장음표시 사용
91쪽
Oe a morbis caprinorum. Atator idem Plinius lib. nono, morbos universa genera
piscium non sentire, verum aegrotare singulos mani se- sum facere aliquorum maciem, cum in eodem genere praepingues ab capiantur. Et de Siluror 5 larus cinquit can cu-Iae exorru fuerara alias ultore consopitur. Hoc in mari accidere Cyprino putant. Imo haud dubie constat Cyprinos in mediterraneis quoque piscinis, vi ejus syderis amari marcescere, ac nonnunquam sine ullo remedio consopiri, Praesertim si fulgur illud clarum incidit, quod dolia exhaurit
intactis operimentis,in quo matres gravidae parIu exanimato vivunt citra ullum aliud incommodum. Caeterum quotiest Cyprini non ex sydere, sed ex urtiata corruptaque in piscinis aquai infestantur, aut si quando ob exiguum humorem male valere incipiunt, adversus utrunque incommodum largior novarum recentiumque aquarum submitso valde commodata Interire autem pisces, si in exigua nimis aqua diutius stabu . lentur, non aliter quam caetera animantia si in exiguo aere claudantur, eximius animalium natura indagator Aristoteles
testis est in si accidat, ut vel aliunde piscibus immineat pernicies, aut a verba sto in piscinas projecto, aut a cresamini radice, quam ideo μοπωνcognominant, aut a lacte tithymali herbae, quam aliqui caprinam lactucam Cornelius marinam appellat tunc item nihil magis expediet, quam aquas mutare renovateque. Hoc eodem lacte tithymali, si corpus alicu.jus inscriptum, posteaquam inaruit inscriptio, cinere conis spei sum tuerit narrant, ita apparere literas, ut illas vel adultera queat legere. Super haec exitium piscibus aristolochia molitur. Siquidem refert Plinius, se coram a piscatoribus Cam.
paniae contusam immixta calce in mari sparsam uis , mira H que
92쪽
que erapioare pisces advolasse, ac statim exanimatos fiuitata.
Est&cannabis succus amarus piscibus mortifer. Propter quoanos, qui in regionibus nostris tum cannabitum piscinis abundamus, lege atque mulcta vetamus, ne cui liceat cannabim juxta pistinas macerare. Contra apium omnibus piscibus morbo laborantibus maxime est salutare. Hoc ipso Plinio lib. x in hare verba prodenter Pisces quoqeris Prorea ἐκν piscinis, apso virid recrea Iur. Nunc ad Autumnum properemus.
A P. . VI dicit quid in autumno curatori agensim . Si piscatus in autumno cessaverit, fueritque in tempus e num dilatus, cura autumnalis ad piscinas plus pene solatis quam negocri prae se fert. Nempe aucupium quod feri de
se anseres innates, ad piscinas in autumno convolantes, non sine voluptate praebent. Quanto ego saepenumero afficisaudio, quanta laetitia efferri, aucupes a piscinis revertent spectavi cum hero cord captos anserum vel anatum mani. Pulos recenserent, cumque vicissim herus eorum aucupium,. quasi rem plausibilem, non voce sola sed nonnullo praeterea auctario addito applobaretintesta tali velut inescat libentius aucupium repeterent, penumque domini subinde instruerent. Habet tamen rapse autumnus curam ad piscinas a. quis di Cyprinis completas peculiarem . quam qui per tempu&curatores obierint, plurimum futuro incremento Cyprin rum conserunt. Ea est, ut ante hyemis adventum aquae expiscinis marginum tenus subducantur, ut illi ipsi margines aquis denudati siccatique pruinis & gelicidij hybernis ser-
mententur. Sed caveto, ne cum supervacaneis aquis necessarias quoque ex piscinis subducas Multo enim satius est.
Dimento carere quam de salute piscium ob inopiam aqua-
93쪽
Z g IIcI cI LII. IV. γε m periclitari, praesertim si hyems immineat, de glacie,
arivibus altioribus suspecta. Eodem autumno saepe ιν mensum Waris voce agmen aquarum fac igitur, ut septisis canalibus emissarijsque reclusis cuivis per tempus occurra tempestati, antequarn illa superveniens calamitatem aliquam secum pisci mis afferati
De semia piscinaram procurations.
