Jani Dubravii Episcopi Olomucensis De piscinis, libri V : accedunt ejusdem argumenti ex veterum recentiorumque scriptorum libris excerpta : omnia Herm. Conringii curâ iterum edita, & ab innumeris mendis purgata, cum praefationibus

발행: 1671년

분량: 199페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

121쪽

mentum ne fame laboremus:& vindemias condimtis ex insulis Cyes adibus ac regionibus Baeticis Gallicis. que Vineas quoque in agro Albano Corseolanis Ardeatino sibi cultas,memorat ipse cap. 9. quas Italicas esse haud dubito, non Hi auas ceu fum pbilin Seroni . Et ier iam in iustam degens tu habuit cilitatis Romanae, natiuscilicet in manicipio qualium vidorum quam ampla tum condi ii uerit, notum es eruditis. Exhibemi autem hie inpraesens, pro ratione instituti, tantum ea quae columem inter villaticus pastiones dere piscinaria docuit pausi quidem pluribus quam a Varronesedium; mitio tamen luxuria Dinan , neutiquam rem illam omnem ex dignitate persequens, aut cum Dabratio hoc in argumento

comparandus.

duoniam eri paulo ante excusi odori bbro Ditinarum lectionum adducta quaedam fiunt,fortassis haud ab re fuerit se ungere bo loco, quae in Adversariis, data occasione bacifectis, ante complures annos undenis admodum de illa Cassio ri vere annotan ti mi autem hoc. Cum Casiodorus, auia seculique curis sepositis, in monaserium propriis sumptibus conditum hebe abdidisset, in monachorum seuorum, hominum rudium gratiam libros duos conscripsit D inarum humanarumque Institutionum qui hodie quidem supersunt

sed ita disjecti . corruptis partibus, ut bactenus nemo ju- sum illius luminis ratione uerit assecutus Caeterum duos esse libros scriptos, quodnam utriusquefuerit auumentum,

accipi potes ex Pr atione libri qui hos inscribitur Dimi

narum

122쪽

sonarum lectionum tituis. Quae legenda sunt, ais, his dumbus libris aptissime suis locis 6 breviter indicantur Item Quod ego arbitror duobus libris qui sequuntur,

est breviter intimatum. Daem Habetis in Primo volumine antiqui seculi magistros praesentes semperq; parat illi mos circ. In Secundo vero libro de artibus ac di. seiplinis pauca libanda sunt. Hancsectionem Volumnuali quique observaverunt; sed dum librum fecundum a cap. a exorsi sunt gramiter errat erunt. Nec enim in sequentibus capitibus de artibus ac disciplinis quidquam est libatum: diserte cap. 7 profitetur,fquente libro artes ac disci plinas cum suis divisionibus paucis attingere se velle. Item ait Si ergo antiquior u liber opus nostrum, ut quae illi latius pluribus codicibus ediderunt nos brevissimEsecundo volumine pandamus. U. etiam 28 mentionem facit libri sequentis. Cum vero nec in reliquis capitibus de artibus ac disciplinis quidquam habeattir, etiam ista ad libram primum referenda uni si uia fecundo autem Polumine arti ac disciplinas Casiodorus est persequutiG super unique breves illiin introduLIiones in Grammaticam, etoricam CiaDAIicam, Mathematicas disciplinas per si vero iste, haec olim constituisse librum illum secundum . . Gut tameno illa lacera misere corrupta Cumpriinis autem Dial ctica laborant , Pagina enim edιtιonis illi tu Gene ensis quae

fculi huius uno i prodiit, cum dixisset si Aristoteles quando librum περι μενεια scribebat, calamum in mente tingebat perperamsubjungitur: Definitionum prima

123쪽

prima est substantialis e stitie autem eter sequi

debebunt habenta demum pag. o F. hoc initio': In libro de Interpretatione praedictus philosophus de his tractat c. stui sermo continuus fuit ad haec usisque sequentu paginae verba: Sunt hae definitiones. Subjungenda autem proxime fiunt quae babentur pag. goo Oe initio Modi formulae primae sunt novem . quae sequuntur usque ad pag. Io s haec verba: In libro de In. terpretatione. Vbi recurrendum en adpag. Io38 verba illud Definitionum prima quae continuantur ad pag. 4oohbee utque modi formul eis c. Subnectendum enι tum dranam ect illud quodpae ro legitur Sunt hae definitiones hi eandem porro bbrum irrepsit integrum fere opuctilum Boitii de Topicis differentiis quod facile iterum a CasiioArimis separari potest. M autem ab hoc secundo mo lumine planὸ diversu Hillud de orthographia volumen imo

