장음표시 사용
2쪽
PER ILLUSTRI, ATQ; EXCELLENTIIS. D.
v ZEcTIO RE M hane ad Te mitto,ct pro gratulatione simul, o pro munere. Vtrumque aue tibi deferendum, munus proprio , gratul/tio communi Inomine cum al3s . cuisqi enim tibi addictus quis lautem non addictus animo , gestu, ac uoce animi interpretiburtibi graetulatur , de hoc sublimi honoris, b. g - η - ν' resiliet , hoc ea tandem aliquaudo it lux spe diem, quo tuum meritum iam cognitum ab omnibus, ct expertum a Serenissimis Principibus,hae publica testimatione dignum deelaretur,eui imgens gubernandi moles imponatur quo tua virtus ex eminenti solio insontibus ad praemium, fontibus vero ad panamst ipsam praebeat suspiciendam. Magna haec quidem laus eri apud Magnos primi Consiliaris locum abii iise sed
rarior in te laus, qui praecedeos merato dignitatem, antequam obtineres possidebas in votis omnium, in sapientum iudicio, o in animo donantis. Atyuid mirum s Te natura benignum,ingenio sagacem, atate grauem, doctriana, ac longo rerum usu prudeMismum admirantes, eum in te veneramur, quem raro a inuenmus Perfectum Consiliarium Mittitur etiam, ut donu, sed donum vald/ exiguum , cum in eo nil magnum reperiatur prater offerentis desii Ierium. Attamen parum hoc, quod possum, pro multo, quod tibi debeo, f me non erubesco humanitatis tua memor, quae esscit, ut quem-madmodum es nomine M JVS, ita Maris conditionem referas, recepturus videlicet insinum patrocini, tui, squ/ paucas Gesorum, ae fluminum ingentes aquas. Excipias ergo eastrena fronte munus, quo ipse tibi gratulortato anamo ac patere,ut in hominum lucem proditura, hse Prelicto,prodeat sub luce nominis tui teq; contra uerstrios tumarem habeat, quem,νι pr
4쪽
V1D ν , verbis, in Moecetratem .suum i ii Latinus Pindarus est allocutus, si de se-gium Moecenatem meum Cosmum Media
.. I ccum , nunc mihi liceat affari, i , is i
d arcenar auauis edite Equus, . ii O inpraesidium, in dulce decus meum. Siquidem Moecenas est Auditores reIsione, doctrina, ac no
sἰ prssid um Hetrume; mihi potissimum sua munificentia pre- sidium, ac sua magnificentia decus. Is enim quinque ab hinc annis Dux heroicus ingeniorum, ne semen illud, qualecumq; sit, in me ad docendum, vel potius ad discendum natura intutum, incultu torpesceret, segnitia corrumperetur : Diale- sticae agellum quendam mihi donauit, ubi industria dissemii natum ; labore excultum; sudoribus velut imbribus irrigatu . . . benignitatas radi s innVtritum , fructus suo tempore terret luberrimos . Huius Nautae eminentissimi auspicijs, honoris au- ira afflante, lingua explicapte,ac contrahente ingenu vela, vo 'libis omnibus cstrenuissimi Iuuenes) diligentia remigio su- rdantibus, cum e scopulosis dissertationum cotibus enauigas, lsem
5쪽
l sem in hane praeclarissimam Mineruae sedem Dialecticae inter- praetatioaem traij ciebam. Quindo in medio Philosophiae
mari, excitata,atq; Oborta tempestate, angustum nauigiolum meum illuc undarum vi, ventorumque impetu propulium; nunc murmurantium aquarum vorticitas cepi dilui ia in sera; nunc applaudentium montibus cicuatum ad supera , partim certe abfuit . qui totum. fatisceris , atque omnino dissolutum fluctibus hauriretur. Sed, ut sertur de Graecorum tempestate, concutiente hunc ipsum oceanum Deo ipso, non Neptuno aliquo ; siluerunt venti, cessauit aestus , coelum ipsum clarius illuxit,& qui prius scindere fluctuosas Logics -- das assileueram; eidem datum est , in pacatum, atq; in am- plissimum Philosophis pelagus inuehi; in cuius antris,& aquis ' rerum cognitionem ex Heraclito, veritatisq; notitiam ex D i moerito delitescentem, ac demersam in posterum expiscabor. Iure itaque hunc maximum Ducem, hunc Nautam serenissimum , ducem piorum propugnaculum, nautam barbarorum propulsorem, ducem solo potentem, nautam salo timendum, iterum Horatianis carminibus alloquar. c. l- aece- atauis edita Vritur,
