장음표시 사용
501쪽
esset plohibita ob periculum homicidi j , aut vulnerum,quet
ex tali venandi modo solent contingere: longe quidem alia ter,ubi venatio esset pro bita propter honestatem , ut sane clericis interdicitur: aut propter animaliu custodiam, tunc non admitterem hane opinionem:siquidem illa culpa illiciis venationis ad homicidium minime pertinet, sed tantum ad praecepti transgressionem de non venando,quae non sufficit ad irregularitatem. Sed quia pleraque alia de ea sua lihomicidio eongessere ex nouioribus Lud. Carre in pract crim. g.homicidij.3.& Ant. Gom ea. 3.delict.num. ys.cum Did.a Couar.in ele. si seriissus .de homic.& Boe. ante hos decisi. 364.& i 68.&82.par. I.&decisi. 273. par. x. hic omitterre est animus.
1 meidentem ad necessariam vita defensionem a Lbe erimis i. immunes 3 esse.
e ρου. s Non solum taminibiu, quinetiam semitinaturalem defensionem permissam esse. 4 Hac iure naturab defensione ad nece Ur: licitam esse omnib. etiaeardinalatin dignitate insignitis, o sacris imitatis ordιnibus x in irree ιlaritatis labem minime incidere,qui ad eius necessariam desensionem -- occiderit in forem. 6 Claricum optimo quid m iure pse relicta missa aggressorem itHterficere, absique peccati labe, irregularitans ex veΠigiorem Huinam perficere. τ Ad irregularitatem eontrahendam satis esse homicidium non esse commissum ad necossariam occidentis defensionem. 8 Vsqueadeὸ licitam d. bane propria vita defensionem,quin Po ii ficem ac Imperatorem interscere liceat.' Optimo quidem iure iudici de facto prMedente resim mise. Io poteras mortem vitare fugiendos omissafuga inuasorem oc
eiderit,hune criminis reum esse irregularem. II Nobilitate decoratu minime tenetur fugere.
32 Conuistantem disse ρεν aliam iniuria m propulsare. I 3 iudicantis arbitrio haena a praendm ess aliquis er7 hveritus ab aliquo, e percussin fugientem interimat. I 4 Qui abi; occident,non ιἀmen ad propriam desensione necessariam seopria salutis, Dume in irregularuatis latan incliare, ametsi
502쪽
q5o Epitome delictorum Lib. I.
alium Oeeiderit, se d studendo a b alicuius membri muttiatione. Is Venientem Itidio evaginato contra me possum pracamentem defendere licet non me percutiat.16 Non licet inuaso siuum occidere agvessorem, si non esset in pericula vitae eonstιtusus.17 Si immin res iniuria persualis iactura hae defensione licita osse. 18 Si m me ad mortis occisionem tendant, minantem occidere posse. 19 Moderamen inculpate tutela versasursi incontinenti inimriamsibi latam propulset. 2o Hane defensionem propriam licitam esse,. immunis erit a criminis poena, si fiat ad desensionem,minim: tamen ad vindictam. 2 I Immunis eris a labe irregularitatis,si defendendo sum oecideris
αα Quid destio naturali. 2 3'Clericia violentiam patientem in excommunicasioniser irregularitatis labem incidere, si se non defendat. x Amicum moima amicitia coluis , defendendum utique esse. as Fratrem fratri rixanti operam serentem minime teneri ad delia Gi poenam. a 6 Uti mediatore rixa adsuam defensionem,rem homicidij minime
17 Minime teneri ordinaria poena homicidij , si aliter ex rixantibuι
28 Socium teneri socium defendere suum, ta plerosique alios adid teneri,inibi conLlat. 29 Quu tenetur,alterum ab iniuria defendere,non tam iure ponti
Sadisos adstrictos esse principem ae patriam suam defendere. 3 1 Iudex adLDictus eΠ obviare delicto,alias criminis rem censetur.3 a Qui ob rerum tutelam,aliquem interemit, immunis est ab homicidia poena. 3 3 defensioue rerum quo adirregu laritatem, si bominem occiderit,dsutitur.
Extat elegans Clementis quinti constitutio in concilio Vienensi, in clementina unica, de homicidijs agens de his, qui ad necessariam vitae de sensionem aliquem interimunt, sintne immunes acriminis poena.
