장음표시 사용
221쪽
qui in praesepi decumbens, nee fruitur hordeo,
nec equum frui patitur. Sed rehcit creditor usurarius,se non inique ad- 27 ditamentum petere ex pecunia otiosa; quod Vο- reatur; ne aliquando debitor facultatibus lapsus, soluendo non sit,aut solutionem malitiose sit existracturus. Improbus hic praetextus est; cum m tuum dare voluntarium sit, ut&alij contractus, I. sicut s. Cile actionib. oe obligat. de si dederit mutuum facile sibi in utrumq; casum consulere pos sit; vel accepto pignore,vel dato fideiussore; ut ita saluum sibi maneat debitum. Neque hic attinet disquirere ,an iure canoni- co usurae interdictae sint; Id enim diserte testantur Decretales sub tit. de usuris,& causa I .quaest. aliaque loca iuris Canonici, quae passim obuia sint. . Sed quoad ius Ciuile,non omnino expeditu est asin eo iure interdictae sint usurae. Et quidem costat, iure is & Cod. permissas fuisse usuras,ad legitimum tamen modum in d. eos 26. S.I. Od. de Ῥ-
Qu' loco pro per narum qualitate, diueris 3 o.
v surarum species itatuuntur; ut sunt,centesimae, besses, semisses,&c. quarum centesimae assis io cum obtinent,ad eamque speciem reliquae usurae rediguntur. Centesimae sunt, quae ex centenis nummis duodenos quotannis reddunt: Sic appellatae . quod earum quantitas menstrua quia ' in singulos menses, qui in anno duodecim sunt, usura
222쪽
usurae olim concipi solabant) centesina pars sit
sortis. d.leos l. ad . de nauticosaenore, J.de iure dotium. Besses, quando in centum prae stantur octo annua. d. eos. Se misi es usuriae, dimi diae centesim .esviri; nempe, cum pro centum iri singulos annos s x penduntur. ead.lege eos.s lumnae soJ . de ad edis legatis. Sunt & usurae quin cunces ἔ quae quintam centesimae reddunt,videliucet, quinque pro centum. J.de adimendis is, Iatιs. l. 17. g. de furιs. Trientes, cum quatuor iacentum penduntur. 7.f. quae autem st . de administratione tutorum. .in sine.jadlfalcid. Qii adrail tes,cum treS quotannis seluuntur.l. a I.f. largim st de annuis'men tueratis septunces, cum septem. 'Dodrantes,ctim nouem;Dextantes, cum deceri in centum praestantur , ita tamen ut quatenus hae in specie sua excedunt, reuocentur admodum a 'iustiniano praescriptum in d.l.eo .f. I.
De his igitur usuris quaelitum est,an posteric re iure per Iummianum abrogatae sint λ Dubi- stationem mouet , quod ipse Iustinianus NoveL s13 I. de Ecclesiastιcis titulis, aperte sanciuerit 1 lcras Ecclesiasticas regulas, quae a quatuor Cori seilijs; puta Niceno, Constantinopolitano,Ephe- ssino, & Chalcedonensi. editae sunt; obtinere vi- . ccm legum. At in Concilio Niceno expressem - terdictae sunt usurae.e.quoniam, distinct.47. Atque
hanc 1ententiam communiter receptam esse testatur Panormitanus. in c.cum sit. numero i
de foro competenti : a qua tamen ipse dissem it, . existia
223쪽
per Iustinianum; cum ConciIium Nicenum tantum de clericis loquaturi idcirco ad laicos non . pertineat. Deinde ex d. Iustiniani NoucIl. isti siaut/m distulerint , constat certo modo usuras
permissas esse. Praeterea extat & Nouell. I3αde Wiaris nautisis; . qua admittuntur nauticae usurae. Ita. quod, verisimile non sit, usuras fuisse sublatas per Iustinianum. Et sane quoque sententiam sequitur Atuetur Didacus Couarruvias variarum resblutio. , num libro urtio, capitisprimδ, numero 6. Sed quid ' 'his immoramur; cum ante a nobis demostratum sit, iure diuino usurasesse plane interdictas, &eius etiam auctoritate ex praescripto iuris Canonici a tum oc ex posteriorum Im peratorum constr/tutionibus, videlicet Maximisiani primi, Anno M.D. Caroli.V. Anno M. D. XLVIII. & moderni Imperatoris Rudolphi II. Vt videre est insiad calcem huius tractatus. -
Vsιωπ , ne quidem pietatis caussapermis esse an debitor usuraπrebepacisca- turve oluat.
