De captanda contemplationis dulcedine, praelectio. Quam habuit Angelus Cardius, cum ordinariam philosophiae partem, in patrio Senensi gymnasio interpretari est agressus

21쪽

fixas arenarum metas exundent. Quis non excitatur aeque in stuporem, ac timorem ad sonoras tonitruum buccinas a ad

fulgura flammis ruentia; ad imbres spumososi, ad turbidas

tempestates, ad coelestes aquas , ad concretas margaritas ,

atque ad varia rugosarum nubium spectra, & ad illud prinit sertim oculorum magis, quam radiorum spectrum Iridem , quae totidem, ac longe plures ex conuerso in eam visu trahit admirationes, quam ex aduerso sole trahat colores. Quis i quam in his, alijsq; id genus contemplandis vitae potius non deesset, quam contuplationiὸ Testem huius rei eum ipsum appello, quem semel, atq; iterum appellaui oculatissimum A chimedem : qui in ipsa Syracusarum direptione, ob animi arustractionem militi interroganti non respondens, misere perijt, dum teliciter meditabatur; de circulo ut ipse auguror) magis sollicitus, quam de capite. Tota ipsa Syracusarum ciuitas, quasi suis euulsa sedibus in hostium, ac ciuium sanguine natabat; ipse solus Archimedes in studijs defixus persistit immobilis ; in armorum sonitu, in cadentium tectorum fiagore , nihil persentit, in puerorum eiulatu, in mulierum lamentatione, in militum clamore,silet. ex quo idfieri credendumὰ non aliunde, quam ex ipsa contemplatione, cuius dulcedine

. consopitum, neq; ipsa tota exclamans ciuitas potuit excitare. Testis etiam accedat laristophorus Columbus,cuius nomen,

numen quoddam Ligusticς gloriae vestris in auribus insonet . Is in laboriosa, sed gloriosa illa sua nauigatione, hoc de se ipso

iactat; se in tempestatibus, quibus suerat s spius vexatus,a vctorum,marisq; contemplatione, mentis serenitatem accepisse; in imminenti quodam viis discrimine, in inuentione illius o bis stracissimi vitam,& inuentionem hausisse a contemplatione. Inciderat enim quandoque in barbarorum manus, iam , . iamque in eorum epulas discerpendus erat, recordatus nocte sequenti lunae deflationem futuram ; hoc terrifico aspectu perterrens hostes , ex huius defectuscontemplatione , C Vitae

22쪽

defectu eripitur, & qui prius csdendus erat, nunc illi cedunt;

quin etiam, tanquam coeles is , non solum honoratur, sed Perie dixerim adoratur . O vim coelestem coelestis Philos Phia', quae homines ex barbaris mansuetos , ex immanibus 'reddit humanos, ab inseris quodammodo in vitam restituit . Conspirauit in Christophorum mare, conspirauit fortuna; sed coelo cessit mare, sapientiae cessit sortuna . Illud horrido Etiam suo murmure horridum quid de illo in barbarorum auribus murmurabat; Fortuna vero inflatis velis aura nominis huius, per impiorum lacrymas, quasi per mare velificando, in eorum corde incredibiles timoris tempestates excitabat;

adeo ut illa ipsa Indiς Regna prius quodammodo imperio tenuerit, empyreoq; dicauerit; quam alij consilio, & cognitione tenuerint. Quapropter Philosophiaralis hunc generosum columbum aquilino remigio ab Europa euolasse existimetis in Indiam ; hac duce per in hospita maria ad impias illas , &leras gentes Christophorus, Christum, atq; humanitatem inuexit ; huiusque notitia hic Typhis immensos terrarum, marisque tractus emensus, mundum nouo mundo ditauit. V tunam, utinam haec imbiberetis Iuvenes,quicum nutricis lacte,

gloriar, & honoris cupiditatem suxistis ; non licet de teterrirmis ignorantiae , atq; ignauiae hostibus triumphare, vel non ita gloriose triumphare licet, nisi sub imperio Philosophiae, aut non sine Philosophia. Quis enim unquam diuing Doctrinae fructuosam operam dedit, qui prius Philosophis operam non impendit Θ quis humanis corporibus rite fuisse adhibitasti medicamenta dignoscet , qui humani corporis constitutio-l nem ignoret ξ quis iuris utriusque periti merebitur nomen,

i nisi tuerit Philosophia peritus, & legum , ac prudentis peritiam assecutus ῆ quis egregius Imperator, nisi egregijs sa- .pientiae consilijs regatur; pluresque secum habeat Ninores, quam Achilles P Ad hanc ergo scientiam capessendam,ut glo

