장음표시 사용
211쪽
deliberatione legata. non tamen approbando factum tanquam in se licitum. Similis parabola est apud eundem Lucam capise 16. de villico, .cuius& fastum fraudulentum ibi recensetur ; eaqua ratione probatur; ut eius eatemplo inducamur in rei spiritualis cognitionem S amorem. Itaque iure diuino interdictae sunt usura . ut& testantur Martinus Nauarrus intractatu de Ῥ-
suris .num.7.s' 8. O ndreas Gallub. 2. Obseruat. s. m. . Ioannes Corastus Miscelianeorum lib. s. eap. 2I. mme Petrus Bin eldius in dici. cap. quia in omnibus.ti conclusione. π Didacud Couarruvias lib. 3. ariarum retiaret. cap. Irium D ubi& praedictam sententiam
Christi adducit, additque Theologos & Cano
nistas frequentissinio omnium consensu existi- inare, usuram iure diuino, etiam Euangelico vetutam esse. Quocirea&ibidem nu. s. 'ssane inquitiensio leges Iustiniani permittentes er approbantes suras, improbas esse, cum Iuri naturali tar diuinorefragentur. Quod & fatetur Baldiis in Authentica...Adhac.num. . cI Iecit i. Cod. de suris: ubi asserit,
leges permittentes usuras per se inualidas csse, propterius diuinum. Nam cum ius diuinum ait se maius quam itu ciuile, nonpotest tosti;Cr quicquid est contra institutionem diuinam,estpeccatum. Quo loco etiam refutat Nicolaum de Mata aliter sentientem .nam cum Lic putaret ius diuinum , quo
surae prohibentur, per legem humanam di
stingui ta temperari pqsse, propter publicum
212쪽
nuntivi scilicet,moderatae usisti pro selatio creditorum, &vt ad subsidia pavpmd rum eo facilius invitentur; argumento alterius praecepti diuini: Non recides, quod & ex lure humano moderationem accipit, ut videre est in I. r. 2 erinci C quando liceat Micuique sine iudice to-t currit illi Baldus, quod iuri divino per humanam legem derogari non possit; additque, vel in uno nummo licitas non esse leges velstatutaclutus ras permittunt. N in erraucia useris. in clim. im Phuiusmodi tatuta ex libro communicatum ex- pungenda esse,& iudicantes secubdum ea esse ex ς communicatos. Haec Baldiis. Simili ratione refellitur Gasos n. M Latinis i Martino Nauarro laesi feneraueris.I . qu.3. -- . Iti quis tractatus de νμris, quod scilicet , is ni . mi,iudicii sui confidentia utor verbis Nauare i ausis fuerit assirmare, licitas esse usuras modera mai per Leos. C. de ruris. toto iure Canonico non
Verum Andr. Alciatus in usurae.r 2r.yών. sorsgn.etsi initio fateatur, usuras diuiola Christi traditionibus esse interdictas, tamen postea cir- ea finem existimat publice interesse, silex civilis cestum modum foenerantibus constituens puck- suos Italoriquantum assequor seruaretur,&qui
eum excederent, plecterentur, Nam praerer cano . . i
213쪽
hominum animi comparati sunt, ut nisi capto vel expect ato lucro nolint dare mutuum. Hoc enim casu, ne egentes in maiora incommoda in .cidant, aut commercia hominum impediantur,
cum pernicie Reipublicae, dubium non est usuras moderatas statuta lege permitti posse.Nam & D.
