut ieelicet limitesjusti s , & repagula robusta obji- temus Austriacis in Germania , quibus iunipeudis aut utiliendis non facile diu erent. Hac deo;q in pace fundum i pei ristissimae exiccavimus uamia initia haec ambi tiosa fovebat de German a penitus biuganda, postquam Oidinibus & constitutionibus penalibus adeoque immunitatibus suus redigit vigore enim eam ex servitute Hispaniae vindicavimus, pervi-miisque ne in posterum per caecam obedien iam serat , lod solebat,ad nutum alter: ur , proscriptiones & arma

petat '

verbo dicam firmavimus basin longe solidiorem ad

n uilitatem Germaniae , ademimus principibus illi provinciae, in igno suo bono, suspiciones & metum .e et iactorum dissidio oriebantur. Catholici enim lsam Imperatoris cavebunt denuo adeo fervide su- ere , cum propugnaculum firmius nacti sitit adver- Protestantes in amicitia & vicinia Galliae. Prote-ltes quietiorem ducent vitam, beneficio eiusdem tu - & refugii, quae ipsis nihil minus, quam Suecorum fa- defuerit, in iis quae transactionem Osua brugensem ant alias' ue. Neutri vero desinent metuere genium illius familiae , cujus amicitia paulo minus nocet , , odium : M sic unanimiter cogitabunt , quomodo,ndum sit justo de nato hosti orbis Christiani, qui in

eo nis ragientis quaerit & arrodit sine inter million si adeo ut semper corripiat unum atque alie Ium membrum, quod deo

37쪽

6 Historia de Mini loriis. CAPUT XI.

Lxpeditiones iis Fland Lon Aurelianensis Anguiiij

. lior inque ducum. 'o si in G, .etie absolvenda; putavi res Germania ιquatum syoopi in lecto ii jucundiorem censui, divera

s; relationibus & narrari unculis non interruptam ea tum rei uar. quae alibi accidera Di, ametsi codem tempor: contigissetir, at diginae omnino iant hominum literatorum memoria adeoque loccm per instoriam mereantur illustriorem. Constitui enim eis uti,di a descriptione ab si iner mutuari autem nonnulla, quae mihi basin fit mare ne eatum ratiocinationum,quas inde extruere cogito, propter principia conclusi, num inde fluentium. Non igitur religiose servavero leges historiae. inodo verum inveniatur quicquid talibus meis accommodo, tametsi hiatus intercurrat, de in caeteris ab errore minus vacem. Reerediendum fuerit in Flandriam . unde exieramus ad obsidionem Theonis villae, ut famosum illud theatrum denuo aperiamus, in quo Aurelianens s ea patravit, quae dominationem apud posteros merebuntur, tanquam illustiissima ornamenta adminiluationis nostratis. Neque enim fructus minus rari expectari debebant ex ramo. cujus stirps Henricus Atagnus , aut actiones vulgares ex viro, qui patrem habuir,vitae institutum neutiquam com

in oriequentem.

Fateor , virtutem istius principis per complusculos annos io seipsam fuisse collectam . cum non haberet,

ubi te se exercet et , adeo ut per tempestatem competen

tem idem sit passa , quod aquae aggeribus coercitae , α maelituis a fiuxiae prohibitae. Quamprimum enim diversa tempestas removerit illos ageres , ad liberam piopensionem, visus est ruere cursu aeque valido & utili , adeo ut victoria nuaquam destituerit ipsius arma

38쪽

L imperium. Nemo enim unquam armis prae Ut menteiquiore & puriore hinc particulare nutiquam admiscustium modum, praeter gloriae compendium, quod redunda- eti&semper in ostenso peae in causa res i , , , ad cino lu- Deo tum reipublicae procesi . , Omnium primum notabitur de virtute illius, tuaquam voluisse periculum facere facultatis in m iocri negotio quin tyrocinii specime optatat illusi. ic Vrilis armis obsidionem quaerebat loci catenus in sopeia bi- , cum Gra elingaeoccupatio etiam superioris regi visa et impossibilium rerum numero habenda. Certum est,igitasse eum dehoc nauclimento invaden 'O, c Iam At alim id proposuisse' per Heustium. cardinati Ricli ello, sic patesceret via ad occupandan. Dunil ei Lam, pro-er quam Gravet iuga obsidenda conlebatur. QIoniam tem res ipsa multis snelcat ouibus splendebat , tantas mendii fi ultates ostendebat , ut institutum abjicere

