장음표시 사용
21쪽
ornatus Argivae Helenae ; quor illa Minnis γ- Pergama quum peteret, inconcus que Θmenaeos , - -- Extulerat, matris Ledae mirabdis donum.
Respondemus tamen, Iovi saeile fuisse Ledam Spartanam mulierem , quam corruperat , pretiosis muneribus locupletare ; quae tum demum. gestare inceperit Helena quam Troiam appulit , urbem luxu perditam, & a duritie Laeonum plane abhorrentem. Praeterea dicimus, nobis licitum esse ab Ovidio , Horatio, Dacerio non discedere , qui Helenae ac Spartanorum parsimoniam & simplicitatem.tantopere inculeant.
quas Lacaenae mulieres gerebant, inserius consutae non erant , sed ita diducebantur , ut ' in incessu totum femur nudarent ; unde Spartanae dictae fuerunt φυνομηριδες. Id testatur Plutarchus sub finem
δομιους, Γυιανοοῦσι μηιροῖς Α οτε λως ἀνωμένοις . quod sane genus tunicae muliebris in neutra Diptyehi tabella comparet . Idcirco liquet , non fignifieari Spartanam. Deinde, temporum heroicorum , quibus Helena vixit, nota certa est, in Graecia praesertim , serma puellarum simplex , & sere nullo suco , nullis artis lenociniis adjuta . Pristas heroinas. ita laudat poeta Umber lib. I. Eleg. a. Sed facies aderat nullis obnoxia gemmis, Qualis Apelisis est color in tabulis. Praeterea, Ii quis attentius alteram tabellam eonis sideret , videbit', opinor , hastam & scutum non esse Θαλασσιον, & homini navigaturo minus convenire : ad eum pertinere potius qui terrestre iter meditetur ; quo. enim arma bellica in fluctibus & procellis t Hercules certe , apud Valerium
22쪽
Flaeeum Argonauticoni libro I: v. navi veactus nulli uiui sagittas & clavam sibi esse intela
ligit, coorta tempestate: .. me iterant , segni flentes occumbere leto . Magnanimus spectat pharetras , inutile robur
plane igitur constat , Diptychi olim Quiriniani ,
nunc Vaticani υπόθεσιν non esse Paridis adultearium, atque Helenae raptum.
II Endymionem vero a Luna seu Diana dileactum his tabellis exprimi non crediderim. Cur ea nim adolescens Deam sollicitat cur ambit λ eursuppliei libello tentat λ Tradunt sane sabulae , Deam ipsam Endymionis amore captam, ad eum venatione fessum, & in Latmo dormientem, caelo relicto , ultro descendisse , atque osculari consuevisse. Forma igitur adolescentis , non blanditiis, non epistolis delinita , in eius amplexus ruebat . Quamquam suspicari quis potest, libellum in manu adolescentis ad astrarum disciplinam . & praecipue. Lunae, pertinere. Plinius enim libro a. Nat. His . cap. p. tradit , Endymionem ideo a Luna adamatum, quod varios ejus cursus primus observarit , & deprehenderit . Sed cetera in Diptyeho non conveniunt . Nam primvm , vigilantem Emdymionem inducere, adversatur notissimae sabulae; quem a Dea consopitum scribunt aliqui , ne itilam cupiditati suae , dignitate abiecta , indulgentem sentiret cujus scilicet, M'
προ , immutabilem , perpetuum vocat, Theocritus Idyllio Nudum praeterea venatorem effingere , stolatam Deam, minus consent neum est. Occur
xit illud Propertii ex Eleg. II. lib. 2. - Nudus . Enomion Phoebi rapisse sororem
Dieimr, o nudae concubuisse Deae
23쪽
seamas , eam Gnina vel Dianam esse Nulla itieapite apparent cornua; absunt arcus pharetra , faces, quales in lapidibus, gemmis , & nummis antiquis huic Deae tribuuntur. Edicit Callimachus
Hymno in Dianam v. 264. Μηδέ τινα φινἀσ- που παρθενον. - στος , -μιεν Ω'αρίων ἀγαγον γαμον εμνη Zσαν. ' . Nemo item ambiat hanc virginem 2 neque enim Otus , Neque Orion bonas nuptias appetiserunt.
Videlicet male cesserat Oto atque Orioni , qui Dianae virginitatem imminuere , eamque sibi . matrimonio copulare aggressi fuerant. Si quid igitur Diana virgo, hoc in genere, mortalibus umquam lamita est, sponte largita est, animo tantum suo ob uta. Quod autem in altera Diptychi tabella juveni scutum apponitur , id ab Endymionis sabula abit quam longissime, ut non agnoscas eumdem esse . Ceterum Cupido, apud Lucianum in Dialogis Deorum ait, se numquam Dianae ara pinquare ; quod eam intentam venatui', - 1ὰ τῶν ορῶν, semper' fugientem per montes . assequi nullo modo possit . Dixerit fortasse aliquis, L nam a Diana accurate distinguendam; quandoquidem illam corruptam , & quinquaginta filiorum
matrem, hanc perpetuo virginem legimus. At saepius confunduntur ; immo Dea una , duo nomina habentur : frustra enim a sabulis constantiam requiramus.