224쪽
a. cuius ratio redditur. . Mendarium ut noetuum.
s Otiones dubitandi.ε. Diiones decidendi. 7. D.Ibomae cratiorum sententia de debitore nu-
lexander IIL normita rchiepiseopo,
r QVper eo vero, & infra. Responde , . tuus ; quod cum usurarum crimen Mi. . Vtriusque testamenti pagina detestetur. super hoc dispensationem aliquam pos - se fieri non viderinis: quia cum scriptura prohibeat pro alterius vita mentiri, multo magis prohibendus est quis, ne . . etiam pro redimenda vita captiui, usu-
2. Hac igitur Decretali usurae ades interdietinis turdicet inpiam causam destinatis sint puta, inredcmptionem captiuorum vel in alimenta pau- ,
pcium. Idque propter prohibitionem: utriusq-
225쪽
Testamenti, cuius saperiore capite meminimussnumero I 6. Quod ultra, hoc textu confirmatur, argumento ducto a mendacio ad usseras,tanquam a minore ad maius, quod utroque iure receptis. simum est,e.cum in cunctis T inprinc. ext. de electione in Isin ibi Gl. qui Atate vel professione. lib. Io. laeum soluta 3. C. de condict. indebiti siquandory de testibus,cum milibus. Videtur autem summus Pontifex h1c respexisse quo ad mendacium, ad illud Sapientiae, I .cap. Os quod mentitur occidit animam. De quo ita quoque Augustinus in libro de mendacio,capit exto, refert Gratianus in Decreto suo c.si quis ad te confugiar 22.q. 2. Si quis,inquiem,ad te confugiat qui meu-dacio tuo posiit a morte liberari,non es mentiturus; os enim quod mentitur occidit animam,& infra,cum eris mentienti vita aeterna amittitur, nunquam pro cuiusquam ita temporali mentiendum ea. Et quo ad usuras, 3c alias res illicite acquisitas, extat textus alter in c. 27. non est putanda: I. q.I. Non elee-
oona pauperibus dispensetur quod ex illicitis rebus
accipitur:quia qui hac intentione male accipit, Ῥt quasi bene dissenser,grauatur potius quam iuuatur. At v su-' ra species rapinae est, e Iiquumsuram. I --q q. Vt hinc grauissime errent qui usuras sub praetextu interesse quod falso obtendunt ideo auda- 'ster exercent,quod in alimenta pauperum eas destinauerint,quos aperte sic redarguit textus no ster, qui ne quidem mentiri vult pro conseruanda vita proximi, multo minus ut eo nomine usurae, capiantur. C Ce-
226쪽
4. Ceterum quaestionis est. an debitor
nia mutuo accepta licite vatas seluat, aut de hsi soluendis paciscatur 1. vix videtur ex duplici ratione; una ae sumpta ex epistola D. Pauli ad I*manos cap. r. vba non tantu digni morte censentur qui faciunt peccata , sed & qui consentiunt facientibus. Non. autem dubium est, debitorem usuras soluendo . aut pacisccudo consentire in ipsas usuras: cum milis condraetus siue conueotio, consensi utrius que partis cons ct, i s i. st de pactu, Altera es quod debitor recipiendo pecuniam mutuo in I '. - suras, occasionem praebeat foenerandi. oc consequeter peccet ; vr enim nihil interest oecidat quis. an causam mortis praebeat, ut inquit Vlpianusini nihil intere f. Ise. ad legem Corneliam desicarijsat& hoc casu nihil interesse videtur usura quis per 'se exerceat,an steri causam scenerandi praestet. dem in eo dicitur, qui damni occasionem dat, ve & hie damnum dedisse censeatur,s qui occidisso. er in hae quoque actionesad legem . quiliam, re ins .extae iniuri . Idem ergo dc in praesen . - quaestione iuris videtur. . 6. Quibus tamen son obstantibus, verius est de ibitorem licite de absq; peccato posse mutuam pe- cuniam accipere sub usuris per textum incidebito in νυ 6.ext.de iureiurando. Qis loco debitoris obs- gatio de usuris seluendis iureiur dcre firmarirro f. At si ea obligatio peccatum contini es, iureiuria.