Thomas m 2.2.q.78. dum hoc arg. pro usuris icr-tio loco mouillet: In rebus humanis determinatur iustitiaper leges ciuiles; sed secundMm eas conceditur, uras accipere: ergo non ridetur esse issicitum: Respondit his verbis i lege, humavae dimittunt aliis qualec cata impunita , propter conditiones hominum imperfectorum; in quibus multae Militates impedirentur,si omnia peccata distritae prohiberentur, par 'nis adhibitis. Et ideo P suras addit lex humana con cessit; non quasi existimans eas essecundum iustitiam, fled ne impedirentur antilisates multorum. In quem locii m ita Cale. quodstando intra terminos iuris diuisic naturalis icitum est condere leges permissiuas asu rarum, non propter lucrum Principum quod abusurarijspere iunt quia hoe est participare in crimine
sed propter ritandum malum . puta furta, c. Quemadmodum licitum est condere leges perm=uas meretricum , propter itanda adulteria , nechui nodi legessiunt iniustae. Ita Caietanus. Sic ego aliquando in Belgio vidi usurarios manifestos, quos Lombardos vocant,impu ne exercere usuras,& consti
tuto certo lucro in usuris. Et refert Martinus Na-
214쪽
, nibus etiam in Urbe permittere Iudaeis 'exercitium usurarum cerea moderatione adhibita. r. Sic rursus D. Thomas illud Deuteronom8 23. i, non faenerabis fratri tuo ad Uuram pecuniam, nec . quanilibet aliam rem,sed aliena interpro . tatur dicta 'quaestion.' articulo a. ad secundum quod concessum quidem fuerit Iudaeis usuras ab extranco recipere. non tamen , ut licitas, sedad euitandum maius malum , ne scilicet fratres. suos, id est Iudaeos DE v Μ colentes usuris one-
, φ . ' Ex his quoque infertur, quod ante iure
Cod constitutum erat in tutore & curator Aut him pecunia minorum scenerarent,vel prsedia ido- , Dea emerent. Liuiores 24. Od. de administrati astutorum.- quoties. ι o.inprincip e. eodem. licet . postsa. paulo aliter ex lustiniani Noueil. γε. χι
planes latum ess ,quod d semus attinet. et Uerum hic dubitatio non leuis suboritur ei ea l. s. s.finu. E. de annuis & menstruis legatis. vbi ita Vlpianus: qμantita4 legetur' . quoad praestoruη, in Angrios 'annos eertum aliquid, . eluti usuras iusserit testator praestari, legarum νι 'set: 'disv uxu hactenus debet Hlere, quatenus mois dum probabitem Uurarum non excedat. Hic , in- . ' quam, non leuis dubitatio suborituri an huius . mόdi usurae ex ultima via late debeantur in
215쪽
, ius in dict. Cflaac numerose de ijsq;..e poenae nomine retinquuntur. ubi& hanc rationem reddit; sicut enim ait, de iure ciuili usurae sunt prohibitae ultra eertam quantitatem, puta, con-- istutam in l.eos. g. I. aede skris. ita hodie de iure Canonico sunt in totum prohibitae. Et se Bartholiis existimat di 2 f. sinal. perius Canonicum sublatu in esse. Cui accedunt Iason in repetitione. l. I. num. 29. cum duobus sequentibus. Cod. do Summa Trinitate, ceterique Doctores, teste eodem Iasone ibidem. Nominatim vero Iason refert Puteum ita respondisse Sobtinuisse Papiae in simili facti specie : Testator legauerat Sempronio mille florenos; hac lcge, ut si non posset eas heres confestim soluere, selueret quotannis V nam vini Begundiam est certa mensura loci. Accidit autem, quod cum heres moram traxisset sol- Mendi vinum per triennium, legatarius tres hu-4usmodi mensuras sibi dari petierit. Sed Puteus
secutus Bartholii respondit, heredem eas non deo here, quod usuram continereiri. Eandem sententiam tuetur & Didacus Couarruvias variari resolutionum lib. 3. eap. I. num 9. ubi & multos lios euisdem sententiae suffragatores enume
Ceterum Paulus Castrensis in L LI. n.I , hane opinionem improbat; ex eo, quod testator possit grauare heredem poenae nomine; s legatum non praestiterit. I unica. C. de his quae poenae nomine in t flamento.π glande U.de legatis.