O praesidium, m dulce decus meum .i Nic sane dignus esset, qui ab omnibus, sed a me ante omlnes, prim h .lc,vi cum eodem Poeta loquar, summaque Camoena praedicaretur. Verum quia Principum encomia, tamqvim res sacras,cu veneratione potius spectare quam orati ne celebrare debemus, libare solum praeconiorum limen, non penetrare desidero, venerator iam non Orator, adorator pene dixerim non adornator effectus . Cceterum si de Cosmo sileam, non silebo de Philosophia , colinon , mundumq;tΟ-l sum contemplante : proindeque summa comite breuitate, iucunda quaedam de ipsius Philosophiae laudibus attin gam . Thesis,&muneri, & desiderio meo satis congrua :
6쪽
muneri, quoniam hanc partem annis insequentibus sum explicaturus : desiderio , quoniam sicuti ex philosophia cose mus , ita ex cosmo elucescit philosophia . In qua meditatione illud plaoc contigit , quod Florentiae intromissis in Mediceam Testudinem c ubi monumenta Medicet splendoris , spolia temporis, lusus pyramidum barbarorum , altera orbis miracula reconduntur euenire consueuit . ibi enim ob multa, ac pretiosissima lapillorum , gemmarumque stagmenta simul nexa, ac tenacissimo visco infixa , quibus tanquam coloribus, non in tabula , sed in marmore egregiae pictiuae coagmentantur , pulchritudine cum Zeuxidis tabulis , diuturnitate vero cum aeneis Myronis signis certantes : hqret visus,in quae nam primo sua lumina conuertat, cum aeque cuncta proprio lumine nitescere videantur : haeretque animus in illis artificiosissimis operibus, utrum ne materia vincat opus, an opere materia superetur. Ita cum Philosophiae aerarium, ob sapientiae thesauros locupletius sit Mediceorum diuitijs, praeisrtim vero ob multiplicem, & admirabilem suo-
RN ψpςxum structuram , quam discoloribus veterum seniatentiarum gemmis, ac lapillis miro ordine assixis, ad naturarum,caularum , omnium effgiem exprimendam , splendide , ac magnifice peritissimus glutinator Aristoteles con-Muxit ; multum , diuque dubitaui , quidnam potissimum de hoc Philosophis simulacro,gemmarum ornamentis, colorum varietate , ac figurarum nitore percelebri locuturus , cel brandum arriperem. Et omissis ob temporis, mentisq; angustias alibi conliderandis bonorum eius lapillis ; quoniam voluptas adolescentium auribus , semper solet esse gratissima, ideo iucunditas illa, quam humanis mentibus instillat, sola huius admirandae imaginis Philosophis cotemplatio, linguam moueat ad loquuendum, quae mouere solet animum ad gustandum. Hanc vero talem esse voluit in Philosophia Aristotcles, ut equitis esse statuerit non posse,quam nolle suauitatem illius
7쪽
illius contemplando degustare . Cuius unius viri authoritas vobis satis esse deberet ad credendum , tametsi sensus mi- ntis' essent apti ad percipiendum . Sed in eadem sententia versatur, & Seneca non minus actione, quam Artitoteles in spectione celebris. Is enim ea tempestate, qua totius orbis Imperio, & imperatori praeerat , sola contemplatione a negotiorum sarcina subductus , illiusque melle reiectus firmabat , & condiebat irrequietum animum, & acerbum . Hinc asseruit: Haec quibus delectatur vulgus, tenuem habent volum, talem , at ex Philosophia oritur inrstimabile bonum , quies mentis in tuto collocats, expulsisque terroribus ex cognitione veri gaudium grande, & immotum. Stylus Senecae acut issimus, acutissimi Aristotelis ingenij de melliflua meditatio nis dulcedine perspicax videtur interpres. Fauus prosecto contemplationis Hyblae fauis longe suavior, quem non op rosae fauorum apes, aereum succum , coelestemque rorem ex varijs sylvarum, pratorumque floribus depastae componunt, sed speculantis animus , perspicacior apibus, per omnes huius uniuersitatis campos vagatus, multiplices'; rerum sugens