do confirmari non posset, propiet ruris regu m
227쪽
Mon est ostigatoriu contra bonos mores tum iuramentum,cinon est obligatorium. 38. de reuetur.in Sc Auth. quod eis permittitur C.de nuptib. Quae sententia& D.Thom .placetis 2.2.q. 78. ression Vbi diserte a stetit, quod quavis in-) iducere hominem ad mutuandum sub usuris,per missum non sir, quia esset inuitare ad peccatum; posse tamen que licite ab eo qui in id paratus est γ& v suras exercet, mutuum sub usuris su mere c5sulendae necessitatis suae vel alienae causa. Cui sub in scribit,& Dominicus Soto,de iustitia π iure lib.6. . quaest. I. art. 2 Vbi & in quaestionem vocat, an sine ulla nepessitate idem quis facere possit λ quod plarie putat; cum vn leuique permi iuum sit citra pec catum mortale sua profundere. facit text. ini sed si lege 28. g. con siluit F. de petitione hereditatis. Addit tamen Soto, nisi circumstantia aliqua concurreret,quae dictaret esse naprtate; veluti, si liberialendi essent ex pecunijs quae in causam usurarum profundutur, vel, si Praelatus nulla necessitate d litus, non posset absque scandalo usuras promittere. Sed N Martinus Nauarrus in Manuali ea I . num.262. putat debitorem excusari, si ipse non sponte a sed rogatus creditori usuras promitte- ,ret alias non mutuatum.
Quare non m uel prius argumentum, quia virecte res psidet D.Thom.d.arr. . is qui pecuniani sub usuris accipit, non consentit in peecatum usurarij, sed eo tantummodo utitur propter mutua
tionem, quae in se bona est, quam & mallet debl-
228쪽
tor potius esse gratuitam, quam usurariam. Vnde hac in re creditoris usurari j culpa Vertitur, no debitoris. Peccata vero ex voluntate & proposito metimur,e. cum voluntate s q. extra. desententia ex comunicationis, πI.qui iniurias .inprisc. V. de fur- tu.Quod latius persequitur Sotorum di Poloco. Ad alterum argumentum quod attinet, negandum est di bitorem praebere occasionem foenera di, sed 'tantum mutuandi, cui ex malitia & lucrandi studio ac reditore usiira ad ij citur. Sicut de idem D. Thomas explicat d.arLq.adjecundum.
, Uurain committi etiam in emptione ove ' . ditione circa pretium.
lexander Tertius Venuensi' orchiepiseopo.
1. YN ciuitate tua dicis saepe contingere, σης p G A quod quidam piper seu cinnam 'n V,
229쪽
seu alias merces comparant, quae tunc vltra quinque libras non valent, &promittunt se illis a quibus illas merces accipiunt sex libras statuto tempore sdiuturos: licet autem contractus huiusmo- . di ex tali forma non posset censeri nomine usurarum: nihilominus tamenta, . venditores peccatum incurrunt; nisi dubium sit merces illas plus minusue lutionis tempore valituras. Et ideo ciues tui,saluti suae bene consulerent, si a tali contractu cessarent, cum cogitationes hominum omnipotenti Deo nequeant' occultari,
' Auiganti vel eunti ad nundinae r. '
certam mutuans pecuniae quantitatem, pro eo quod suscipit in se periculum, recepturus aliquid Vltra sortem, surarius est censendus. Ille quoque qui. dat decem sblidos ut alio tempore toti- dem sibi gratii, vini, vel olei mensurae, xcddantur: quae licet tunc pitis valeant,
230쪽
, utrum plus vel minus solutionis tem. pore fuerint valiturae, verisimiliter dubitatur: non debet ex hoc usurarius reputari. Ratione huius dubi j etiam ex- 'cusatur, qui pannos, granum, Vinumis, vel alias merces vendit ; ut 'amplius quar tunc valeant in certo termino recipiat pro eisdem: Si tamen ea tempore contractus non fuerat venditurus .
Hae duae decretales eiusdem sunt argumentie nisi quod posterior in initio praemittat desceno- re nautico siue terrestri, de quo infra capite *- quenti. Quare sententia utriusque haec est: Quod venditor pluris rem vendens ob dilatam solutionem peccet. Hic igitur perstringuntur venditores qui merces suas carius aestimatione sua, listra-liu ut obsolutionem in longius tempus reiectam.
'aercnim v cro nomine mobiles res continentur.
mercis 66. f. de merborumsignificat, Nihilominus
N ad res immobiles venditas hoc interdictu per- tinet, ut redie Salycetus censet, in Authent. Ad-
haec.num. 8.C.de usuris, contra Baldum assercn- '
tem in rebus tantummodo fungibilibus, boccst, iqua' pondere, vel mensura contiant committi v suram ; non vero , si domus vcl aliud praedicuri vcndatur. N c enim res quae venditur, inquit Sa-bcet. in co siderationem venit, sed pretium citis ob dilatam solutioncm auctius, quam contractus .