23쪽

alios vero seruiles, & ignavos, si qui sunt aliarum disciplinarum rapiat emolumentum. Non dedecet, non dedecet Philosophum esse pauperem corpore, qui diues est animo, ardoremq; sapientiae pecuniarum amori praeserens, iure hec, & si milia cum Thaletes ortuns bona appellat, cum sint ipsa Ar- ltuita . Nec vos ad prsclara natos deterreant in hac praeclara scientia sufferendi labores . nam prestantissima virtus residet in summo iugo montis, ut intelligatis, non sine summo costi, parari laboreb; extinguent , dum montem conscenditi sivestram sitim ills ipsae sudorum aquae, quas sunditis; recreabit aura vocis Euripidis, prs clara omnia posuisse Deum sudore paranda: reficiet tandem animum superati verticis planities. Ne patiamini in tolerandis laboribus a saltatoribus,& lanambulis superari, quos logo interuallo superatis;& eos vobis esse ad verecundiam , qui solent esse ad Timorem, vel potius esse viro', alijs ad stupore , illos quidem ob strenue susceptu,vos autem ob facile neglectum laborem. Incedunt ij nudati pedibus per acutos gladios,suspendunt volubili saltu per aera corpus, paribusq; librati ponderibus per extensum funem decurrunt . quo labore id prsstent percipite ex imminenti vitae periculo,in quo persistunt: nunqam certe volucrum more corpus grauissimu in sublimi sustinerent, nisi illud labor,& assuetudo sustineret, sed uno, eodemq; saltu corpus in terram, infraque ipsam spiritus laberetur. Sola ergo parui lucelli gratia isti perferunt labores ;& vos , qui magnarum rerum notiti ditare debetis animum, non perferetis e Vos, qui non viis periculum subire , sed gloris vitam immortalem adire debetis ; respuetis intellectus acumine,non acutissimos enses, sed per entium gradus adscendere Θ cognitionis volatu mentem super aera, super coelum, superque ipsum ad creatorem elevare ΘI S per rectum sapientiae filum Adamussim excurrere IAd hoci studium nobile ,& sublime, genus vestrum nobile, ingcnium vestrum

24쪽

vestrum sublime vocant : hoc celebris ista Academia poene Philosophis vacua ; quae olim tota Philosophantium vocibus resonabat, in vestro sapientiae ardore , veterem suorum gloriam ominans se innovaturam, hoc inquam a vobis non solum expectat, verum etiam expostulat et atq; hisce meis verbis ita vobiscum loquentem putatote. Eia, age iam ornatissima Iuventus, flos Senensis iuucntutis , flos gloriosae spei ;natureque non tantum contemplatrix , sed amatrix ; semina illa, quς in te ad sapientis cultum inclusa sunt, ne sinas ocio exarescere, ne sinas in aliud solum transferri; sed ea ad stu-gem bonam, propriamque semitam perducas. Recordare te esse Senensem, videlicet morum suauitate, ingenij acumine, amore virtutum, ac studio doctrinarum illustrum: supera in his tuos quales, square supremis , Vince auos, proauosque tuos, & qus maxima victoriarum est, te ipsam vince . Influit in te benigne Serenissimum Principis coelum , & irrigando gratijs, & irrorando fauoribus; habes per illustres Moderat res, ingenij tui cultores, actui progressus fautores : habex domestica , & spirantia exempla , interque alios sapientissirimum illum senem Franciscum dico Picolomineum , insenescentem gloriam Senensis doctrinae: habes eius generum , vel potius genium Paridem Beringuccium ; qui tanquam Hectoris umbra per omnium ora vagantes, si cs-

. telis admirationem , vobis omnibus suorum praestantissimorum facinorum

Hare ipsa dixit Academia, hiruipse dixi .

25쪽

Apud Haeredes Matthaei Florimi , M. DC. X V.

Juperiorum Premisso.