hoc scriptum esse dudum scilla hi tittitiones c quidem anno aetatis 3 diserte luitur in eius praefatione infecti uod enim libro non nisi pauca perstinxerat artiu ὀψογρα- ζίας. Alterum tamen sud orthograpbicum opus jam promise praestione Institutionum hisce et erbis: Paravi quoque quantum potui prisco Orthographos invenires c. Sed dedisce liu quam fatis. Et vero fateor ab argumento tisi

itito esse haec alienissima. Spero tamen Pentam me inlaenturam:

quoniam etsi non hie alibi tamen queant prodesse s his fori fortuna haec in Adversariisjunc occurrissent, nunquamas a me

124쪽

adigam o tutam quoque piscari soleamus, aliquid etiam inutia limi ea forta iis non magnum sisti in io nostrariegotio admisceri. Apprime tamen utlen C iodor hoc quo, cum ad alia tum notitiam librorum praeseram Ecclesia lias rum,qui illa tempsalefuerunt iu manibus.

L. IUN. MODERATI COLUMELLA

LIRRI OCTAVI

Erum N portune dum meminimus amarisii manimalium , ad curam perveniemus piscium.

Quorum editum quamvis alienissimum agria cultoribus putem, quid enim tam contrarium excogitare queam, quam terrenum fluidor ta. me non omittam. Nam harum stucha rerum majores nostri celebraverunt adeo quidem ut etiam dulcibus aquis marinos clauderent pisces, atque eadem cura mugilem scarumque nutrirent, qua nunc muraena di lupus educantur Magni enim arsimabat vetus illa Romuli DNumae rustica progenies, si urbanae vita comparetur villatica, nulla parte copiarum defici. Quamobrem non solum piscinus quas ipsi construxerant, frequentabant, sed etiam quos rerum natura lacus fecerat, convectis marinis seminibus replebant. Inde Velinus, inde etiam Sabatinus, Mitem Vulsa nenia sci iis minus lupos auratasque procreaverunt, ac fi quasn talia pisci- Mugeaera dula uacutolcrauitia, Moxisaureurata sequens aer

125쪽

tas abolevit,&lautitiae locii pletum maria ipsa Neptunumme lauserunt,in jam cum avorum memoria circumfertur

Philippi velut urbanissimum, quod erat luxuriosissimum f. etum atque dictum. Nam is forte Causini, cum apud hospirem coenatet, apposivumque e vicino flumine lupum degustasset, atque exputilet improbum factum dicto prosecutus, Peream, inquit, nisi piscem putavi: Hoc igitur perjurium multorum subtiliorem fecit gulam'. doctaque 'erudita a lata fastidire docuit fluvialem lupum nisi quem Tyberis ad ver o torrente defatigasset Itaque Terentius Varro. Nullus est inquit hoc seculo nebulo ac rhynthon,qui non iam ducat nihil sua intereste , utrum ejusmodi piscibus an ranis frequens habeat vivarium. Attam ea iisder temporibus, quibus hanc memorabat Varro luxuriem, xime laudabatur severitas Catonis i Qui nihilominus ipse tutor Luculli, grandi aere sestertium militum quadringentorum piscinas pupilli sui venditabat. Iam enim celebres erant deliniae popinales, cum ab mari deserrentur vivaria. Quorum studiolusim velut antedevictarum gentium Numantinus Isauricus, ita Sergius Orata,&Licinius Muraena captorum Piscium hetabantur vocabulis. Sed quondam si moles obacaluere, non ut haec usitata, verum ut maxime laudabilia honesta iudicarentur nos quoque, ne videamur tot jam seculorum seri castigatores, hunc etiam quaestum villaticum patris familias demonstrabimus Qui sive in Italas, sive mariti mos agro mercatus, propter exilitatem soli, quae plerumque littori vicina est, fructus terra praecipere non poterit, ex a ri reditum constituat. Hujus autem rei quasi primordium est naturam loci conis templati, quo piscinas facere constitueris; non enim omnitius littoribus omne genus piscium haberi potest. Limosa renio planum educat piscem velut soleam, rhombum passi

