장음표시 사용
221쪽
a Commenti in L I. Extra uag. Pij ripae R
iuxta ea, ius supra adnotauimus,ampliat. 2.de 3. Sie ampliata limitatur supradicta eo a x clusio,vt ira demum ex huiusmodi cambiis siccis , α usurarijs debeatur interesse, ut B. Pra,quando,qui recepit pecunias, sciat,vel Rire debeat, cambium esse siccum,& adhuc pecunias detinet; quia tunc dicitur esse in mora,cum mora causeatur,quado quis scit, vel scire debet,se debere,ut coruuluit Curi.
tur, quod abique termini praefissione debe.
tui, Medin .de reb.restitui.q. a. in solutioneraria dubi j , versic. Ad illud: de alii apud
cum plur, seq. secus autem si credat, cam .ibium esse iustum; quoniam tunc cum non sierit in mora, non tenetur ad interesse r eo
quod interesse n6 suit deductum in pactum: nam interesse non debetur;nisi debitor mo neatur de interesse, re habetur ex Aetor.
p. 3.Instit. morat. lib. I. de Flus. cap. .q. q. num. r. vers.Tertia conditiis, Salon. a. a. q. 78.ar.2.contri'.&ex aliis. Est tamen veru,
quod si dans cambio sicco eo cala inten. deret lucrum illud percipere onmi iusto titulo quo possit, &campsuarius consentiat saltem implicite, tune posset resolui cam. bium illud in mutuum, non simpliciter; sed
in mutuum cum interesse, iuxta ea, quae ha- beatur ex Lessilib. a .de iust. & iuta cap. a S. num. δε. Valer. 2. a.disp. . q. γε.& a .pun. .&Tolet. lib. I. sua: f. m. cap. q. &propterea deberetur cainpsori interesse, si piausillud fuerit. Secundo limitatur, ut campsori debe i tur capitale una cum interesse ex cambio sicco,& vlarario, quando cambio reali pecuniam dedisset, aut alicui iusis negotiationi destinasset, iuxta ea, quae stupra dixi mus,ampl.q. secus autem si nolebat negotiari pecuniam alio contractu quam caminbii,&non inueniebat, qui vellet accipere, vel non inueniebat idoneum accipientem; atque ideo cambio sicco dedit idoneo debitori, cambio non indigenti, sed mutuo, dole obligauit ad interesse,seu ad lucrum vericambii, quoniam turic eambium esset vere usurarium cum obligatione restituendi i tum Iucrum : siquidem hoc casu eampsor
non est passur interesse, ut recte dea
Scae.de commerc.&cmb.S.I.q. . par. 3. limit. 7. anum. I .vsque infin. Imbinno. stro Regilo Neapolitano tanquam usura.
rius posset condemnari, ac plecti poena c6fiscationis bonorum s atque ideo amittereta I non solum lucrum,sed etiam sortem, & sic pecuniam datam ε ambio per Costituti Regni , quae incipit, usurariorum nequitiam, de usur. Et in alijs Iocis, in quibus no extat talis constitutio, venit plectendus pςna ex ,
' traordinaria arbitrio iudicis, iuxta ea, quae habentur ex IuL Clar. recep. scnt. lib. I. ura, vers. Ex hoc: Menoch. de arbitr.lud. la . . centia . casu 398. Siquidem usuraria
ad prauitas est de iure punibilis, ut habetur per Rot. Dimis deciss3 3 2.num. 3.inter impressas Lugd. anno rota. Quam quidem limitationem puto esse veram, siue camplore egerit vluras,c um tunc vlaret delictum sit contumatum , atque ideo non Bluth puni. tur ciuiliter ad restitutionem utinarum, sed etiam criminaliter: siue usuras non exeg ri nec instrumento iudicialiter inis stetit; quoniam adhuc puniri debet, cum usurae 17 delictum consumetur sola spe recipiendi lucrum ex mutuo ultra sortem :& exactio est necessaria sollim, ut possit condemnari etiam ad restitutionem, ut post alios docet
Extende conclusionem . Quod quidem quomodo piscedat, insta fatius dicemus, q.67. concl. I.illat. 3. versIllud autem. Tertio limitatur, ut tunc debeatur in ca-a8 sit de quo agitur, capitale cum interesse quoad serum exterius, si laetit legitime probatum,resecaris usuris: & quando cam-psor in iudicio non egetit ad consequendas usiuras; sed tantum egerit ad consequendum capitale una cum int rresse,atque ideo fieret separatio liciti ab illicito. siquidem utile per inutile non vitiatur, quando utile separari pytest ab inutili,ut in cap. utile, ubi Dyn.α alij, de regul. iur. in 6. & nos adnotauimus
in nostris Comatentar.in I uti. Coen. lib. I. cap. .q.7.num. a. Secus aurem si campsori ρ ipse in iudicio egisset ad usuras consequeri. das, & instrumento suerit usus; quoniam tunc perderet no solum interesse, sed etiam capitale, ut habetur ex Ludou. de Rodul.ia cap. costast,p.2.q. I 3 3 .in sei. Bb num.3
222쪽
nicipalis id statuens,'ilupra dixi
coram iudice causarum agatur criminali. ter: secus autem si agatur ciuiliter; quoiiii eo eala resecatis, usuris, condemnat ut debitor ad ea tale una cum interesse pa D, verectὰ declarat Scac. d. limitin num. 19. di 3 o. Quomodo autem probetur inieresse,α- declarat Scac.LS. I. q.7. p. .ampl.8.ararum. 138.vsque ad num. aqq. Quarto limitatur, ut conclusio lacum habeat,data scietia nullitatis cambit ex par. te campluaris tantum, sectis si ex parte viriu ue,ut patet ex νs, quae adnotauimus in tractatu de societatib.2.cap.6S.I. q. 1 I.
