Georgii Fabricii De re poetica libri 4. Quid singulis contineatur, proxime sequens pagina indicabit. Latinorum poetarum inter se comparationes ex Iulij Caesaris Scaligeri critico desumptae

61쪽

1 6 DE POETIc Abentis arbitrio. Ouid. Attenuant vigiles corpus miserabile eurae. Virg. Perdidit horrendo Troiam Venus improba bello. Tibuli. Praeda seras acies cinxit discordibus armis. . Argumenti vim habentia, quae ad fide aut incrementum orationis faciunt. Virg. - nec litora longer Fida reor fraterna Erycis . ' ideo enim fida,quia fratertia.Tibuli. Quem labor assiduus vicino terreax Eraste. Quid enim maiorem terrorem incutit, qutam cura assidua & vicinus hostis 3 Horat. Mutauit mentem populus leuis. deo enim leuis,quia mutabilis. .

Est & alia epithetorsi diuisio, quae ex ambiguitate eorum oritur,alia enimi. Communia sunt', quae & in genere possune intelligi, & ad certum casum referri. Vir. t r. Aen.

- graditur bellum ad crudele Camilla. Crudele, si uniuersile est, d totam belli calamitatem: sin singulare, ad huius belli exitum, qui Camillae exitiosus fuit,resertur. . x Certarum rerum fiunt propria, non sua natura, sed casu: propter personas aut res,quib' adiunguntur. Idem i.

Arma diu senior desueta trementibus aeuo Circundat nequicqua humeris, & inutile ferrum

Ferrum per se inutile dici non poteli, sed inutila sini erat,qui eo cingebatur .Ouid. in Ariadna: Crudeles somni,quid me tenuistis inertem Somno tribuit quod ei minimer conuenit, sed respexit ad frauem fortunam suam. p ἁ - 3. D

62쪽

Lra E R I. ns . Dubia, quae ad varia substantiva reserutur, propter incertitudinem casuum. Virg. 6. Aen. - aliae panduntur inanes suspensae ad ventos. Aliae, vel animae inanes: vel ad uentos inanes.

Horat. a. Carm.

Nec cursus duplicis per mare Vlysiei. Vtru cursus duplicis, an Vlysset duplicisὶna & veteres Grammatici utrumque annotant.

LVI.

Detrahutur personis epitheta,& attribuutur r bus,iucunda adam transpositione. Virg. Heu fuge cruaeles terra uge litus auarum. id est, crudelis atque auari regis ditione & hospitium. Ouid. - postquam crudelibus aris,

Admota est, sensitque sibi sera sacra parari. id est ars & sacris tam deoru quam hominum crudelium. Tale est apud eundem: Verberibus iussas pra buit ipse manus. Item apud Virg. Haec ait,& socij cessarum aequore iusso.

Permutatur etia epitheta, ut ea quae sint pers naru,tribuatur personam assectibus. Virg. i. Aen. Conueniunt qui bus aut odium crudele tyranni

. Aut metus acer erat.

id est odium tyranni crudelis. Aut accommodentur locis atque temporibus. Idem c. Ibant obscuri sola sub nocte per umbras. id est,soli ibat subobscura nocte. - a Vocis iter,tenuemque inclusit sanguine vitam. Cum dicendum esset,Vdum iter Vocis.

63쪽

ta,per orationis aliqua parie interiecthseparatur. Ouid. Nudaque marmoreis percussit pectora palmis. Ista collocatio cum Gramatica cst, friget oratio. Lucan. Amissae leges pereunt discrimine nullo. ideoque aliqua varietate semper viendum, qualis est in his exemplis: Passibus ambiguis fortuna volubilis errat. Somnia fallaci ludunt temeraria nocte. Fingit equum tenera docilis ceruice magister.

LIX.

Positus epitheti magnam interdit sentetiae vim vel amplificatione vel . ectu addit. Vt praeposi epitheta apud TibullumsIpse seram teneras maturo tempore Vites

Rusticus,& facili grandia poma manu. augent sententiam in singulis verbis. Ponpositum apud Virgilium, Transadigit costas,& pectora candida rumpit: pertinet ad mouedum a qualitate corporis.