126쪽

rem. Eadem quoque maxime idonea est o hyliis, muricl-bus, ostreis, purpurarumque tum concharum pectunculis. balanis vel sphonditis. At arenosi gurgites planos quidem non pessime, sed pelagios melius pascunt ut auratas ac denticeAPunicasque indigenas Vmbrasuci verum conchylijs caimis apti. Rursus optime Saxosum mare nominis sui pisces nutrit, qui stilicet, quod in petris stabulentur, saxatiles didi unt, ut merulae turdique nee minus mesanuri Atque ut littorum,sicu fretorum differentias nosse o portet ne nos alienigeni pisces decipiant. Non enim omni mari potest omnis elle ut helops, qui Pamphylio profundo nec alio pascitur ut Atlantico faber, qui in nostro Gadi um municipio generosissimis piscibus adnumeratur, eumqύο prisca consuetudine Zeum appellamus ut scaurus, qui toti u Asiae Graeciaequi isti diri hus Sicilia tenus frequentissimus exit, nunquam in Ligusticum, nec per Gallias enavit adlbe ricum mare. Itaque ne si capti quidem perseiantur in nostra vivaria, diuturni queant possideri. Sola ex pretiosis pistibus muraena, quamvis Tarsensis Carpathijque pelagi, quo Ost ultimum, vernacula,quovis hospes freto peregrinum a re sustinet. Sed jam de situ piscinarum dicendum est.

De positione piscinae.

STagnum censemus eximie optimum, quod sic positum est,

ut insequens maris unda priorem submoveat nec intra conseptum sinat remanere veterem. Namque id millimum est pelago quod agitatum vent si assidue te novatum nec comcalescere potest, quoniam gelidum ab imo fluctum revolvit in partem superiorem. Id autem stagnum vel exciditur inpe tra, cujus rarissima est occasio, vel in littore construitur ope

re gnino. Sed utcunque abricatum est, ii semper iactuent ο

127쪽

Gurgite riget in habere debet specus juxta solum eorumque alios simplices di rectos, quo secedant squamosi greges, alius

in cochleam retortos, nec nimis spatiosos, in quibus murae Dae cluescant. Quanquam nonnullis commisceri eas cum alterius nota piscibus non placet, uia si rabie vexantur, quod . huic generi velut canino solet accidere saevissime persequuntur squamosos, plurimosque mandendo consumunt. Itineraque, si loci natura permittit, omni lateri piscinae dari convenit. Facilius enim vetus submovetur unda cum quacunque parre fucius urget per adversam patet exitus Hos autem meatus

fieri censemus perimam consepti partem si loci situs ita competit, ut in solo piscinae posita libella septem pedibus sublimius et I maris aequo ostendat nam piscibus tigni haec in

altitudinem gurgitis mensura abunde est. Nec dubium, quinquant magis imo mari venit unda, tanto sit frigidior, quod est aptissimum nantibus. Sin autem locus, ubi vivarium constituere censemus, pari libra cum aequore maris est, in pedes novem defodiatur piscina in infra duos a summa parte cuniculus rivi perducatur, curandumque est, ut quam largissim et veniant, quoniam modus ille aqua jacentis infra libram a. ris non aliter exprimitur, quam si major recenti ficti vis incesserit. Multi putant in ejusmodi stagnis longos piscibus

recelsu sis flexuosos in lateribus specus elle labricandos, quosnt opacuo es astuantibus latebrae. Sed si recens mare non semper stagnum per ineat, id facere contrarium est. Nam eius. modi receptacula nec facile novas admittunt aquas, nec nisse isti ulter veteres emittunt plusque nocet putris unda, quam prodest opacitas. Debent tamen similes velut cellae parieti. bus excaxari; ut sint, quae protegant refugientes ardotem o

P , inihilominu facile quam conceperint aquam re init

tant. Verum no ea in ille op C tebit ut ii vis per quos unda pilana, ptat famur an ei exigui foramiuibus cancelli,

M a quibus

128쪽

6uibus impedIatur fuga piscium Si vero laxitas permittit E

rittore scopulos, qui praecipue herbis alga vestiuntur; non erit alienum per stagni spatia disponere,in quantum commi-ndri valet hominis ingenium, repraetentare faciem veri maris ut clausi quam minime custodiam statiant. ' 4M- '