Restat modo, ut ad contraria 'respondeamus. AD primum dicimus, quod illa regula,
s non licet in multis veruficetur ι nihilominus Scac. de commerc. de camb.S. I .q.7.p. 3 .limit. 7.num. .& II. in quit, eam non cile simplicitcr veramι quin potius contrariam esse communem ς atque
adeo neutra regula simpliciter considerata est allegabilis ad decisione causarum. Et nim quod actus valeat eo modo, quo valere potu, et perre colligitur ex cap. unico, S. a.de sponsal.in 6. ubi lichi matrimonii con, tractus celebratus vel bis solemnibus d pr senti requisitis ad substantiam cotractus
matrimonialis, non valet ob desectum aetatis contrahentium ἱ valet tamen ut contractus sp6salium,qui inter eos fieri potuisset. Unde Ias. in l. i.Lsi quis ita num. a 3. vers. Expedita doctrina,Tde verb, oblig. & post
eum Rip ibidem,num. II. vers. Ego autem sibiicio regulam:ponunt regulam afirmatiuam generalem,Sι non θιν ago ut ago, semper valesim valere potest. . :Imo quamuis asserere velimus, priorem regulam esse probabilem, Scac. tamen post alios,d num. I a. eam limitat in duobus casibus,quorum primus est, quando sub con. tractu nulliretracto, potuit virtualiter com . prehendi contractus non gestus, etiam si agatur de obligatione contrahenda, ut in casu de quo agitur: quia tunc si actus non
valuit eo modo,quod fuit sactus,valebit, ut fieri potuisset, ut in l.si tam angusti, ubi AI-ber.& alij,sside seruit.Vnde sicut cotractus sponsalium cum comprehendatur sub contractu matrimoni , si contractus non valet ut contractus matrimonii, valebit, ut contractus sponsaliuin; ita etiam in calii nostro, clim sub contractu cambii sicci comprehc- datur contractus mutui;imo ipsu cambium siccum sit in re, si contractus non valet, ut contractus cambi, valebit ut cotractus mutui cum interesse lucri cessantis, aut damni emergentis, iuxta ea , quae supra adnotaubmus in A.ampliat.Secundus casus est quando sumus in materia fauorabili, ut si agatur de validitate contractus matrimonii, vel quia agitur de diffvuenda obligatione peccatorum: nam tunc si actus non valeat eo
modo, quo Lctus suit, valebit, ut fieri potuisset , ut habetur per Ias in d.S.si quis ita,nu m. 19. di alios cumulatos ab eode Scac. k i'ocitato,sub num. Iq.qui applicando regulam ad calum nosti una, ait,eum csse fauorat ilelu, tun quia euitatur suspicio vlurat; timi quia conteruatur iustitia naturalis, seu commutativa, ut unus non locuplectetur cum alterius iactura: quibus adde, quae habentur ex eodem Scac.d.q. 7.p. a. ampl. 2 Ο.anum. 7. ad 3I.
Adde, quod quicquid sit de sit pradicta
t regulassi demus, dominium pecuniae acceptae ad cambium siccum,non transferri penes accipientem,stante nullitate coti actus, ut supra probauimus, cum pecunia rema. neat penes ipsum accipientem sine titulo,& cum mora, perinde est, ac si esset penes furem,ut probat Scac.d.ampi 8. num. I99. di a ii. di propterea sicut lar tenetur ad testitutionem rei stirtiuae una cum interesse,
ita etiam is, qui accipit scienter pecuniam ad cambium siccum. Ad confirmationem dicimus, quod de,
a cisiones Rotae non videntur velle, pretium cclus inualidi remanere penes censisarium puluin mutuum, cum velint, dominium di.cti pretij non transferri penes ipsum, sicut mutui dominium transset turpenes mutua. tarium .ut in l. a. g.appellata,ffsi cert.petat. sed dictum pretium remanere penes Ce su arium tanquam mutuum, di ad instar mutui ; atque ideo ut creditum quodam,iuxta ea, quae habuntur ex Scac. d. ampliadi 8.