503쪽
s Petri a Plaga Cap. XXVIII. q6LCap. XXVIII.
s Cribit Clemens quintus: Si furiosus, aut insans, seu dormiens hom inem mutilet, vel occidat,nullam ex hoc imregularitate incurrit. Et idem de illo censemus, qui mortem aliter vitare non valens, suum occidit, vel mutilat in uasorem. Haec ille. Cuius constitutionis mentem,quatuor Quia taxat capitibus declarabimus. Et ad praxim reducemus
neglecta superficie, & omissa cute, carnem & succum ipsum interius extricando,& quam utilis sit apud tribunalia dubio procul ostendam . Ordo rei poscit de necessario homicidio verba agere. Quod stapissime in iudicijs, ac controuersijs s rensibus traetatur,oportet discutere: An t is,qui ad necessa- triam vitae defensionem aliquem occiderit, homicidi j culpam contrahat λaded proterve quoi undam hominum audacia lia mites de sensioni excedit , ut quandoque immunes a culpa non sint,in quo ex tat Clementis quinti costitutio, in clem. unica, de homicid.asseverans homicidam ad necessariam vitae de sensionem a labe criminis immunem esse, text. ad id celebris in g.quod vero. Instit .de iure nat. gent.&ciuili l. I. g. rum arietessi. si quadrupes paup. ei se die.& Cicero r. Ossicior. ait, principio generi animantium omni est a natura tributu, ut se,uitam,corpusq; tueatur,omniaq; , quae sunt ad viuendunecessaria, & pro Milone ait, Haec ratio doctis, & necessitas Barbaris,& mos Gentibus,& seris natura ipsa praescripsit, ut omnem semper vim,quacunq; ope possent,i corpore,a capiatea vita sua propulsatent,& de Finiti bonor.& mal. in haec verba ait:Omnis natura vult esse conservatrix sui, ut & salua sit,& in genere conseruetur suo.& lib. .Tuscul.quaest. &lib. 3. de natura Deorum. Appei ut ea,quae sim naturam sunt, de clinant'; contraria:&omne animal appetit quaeda, & fugita quibusdam.& .de Finibus,Ois natura vult esse conseruatrix sui.& iterum ait, Omne animal se ipsum diligit,ae simul It ortum ensita agit,se ut conseruet. Quibus conuenit Hi p.
in sing. roo.itidem in i .is qui aggressore.ubi est lex .ad id pret
7a.Catellianus Cotta in memorabilibus iuris, in verbo, de
504쪽
46r . Epito me delietorum Lib. I.
sensio, clem. unica.de homici .c. i. b. si quis hominem. de pace
bendi, non qui faciunt, sed qui propulsant iniuria ua. ει lib. . de Finibus ait, Omne animal ipsum sibi commendatum est, ut se S saluum in suo genere incolumemq; esse velit. a Is vero, qui t ad necessariam vitae defensionem aliquem occiderit, nulla homicidij culpa cotrahit, quippe qui priuata homicidiu absq; culpa aliqua commiserit ,& Dion. Alicarn.
