장음표시 사용
41쪽
26 inficiant. , Ibi Lararetum pysuere Principes sedem , atque receptaculum affectis pe. stilentia corporibus , si quando calamitas incideret,ut separari morbosa siue suspecta corpora ab integris, salutis publicae interesset. Nome que loco illud ex vetere Lazaro inditum esse reor, quem ulceribus, & tabe scatentem ad exemplum iustitiae simul,& clementiae diuinae sacrae litterae inducunt. et Forma , & descriptio aedificis totius quadrata est: campos late patentes includit: cingitur fossa, quam ab suis venis emicantes aquae implent: cubicula numerantur paria totius anni diebus, quae oetonos siue denos capere singula possint, appositis insuper, atque excurrentibus in sngula latera porticibus,quae cubiaculorum vice praebeant tecta multitudini. Et rursus, structis ordine tugurijs,in campos, tam quam in atrium impluvium ue exonerari haec potest, sicuti patrum, & auorum memoria factum fuerat um depopularetur pestilentia Vr- hem. Medio in campo stat ara conspecta undique, imminente desuper tecto, quod porticus in gyrum columnata sustinet, ne prospectus impediatur,neve mys eria venti atque imbres turbent.
Haec, quae fuerant aduersus pestilentiae
42쪽
malum olim parata tecta, subsilaia aduersus se mem hoc tetmpore fiebant, ut paulo post ad pristinos usus redirent, turbaeque ibi pestilentes alerentur. QEicquid pauperum in Urbe erat, quicumque ex agris ad urbana subsidia si ustra
contenderant, omnes, qui vagabantur, aut iacebant per compita destituti, famelici, nudi, proposito edicto in hanc publici hospitij sedem
euocantur. Imbpotius Ciuitas ipsa, publicam maiestas oblita egestatis, inopiaeque tuae, materno in populum regali munere perfunctura commigrat in angustias illas, ibique munificentiae solium locat. Moram publico edicto, domuique aperiendae parumper attulerat ab alterius mali imminentis metu prosecta res , &oblatum sorte impedituentum. Namque,dum pedem, &vestigia famis antecedentis terit calcesito pestilentia propinquans, & populorum, gentiumq; finitimarum satiata funeribus, Urbi etiam huic ex longinquo minitatur: mercimonia omnia,quae interim veniebant ab gentibus,
populisque suspectis,haud aliter, tuam pesti sera capita Si funesta, periculi atque experimenti
causa, in haec septa codebantur: atque iam tota occupata domus erat.
43쪽
ILLIC ATQUE INTRA LAZARETVMDIsCIPLINA .
Subsidio fuit alia mendieantium domus , de
satis in praesentia capax, & eo situ, ac vicinitate hortorum, ut porrigi in ulteriora, facileque amplificari posset. Stellae cognomentum Xenodochio est, receptaculumque id extremae
mendicitati puellas ferE puerosque alit terrae plane filios, imb, quos terra ipsa proiecit,capita ignara suae originis, absque parentibus, sine lare, & soco. Ea subitaria publicae hospitalitati sedes, atque temporarium esurienti populo domicilium tuitio Multi exangues iam pene1enes , & debilitate macieque senum iuuenes lutriusqtie sexus, aetasque tenerior, urbani pari l ter,&agrestes, qtii pridem, quiue nuper esuriret coeperant,queis mali eius ingenua verecundia, & pudor inutilis, queis procacitas, & impudentia irrita, omneis impliciti fame, S necessitate eadem, congregantur illuc: & quantum numerus quotidie crescebat, tantum conclauia illa, hospitalesque termini proferebantur. Crescebat simul munificentia ciuium erga coeptum opus: atque in domesticis angust ijs fraudantes nonnulli se suo victu, tributaeo, stipesque mit-
44쪽
tebant .Fuere, qui in vitae termino, spe atque cupiditate proximorum exheredata, quicquid superfuerat, legarent hospitio huic, qua sep rata mensis,discreta cubilibus multitudo tanta degebat. Ad tria millia contubernalium pauperum intra paucos dies fuere, pluresque quotidie fiebant. Sed notatum interea est,mani ses. Loque experimento compertum illud , quod prouerbio ludicro irridetur: dulcedinem ne