216쪽
24 E Vs VRI s. Vnde putat ipsciveram usuraria lici non posse.
ubi facto testatoris, haeredi onus impositum est. Adeo, quod idem Paulus Castrensis in Lapud Iulianum,alias incipit, Aphricanus.ffuctu .in lect. Γq nonst delegatis I .prout eum citat Iason Goc. dicat, mirari se plurimum de sententia Barth. proptertit f.' C de his quaepoenae no. Quo tamen loco errat Ias quod idem ante Castrensem sensisse referat Baldum. in da. unic. de his quae poenae nO.nu. 3 8. q.3.Cum Baldus de diuersa specie loquatur. Quare recitemus verba Baldi, ut eo magis detegatur errorIasenis Tertio,inquit, :Testator man dauit haeredi,vt daret mihi mille, aut centum quolibet mense in vita mea, nunquidpotero ista centum quolibet mese in vita mea petere)Et.,ridetur,quod non,quia testator in 'ultima oluntate non potest a suras permittere,ut nρ.in l. 2. e annuis legat. Die contra subu cit Bald, quia Hanon est suta, sed alternatiuum le-
14tum cumnonposispeti una eum mill de natura eorrim surae est multiplicatio obligationis, non alternatio. Bald. igitur de alia specie loquitur extra quae stionem vostra,illiusq; decisio verissima est. Et enim in alternatiuis sufficit alteru impleri. e. in alternatius . Io. de regulis iuris. in Lineo , II o. g. bi verba, j. eod. G g. siplures.Instit.de haered.insiit. Nihilominus Andr. Alciatus lib. I .paradoxor.e.Utimo. Paulum Castrcnsem secuitur hac ratione duetus, Si enim inquit in confesso est,posse quem libet tot annua legare,donec illati aut illud factum sit. nonne idem G hoc casu admittendu aequitas admonet: eluti
217쪽
veluti , eum dictum fuerit, donee illi tentum dederis. tot annua heres meus datoῖ Siquidem sura ea est,cum ab inuito quis extorquet pecunias ob moram: ia tnostra quaestio tunc proredit , eum pecuniae ab inuito non exiguntur; heres enim non ex siua ,sed ex defuncti persona tenetur, e F eim oluntatem exequitur ; γt hae
praestatio eodem iure cesseri debeat, atquesi testatori epecuniam repraesentaret: quo ea ι faenus non esticum Jonte luitur: sed seditique heres qui annua illa soluit, non deso luere, sted de testatoris aere creditur, quam legem suis rebus imponere eum potuisse, nondubitauerim. His accedit, omnes leges quae usuras exerceri prohibent, de his loqui quae ex contractu debitoris pactioneue aliqua debentur: quod hic dici nonpoterii: Qusd ergo mutatum non ere, eur prohibetur si re ξ l. praecipimus C de appellationibus. Haec Alciatus. Quo tamen loco , in fine hanc sententiam moderatur, ut eam intellectam velit, ubi a testatore non est expressum, tale legatum annuum deberi pro usuris; at secus, si expressum si ; eum expressa noceant,non exprissa non noceant, Ῥμ .c
expressa β de reo iuris. Sed & Felicianus de Solis. intract. de censibis.
prope ratione; quod scilicet, ex Theologis & Iuris Pontiscij Professistibus, sepissime constet, vinsuram non posse reperiri,nisi in mutuo vero, &praesumpto, aut interpretativo; at hic nullum tale mutuum est; cum legatarius nihil numeret, nihil extorqueat. Ubi &respondet ad Vlp. locum
218쪽
in d.LI 6.D. Verbu surarum, non propriὸ ibi senilassirmas, sed largissime dc improprie, pro quolibet successivo incremento, siue abundantia. Ue hinc plane anceps relinquatur haec quaestio., Ceterum non existimo a priore sententia disicedendum esse, quae aperto textu nititur
Nam quod primo loeo in confeta esse ai- serit Alciatus, testatorem posse tot annua legare, donec illud aut illud factum fuerit; nihil huic refragaverim si annuum lcgatu facto adiectum sit; . At contra; si quantitati pecuniae viris' ecte d. f.'.