223쪽
2ost commenti in t . Extraiian Ph Papae V
num. 2o7.eum plur.seq.& propterea stante mora in restituendo,debetur interesse, sup. posita scientia inualiditatis contractas, iux. ta ea, quq supra adnotauimus limit. I .Secudo respondetur, quod dato, & non concesso, quod pretium illud remaneret tanquam purum mutuum penes censuarium, id esset quando censuarius ignoraret nullitate contractus; uia tunc non diceretur in mora, at que ideo non deberetur interesses nisi co tractus bona fide suerit initus cum intentione lucrandi quocunque iusto titulo, quo possit,per ea, quae supra diximus d.limit. I. Tertio respondetur, quod licet Rota ibi, &,
in alijs causis, decreuerit, pecuniam receiaptam ex contractu nullo remanere apud recipientem tanquam purum mutuum I at que ideo ex ea non deberi interesse; tame in multis alijs decisionibus contrarium resoluit,ut ait idem Scac.d. ampl. 8. num. 2 I9.
Et denique responderi potest ex eodem Scac. ibidem, quod licet auctoritas Rotae sit magna; nihilominus non habet vim legis:& eo magis. quia in casu, de quo agitur, Pro,&contra iudicauit.
An celebrantes cambia, de quibus agitur,post praedillam Sac. Con ,
gregationis declarationem, veniant tanquam usurarij puniendi : & quaesita ex eis omnino te neantur restituere.*XLVII.
7 Satacongregationis dein narimus a Rom. Pontiine approbata, babem vim legis, nec publieatione indigenisicus letes. 8 Cambia sua celebrantes quatiter e tantur
beant, etiam susura ιν uras promissas
I a Cambia, qua Sae. Congregatio dem Mit nonsubsistere, celebrantes, licet quaesta ex eis teneanturre tuere; nihilomimu aliqua-do posunt interesse repetere. I 3 cambιa, de quibus agum Sacra Congregati, non Diam Gesarauitsed etiam decreuis, . nonsubsidere. I Sacra Congregationis determinationes circaeambia,de piabus visu abent tam te M. I s Sacra Gongregatio inὸt non habeas putata rem tondenia legem is tamen eius detremi natis es approbemur a Romano Pontifice, . ι habem vim legis.16 Cambiorum iustitia, aut iniustitia definio, das iudicio Theologorum, O canonis rum;non aurem iudicio eam oram.
x Cambium factum talogi , ct Canoni
V Idetur prima facie negat iuε respondendum essed siquidem Sacra Con-sVM MARIUM.x zm Lelaras nail nouifacit.
bent vim legiconum. . I . O I a Legem eius proprium en declinine, cuius es
4 Cambia sicea, de quibus agitin, celebranus pOR declarationem Sacra Congregationis, urario paenissubniuntur. s Breue U. yro Bononiens eirea materiam eambiorum, qualitersi intelligendum, de
6 cambis,de quibus agitur postquam fuerum
per Sacram CongregatronemdeclaFaua non
gregatio declarat tantum, eambia huiusmodi non subsisterer nec ulterius progreditur, celebrantes ea usurariorum poenis subiiciens, &ad restitutionem condemnans rergo celebrantes dicta cambia post praedietam Sac. Congregat. declarationem noupossunt in plus obligari, ac compelli, quam ante dictam declaratione tenebantur: quoniam, qui declarat nihil nouisacit, l .haeredes palam, T de testam. c. cum tu, de usur. Ioan. Andr. in proςm. Decreta ver. Decla ramus,& Panor.in cap. partessiub num. a cum alijs ad eum additis, de consuet. de eo
magis quia di terminationes Sac. Cogrem Conc.Trid. & aliarum eiusmodi non habe
vim legis, ut late dispillat Salas, de legi, disp.