notitias, construit. Scimus, ut hinc exordiar, Deum rerum omnium exordium, esse adeo a nostris sensibus remotum, nil ut eo remotius sensus nostri perquirant : noscimus Mentes Deo proximas, esse quidem nostrae menti essentia proximas, at cognitione longe remotissimas : non ignoramus hoc coelesti corpore lucidissimo nihil esse nobis obscurius , & hoe
ipsum mobile corpus sub contemplationis orbe, cognitionem nostram quasi in centro sistere : ipsa humana Mens id earum omnium compos non est suae cognitionis , & quamuis ex se ipsa sit, vix tamen ipsa se ipsam dignoscit. Haec enim lex est nobis indicta, ut de aeternis , corporisque expertibus multo pauciora liceat cognoscere , quam de caducis, & comporalis i brevisq; , ac deficiens sit perennium ,& incorruptubilium notitia; quia cum ex se an aures, Oculosque non incur
8쪽
rant, aures, oculo i eludqnt. Attamen Aristotelis testimo. pio, sicut Herini, Utra V ηδ cx alloidefluens, secum ingent m tauri diuitias deuelait pixa, perexigua harum altissima ruim rerum cognitio , ingentem delisias animo meditanti subministrat; adeo ut eκ paruitate scientiae voluptatis magnitudo comparetur, & scientiae paruitas voluptatis magnitudine cumulytissime compensetur. Quare de Deo, intelligent ijs, coelo, humanaq; mente, quamuis parum, aut propes nihil; tamen nil humanius,nil cslsstius,nil beatius, tandem nitu diuinius percipere, aut concipere datum est. Si ergo, Vbi angusta scientia , amplissima est delectatio; ubi nulla sermhcognitio, maxima iucunditas,quali perfundimur voluptate, ubi exundat,ac redundat cognitioξ tali prosecto, qualem vix possumus admirati , effari ne vix quidem possumus . Atq; ut id pesuadeatur magis , reuocate vobis in memoriam enumerari b Aristotele, quem naturae a secretis esse praenostis; inter ea, qus suauitate sua hominum mentes deliniunt, admirationem. Quae quantum causarum ignoratione Obcmns animum perturbat,tantum inuestigandarum desiderio excitans ad notitiae lucem recreat; non dissimili modo,ac de gemmarum illa messe apud Indos se habet, quς, quo magis est accolis inopinata eo, sua e terrs visceribus eruptione est iucundior.Appareat ex improuiso Cometa, magnitudine comae, cincinnorum multitudine, ac diuturnitate incendij horribilis; qui sui portentosi exitus expectatione , non solum mortalia pectora, sed & o 4 bem exterreat uni nersum. Confluent ad illum spectandumssi populi,in quorum ore intuentium,monstrosior vitiis, quam in laere lux illa crinita rotabitur: qu fritabunt sollicite unde exierit; quo nutriatur; quo propellente clatur; quid Regibus,quid regnis minetur. Currerent ita frequentes vulgares , nisi eos vulgaris saltem prς admiratione alliceret delectatioὸ Prosiliate concauis speluncis, lata brosisq; cauernis, ut olim ex Olympiae porticu vox illata,& quinque aut septies ad aures refera
9쪽