III. Porro suspieati sunt aliqui, Cybelen . quae ει Tellus. & Magna Nater, & Mater Idaea , &
& Rhea, '& Berecynthia , & Dea. Pessinum tia olim' voeata' sit , ipsique carissimum Atyn Phrygium pastorem in liis tabellis , saltem in priore , exhiberi . Eos , credo . in hanc suspieionem perduxit, adolescens: formosus, amputatis , ut videtur, genitalibus; quam γλ ιαδείων exsectio in
24쪽
huius Deae sacerdotes , Galli & Corybantes appetilati .. surore 'ac superstitione instincti pati sole bant . 1.iber etiam quem sinistra manu iuvenis attollit I fortasse. suerit liber mysteriorum , certis quibusdam verbis & solennibus conscriptus itiquae verba iurarent qui sacris impuris initiabantur , & se religione illa , turpissima obligabant . Silentium quoque ab initiatis servari solitum ,
non obscure significare videtur mulier labium imserius adolestentis digitis comprimens, De hoc tacendi ritu Virgilius lib. Aneidos v. III. Hine mater cultrix bele . 'CyγM.tiaque aera ,
, Idaeumque nemus: hine fida 'stentia sacris .' o. i ,
Debili tamen eoniecturae suffragari non possum . Nam praeterquamquod insani & semiviri , si 'sculis pantus in ebore , ac muneri mittantur, mistiarum& amorum felicium minus apta exempla sunt , figurae Diptychi signis & argumentis carent quae in Atyn & Cybesen optime conveniant . M.trem Deorum t fingebant veteres non puellari quidem facie , sed qhae praeserret seu aetatis maturitatem. 'Nostrae autem tabellae virgunculam mi hibent, atque'in ipso flore L Pudor deinde niti ius. oeuli non hilares. non procaces, non arguti; sea
lam significant amoris adhuc rudem , quae R 7ssa' gitium committere existimet si cum, mare coli
quatur. Cybele autem , quod mater esset , immolivia di proaviam confidentiae ac ferociae plena fuit. Abest etiam ornatus. qui C MIen, deceat r ubi enim; quaeso . torona turrita ' hae tamen-pris, ejpua tiota Bereeynthia digh6stebam . Servius ad librum et . aeneid: v. 234. Cismus fit irae Das
tur : Ubi leo ; insigne alteriin ubi, pinus , quae in saeris ejus holebatur Τ Αtri Veho, finallisti ve4
25쪽
stimento indutus , non omnino nudus, fingi debuit. Nam Lmiviri Matris Deum mulieribus , potius suam viris accensebantur; & virili veste deposita
emineam sumebant . Propterea Catullus Carm. LXV. Gallas idem iidem eos appellat, & de Atyne evirato loquitur tamquam ae semina . Phrygium Cybeles amatam , cum vestitu suae gentis ,& braccatum quodammodo praesert marmor vetus
apud Boissardum Tomo 3. Antiquit. Tympanum praeterea , vel cymbalum , vel tibia buxea debuit affingi adolescenti , si Atys a Cybele dilectus exprimendus erat. His enim organis musicis Galli semper utebantur , quae mirum in modum Deam oblectabant, & eius quondam crepundia suerant . Omitto in re manifesta testes non necessarios .