224쪽
. ergo de eis non est habendan Mortatio, quam reselutionsi Auditorum Sacrae Rotae Rom, quorum decreta simi response prudentu. Confirmatur, quoniam 3 eius roprie est deciatiue, cuius est condere,i .sti. C.de legis. &c. inter alia, de sent. excon . Sed dicta Sacra Congrintio non habet ficultatem eondendi legeMem nec inrclarandi,ita ut eiusta declaratio cambia: Fqdicta exerceptes iubiiciat usurariorum meliis,& restitinioni faciat obuomos:& eo minime, quia a multis campseritas audiui. iustitiam,vel iniustitiam cambiora non pos-stitatine cognosci a Theol ps. ac Ca. nistis, sicut abi xemplatibus cogno
His tamen non obstantibias eontrariam sententiam arbitror de iure veritatem esse. Pro curua explicatione sit
CElebrantes cambia, de quibus agitur,
post praefatam Sae. Congregationis declarationem, subiiciuntur usurariorum poenis. Haec conclusio patet ex ijs, quae supra adnotauimus, q.63. ubi conclusimus, quod Sacra Congregatio censuit, cambia
huiusmodi non si brutere; quoniam re ipsa
sunt sicca, & vluraria: nam in eis campurarius,aut obligatur ad recambiendum per i cum celebrati contractas, & tune cambia dicuntur aperte,& citra omnem dubitationem vistam, ut ostendimus supra, q. M. vers. Pro dete nationet aut non obligatur ad recambiendum ut supra,& tivie liectante dictam declarationem eambia praedicta non fuerint aperte usuraria, nec euidentem in: ullitiam continentia, propter quod non nulli ea iust ac realia existimabant,ad contraria omnia respondentes, ut habetur ex Ioan.de Salas, de eam b.dub. t a. de ali s
nihilominus dicta esita hodie post dictam
declarationem, ac determinationem simitereo sicea, de usuraria: eo quod ipsa Sacra Congregatio approbauit sententii eorum, Lea omnino rembat, de quibus Fillinc. loco citato, num 3 o. qua pro hac opini se allegae. LMA,a . det. Mercati Pa
lae. Rebet. At signanter Solum Iib.ε.de iust.
ineto dantes accipientesv a principio,
Bacouuenerant,vel ceriatilis incentio erat. Nec obstat Breue eiusdem Pi, V.pro B noniensibus,cuius meminit Nauaris l. 3l. seu 2.de viar. Emaa. Sa, vers. Cambium,
num. 3 9.& allit dum ait, che ogni persona A. mssa dare arambis, Gare Hele leuere si noreo rausiura dessivit cocouneram h eambyssu Mesranno in burfan do ebi ha-- pxeso i danari. Quoniam non ob id v.-luit approbare cambia pisdicta, quae per nostram Extrauag usuraria, ac sicca declarauit:sed rectErebo et p.Iustinode colimcamb.qV. num. a. dicens debere intelligi de eas abio, in quo recurritur ad procuratorem campseris, qui de ipsus procurat ris pecunia cane sum soluarint campses pro
tali selutione quasi fideiutat fiat eiusdem
procuratoris: nam id sibi volunt illa verba, Esρορ υ persa ancora,erc. Quae quide Iustinian.interpretatio est conformis de tediminationi nouissime habitς per dictam Sa. cram Congremui patet ex decisione tertii, Et quinti castium, quos supra retuliauis, q.
M elim huiusmodi cabia omnia post
ἰ nouissimas Sacrae Congregationis deier. minationes sint certo sicca,& usu aria, pro-huldubio eκercentes ea usurariorum poenis hodie subiiciunmr, cum vi nostrae Extra. uag. his poenis afficiantur omnes sicca, de usuraria cambia celebrantes,ut constat ex 1llis verbis nostri S.d -- η υ utraria
225쪽
inus. Etenim ad Rom.P6tificem spectat iudieare contra his licitos esse, aut illicitos , ut lassicienter ostendimus in nostris Commentar. ad Extrauag. Pij V. de censitas. a. iq. a I .num. II .& praedictς Sacrae Congreg. determinationes a Romano Poti*ce iactar icensentur, clim ab eo approbatas fuisse, &ita seruari mandatum,constet ex copia ipsa - .rum determinationu ind.q.62. ad verbum .
relataitisus origini conteruatur in actis, idescripturis SMEch, qua prupter cum a . thenticae sint, proculdubio in iudicio,&uextra iudicium tit obligatoriae, sicut de
determinationibu s Sacrς Congreg.COnc. Trid. probat Rodii c. tomo I. qq. Regul.q. 9.ar. 2.quibus etia inquit non obstare, quod: nulla sit promulgata lex, quae iubeat prς satas determinationes sulcipiendas este tanquam leges cetias,& insallitateS. nam con- .ceo,quod Domini dictae Congregationis,
commissione Papali determinationes iplas, seu declarationes secerint, eadem lege,qua obligamur recipere deciaratione Papalem
tanquam veram, obligamur. quoque recipere dictae Sacrae Congregat. determina . tiones. Vnde clunhaec dicantur de S.Cum greg.Conc.Trid. eademetatione extendenda lunt ad determinationes Sacrς Cogre sede qua agitur: eo quod par ratio militati utroque casu, assi. ter. ial.illud, Eadleg .