lib. 2.de orig.vib.sol. 4 i. air,Violenta violentis ulciscente crimine liberauit: naturali etenilii latione unisuiq; permissumes,seipsum ab aggrello te de sendete l. vi vim d. de iussi. ει iure. ubi Accur. interpretatione sua tu errorem caeteros attraxit. non considerans hanc di sentionem iure naturali permis sani esse,addit Iurisconsultum intes ligendu fore tute fori, nocati .Quae sane gl .intepretatio quati, iit i ratione deuia,Omnes qui recti limatiq; sint iudicii, videtini: de si .illa refellitur
per Pau. Cast. Fortuniu& alios inibi, S praei et hos a uiliores damnatur ea ratione ductus,siquidem humana conditio non ignara iuris naturalis, quicquid naturali ratione praemittit, quod apud Deum,qui ipsam et nat tita est, non sit ide permisse sumiaseuerat sanctus Thom. 2.2.q.6 .arti c. 7.& apud Ilico-
505쪽
Petri a Plaga Cap.X XVIII. 46 3
Iogos haec est receptissima sentetia. Cusi illud conuenit,quod Cic.in hac specie pro Milone scribit, Est enim haec, Iudices, no scripta,sed nata lex, quam no didicimus, accepimus, legimus, veru ex natura ipsa arripuimus,hausimus,exnressimus:
ad qua non docti,sed facti:n5 instituti,sed imbuti sumus: ut si
vita nostra in aliquas insidias, si in vim,in tela,aut latronum, aut inimicoru incidisset, omnis honesta ratio esset expediendae salutis.Silent enim leges inter arma, nec se expectari iubent,cum et,qui expectare velit,ante iniusta poena lueda sit, quam iusta repetenda H se Cicero .ide probatur in c. signita casti a de homic.c.delicto .de sent .excom .l. ι .g. vini vi. Edevi& vi arm. l.si ex plagis f.tabernarius stadi. Aquit.& in l. 3. s. cum igitur.eod.tit .l. I.9. cum arietes T. si quadrupes pauperiem secisse dicatur.ac itidem tradidere multa Bar. & doct. omnes 'n l .ut vim.& in t .scientiam 5.qui cum aliter st.ad leg. Aquil .l. is qui aggressorem .di l. is qui percussorem C.de sica: Hippol .in l. i. s. limit .fLde sicar. not. Ang.de male sic. in glos &dictus Ti ius se defendendo. Lud.Car.in pract.crim. titu. ce homic. 5.6.nu. 26.& omnium diligentissime ad ambas ut
aiunt) aures, laco. Baul. in repet. l.capitalium g .famosos .iol. ΣΟ.ff. de poen.& nouissime accedit Ant. Gom.c. 3. delictoruanu. 2Ο.quibus conuenit regia l. 2.titu. 8. pari. .&inibi Greg. Iop l. 3 & 4.titu. i 3. lib.ord.& Nun. Auen .in dict. quem admiscuit tractatui ad s. de ex eq.mand . regi S,in ver Amparanea. S Frac. Autl.in c. s 2.de los corregidores. n. t 7.ea lege ac coditi ne, ut vim vi repelledo inculpatae tutelae moderam e seruet: uti
hac in specie dilata do chaitas pluribus remissionibus explicat tribus axiomatibus. Iac. Baul .inibi,fol. I9. Hi p. in l. I. nu. ηο.ff.de sica. ex quibus aliquot hac in parte repetiitur ad huius capitis interpretatione,& huius quaestionis apertiore deis claratione. Insignis est ad moduli uius coclusionis ratio siquide ex quo occisus videtur a seipso omnino occidi,& no ab aggressore sicuti existimat Abb.in prscit. c.clerie. Ba f. huic laiae adhaeret in t .s. post princi.ff. de rer . diuis. Quibus accedit nec admodum inuitus Hi p. in l. i. limit. 9 st de sica r. itidem in l. is qui aggressore. precitata,& ind. eonsi. 3 i.&consi. 8 i.& I 25. Secundo isthaeesnia conuestri posset ea tone, prouocato,noscendum est,si ad sui defensionem aggressota intei ima suu i hac in specie est lex .ad id pr statin imus in l.qui cu maior S. si libet tus T. de hon .lib.inibi,ignoscendu est enim ei, qui