Duo vni substativo no sunt appone la epitheta: quod cum in dece versibus Virgiliu secisse Seruius. annotaiit,eos hoc loco subiiciam. In Buc. iLenta quibus torno, cilis superaddita vitis. q. Georg. Adsint,& tcnuis fugics per gramina lita'. a. Aen. Primaq: labato summo tenus attigit ore. a. --Sigaea igni frcta lata relucent. 3. -- dum trepidi crudelia limina linquunt Immemores socij. s. -Πec littora longiὶ Fida reor fraterna Erycis . Ibid. -cum lubricus anguis

64쪽

rbid. Hic iuuenis iam victor, cuas vestigia presbHaud tenuit titubata solo. 6. - lucent genialibus altis Aurea fulcra toris. 7. -pars arduus altis Pulverulentus equus furit. ii. infelix humero cum apparuit ingens Balthe US.

recerunt hoc licentius vetustissimi,ut plura etia ni adlugerent epitheta.Tale illud Tragici,quod a Cicerone i Tusculana citatur: Per speluncas saxis structas asperis pendentibus, Maximis, ubi rigida constat crassa caligo inferum.

Tria sunt secundu Aristotele epithetorum Vitia, quae incultum sermonem faciunt. Prolixa: ut, incuruiceruicu pecus. Inepta, quae sunt absurda aut tumida: vi, senex Respublica Panopharus tonas. Nimia cum ita densantur , ut fastidium parianita vel cum duo ut modo dixi: vel ,ut apud Crqcos, pluraum adiungunrur nomini substantivo.

Epithetis utimur aut gratiar. Laucudi: ut, ingeniosus poeta sortis Achilles.

-optimus armis Aeneas.

--Consiliis nec inutilis auctor Creditus.- L. Vituperandi:Torvus Procrustes,crudelis Bu-syris. - Scelere ante alios immanior omnes Quos inter medios Venit furor.-3. Amplificandi. Vigilas ne Deum gens Augustus caesar,Diui genus. . Extenuandiri

65쪽

Zheu quam pingui macer est mihi taur' in arvos. Demonstrandi: Mycenaeus Agamemnon, Trinacria Aetna. ι, Ornandi: Aurea Venus. --ostreoque insignis& auro stat senipes Epitheti aute nomine coplectimur no modo id quod reuera appellatur epitheto: verum etia quod quocunque modo adiicitur nomini substantivo,

seu peri. Agnominatione: ut, Amphitryoniades pro

Hercule. a. Circulocutionε: ut Tirynthi' heros, pro eode. t. Appositionem. Vt: Effodiuntur opes irritamenta malorum. 4. Imaginem. Vt: - quo non praestantior alter Aere ciere viros,Martemque accendere cantu.

Ia imitadis muta lis ve epithetis acri opus est iudicio. Virg. Stat sonipes,ac frena ferox spumantia mandit. Hoc non assecutus est filius: Stat sonipes, vexatque ferox humentia frena. Virg. -tauri spirantes naribus ignem. Pene insolentius dixit Ouidius: -tauri Vulcanum naribus emant. Tibuli. Quid fraudare iuuat vitem crescentibus Vula, Et modo nata,mala vellere poma manu Idem Ouidiu, imitatus est: Quid plenam fraudas vitem crescentibus Uuis, Pomaque crudeli vellis acerba manu ἄx collatione autem faciter intelligit quod meliussit,qui iudicium inert ad scriptorum lectionem. Vsum

66쪽

usum epithetoru mostrauit, recte habitus poetaru doctissimus Virgilius, in narratione de Hercule ubi eius cum Caco latrone Italo duellum d scribit. nam dc patrem, & auum, dc patriam Herculis , narrando per epitheta ostendit: quem primum Amphitryoniadem, mox Alciden, inde Tirynthium nominat. neque enim casu oblata , sed iudicio selecta hoc modo posuit. In reliqua autem narratione Alcidae nomen retinet: quia Alceus λαἰ τῆ:-dictus:nultu enim erat ad pugnam Sc ad victoriam magis idoneum. Allusit piaaerea tecter ad alia virtutis eius cognomentar--struis hospes Troiane periclis seruati facimus Hercules cultus suit a Thasiis: αλ b-,: ab . Ephesiis. Item: - nam maximus vltor Tergemini nece Geryonis. Hercules Vltor cultus a Latinis , ab Olympiis. Idem etymologiam nominis veram, i ς' uexpressit epitheto: -vltrix accincta flagello Tisiphone. dc ad non veram allusit verbo:

- vocat agmina fama sororum.

n6nulli enim Furiaru - ν dici volsit Tisiphong. Idem in notassis personis variat epitheta: Troianos in laude Troiugenas de Dardanidas nominat, in infamia Laomedontiades aut Phryges: quod bc a

Seruio annotatum est. Ita cum Canit, , ut deinde secutus Letiam Her inuonem:

tacite significat illa puellam nec a matris Helenae, nec ab auiae Ledet moribus fuisse aliena. similiter propter matris probra vlysses in vituperio Aeolides a

67쪽

des a Virgilio. Si Fyphides ab Ouid. appellatur.in

vero iῆitur usu epithetorum aut historiam spectamus, fidei causa: aut significatione vocabulorum exprimimus, locendi gratia: aut costitimus officio, ne contra bonos mores aliis cxagitandis facere vi

deamur. 1 X V.