Ex hoc insertur,qubdeum variis pcenis 8 vlarari ita per leges ciuiles, & Canonicas, quam perleges municipales inciantur;eis. dem quoque poenis veniunt plectendi,qui
praedicta cambia celebrare prςsempierint; atque adeo sicut improbum sqnus exereetes, & sic utrarum usuras exigentes, tam de iure Ciui Ii,quam de iure Canonico notantur infamia, ut inl.improbum scenus, C. ex qui dic sinsam.irrog.& cap.infames, S. Porro,3.q. 7.imo hodie omnes usurarii sunt improbi quoniam omnis usura improba est,
etiam sere efficiuntur pridicta cambia ce lebrantes: siquidem isti vi uratii sunt, di usuras usurarum frequenter exigunt, caesa ipsa continuantes. Debet tamen claranus de
usurarum crimine per sententiam condemnari, ad hoc ut vluraritim subiiciatur poenis: quia per solam criminis delationem citra sementiam no irrogat ut infamia; licet a die delationis usque aὸ amium delatus ad honores mino eri proh fature decus autem clapiciam quia tunc non prohibetur, nisi peripuini steterit,qubminus causa intra avis num expediretur, ut pet DTi.m c. infami-lbus, de regul. iuri in o. cum clus Doctialibuτέ
ad ipsum additis.Sic etiam Clelieus huiusmodi cambi exercens cum sit ustirarius adtbeneficium praesentari,ac eligi nequis, disi Wqsentenar, & usura crimen ei obiiciitur.
venit deponendus , ut habetur ex Lamber. de iur. patribb.a. ante. i p. q:m Princ. par. I.
Quod quidem intelligendum est, ut,primo lsulpensione sueri r punitus: &'deinde si inicontumacia perseueret cabia sicca, de usuras exercena iunc ab osscio,& beneficio est deponendus:vt per Hostin. loco citato, ct alios,quos resei t,& sequi p. v cap
9 rum est, quod Ep scopus infamia notam test tollere ab usurario,peracta poenitentia, He adhibim satisfactione,&cum illo dii pensare ad effictum retinendi beneficia eccIesiastica lain obtenta; ma tamen quoad ob tinenda; siquidem citra Romani Pontificis indulgentia assequi non valent,ut per citos.
sum.num. 9 . quamuis contraria sentetiam
putemus probabiliorem, ut insta, dicemus
i Illud autem hoc loco siletulo nolumus I o esse prςtereundum, quod docent Gemin.
S Franc. in c. I.& d. c. quamquam, num. ubi etia Lup. num. 28.de usur. in 6.&Grassi lib. a.suarum decis c. Io in fia. dicentes, poenas contra usurarios statutas locum no
habere nisi post usuras exactas; quoniam an te illarum exactionem delictum non est c6- sumatum; atque ideo ad probandum aliquε usurarium testes non concluderent, si deponant,quod quis publiceat palam, ac d
mi frequenter mutuo dederit sub usuris,
226쪽
cotrariam ὀpinionem tenet Mac. de com merc. Accainb S. I.q. 7.par. a. ampl. 2 o. subnuin. 3 . veri. Extende conclusionem, dum ait, ulularios puniri posse etiam ante usuras extortas, cum usurae delictum consumetur sola spe recipiendi lucrum ex mutuo ultra
sortem: I: exactio est necessaria Blum , ut possit condemnari etiam ad restitutionem v c lupra adnotauimus q. 46. limit. a. cuius lentetia nobis videtur probabilior, eo quod verbis Domini,de quibus in cap.consuluit, de vista magis accomodatur, da prohibet usuras dicens, Mauracu mbui sperandus. Q'asi vellet, ad usurae consumationem duo tantum requiri, nempe mutuo dationem:& ex eo intentionem, seu spem percipiendi Iuctum ultra sortem. Et tamen verum,quod prior sententia minor est, & magis aequa: dc propterea, qui ea uteretur in praxi, excusaretur , maxime si ageretur de condemnando reum ad determitiatas poenas contra usurarios statutas per ius Caninnicum, de leges municipales Posset tamen posterior sententia praeticali in puniendishuiuimodi usurariis poena extraordinaria tnam usurarij extra casas a iure definitos, in locis, in quibus non extant leges municipales dennientes eisdem poenas, veniunt alendi poeda extraordinaria arbitrio iudicis: siquidem visraria prWitas est de iure punibilis, ut supra ostedimus d. q. 66.limir.