tur alloquetis. Ista vocalis imago viatorem remorabitur igna- ru,quonam pacto sua ipsius vox non elisa parietibus, sed erratica intra specus latera ad proprias aures reuertatur et lis c tamen admiratio nunquam remorabitur nescientem , nisi etiaadmirantem detineat voluptas. Itaq; si admiratio , quae est incerta solum via ad certam causarum seriem dignoscendam mentes nostras summa delectatione permulcet, quas inexpli- ' cabiles iucuditates ipsa certissima abditarum causarum perueli stigatio pariturast, vos ipsi pervestigate, qui olim ex Aristotelς rerum omni u causas pervestigastis. Quin etiam rem ipsam: totam pervestisemus diligentius: re cum vulgare sit ad eius laudem,quod dicitμr a Tullio,sontemplationem pse dulcissimum esurientium animorum pabulum: cum tritum sit ad eius commendationem, quod dicitur a Plutarcho , eam ςsse sua. uissimum medicamentum ipsius mentis ignorantia laborantis; cum si commune ad ej*s laudationem , quod omnium Peripateticorum ingenio , voce, β consensione, inuentum, enunciatum, ac stolum lest, sola contemplatione ab animantibus distingui homines , solos homines contemplando eo p
i tiri oblectamento , quo nullae potiuntur animantes; dimit Liam isthaec omnia , cunctis clara , functorum sit, pridicatione decantata, & hoc unum inter alia demonstrare contendam, eam nos ex Philosophia epotare delectationem , quae ex cupiditatis seruentissimae expletione percipitur; maximam scilicet, & amplissimam. Esse autem uauitatis plenam exopta-l tς rei assecutionem,declarat ardentissimum assequuends desiderium . quo enim flagrantius est votorum exordium, co ie-licior est eorum exitus, ac finis. Hinc est . quod sola optatissimi finis recordatione tollimus e medio impedimenta,mo- 'Liestias exorbemus, di superamus angustias. Hoc instar Om nium clarissimis monet exemplis strcnuissimus quisque imperator. sciscitanti .n. cur in acie non extimescat strepitus tormentorum , non extimescat enses sanguine imbutos, sed ar
10쪽
mis onustus, sudore dissuem , hQmum sanguine conspersus, is ub sole, sub dio in medias phalanges irruens, his voce minetur, illis gladio, his addat animos, ab illis eripiat animam,respondebit proculdubio ad duros hosce ex antlandos labores, ad graues frumnas Iolera' das, spe rapi patrandae victoriae, captandui; triumphi, quorum dulci desiderio, acerbillima quae, que condit, aspera lenit , in uia reddit Obuig , conserens vos luptates,quas parit vi rig monte concepta ,spm illis, quas .asteret iam Drta;& illas, quas parit Optata, cum illis, quas gignet obtenta. Hominem huiuscemodi flagrare desiderio, hoc
est inextis guibili Mendi cupidix te nuljusi homo negabit, nisi .tamen rei veritatem neg rq imo nisi velit se ipsum abnega-i 're .i Test tur hoc vox pia peripateticorum Principis in ipso
. Sapientiae vestibulo prolata homines suaptρ natura scientiam concupiscere : ic statur ille ipse intestinus , & tacitus sciendi .impulsu , quo c*ris vacpi,ut inquit Tullius,etiam quae
in celo oriuntur noscere avemuS. testatur hoc quotidianus rerum usus,quo nos e X perimur ad noua semper venanda impel-ssi. Quis dum spirans illud Copernici simulacrum, aethereus ille scrutator,ocul utq; sydereus Galilsum intelligite Auditores ) se vidisse fatetur suo illo perspicillo dicto per oblongum stubum, .poua Medicea sydera ; Solem instar lunae maculis ad
persum; Lunam ipsam montibus,convallibus, incolisque refertam: quis inquam est adeo segnis, ut in horum contemplationem non excitetqr ξ eXcitatus, oculos vilione, ac mentem cognitione explere non cupiat Viuit, yiuit in nobis lisc scien-idi cupiditas; inclusasqnt in animis nostris sapientiae semina; latitant igniculi quidam amoris rerum cognoscendarum. Hoc ipso icie di igne inflammati Democritus, Pythagoras, & Plato; imme9sa maria tranarunt , extremas Ora perlustrarunt ;totum pene terrarum Orbem peragrarunt lici ut in mari ardentissimam sciendi sitim extinguerenta, Per eXtremas oras, eXIremarum causarum proxiniam sibi redderedi notitiam ; atq; in