Quum igitur in Diptycho haec omnia desiderentur, iccirco affirmari potest, ad Atyn & Cybelen figuras propositas non pertinere. IV. Deinceps videamus , an Veneri , & Adonidi quod in nis tabellis delineatum est , accommodari possit, nec ne . profecto iuvenis καλος γε,
μεγα τε , talos a verrice pulcher ad imos , gracilis, nudus, venabulum dextra tenens , cane apposito ,
heroem illum ex nefario Cinyrae patris cum filia Myrrha concubitu susceptum , Veneris delicias , primo aspectu significare possit . Proceri sta inraest , qualis in adolescente laudatur : docet enim Hippocrates ipse aphorismo ultimo sectionis alterius , σωματος ἐπιωτια , ἰλἀγλιον inru
- δες. in procero corPore iuventutem exigere , Γ-Arale esse, nec indecorum . Nudus essingitur , quum ad membrorum elegantiam apertius ostendendam , tum ut expeditus in venando sit. tamen gerit , aptos currentibus ealceos , ne scilicet ΔώIentes , neve aspera Ledae Glaeba pedes. Canis & v
nabulum , quo studio is maxime teneatur , satis
26쪽
deelarant . Videtur autem a Dea . moerente , ani
mique dubia veniam discedendi petere . Sed quid sibi vult libellus in sinistra manu Cur adolescens
non Deam potius alloquitur , - osculatur , ample Elitur, mutui amoris fiducia . Cur virilibus caret nondum sane in aprum . inciderat , ανατηφη- , a quo vulnus in ea parte corporis acciperet. Sic mnim Ovidius lib. Io. Metamorph. de morte Ado
Forte fuem latebris, vesigra certa secuti, EMAere canes x silvisque exire parantem. Fixerat obliquo μυenis Civretur actu . . Protinus excussir Ρndo venabula rasro Sanguine tincta suo : την - - , tuta perentem Trux apor insequitur a totosque sis inguine dentes
Nec minus es sonfusa Venus: moriente Tibulio , 'sam iuveni rugis quum inguen aper .. , Tradunt quidem ει ut animadvertit
Clarissimus Gorius , ανινογαιον suisse. Adonidem etat hic neque mas ireque femina .. est tem pertinαι adi Venerem 3 minus mitin probatur. ,e m hic exhiberi matronesi & Iunonio cultu , ae pudore, quodam paene .subrusticὀ ; quae . ab : hilaris Deae moribus longe ashorrent.. Jstud etiam an, .madversione dignum est, . tradere fabulas, cupidunem non admota face matris pectus accendisse , ut deperiret Adonidem ; quod cernimus in tabella : verum sagittae cuspide , noci data operae, se temere, ac styte fortuna, destrinxisse . Id testatui Naso Metamorph. lib. Io. v. sa . cuius.auctoritagin historia praesertim fabulari mina in r. Jam Haree Adonis Mene matri iast uui statur ignes.. Namque pMrer mi dum dat puer oscula matri ,
27쪽
' RUFus exstanti destrinxit arundine pectus . Lapsa manu natam Dea reppulis . aisius actum Inus erat specie: Primoque fefellerar ipsem. Porro , quae in altera tabella continentur , si reserantur ad Venerem , non amores Adonidis , at Veneris cum Marte adulterium potius indicabunt.
Robustum tamen , barbatum , lato & valido pectore Martem, prisci effingebant ; non tenerum , imberbem , & qui ad virginis formam prope ac
Nemo es feroci pectorosior Marte , ait Auctor Liberi Carminis Epigr. 36 Postremo , haec omnia iuvenibus uxores ducturis , & puellis nupturis inauspicata & infausta suerint . Nam quod Gorius docte commemorat, Adonidem sepulcris insculptum .haud, semel conspici , , a Venere
abeuntem, quae' propterea lacrimetur, amati iuvenis discessum aegre terens , id vero nuptiarum laetitiae , atque amorum prospetitati omnino adve satur , Hoc autem Diptychum ', nuptiale & ama
torium esse volumus. - . D . ..
V. Quod autem I. Georgius amrus, vir sim E ari doctrina , priorem Diptyehi tabulam Ad nidi accommodait , qui ab inferis redux afferat Veneri decretum Calliopes, cujus decreti vi Pr serpina & Venus debeant' amore ipsius alternis vicibus frui , , singulae sex; mensibus ; id , pace dixerim viri egregii, minus placet. Pramlim enim, quum satis osti nium fuerit ab acutis hominibus . quorum iudieium 'nos libentissime secuti sumus, duas tabella, eburneas ad unu- idemque: Diptyehum pertinere, iecirco non satis est si unam tantum vel alteram fabulae alicui vel historiae significandae aptare studeamus . .Deinde , d*lere Venerem quum ob rivalitatem Proserpinae , tum ob iacturam in corpore Adonidis ; quod vult
28쪽
Wacterus; duae sunt doloris caussae inter se omnino contrariae . Nam quae. luget juvenem virilitate spoliatum , propter quam praecipue illum amave
rat nullam sibi deinceps rivalem in huiusmodi
amore timere potest . Praeterea , si Adonis redivivus, adhu inguinibus captus erat, quomodo poterant Proserpina & Venus amore eius alternis vicibus frui Neque caussam ullam video , cur si Adonis fingatur postliminio ad vitam redux ,' non etiam pars. illa rursum viverae debeat ., qua se quondam Veneri marem probaverat .. profecto sine hac b παλιγγενεσιοι Calliopes decretum inutile futurum. erat . ut illud mittam . Veneri gaudendum potius , quam dolendum. fuisse , quod Adonidem ab apto occisum , atque ita sibi prorsus ereptum , praeter spem , aliquot saltem anni mensibus iam secum habere posset. J ' , -- UI. Non desuerunt qui nudum juvenem , cum venabulo & cane , ad Meleagrum referrent , nei filium, heroem fortissimum, ex hutrier. AH nautarum ; apro Calydonio intersecto , Atalantar asii seu Schoenei filiae amoribus , ac. demum Alintharae matris' crudelitate , atque ipso mortis genere celeberrimum Florum sententiae blandiri quodammodo poterat habitus puellae succinctus in secunda tabella, quasi ad iter cum amatore . ineundum i paratae; tradit enim Apollodorus. lib. I. Bibliothecae . Atalantam , virilis animi seminam . inter' .Arg nautas navigasse ad vellus aureum repetendum . Fibula etiam . in ebore sculpta , capillorum positus, & serma aquam huic virgini tri it , Ovidius, suffragari videntur . Ita enim lib. 8. Metamorph.