a.&eo magis; quia dato, quod crimen non esset consumatum; nihilominus agitur de delicto saltem attentato a non rinitente,in quo fuit deuentum ad actum proximum: at huiusmodi delicta attentata veniunt saltem extraordinariE punienda, ut per Doctor.in et t. si quis non dicam rapere, C. de Epist. &cler. & patet ex iis, quae nos adnotauimus
CElebrantes eambia, de quibus es c6- ,
trouersia,tenetur quaesita ex eis restis tuere, siue antri siue post dictas S Ggreg. Maerminationes illa maesieriat. Haec coa-
clusio patet ex iis, quae supra adnotauimu
q. qq. quibus adde, quae statuta fiaet ut c6tra
ubi usurarii manifesti, qui Sunt soluendo, nisi restituat communione altaris, ct ecclesiastica sepultura priuantur: ct quae habentur in cap.quamquam, issitit.in 6. ubi fuit decretum, quod licet usurari, manifesti in suo testamento, vel in quacunque alia vlii-ma voluntate mandauerint usuras testitui; nihilominus eis non traditur ecclesiastica sepultura, donec de usuris pro eorum v
ribus plenarie fuerit satis ictum, aut sum ciens praestita cautio cum pignoribus, vesfideiussbribus: idque vel iis,quibus facie da est restitutio,si adsint,vel alijs,qui de iure possunt illas acquirere:& in eorum des elum ordinario loci, vel eius Vicario, vel Rectori Parochiae, in qua defuncti usurari,
habitabant,ut recte declarat Molin.de comtrae . disp. 33 q. sub num. 8. vers. Capite quamquam. His etiam adde quae sancita fuerunt in cap.post miserabilem de usur. &in clem. I.eod.ut.ubi sub poena excomm
nicationis pretcipitur Potestatibus sqcul ribus ad coercendum usurarios etiam si iu-d i sint, ad restituendum usuras a Christi
ius extortasedi excommunicantur ossiciales Ciuitatum faciente dictantes, vel scribtates, statuta super usuris soluendis,n5 repe. tendis,uel non restituendis. Vnde cum lucra cambiorum, de quibus agitur, citra omnem controuersiam hodie post dictae Sacrae Congregati Onis determinationes, usuraria snt,oficiales Ciuitatum, & Potestates sa. cientes,dictantes, vel scribentes statuta suis
per huiusmodi luci s soluendis,non repet ε. dis, vel restituendis, eisdem poenis proculdubio subhciuntur. a
CElebrantes cambia pr dicta post Sa.
crae Congr.deterini nationes, quamuis quaesita ex eis teneantur restituere;nihi-
inminus,qui dedit cambio potest petere interesse lucri cessantis,uel damni emergen eis , si ratione talium cambiorum interesse aliquod fuerit passus, ut quia pacunias suaseambio reali dedisset, aut iustae negotationi destinasset, vel ex eis suis debitoribus satis secisset.
227쪽
2r i Comment. in I. I. Extra uag. Ph Papae V
secisset, iuxta ea, quae supra quaest. praec , denti adnotauimus i siquidem dum scirent cambia huiust nodi essi: sicca, praesumuntur dedisse mutuo sub lucro ratione lucri cessantis,uel damni cmergentis:& eo maxime quoniam stante scientia campsuarii , pecuniae datae ad cambium remanet apud ipsum tanquam purum mutuum; quas cum sit in mora restituendi proculdubio triremr adinaeresse,ut in d.q. praeced. diximus, vel sic. His tame:ampl. q.& limit. 2. Etenim ad hoc ut interesse huiulinodi debeatur, satis est, quod campsuarius sciat, vel scire debeat, cambia praedicta esse usuraria, ut ibidem ostendimus: quod autem ante, vel post di.ctas determinationes contraxerit, non attenditur .
Restat modo ut contraria diluamus. D primum respondetur, quod Sacra
a 3 Congregatio no solum declarat,sed etiam decernit cambia ipsa non subsistere, atque ideo sicca esie,& vstuaria, ut patet ex illis verbis dictarum determinationum, su-ra q.42. ad verbum relatarum,& ita se ha entibus, Domini censurum mn sub ree. Domini censueruntpariterna subsistere, cum innitatur primo,ctc. Quae quidem determire nationes cum suerint a Romano Pontifice approbatae, di iustum, ut ita seruetur prouein eis continetur, procul dubio habent vim I legis,& eandem vim, quam habent Episto lae decretales e siquidem omnia nostra iacimus, quibus nostra impartitur auctoritas. Imo etiam si dictae determinationes essent simplices declarationes Pstante commissionne Rom. Pontific. & eiusdem approbatio ne, ac ordinatione, ut constat ex relationibus dictatum determinationum ad ipsum Sum. Pontificem, in illis verbis, Eavique Virrob 1 e, O itaseruarι mandasse. In mauriacambio iam approbas e. D Sauctitas Da --nuit. adhuc tamen pro lcge sunt seruandae, per ea quae ex Roder. adnotauimus, conclus. I. vcrs. Vnde cum huiusnaodicambia. Et ςo max me quoniam cambia, de quibus δε .itu ,dato,& non c occsso,quod certo non
cflent usurari&ut talia certo esse supra osse. dimusnihilominus non essent minus dubia, quam ea cambia in quibus diximus cam. pluarium non obligari ad recambiendum;