pe quandam esse mendicandi. Viri seminaeque, quibus, sine tecto, sine cubili noctes, sine ullo certo nutritu dies agebantur, qui expositi ventis & imbribus procumbebant, sub operta vocabantur, ubi cibum, ubi lodicem, & quietem acciperent: & satellite tamen opus erat, per quem comprehenti vinculis iniectis ducere n. tur: isque magistratus hoc tempore in Urbe fuit, denis assibus in singula capita constitutis, ut lictori pretium id esset, quotiescumque captiuum pauperem ille stiterat. Apparebat, malle mendicos nostros petere per compita pabulum, quam alibi accipere, &eiulare libere sub-dio , quam pernoctare clausos . Iam sarcinae externae multiplices, & mercimonia omnium
generum suspecta pestilenti contactu, quae primis diebus suerant impedimenta Larareto, suffimentis experimentisque properatis, tentata purgata,
45쪽
3o purgata, in locum unum congesta, sedem eam,
atque domicilium, pauperibus accipiendis, &disponendae per cubicula plebi liberarant: neque Stellae hospitiu illud, de quo narraui, suffciebat. Igitur, aperto hoc etiam altero hospitio, bifariam hominum turba collocatur et hinc ubi suerant antiqua receptacula desertis, hinc ubi contagia pridem habitauere, & rursus habitare debebant. In sedem utramque dum confluunt ultro quotidie voluntarii multi, &inuiti plures a lictore ducuntur, completur Vtraque
breui tempore sedes, & pari utrobique cura multitudo tanta sustentabatur.' Non sumus prose 'b grati erga nostroru tem porum decora, & virtutes: atq; recentium incurios prisca tantu modo admiramur. Siquid haec aetas ps eclari atque admirandi tulit, in vili hahetur. Non ego, sit redeant saecula celebrata Laconum,& disciplina illa vetus, censeam exhiberi posse instituta pracstatu lora regend ei litia parietes aliquos multitudini,quam quae Proceres nostii hoc tepore exhibuerunt. Sed aberat rigor, Storvitas in hymana, S rursus peccare docens indulgentia,quae antiqua illa,&praeclaraGro cortini haud dubie deformabat, dum Vnius prouinciae ciuςs intra eadem conclauia iuncti virtutibus viiijsque per milcerentur. Non hic sicuti
46쪽
3Isicuti apud profana illa contubernia vetern m, callidae libidines, callidaq; surta pro virtutibus habebantur. Sed in tanta colluuione mortalium,honestatis in primis habita cura, se-duidque effectum, ut esse rata malis ea multitudo, atque per licentia exsolutae, & alienatae mentes ad Christianae disciplinae cultum, &iam oblita illis instituta traducerentur. Spe cimen illustre,ingens catholicae pietatis ediderant hoc tempore praesides nobilesque nostri, dum alerent simul, excolerentqtre ita plebem:
ac mihi etiam apud superba politica ingenia impune fuerit, quendam eius rei, disciplinaeque
ordinem hoc loco exposuisse, prout spectare talia non semel gratissi1ma voluptas fuit. Res diuina quotidie fiebat ad Aram , quae, scuti dictum est, media regione campi, subdialis eadem, & operta tecto aspicitur praetentis in quadrum campo uniuerso porticibus:& porticus vicissim ipsas, atque ostia cubiculorum adspicit, ut ab limine, &statione qiliique sua possit mysterioru esse spectator, quibus humani generis causa, Dei filius immolatur. Peracto sacro, ad opera ibant,prout artem quisque aliquam,&umbratile genus opificij intulerat. Ita, quaestu simul non nu Ilo iuuabantur, & otiuvitabant, rem adeo miserabilibus quoque turbis
47쪽
32 inutilem atque perniciosam. Desides tamen, otiosiq; multi vagabantur per ludum, atq; lasciuiam extrahentes tempus, donec dimensa venirent. Hi tugurijs, & operibus alienis impo tune oberrando molesti erant, nec potuit adeo constans esse disciplina, ut non,et turbarum infelicium vitia aliqua in solo illo germinarent.
IMPROBATVR DISPLICETQUE LAZARETVM.