Ea epitheta quae tempus significant,aut ponun-.tur ab:olute pro ipso tempore. Tibuli. Sic venias hodierne,tibi dum thuris honores Liba & Mopsopio dulcia melle feram. aut accommodantur personis. Virg. Nec minus Aeneas se matutinus agebat. aut applicantur rebus: quod caeteris magis est poε-ticum, Ouid. Hanc matutinos pectens ancilla capillos

Incitet. I. X uti

Epitheton interdum indisserens est, A attribui vel antecedenti vel consequenti potest. Virg. in Buc. Quamuis multa meis exiret victima septis, Pinguis & ingratae premeretur caseus urbi. potest dici victima pinguis,& pinguis caseus. Idem Quam diues pecoris, nivei quam lactis abundans eodem modo hic, pecoris niuei, & niuei lactis. Ambiguitas autem omnis, nisi apertam habeat intelligentiam aut certer ex utraque parte sententiam non incommodam , sic in oratione vitanda est,ut in nauigatione scopulus.

68쪽

GEORGII FABRICII

Cera TabellaCHirta pro epestori Libilius I. itera

scribere tabellas Facere litteram Notare litteram

Ducere litteram digitis

Deducere litteram, Exarare notas Perarare litteram Incidere verba ceris Committere litteris Committere cerae

Mandare verba libello Dare tabellis verba ferenda Signare tabellas arcanas Imprimere gemmam Imprimere annulum Imprimere ceram Imponere ceris notam Mittere litteram Dare tabellas Tradere chartam Tradere verba latentia filo. Portare tabellas

Ferre tabellas p* ferre tabellas Reddere epistolam Reddere lideram.

Excipere verba notata Accipere tabellas Accipere notas Recipere epistolam Soluere epistolam manu Charta soluta Labefactare chartam a vinculis Rumpere litterarum viticula Demere vincula chartae. Legere tabellas Perlegere litteram Relegere scripta Illecta scriptu remittere Charta peragit vices linguae Dextra cum charta loquitu r. Charta loquitur cum a liquo. Littera it Littera venit Venit in manus Peruenit in manu

69쪽

- DE se P. ET IOAVenit nunica Ducere carmina, cu diserinit nuncia luctus. ficultate aut molestia T i 3 . Facere litteram Deducere carmina Litteris mandare Ducere versus Tabellas portare. Deducere Versus P R o P. signare litteras. Struere versus Stuere verba modis I I. Tacere carmina modis CARMEN SCRI- imparibus

BERE. Claudere verba modis Ludere, dicimus in leui- imparibus bus argumentis: utly- Condere disparibus nu- ricis,elegiacis,epigram merismatis. Nectere verba numeris Coercere verba numeris

Ludere carmen Cogere verba in pedes Ludere ignes,amores scri Conserre verba in versus here Iungere carmina neruis. Ludere numeris Dicere in grauibus:vt in Colere sacra Musarum Heroico Non submouere undis Dicere Gigantes poeticis Dicere Romana proelia. Ministrare Castalias aquas Condere,idem Deducere Musas aliquo Condere acta Caesaris Tendere aliquo via Pie- Canere,commune verbii ria omnium poetarum. Dictare carmina Carme crescens & rude. Facere,scribedo inducere

racere carmina Facere versus Componere carmina Componere amores. Υ I B. Canere pede Vim

Componere versus. P R. O P. Canere Veneres

70쪽

LIBER II. 6scanere tumultus Canere praecepta Dicere graue carmen Dicere castra Dicere arma

Memorare ad proelia

turmas. Beere carmen

Facere versus Includere versus Componere versus molles Deducere carmina.

Reuertere ad Musas Ad numeros reuertere Redire in artes Retentare studia.

I in I.

Doc E ARTES. Erudire artes Erudire in artes Instruere arte Arte animos feros contundere Tradere artes Dare artes.

Discere artes Artes ediscere Colere artes Colere pectus per artes Vacare artibus Complecti artes Tractare artem Exercere artem

Esse in studiis Dare tempora studiis Ponere in studiis tepora

Ponere tempus in arte Demittere animu in ar

tema

Arte qruerere fauorem Arte quaerere gloriam. Prudens artis Insignis ab arte Rudis ad artem ae I B. Tractare artes Colere Musas PRO P.In arte diem consumere,

CELEBRARI.

Cani orbe Cani in orbe Cani per orbem Cantari in orbe Nomen cani in orbe Cantari nomen in orbe Ferre nomen ab orbe Ferre nome a posteritato