tificem prohiberi possint tanquam usuraria, S: iniussa: nam d Romanum Pontificem spectat declarare contractus esse licitos,vel illicitos, ut saepe diximus. Ad confirmationem dicimus, quod qua- I s uis dicta Sacra Congrcgatio non habeat facultatem condendi legem, nihilominus, quia eius determinationes fuerunt approbatae ut supra a Rom. Potifice, & ab eodem mandatum eas seruari, procul dubio habent vim legis,ut supra ostendimus. Et eo ma. is, quoniam praedicta Sacra Congregatio a S. D. N. D. Urbano Papa VIII. instituta pro materia cambiorum, constat ex Eminentissimis Theologis,ae Canonistis ab ipso S. D. N. specialiter deputatis: etenim iaet 6 iudicanda iustitia, vel iniustitia cambii stan dum est iudicio Theologorum ,& Canooistarum; non autem iudicio camp orum, ut ipsi male arbitrantur: & rectε docent Molf. postarios a. suae sum. triadi I a. cap.7. sub
que validitas metiendae sint sacris Can nibus ,& determinationibus Conciliorum, ac lege Diuina, ac naturalia id autem ad Theologos,ia Canonistas pertinet:qui sunt legis Diuiirae,naturalis, Canonum,& deter. mmationum Conciliorum interpres ; quales non sunt camplores. .i Non tamen negamus, quod cambiorum I factum Theologi,ac Canonistae citra diffiscultatem aliquam n6 percipiunt; tum quia campsores breuissimis. .ac incognitis terminu utuntur in huiusmodi commerciis, maxime inscribendis litteris x qua propter qui probabiliter dubitarunt cambio. ruin negotiatores de industria hunc conci .sum,abstrutum,& perplexum Ioquendi mo
Docti Viri, ignorat scambiomm terminis, ea damnare nesc0M , ut post alios inquit Scac.dς cqmmerc. camb. s. s. q.2. num.
228쪽
eontractus eambiorum pro maiori par consistunt in quamplurimis ratiociniis; atq; releo graue onus esset Doctis Viris ratiociis niis vacare: tum denique quoniam merea. tores s pissimξ solent quamplurimas excogitare subtilitates ad illicita lucra capiada,&ad palliandas usuras, ut etiam Doctissimos Viros perplexos reddat, ut inquit Sol. lib. ε .de iust.& iM.q. 8.ar. 2.in D.& alii.Vm quoad lacti explicationem standum est ipsis camplioribus,& mercatoribus, timor tae tamen conscientiae, qui saetu ipsum lacile , & ut se habet in rei veritate explicent , atque declarent, ad hoc ut Theologi , di Canoni star tecte de cambit iustitia i dicare possint, ut habetur ex eodem Sor.
infin di Moll. d. c.7.num. 9 I. Quae quidem di cultates eesiarunt omnino in lupra relatis determinationibus per dictam Sac. -- gregat. habitis: siquidem determinationes ipsae sectae fuerunt, praemissis cambiorum casibus,eisdemque diligentissime, ac facillime explicatis a timoratae conscientiae c amoribus,ut patet ex copia dictorum casu u, eorumque resolutionum, quam supra ad verbum retulimus Lq.qa.
An deponere penes capsiores pecunias , ut illas negotietur in ca-bijs,& deponentem iaceret lucri ροrticipem sit licitu. Q. XLVIIL
Dactu loeasionis operum. 7 Panoν licis in natara contractus Deationis operum νω teneatur de ea se oramin vi immo pacti tenet..
Io Mulieres Iainuenses qualis, suas pecunias δεb lucro deponam apud eam ares, w n utuntur eas in cambirs. tr Demni qualiter possint pretinia apud eam orem Ab reno, ae determinato lucro, Omodianu ascaratione sortis.' ia coissumis Sisti V. Det sabuis, da minu Iocietates coiri, salva siste, rem lacriparae,quomodo intinua rixa Deponisub certo, ac determisato lucro,
I De si pecunia apud eampserem ad oriet
rem eambrarum tia demum possum, quaaedoisponens et erisimiliter pinu, cam rem eas fore negariararum in ca Mys realitas;
IN hae dissicultate videtur prima secie
negative respondendum este. Etenim hiιiusmodi deposita in eambij fiunt prohibita ; eo maxime quado pecunia cum lucro in eodem loco reposcitur, in quo datur, ut patet ex nostro S. in illis vectis, mile etiam illudes,cam pecunia, ede ινλ, με aho nomine fit cambj tradunetur, v o. sea eod in loco, vel uui ea lucro resit πια His tamen non obstantihus,in contrari di est veritas. Nam sicut licitum est cambium T reale,
229쪽
reala,ita quoque licita est socitias eambio,
riim realium: quado enim quis deponit pecuniam suana apud cain psorem, ut ea nego. tietur in cambijs,&deponente ipsum faciae lucri participem,tuc deponens dicitur c6trahcre, seu celebrare c u campsere contra ctu societatis: ergo deponere eo modo pG cuniam licitu est. Confirmatur,quoniam ii,
qui ad mercandu idonei no sunt, licite pol- sunt eoru pecunias apud mercatores depo-a
nitet de societate tractantes: ergo eodς mmodo quis potest deponere suas pecunias apud camplorem,ut illas sub lucro det catim 1 ta bio. siquidem non minus iussa est negotiatio cambiorum,ut suo loco satis probauimus inexplicat. pro M.q8. quam lanarum,seric nam,& aliarum rerum huiusmodi.