Non sunt, quanquam esse videantur, ne hyeme quidetii
circa piscinas halcyonia. Nam glacies ipsa, quae tranquillitatem tunc uecuritatem tutoribus piscinarum polliceri putatur, quia circum undique tectos & clausos teneat atque custodiat pisces, magnum ex se periculi metum minitatur ne mole videlicet tuain crassitudine pisces in piscina strangulet, dum facultatem hauriendi libere reddendique spiritum illis adimit. Non raro enim duobus pedibus, di eo amplius alta glacies piscinis incumbit. . Ad eandemque altitudinem nix ibidem saepius adaucta animam piscibus praecludit; si curator non intervenerit qui&nivem complui ibus ex locis piscina submoveat. scrobes in ijsdem locis,perlecta securi glai. cie, adaperiat, per quos se vegetabilis auia piscinis insinuare. debilitatosque pisces rursus valeat recreare Signum evidens imbecillitati Cyprinorum habetur, si velut anhelantes oscitantesque ad scrobem apertum conglobantur. Nam integri vegeti, aut nusquam tunc comparent, aut si quando apparent subito inde dilabuntur. Nihil in tali casu magis pro .
fuerit, quam novas ex flumine admittere aquas, quae ueteres
expellant. Spectavi ego non semel, cum et iente fumine non esset unde vetus expulsa e piscina aqua lenovaretur, Cyprinos languidiores circum scrobem oberrantes reticulo excipi, atque ince ad vicinum flumen res tendi causa tarnoserri. His ded
94쪽
ra D VIM A Irs Sed hanc provinciam obire in magnis piscinis, in adina Que piscium multitudine, quis facile queat Forsitan melitas Petrus Rosensis, Procerum in Bohemia nobilissimus, bonisque literis eleganter excultus, suis consulebat piscibus; ac cogitata machinula rotis, quarum crebra ad piscinas ersatione vitium quarum , quod ex longa quiete contraXerant, belle perpurgabat viresque ita piscium putore affectas
Super haec custos hyberno tempore invigilet, ut vecturas operarias, quas coloni nostri ex more obeunt, in devehunda materie ad piscinas sarciendas necessaria, coni clat, tunc cum nives adhuc supersunt, cumque trahis adhuc ipsi coloni utuntur, quibus multo expeditius quam plaustris robora subvehunt. Nam verno tempore magna cuia molestia ab agro aratro avelluntur.
caeteris squemadmodum in comoedijs fieri solet lanior, quia exitu jucundissimo piscinari j exoptat iis,moque clauditur. Nempe quaestuin lucro, quod ex piscatu iiscium distracti. one provenit uberrimum Ut enim non taceret agricola ex messe, nec vinitor ex vindemia, sed potius ambo laetantur, cum fructum qualem maxime convenit ex labore capere)percipiant ita piscinarius, resertam nummis ex piscatu thecam nummariam reflatens, laetum canit plaudite. Igitur primo de plicatu de his quae ad piscatum perti. nent, dicemus mox quo pisces modo ad piscinas venunden, ita dein quemadmodum veteraneae piscinae restituantur :Postr
95쪽
DE PI IGNIS IN V, 3pogremm pro coronide adiiciemus vivaria Salarum, quoniam fluvit, qui circum arcem rubram manant, fellivam et genetis piscium nobis copiam suppeditarunt.
Se temporibus piscandi quae ante piscatum
Piscandi in piscinis duo tempora esse tempestiva, vernum
nimirum lautumnale, jam antea indicavimus, cum de translatione seminum Cyprinorum loqueremur i, simulque Osten dimus, utrum eorum tempus alteri piae staret. Sed sive in autumno sive in vere piscatus contingat, facti instrumenta, quae in piscatum opus sunt, ante parata a beas quam piscari incipias, ne post in negocio negligenter incaepto sine exitu turpiter meas. Iuter praecipua autem opus est verriculis minimum duobus, uno majusculo alter minusculo illud laxioribus maculis debet esse contextum, in tenuiores pisces transmittat ac solos grandiores everravdetineatque hoc contra iaculis nodis contrahitur, ut Icelum Cyprinorum in piscinis aliosque minoris incrementa
pisces, in quos Aristoteles vocat. quasi ius an eos di as, quia susim retibus capiantur irretiat. Deinde post irretitos interceptosque pisces, opus est sol ijs4 vasis minimum hi fariam divisis ut in alteris capti Luci in alieris Cyprini seponantur, tantisper dum vel ibi statim distrahuntur, vel dilati ad vivaria S seclusoria plaustris lolijs, quarti militer ut solia
adesse debent, pervehantur. Nam minores pisciculos in nassis quallis, aqua defaecatiore demersis, recte incluseris. Itaque qualios etiam is assas comparatas habere oportet: praeterea cribra 'incernicula foraminibus ciebris pertusa, ut aquam continuo percolent, ac pisces, quos de pro re ex volumus, contineant, ne si ipsis manibus illi lapius con .