Rassis hiae summam mordebar fibula issem sCrinis erat simpurit dum ruis a in unum.
29쪽
Talis erat euisus; facies, quam disere νεωκrgineam in puero, puerilem in virgine posses. Desunt nihilominus alia signa potiora : illud inprimis, ab ovidio non praetermissum eodem loco:
Ex Amrio pendens resonabat eburnea Iamo Telorum custos : arcum quoque Mia tenebat .
Neque chlamys, aut syrma, neque stola, umbra tile matronarum indumentum , convenit puellae venatrici, expositae olim iussu patris in silvis, ab ursa educatae, & quae altissimorum Areadiae montium vertices incoleret, omne virorum colloquium devitaret, seras cursu velocissimo & iaculis assidue persequeretur . Haec scilicet procos terribiles Hylaeum & Rhoecum , ex genere Centaurorum , sagittis confectos humi stravit : haec suem Calydo-mium vulneravit prima ; ob id capite serae , virtutis nimirum praemio , ac tamquam opimo 'olio, a Μeleagro donata. Καικὰ ra , b ραδινὰ ουδίνειχεν - ου γὰρ ἐκ- προνω, ' ουδὲ lis τῶν τὸ μητρα- σι ν Tιος- τρε μενων . Puellare aut solutum nihil quicquam praeferebar. neque enim de thalamo prodi
ratd neque erat ex : e rum genere quae vel o matribus ,
vel a nutricibus Hunim. Utor verbis Eliani ex capite I. lib. 13. ποικίλης ἰη ειας, ubi accurate puellam describit, atque in descriptione sibi pIacens .
rhetorum & sephistarum myrothecia - consumit . Vix autem se cuiquam conspiciendam Atalanta offerebat e eam tantummodo in transcursu , instar fulguris, aut stellae traiicientis, nonnumquam ce nebant, dum venationi operam daret a statim vero in quercetis & fruticetis latebat. Propertius icis circo eam saevam & duram vocare non dubitavit Eleg. r. lib. I. ulanion nutus fugiendo , Tulle, labores Saevitiam durae contudit. Iasidor.
30쪽
Quantum. igitur abeunt duae εἰκονες tabellarum muliebres ab Atalantae indole & culin exprimendo lSed Metager ipse, lacertosus, & vultu magis truculento emngi debuerat , non tener ac delicatuS ,:& Ganymedi similis , vel Adonidi ; ut in Dipt
cho . Postremo , caput apri numquam in statuis Meleagri& nummis ad eum pertinentibus omittebatur . Figurae igitur propositae non ' sunt Μeleager & Atalanta.. VII. Iam opiniones illorum. consideremus qui , missis Graecis fabulis, ex Romana Historia Diptychi argumentum 'eruere ac iumere conati runt i Et primhm quidem , in vultu sermosi adolescentis Clarissimus ' Oliverius agnoscere sibi ividetur oris lineamenta M. Aurelii Antonini 'Philosophi Imperatoris . , cui Antoninus Pius liam suam Faustinam matrimonio conjunxit: qualia' nimirum trineamenta, occurrunt in numismatis ad eum: Prin-eipem ' spectantibus . Viderit , . illustris Academia Gallica , quae maturo admodum iudicio & circumis: specto i pronuntiavit, nullam figuris': harum tabellarum similitudinem' intercedere i cum . antiquorum imaginibus, quae per nummos gemmas caelatas& statuas veteres nobis innotuerunt . Viderit ee
leberrimus: Masseius , qui periculosum omnino censet , vagis istiusmodi. figuris, ac nihil certi,
nihil explorati praeferentibus nomina a imponere. a Huaus ta men Tententiae propugnatoribus haec a no bis animadversa. fortasse faverint v Si Iulium Cainpitolinum' audimus , Antoninus . philosophus amavit pugilatum cursum - pila lint apprime , s venatus es . Scimus. autem , pugiles ',
bant pila, nudos. olim verendis tantum opertis j in gymnasio exerceri solitos ut 'ad' haec agenda. seviores ac magis expediti essent. . Ungebantur et f