506쪽
464 Epito me delictorum Lib. I.
prouocatus voluit se vicisti.& huic rationi se subscripsit omnium diligentis lime Hippol. ui praecitato consit. 83. irideu
ii. Tertio suffragari videtur ea ratio, defensio siquidem indu-' cta est a natura,cuit betq; competit, etiam brutιs: γ ti hac m. re existimat Tul. lib. i. Ostic. in haec vel ba, omni genetri an ι-inantium a natura tributum est, ut se, vitam, corpu,q; tueatur .e insitus est enim a natura vivendi appetitus, & quaelibet species se conseiuandi in es proprio, adeo ut hanc propriam defensionem a Principe & Papa tolli non possie, nec statuto, sicuti pleniori manu existimat Bal. in c. i nobis. nu. 9. de except.& Hippo.in praecitata l. i.limit.9.& in d. l.is qui aggressorem.&in piscitato g. quoniam. & in plerisque alijs locis, An bam quibus & antea meminimus, ex quo iuris appendix deducia ro liceais tur, bannito licere occidere se defende do,cum defensio sit iu-Gsevd - re naturali inducta,& non positiuo,ei minime tollitur, in cle- ο θdere ment. pastoralis,de re iud. non potest a principe tolli, ut in g. Ted naturalia quidem iura. Institui.de iure natur.sicuti exitiumant doct.in d. l. ut vim. & huius sententiae authores habeo
Bal .in l. I.n .s I. C. unde vi.& ind. l. ut vim. nu. 3. Carcincte. I. n. 32.dehom .Quibus admodum conuenit,quod hac in t pecte' explicat Bal .inc.a nobis n. 6. de excep. cuius meminit Feli. iac.dilecti. nu. 6.eo. iit. nec desunt docto ies,qui contrariam ad , si pulentur sententiam, siquidem Bari .in l. vi vim nu. . e. le, iust. Sc iur. contrarium prorsus profiteatur,quem sequitur ideexistimans Nellus de sancto Gem .in tractat. bannitorum .ii a par.j. tempolis q. 9.nu. 9. Qui quide ad amba, ut aiunt partes arguit:ex quo ubi licita est Cil ensio,omnino est repro- bata defensio, sicuti aut hor est Dec. n. 3.in praecitata l. vi vim Hip .in pract.crim .in g. aggiedior. n. 7s. iii quo dubio utraq; partem multi & graues authoie, defendunt, ut nonnulli di-. sternere nequivelint, quaenam esset crebrius recepta opinio,
quam&iudices in litium disceptatione sequi pollent:&ve pacem dissidentibus iuribus ac doctoribus afleram, ita hunc nondu diluam: Aut statuto cauetur bannitu pol se offendi: tuc siquide no est licita de sensio baianito: ex quo uni ostensio per mittitur, utiq; reprobatur desensio,vi loquitur in haec verba, Quod occidens banni tuin minime puniatur: tunc si quidem
licet se defendere,qsiquidem no est per mi ila ostenso, sed est impunita,& a poena immunis: & huius latae suit Paul. Cait.
507쪽
Petria Plaga Cap. XXVII l. ques
in prScitata l.ut vim.& Ioan .de Lign.in tract.de bello. capi.88.& Hip.in d. g.aggredior. nu. 8. Ex quibus verbis supradicii dissicilis responsi ratio satis colligi potest, & ab exteris ignoranti et nebulis discordata in concordiam reducuntur, tametsi in obscuro hucusque suilla videtur,intelligendum es se existimo locum sibi vendicare, quandocunque maxima
subsistente causa isthic defensio naturalis tollitur: siquidem ea in specie tolli posse,sicuti existimat Angel. in l. si sic. T deleg. I .& inibi Alex.& huius sententiae authores habeo Alb.inl.omnes qui C.de epist.&cler. Alex .int .cum mulier. nu. I 2. Eselu. mair.qui quidem plura congerunt, in quibus sane de- sensio tollitur,& suffragatur text.in l .aditos C .de episc. aud. ct huic sententiae accedit Deci .nu.3.& 4.in d .l .ut vim. se ante eum Flor.in precitata l. I .g.cum arietes .nu. 3. versi. quod tammen dixi. di est lex .ad id pis stantissimus in l. militis agrum. in g.irruens Ede re mili.Se in t .si seruus C.de his qui ad eccl. confug.Sc in i .itaquest.adleg. Aquil .8t Fel .in d .c. dilecti silij. nu. 7.apud quos huius quq stionis definitio satis constat. Quarto stabiliri postet ea ratione ductus:dissicili mu enim
est iustum dolorem temper re t .si adulterium cum incestu .g. Imperatoris st.de adul .Hippo.in consit. 8-rursus in consi. 137.& serio se id explicat Ant.Gom .c. 3.delictorum . num. I. quam frequentiori doct. calculo receptam sentetiam veram esse existimo,contrarcardinatatus dignitate insignitum, hac propriam defensionem etiam ad necem usq; licere.gloss.quae Coitratarexpressim id asseuerat in ca .fin .in verbo,percusserit de poen. Zmdem si lib.6.8c inibi Ioan. Alid.cuius meminit Ang.in i ut vim st. de eitas δε- iust.& iure. 8t Ia nu. I.Dec.nu. f.ibi,& omnium diligentisἀ- fensio. mu Franc.Cur.Sen .in consi. χo. nu 39. Secundus subijcitur casus,hanc viis defensionem licere etiam clerico,tametsi vestibus indutus rem diuina diceret', de ab aliquo impetitus &aggressus, licitu est ei celebrationem dimittere,ae aggressore occidere,pl.in sum. 23.q. I .explicant doct.in c.cum volutate. de sent. excom. Hip in consi. .nu. s. ac deinde ad altare redi-re,aggressoreq; intersecto,& rem diuinam perficere:& huius sententiae authores habeo Io.de Lign.in tract.de bello iusto. cuius meminit Abb.in c.clerici .in i de vita & honest.cler. iterii in c.sicut dignit de hom. ci.in c.ad audientiam. eo. tit.