96쪽
tingantur contrectenturque injuriam ex requenti contactu accipiant, veneantque ob eandem vilius. Et quoniam in piscium minutorum venditione mensura non numero utimur: vascula quoque ad certam mensuram dimensa qualia sunt, urceoli, urnulae corbular)ut ad manum habeamus curabimus. Cultodemque interea, dum piscatus durat, piscinis admove bimus, qui in tuguriolo, ex stipulis vel harundinibus temere congestis, in aggere excitato, agat excubias, adversus insidia tores' fures. In eodemque aggere palos suo ordine consi- tuemus, in quibus uvida a piscatu tetiades canda suspendantur . ne illa nobis, ex assiduo in piscinis carnosoque humorci
De piscatu prinorum et Luciorum. ΙNstructis comparatisque ijs. quae diximus, siqua supellantalia, quae nostram memoriam refugerunt, tum aquis quo que de piscina, ad quem res postulat modum liabductis: a turum hinc est auspicari piscatum. Hora utique matutina, Si quidem mane ala ri magis animo piscatores opus aggredi untur & pisces non modo tunc capiuntur facilius, sed etiam tractantur securius, die videlicet nondum a sole percalefacto. Interesse capturae si iteretur piscina, pluresque secundo tractu
quam primo trahi, explorati me prodit Plinius. Ejusque rei haec fortasse ratio erit, quod altero tractu magis quam primo aqua in piscinis perturbatur majoremque inde etiam oculis piscium caliginem objicit, quam ut facile vitare illii a sidiosos laqueos valeant. Jactis de more plagis primi Iarrunque Lucii, ijdem quo maximi, in macula, incuriunt. Quoniam aviditate depraedaz di summis semper seruntur aquis, atque ideo injuriae magi ς tiam opportuni, quando retia item summis malore ex pari. aquis
97쪽
aquis innatant , quae ad excipiendos Lucios intenduntur. Contra Cyprini, qui fundum piscinae amant, in illo minore S, Posterius grandiores, illaqueantur. Quocirca piscinari ad quaestum callidj, quemadmodum Luciorum indicaturam ad Primum statim iactum praecipitant, ita Cyprinorum de inindustria procrastinant expectantes, dum peracto fere piscatu corpulentissimi eorum extrahantur, quos emptori ob oculos dissimulam vilioribus obtrudanti solertiae Cyprinorum argumentum suerit quod ubi
metus ex intentis retibus ingruit, caput repente Ceno meringunt, ut tanto proclivius cauda lubrica .relia is piscat Ies frustrentur. Sane ipsi piscatores, cum is subtrahendis piscibus aegre manus abstineant, si diutius in piscina moramur parum diligenter cavent, ut non proculcent Cyprinos in luto delitescentes: identidem sunt admonendi urgendique ut piscatum mature conficiant. Nihil autem maturitati si consulit, ut seclusoria iuxta piscinaceonstituta ad quae vel ipso dorso vel humeris baiuli captos atque extractos pisces transferre facile possunt. Nam labra soli a nec multos ex ipiunt pisces, nec diu incolumes servant, interimque, quod sane damnosum est, piscatum in langum ditur uuta
S loci situs ita competat, ut in proximo secundum piscina 2
seclusoria Cyprinorum collocari queant, non est dubitandum quin talis uriis, propter rationem de facili di celeri piscium translatione jam statim dictam, commodissimus habeatur. Sin minus id fiat, ne sic quidem ab instituto erit cessan dum, sed alibi locus ad hanc rem aptus, ac potissimum ad
Praedium, di sub ocula domuni vestigabitur,&postquam in-
98쪽
xentus ille fuerit, fossionibus in duos aut eo amplius cubitos deprimetur, extendeturque in cubitos duodeviginti, ultra citraque, prout commodit ac piscium frequentia exegerit. Quippe ad eandem frequentiam numerus quoque receptaculorum definietur lingulaque receptacula sic fabricanda erunt, ut ripis circum undique is aggere concludantur. Atque hac una re piscinis dissimilia habentur, quod in receptaculis per omne in quadrum pactum aequaliter solum infoditur, ripisque quoquoversus clauditur: cum piscinae magna ex parte pateant, vadosisque marginibus restagnent. At caetera pene similia Nam fistulas, canales, S septa quibus piscium fuga impeditur, ad eum prorsus modum ad quem piscina recipiunt tum perennem quoque in propinquo dam desiderant, sed quae continentei in secius oria influat, alioqui sine perpetuo unda recentis influxu Cyprini multa, ut fieri solet, frequentia in seclusorijs stipati non perennant. Eisdem seclusorijs se pes circumstruimus, ut praedonibu aditum praecludamus. Nimirum, ut vendamus, non ut per damus, in elusos retinemus Cyprinos. Interdumque tantis per retinemus, dum annonae piscium caritas intendatur. Id quod Metio virtuti,in gloriae elle, praedicat Cato in ora
culis suis, quaedere rustica edidit. Nos nunc rationem vel subflacie piscandi edemus.
siuemadmodum in piscinis cong&ciatis
si piscandum. Evenit saepenumero diebus quadragesimae, qui tempora
sua, ex breviore longioreque dierum adipalium intei vallo in singulos annos variant, ut piscinae apud nos glacie adstrict*xeperiamur.