Ampliatur primo haec conclusio, ut quis 4 deponere possit pecunias apud camplorem ad ncgotiandas casin cabijs, non sollina ad participadum de Iucro, quod percipitur excabio; sed etia ad consequendu totum c abii Iuctu, soluendo ipsi capsori solitas tantum. prouisiones, ut habet tirex Bonin s. de cab.
c. II .q. I . Et sta passim pratricari apud Genuenses testatur Sca c. de comerc. & camb. g. I.q. T. par. a. ani pl. 9. sub num. I. Etenim ,
sicut cotrahi potest lacietas,qua unus con .serat opera,& alter pecunia, ita ut lucru, &damnu in mercibus sit c simulae,quando industria unius talitu praestat,quantia pecunia
ab alio collata,vt habetur ex Petr.de Vbal. Ioco citato ; ita quoque coiri potest socie. tas,ut unus coierat industria, & alter pecu. nia;sed uni cedat maior pars lucri, qua alteri , quando industria, di opera unius minus
aestimatur, qua pecunia collata alterius, vel e contra,vt in d. l. I .& l. societas, is pro sec.
xi. & Iet. Hanc cando ampliatione approbat Fi illuc. tona. a. qq. morat. tract. 3 .de cab c. 9 q. 2. Etenim,inquit,in hoc cambio
vimialiter concurrere tres contractus, quin
rum primum esse: putat societatis; cum unus
coserrat pecuniam,& alter industriam,&la bore: secundu contedit esse contractu ais curationis, quo pecunia deposita a capi breassecuratur, ita ut si perear, no pereat deponenti; sed ipsi capisi M Tertiu denique dicit
esse cotractum locationis operum: quia captior locat operas suas pecuniarum Domino in ea negotiatione, & cabio exercendo.
Sed re vera huiusmodi cotractus, de quos in ipsa ampliatione, nobis non videtur esse secietatis, clim parte aliquam lucri capsorm n conlequatur; sed locationis opcium dumtaxat, cum campsori latrantur iblitae tantum prouisiones, iuxta ea, ctuae nos ad ininotauimus in nostro tradi. de societ. lib. a. cap. q. q. t I. Et si fiat pecuniae assecuratio, 6 erit quoque talaractas assecutationis: siqui de c otractus asse curationis licitus est no m. tu in societate negotiationis, in qua sit asse-cii ratio capitalis, ut ind.tradi. de societ. c. q. q. 3. . C 6. sed etia in contractu locati
nis operia. Vt patet in cotractu c6ductionis per lanae ad pasceda,ac custodienda anima. lia:nam potest pacisci animalium Dominus cum Pastore de reficiendo damno contin. gente in ipsis animalibus, etiam ex culpa eius leuissima,& casu sortuito. etenim qua 7 uis Pastor ex natura contra ius locationis Opei u,non teneatur de casu sortuito,ut in l. in iudicio, C. loc.& AZor.p. 3. Instit.morat. lib. 9.de societ. c. 7. q. a. vi tamen pacti tenetur: siquidem huiusmodi pactuar non est contra,sed praeter lubstantiain coit Istus Ity-cationis,ac csiductionis, ut patet ex is, quae
nos adnotauimus in L nostro tract. desec. lib. 2.c. . q. q. anapl. I. Est tam Eversi quod
8 ad hoc, ut huiusmodi contractas sit licitus, tres coditiones exigit: quaru in prima est,ut dans pecunia adcabium existituet proba-εbiliter, capsorem ea applicatuiu ad cabia li. cita: alias si sciret illa implicat ut uincabris . .i siccis, ac iniustis concurreret ad iniustitiam illius. Secunda est, ut contractus assecurationis sortis fiat liberὰ, recepta pro ea iusta
mercede. Et tertia, ut soluatur iusta me ..ces camplari pro labore, & industria cambiendi, quae solet esse tertia pars aurei,
ut habetur ex eodem Fili iuc. loco citato,q. 3.ubi etiam q. q.ostendit, d. tum contra- .ctum varijs modis reddi posse illicitum Secundo a pliatur haec eadem coactu sida
230쪽
Tertio ampliatur, ut deponens, t sipra I rapit catulorem pecunias non istum Masiicisci siti vi fore siluare iura verum etiam, ut sibis arur rerum ae determi--t 1 lucruma dum dosolirat prosti
tam asse curationis sortis, 'a' aikeuratio nislucrisissatietas fiat.'fitem aec pers iuro taci Natione .ssiumcomra- uiniquotum primm est socie tiseseeundus assicurationis sortis: Ieterivis assecura-