Nam lucrem in usurgrum vitium incidere pror- , sis existimo. Si enim constituamus, testatorem . heredi mandasse, ut Titio insulam aedificet,aut a
liud quid faciat ad emolumentum Titij, adiecta
poenalannua, donec factum fuerit; certum est, hanc poenam legitime deberi, quod emolumenti Ioco succedat et Secus vero, ubi legato quantitatis poena apposta est. Quid enim est, quod hane poenam legatarius extorqueat; cum ratione legat 'pecuniae, quae natura sua sterilis est, nihil emo, lumenti legatario absit; nisi forte legatarius ob tenderet interesse lucri cessantis vel damni emergentis. de quo supra egimus. Neque distinguendicium puto , virum hoc annuum legato quantitatis adiectum siti iiib nomine usurarum , an remoto usurarum nomine I cum poena apposta quantitati censeatur adiecta in fraudem usu si rarum. Italianus ibidem Papinianmo de actionib.empti. - i -
219쪽
torqueri, verum est in dubio. Cum nemo praesumatur res suas iactare. l.cum deindebito 2ς. J. deprobationib. Id euenit & in praesenti ca--su, ideo quod heres legatum non praestando, co--gatur ad usurarum solutionem , idque non tam' ex voluntate testatoris quam ex proprio facto, cum malit heres usuras praestare quam ipsum legatum quantitatis. Igitur hoc lcgatum tanquam mutuum sub usuris heres retinet, Aliud vero est, ubi tale legatum alternatiuum est, ut antea 'ex Baldo retulimus, vel pcti non potest niti post icertum tempus; atque interim beres certam annuam pensionem praestare iussus est. Nam hae specie legatum valere, omnino crediderim. vii& Didacus Couarruvias. dae.I.num.'. iue ad jnem. Ex quibus etiam facile est respondere ad r/tionem ipsius Feliciani,
Porro maioris momcti est respondere ad Paulum Castrensem,propter d. t unicam cod.de his quaς poena numine. π d. g poenae. Insit. de legatis. Opinor
tamen utrumque textum exaudicndum esse, ubi
scilicet, togato corporis vel alterius spcciei quam quantitati, poena adiecta est. Nam quantitati adiecta poena, censetur in fraudem usurarum adi eta, ut paulo ante diximus ex d. g. ibidem Papi. Gquae ibi notat Acci rsius ; Ita quod prorsus existi-inem, non minus in ultima voluntate qua in conistractibus usuram committi. Neque verum est,
quod inquit Alciatus ; leges omnes quae usuras exerceri
220쪽
exerceri prohibent, de his loqui, quae ex eontractu debitoris, pactioneue aliqua debentur, non
vero ex ultima voluntate; cum contrarium con
stet eas ex d. l. s.f '. etiam ex ultima Voluntate venire ,adeoque illicitas esse, licet conceptae sint intra modum, qui a Iustiniano certa quatitate prae scriptus est. in Leos. 26.g. I inde suris. E contra vero,s sententiam Castrensis & Alciati sequeremur, nihil interesset praescriptum ne a iure modum , usurae excederent,an eo continerentur. 6. Ceterum & iure naturali prohibitas esse vQ-ras, quinque rationibus comprobat Didae. C Har.d.c.I.num. . quas hic consulto omittimus,uniis ea tantum Aristotelis ratione contenti. Is I. polit:lib.cap. 7.ita inquit. Commutationis causa num-mtu inductis fuit, foenus autem fe*μm malo facis; unde er nomen venit: quoniam ista quae pariuntur m milia sunt generantibus : in foenore autem nummuε
nummam parit. Quare maxιme praternaturam est,
hie acquirendi modu3. Et certὸ, cum teste Florentino IC.to in L ut Him 1. de iustitia Criure natura inter homines cognationem quandam constituerit r item auctore Papiniano in I serum 7. in fine.sIdestruis exportandis. cum beneficio assi ei hominem intersit hominis: videtur omnino adue nri societati humanae, ut eam quis pecuniam,quq alias apud se otiosa est, non velit alteri communicare,nisi cum lucro suo,& damno siue detrimento recipientis ς utpote non absimilis cani in prae