Ne igitur eo potissimum tempore, quo maxime opus est
99쪽
obsonare piscium obsonium, glacie obstante, piscandi occasio vel differatur vel amittatur arripienda est ratio a vetustis quondam piscatoribus, authore Eliano, usurpata. Nam ubi de Eridano atque Istro suminibus Elianus agit in his conglaciatis, dicit, piscatores sinuosum aliquem locum sibi deligere, cujus glaciem peracutis securibus persecent, indeque glacie amota locum eundem lacui similem efficere, actoque in lacum amplo verriculo, ac suo more explicato, pisces venari. Sic item in piscinis nostri quoque piscatores Cyprinos venantur, primum glaciem ad excipula Cyprinis excipiendis pro .pe canalem instructa, directis in quadrum limitibus circum. iecantes, dein eandem glaciem aut comminuentes, aut si amoliti licet amolientes. Sin horum neutrum fieri potest Propter glacie magnitudinem, immotam illam relinquentes, ac nihilominus plagis per apertos limites lubter glaciem explicatis destinatum piscatum peragentes. Haud vereor ne sim ineptus, si indicavero potius quam jactavero rationes, quas in hujuscemodi piscatu fuerim secutus ea quadragesima, qua invictissimus Princeps nosset et dinandus Bohemorum Panno numque & Romanorum Rex, in AIoraviam veniens de summis rebus deliberaturus, Znoymam Omnes Ordines contraxerat. Ut igitur tum cum pisces incendebant annonam, vicinos in plicando anteirem meos,
multas simul operas ad persecandam in piscina glaciem, altitudine cubiti crassam, securibus extruseram. Fervebat opus, limitesque in operas distributi strenue excavari coeptabantur; donec alij coloni alios in opere antevenientes, glaciem parum adhuc tempestive locis quibusdam perrumperent, inductaque in limites aquarum scaturigine, opus ab alijs continuari propter asperginem prohiberent. Aderant qui breviora seculium manubria longioribus mutanda else suaderent; alij dolabram
molendinariam, glacie perfringendae comparatam adbibeni data.
100쪽
dam . Utrumque a me factum est ed in utroque etiam molesta aspergo mora odiosa fuit. Venit tandem error in mentem, si forte illa operi praesenti adhibita, commodius munere suo defungeretur. Bene res ista cecidit. Simulac enim serra aliquot allatae, operique admota suerunt, continuo pus sine ulla
asperginis injuria procedere, glaciesque sertis facile cedere properabat ita ut jam nihil l staret aliud nisi piscatus Ad
quem obeundum sua sponte alacres piscatores accin3eban tur. Jacta sunt non semel subter glaciem retia, casio semper tritio conatu. Hic piscatorum nonnulli aquas insimula bant, partim ut nimis adhuc in piscina exundantes, partim ut valde liquid asin desce catas, ideoque piscibus facultatem declinandi retia praebentes. Ali retium epidromes accusabant, quasi pondete leviores, quam ut imum piscinae solum, ubi Cyprini latitarent, satis everrere polsent. Additae sunt ad epi. dromes catenae serreae; fenestra aliquot proxime limites in glacie erant apertar, ad conturbandam di infuscandam conti atque sudibus aquam. Nam ultra subduci illa, quam erat subducta, citra incommodum, quod e pondere glaciei imminebat, non potuit Placuit post haec redintegrare piscatum sed ne tum quidem ille succedebat, proptet ea quod in tanta crassitudine glaciei conti libere agitari itumque ut res poscebat concire, haud poterant. Jubeo inde ego, quatuor simul plaustra ad pilainam advehenda figulari luto onerari. Quae posteaquam advecta sunt, eoque loci exonerata ubi retia apiscatoribus trahebantur exclamant repente piscatores, aut argillam se aut Cyprinos pertrahere, appropinquantesque ripae, amplius centum Cyprinos mirifico applausu excutiunt, magnasque agunt gratias aqua luto advecto cedata'. Juvat mox iterare actum, iterumque ille satis prospere cessit. Post ubi tertio eundem repetunt, ui sus nihil piscium capiunt:
quia rursus illi dilapsi se in vadis subter glaciem sinuosis occul