SE det corpora magis adeo,quam animi corrumpebantur: suntque tam crebrae morte Sinsecutae, Ut parua quaedam pestilentia illa dici posset. Causam morbi ad fraudem mancipii retulere nonnulli. Eos corrupisse frumenta sabulo admixto, pane'; adulterasse. Ego ad calores illius anni maximos, haud minus reserri potuisse existimo: simul ad corporum ipsorum illuuiem, & pedorem, qui comitatur sere mendicos, S consertam illic sub tecto multitudinem turpius aste cerat. Insuper, adempta libertate, ac iure vagandi per Vrbelia, grauisimum id sibi pabulum, atque laxamenta, frementes gementesque mendici requirebant. Desperatio , &moeror, taediumque, &odia domicilij illius in singulorum vultu eminebant, neque lamentis,& querelis abstinebatur. Ideo. nimirum, ita claustra
48쪽
33 claustra se suisse coniectos, ut, ne in patriae qui- .dem conspectu morerentur, neq; patriam no- uissima luce adspicerent. Fremebant talia,fre- imendoque moriebantur.IEtiam Proceres Vrbis pudor & dolor, &indignatio ceperat, quod sumptibus, δέ alimentis illis, tantaque interpublicas angustias liberalitate nihil aliud prosecissent, quam ut viderentur vltro ne casae, quos .alere ac sustentare voluerant. Itaque re coin: municata,ru rsus, consilii viam hanc in malis ap-.tissimam esse censuerunt, ut dimitterent quamprimum inde homines uniuersos, &iure, ac licentia pristinae mendicitatis redonarent. Postquam ea sententia stetit, aperitur effundendae multitudini Lazaretum , gratia , plausuque maiore, quam cum extorris, egena, sine tecto, sine lare, multitudo nuper eadem, ad mensas, tectaque illa congregaretur. Ad breue tempus liberata Ciuitas odioso senestoque adspectu, spectacula nunc rursus eadem stomacho taedio- que pari repetebat, nisi qubd miseratio etiam iaugebatur reputantibus quae causa numerum
imminuisset. Ipsis subsidijs, ipsisque alimentis,& publica ope absumptos fuisse pauperes vid bant, plusque pudoris inde etiam, quam cum absumi fame olim viderent .
49쪽
ANno, quem fames hactenus repraesentata sequebatur ad III.NonasNouembris,quae D.Martino sacra dies fuit, ob rei frumentariae, caritatem Mediolani tumultuatum erat; cuiurarbalias eiusmodi tumultus incidisset in Urbe scilicet, quae, sicut initio retuli, finitimis , longinquisue etiam, propter agri Vbertatem, fru--rnenti copiam antea facere solita fuisset. Eius negotij initia,& finem expediam: quomodo sci licet, & comota licentia plebis,& repressa fuerit: quaeue publica consilia,& remedia adhibita ei malo sint, tum ut in praesentia sedaretur,tum verb ne existeret in posterum , neue multorum capitum bestia illa Regibus etiam Ciuitatu busque potentissimis, semper formidata plebes, aut serret impune quicquid illud nunc ausa es.set, aut auderet iterum .s Fererius , hoc tempore Magnus Cancel- Iarius, absente Consaluo Gubernatore, statum rerum, Vrbemque regebat. Ιs, ingrauescente quotidie magis an nona,cum,neque laxa menti quicquam inueniretur, & fremitus iam, ac lamenta populi audirentur, adiecerat remeis dio animum, quo dilata magis , quam sublata causa seditionis, malique imminentis erat,qu
50쪽
ue remedio, pars hoc tempore non vltima rem, frumentarij, pistoresque exacerbati minitabantur extremum malorum: nempe se se negociationem eam, & artem, &mercimonium omne deserturos. Tritici modius vendebatur, ut misnimum,nuadraginta quinque,seu quinquaginta
libris : pretiumque hoc veluti iustum,& vulgare
. crat, quod neque venditor poscere erubesceret, neq; emptoreScum indignatione audirent. Sed pracvalidi mancipes, impudentissimi foeneratores, praediatoresque locupleteS, pretia priuatim in occulto statuerant, dixerant, pronuntiauerantque , S asserebant, polluto, esterato, vilissimo ore,enormia, & immodica,tamquam
aut facti i psi potentes, arbitrique vitae Ciuium, aut spiriciis,& vita tantummodo ipsis. Scio ego fuisse nonnullos, ipsosque noui homines, qui centena aeris in singulos modios pos rent , ne
que eo conte nil, spe in poste rum maiore , clauia horrea teneret,velut necessitati,famiq; publicarminitantem Neque aduersus auiditatem hanc, seu potius rabiem hominum auarorum lolita edicta prosuerant, queis proberi singuli cog bantur, quantum quisque frumenti numerum domi haberet. In ea caritate annonae simul, fraudeque,&auaritia hominu siue etiam,in ea