Quemadmoῆum autem , si fas mihi sit con)ntionem instituere inter res sacras & iegnum illiusncipis , quem cMium ςx mera benevolentia nobis

lit, spem aeque ac delictum popularium Deus Salloni reser v verat fabricam lcmpli , quod David litabat extruere , ita voluit, ut , quae non licuit rare sub regno parentis, perii erentur sub silii impe-Grave linga adeo & Dunil erha arma Lud c viei XIV. uiraberent, quae ilia Ludovici XII l. ne territabant

ut igitur institurum adeo dissicile perduceretur ad

cuiuissimus princeps e: zrcitum in tria agmina seriit , quae tribus viis diversis progredirentur. d strategema tene successit, modumque o. iendit, sinculi sine repulsa sub tutela alicujus munimenti in Gravellana prrgeren . Id vexo opus impei sectum mansiret, labore pror ani do, nisi Ho audi ad patica accestilent , con-llet que eo momento iba assa: . aam T romptum laile mictit, i qui supperiasi .eiali in ' c ui quae per-

39쪽

Ocean Em sorte Od p: operarent ad illum locum servan dum. Ut autem momenta remporis Holla di tene. rent,& alia quaedam cCmmod ad obsidionem promo-

vendam piae si alent, nemo dubit ivit. p ri OD am Aurelia nen i qmd is apud ipsos potuisse. Ex illa siquidem nai la adminicula pi aeter muteban tara deos concitandos, aua simque a stirmare, olfcia, qua Cardinalis apud p incipem Auraicum exhibuit particularia. quo cum fama Orit item

singularem usque ad moriona caluit, rubii oblatile illi pe

titioni

Qicquid si Ticina pius non satis ad uipilabar, quin ali

quid suppetiat um immitteritur. cum to p cria te morta

lium minimes Iet Oceani aquas, quae quotidae fossa a munimenti perluebant, impedire. Unde ri fectus reddebat ut disti cilior, & vitam aliquor nostrativit abstulit Qui pol te .upto periecere iuplicio. Transigere tandem iaci prunt, postquam 1 ecvnd us surn us cuniculo rum, quem Mille .rus fecerar, concrepuit. tantumque sp tium in pro pugnaculo, cui adhetiebat, diruit, ut quad: ingenti ibi stationem sumerent. Ex eo loco proclix e erat munimentum superare his deditionem se cili et M/resch icus litem ille pru- .enti issimus de petis issimus in arte sidendi ope iam & patientiam appli verat alte o . cum prior non satis latam dedisset tuitiam,ad stationem des delatam. Mires chalcus autem Gassonus qui .. Iterum ais l-ta . ubcina b. t , luti, is bucra i , frimum furnum er plo ille. ob imato at mo ibi quςr bat mi, e in , csia li magno cum labore & exiguo cum sv c ei Et obtinuit . cum inde non posset nostem cogere ad iii ditionem . aut Lationem servate , quod nimis anguila eii et , si vis n-c . Falendaui quidem , opus istius Marc.

sci alci primo magis pro celsisse , qu zm illud alterius Macet o les , si ex ingenio aemulo, quod per o Mu- am habebat , perurgeret opus , quavis jactura

C 'nariorum , dum aeter magis aderet regulari rei , utis. 1, . on rvalet ; sive hic majo: em vim sentiret ab Hi

40쪽

ὸein Gassonus in Italis minus expeti seriar repulsae viti*j autem successus compendium, quo aetcra Omni LNddet aatur, Millera: o tributum uti dinimus.' Nolo hic praeterare aliquem casum , qui Gla clin M, t itiorem promovit , &tempus ob i ima simul ium Q yit, quod si ilicet hosti faber ordio desec enim li- tatum philippi , quo commeatus in occ n at olim oppido conflabat . b robur , adeo luc diem cordatum nostratium xi: es per muD os dris ot illeat exerceri. Non tamen id, mi in vota 's c 'itam, ex vaecordia aut trep datione, ab hosti ius cie titiam acebat, Iullitiam ipsi non negamu , t f i xpροὶ talia: aziomate , ut praesidiarii servarentur' inplumes,' qm oppido debebantur, satis mal custo ritus igitur duxide noctet erire,& cain Mulcis Iue ii ruentes Gallos cum munimento in acrem eri 'O-tit: quod consistum eventu caruit.

Hinc igitur intelligimus, inter duo incommoda mi - legen tum , ut minus gravia sempir cedan grau D js, Obsequium ducis i litis, qui muni Demiani Pli' -

pilervabat, gubernatori Gravelingar praestit m , no os audaculos debet instruere ine tergivcrientur eum rati, cum a temetipsis imp ta a te non pollini ucsine

odi mittant , quod aie vendi potest, per des ensic- i laud3bilem.

kt autem victoria omnibus con taret nurrieris, nec-

deiide laetetur ullus radiua , qui actio es militarcs

iurelianensi aurim omnia disposuera: . ut eum ez et , exercitiis reia re eas nis a 'eo I ut is , qu per

ira forsan vitam non s si inuisset Eo rare en is honore iv lignum censeos, satis haluit pcdiasse vi-

iam tanti plincipis, nonni bilutique ex sua praesentiat umo hi magnificentiam ὸ idens. Aemadmodum Hollandi oi d harum n ibuereram elicio ae de 'iti non , ita obsidici Cra elingat plu

SEARCH

MENU NAVIGATION