508쪽
46 6 Fpitonae deli istorum Lib.I.
s de rest .spol .Quibus& illud subiiciam:ant &is irregularitatis labe incidat,& nulli contrahi irregularitatem,qui ad eius necessariam de sensionem suu occiderit in uasorem, vii hac in specie probat tex. ad id praestantissimus in concilio Vienesi, in clem.unica,in finali sui parte, de homic.qua quidem decisone, sopita est vetetu hac de re controuersia,tametsi contra hanc constitutione quida contra diu es le existimabant, siquidem hunc homicida irregularem esse:quoru meminit glo. in ver.cons. c. sicut dignit. de hom.& in c.de his so.distin. idemq;
professus Tho. a. a. q.6 .artic. 7.qui omnes in ea sunt sententia,opinantes an re Clement. s. constitutionem in praecitata
elem .eum irregularem esse, qui ad propriam eius ac necessariam defensionem inuasorem occiderit. Quoru opinio prorsus hac nostra tempestate sublata est per praedictam cle. vni- eam,de homic.idemq; existimat glo. in sum. 23 q. I. gloss. &inibi Abb. in c. sic ut dignum .nu. I .de homic. Etenim is, qui ad necessariam vitae defensione aliquem occide iit,nullam culpam homicidij contrahit: ergo nec irregularis erit, quippe qui priuatu homicidiu absq; aliqua culpa commiserit: quod
ipse intelligendum esse existimo,quandocunque morte pro Pria aliter euadere non poterat,probat text.in praecitata cle. s.suliosus. cuius meminit Abb.idem professus in c. olim. in s. de restit. pol nu. I . itidem in c.clerici.in I .de vita & honest. cler. n. 2. Fel. in ea est sentetia in c. dilecti fili j.n. I . de excep.
Ex quo quasi ex eode sente vel stipite videntur plures i 6 ris appendice, deduci post :& primo, ani in interiori soro licet utiq; occidere se defendendo, nec in irregularitatis labem incidit,in sipecie, de qua paulo ante meminimus, de clerico, , qui relicta missa aggressorem lyterfecit,optimo quidem iure I osse rem d uinam pei ficere absque peccati & irregularitatis abe, sicuti existimat Nicol. Plob.in tracta. de irregularitate, irregularitate. Si salie fugere posset,in labem pcccati ac irregularitati, inciderei: longe quide alias ex Abb. loco prae-ν citato,& Carier. nu i 7. ubi supra. Secundo constat r in irr i gularitatis labem incidere, qui perculsorem ab eo sugie
rem occident, tameιsi hic minime sit poena ordinaria alliciendus.