Hac ratione stabulis ordinatis aquatile pecus inducemus, sitque nobis antiquissimum meminisse etiam in fluviabili ne sotio quod in terreno praecipitur, quid quaeque ferat regio. Neque enim si velimus, ut in mari nonnunquam conspeximus, in vivario multitudinem mullorum pascere queamus, cum sit mollissimum genus' servitutis indignantissimum. Raro itaque unus aut alter de multis millibus claustra patitur. At contra frequenter animadvertimus intra septa pelagico greges inertis mugitisin rapacis lupi. Quare, ut proposueram, qualitatem littoris nostri contemplemur, si vitemus sco-Pulo Sman probemus Turdi complura genera merulasque ocavidas mustellas, tum etiam sine macula nam sunt varii lupos in ludemus. Item lutas, quae maxime probantur, murae nati si quae sunt aliae saxatilis notae, quarum pretia vigent. Nam vile ne captare quidem, nedum alere conducit. Possunt ista eadem genera etiam littoris arenosi stagnis contineri, nata quae limo coenoque lutescunt, ut ante jam dixi, conchilijsma

sic jacentibus apta sunt animalibus. Neque est eadem lacus positio quae recipit cubantes atque eadem praebentur cibaria cla prostratis piscibus Mer viis. Namque soleis ac rhombis,& simillimis animalibus, hinmitis in duos pedes piscina depi imitur in ea parte littoris quae profluo recessu nunquam destituitur. Spissi deinde clathri marginibus infiguntur, qui super aquam semper emineant,

etiam cum maris arstus intumuerit. Mox praelaciuntur: in Cy rum moles ita ut complectantur sinu suo, nec tamen exce

stagni modum bi erati iacis atrocilao objectu Ge

ridiali

129쪽

pidinis frangitur, di in tranquillo consistens pik s editis suis non exitubatur, neque ipsum vivarium repletur algarum conLerte, quam tempestalibus eructat pelagi violentia. Op ortebit autem nonnullis locis moles intercidi more Maeandra

parvis sed angustis itineribus, quae quantalibet hyemis saevitia mare sine fluctu transmittat rit 'ia Hinc esca lacenti una mollior esse debet quam saxatilium Nam quia dentibus carent, aut lambunt cibos, aut integro I hau-niunt mandere quidem non pol sunt. Itaque praebere convenit tabent eis hale eulas. cla salibus exesam chalcidem, putremque sardiniam, nec minus scaurorum branchias, vel quicquid intestini pelamis aut lacertus gerit: tum scombri, charcharique, elacata ventriculos & ne per singula enumerem, salsamentorum omnium purgamenta, quae cetariorum officinis everruntur imos autem plura nominavimus genera, non quia cnncta cunctis littoribus exeunt, sed ut ex his aliqua, quorum erit facultas, praebeamus. Facit etiam ex pomis viridibus adaperta ficus. Et nuces digitis infractae sunt dandare nec minus elixum molle sorbum , quique lunt cibi sorbilibus Proximi ut mulctra, recens caseus, si loci conditio vel lactis annona permittit. Nulla tamen aeque quam praedicta salsurae rabula commode dantur, quoniam odorata sinu omnis enim jacens piscis magis naribus escam quam oculis vel ligat. Nam dum lupinus semper cubat sublimius aspectat, at ea quae in plano sunt dextra laevaque non facile pervidet. Itaque cum salsamenta objecta sunt eorum sequens Odorem perve nit ad cibos , Cceteri autem saxatiles aut pelagici satis ex his, sed ex recentibus melius pascuntur. Nam di halecula modo, capta, scammarus exiguusque gobio,in quisquis denique est inclementi minuti piscis ina orem alit. Si quando tamen Ialamis saevitia non patitur ejus geneth et cata dari, vel sordidi

130쪽

anis ossa, vel siqua sunt temporis poma concisa praebe tunicus quidem arida semper objicitur, eximie si sit ut Boetica Numidiaeque regionum larga Cceterum illud comami non debet, quod multi faciunt, ut nihil praebeant quia semet ipsos etiam diu clausi tolerare possint. Nam nisi piscis domini cibariis saginatur, cum ad piscatorium forum perlatus est, macies indicat eum non libero mari esse captum, sed de custo dia elatum, propter quod plurimum pretio detrahitur. Atque hae villatica pastio finem praesenti disputatioaifaciat ne immodico volumine lector fatigetur.

SEARCH

MENU NAVIGATION