509쪽
ciendus: quod passim doct. fatent ut locis praecitatis , attamen excessus hic necessariae defensionis irregularem iii ducit, sicuti hac in specie asteuerat gl.S hequentius ibi doct. in c. y de homic.& nostrae classis doct.in clem. unica,de homic. illud constitutissimum est satis utique esse ad irregularitatem contrahendam non esse homicidium comissum ad necellariam o cidentis defensionem,sicuti frequentiori doctorii calculo receptum est in d .clem. I.& inibi Card.q. 26. licet quo ad ps nasanguinis,& alias temporales,pcissit utique affirmari hoc homicidium minime esse puniendum poena legis ordinaria,sed extraordinaria iudicatis arbitrio, ut paulo post suo loco verba facienda erunt. Tertio hinc deducitur, quid dicendum
sit de illo, qui sibi insidiantem interfecerit, siquidem mortis
periculii ex alterius insidijs imminebat qua quaestione tradiadimus supra,agentes de poenis proditorie in te limentis. Quarto illud constitutissimum est inter utriusque classistiteratos, hanc propriam vitae desensionem usqueadeo licitam esse,quin εἰ pro salute propria defendenda, Pontificemae Imperatore interficere licere,sicuti asseuerat Capeg. in decisi. sacrorum Conciliorum, II o. col. 2.& Ludo.Carre r. loco paulo ante citato,quinetiam prodesensione licet e iuriosum dormientem aggreisorem occidere absque criminis poena: siquidem cuna. iiiii qc defensio competat contra animalia etiabruta,licebit utique contra praecitatos in d. l. ut vim. colum. 1.& in hac specie tenet nouissime Anton. Gom. tomo 3. d lic. capitu. 3.nume. 2 o. ad fin .nec clericum interimendo se defendens, excommunicatione nec iri egula litate est nudatus c.si vero .el I. de sent. excom. Quinetiam in animalibus utiq; licet , nec dominus animalis tenetur pro noxa animal dare, tametsi animal occidatur se defendendo l. i. g. ctim arietes.
prς citato.&iu ibi glo. Bar Alber. Bal. Floc. in quo dubio perplexa valde existimarur quaestio illa,quae doctorii capita tor quet, An filius contra patrem, de seruus contra dominu pos sint utiq; se defendereὸin quo Rart. in d .l. ut vim fi de iustitia S iure. existimat patii licere filium utiq; verberare, 3c utique domino seruum:& his resilietibus patri dominoue , eos pos sunt impetere, ac aggredi ad necem viq;, per rationem Paulo ante citatam.Idem 4; existimat gl .in d. l. vi vim .nam ex quo
licita est ostenso patri in pei sonam fili j, O domino utiq; in
persona seruucui siet tentiae accedit Alciat. in tract. praesunt P.
510쪽
468 Epitome delictorum Lib. I.
in I. regula,praesumpt.3.quibus suffragari videtur text.in I. r. 2.3. & q. C. de patr. potest. & sere per totum, C. de emend. seruor. 6c propinq.& n os alio celebri loco trademus, quo fit, minime esse licitam desensionem contra patrem ac dominum, sicuti existimat Hip.in pract crim .in b.aggredior n. 79. Quorum opinio quam sita ratione deuia, nemo sanae mentis difitebitur: & isthaec sententia falso Bariolo attribuitur in d. vi vim. nec nutu,uec verbis id annuenti,sed utique num . . inibi existimat filio minime licet se defendere aduersus patrem verberantem: non tamen asseuerat, si pater ira commotus velit filium occidere, quod teneatur: quo fit filio ac seruo licere resistere patri qui animo occidendi, non tamen verberandi impetit,sicuti hac in specie pleraque id genus alia adducens existimat Fel .in c.dileAi filij.de excep. nu. 7. atque ideo prima opinio eo tendit,quando utique ageretur de verberatione:Secunda vero opinio, quando pater ad necem usq; procederet: quo casu defensionem in filio seruoque licitam ςsse, atque ideo discordata in concordia reducuntur.
Quinto itidem hanc defensione propriam usqueaded licita esse, quod ossiciali iudiciq; de facto utique procedenti, iure
resisti posset, probat tex.inl.omnes C.dedecurio. lib. I .rex. in auth. quomodo oportet episcopo S. collat. 2. idem profitetur Hipp. in i .edituum . nume.3.ff. de quaest.Cui accedit Tho.
bus admodum suffragatur glosin cap.ex literis .in verbo,'d nuntietis.de ossic.deleg. & adstipulatur illud Prouerb. et . Sc8o.cap. ubi id constitutissimum est, vim inserenti resisti posse.glo.in ca. non inferenda.in glo. fina. 23.q.3. tex .in l. contra praecepta nostra C.de execu.& exactor. lib. I 2.quibus admodum suffragari videtur Bald. in t .additos C. de epist. audien . Spec.in rit. se citation.in g. sed nunquid. Fel loco paulo an id
vissime inter primarios Canonicae Philosophiae censendus Io. Bernardus Diaet de Luco, episcopus Calaguaritanus: in Pract.cti .c.9 s. qua existimo frequentiori doctorum calculo recepta esse hanc se iam: tametsi non desunt doct. in albo primariae doctrinae positi,qui prorsus contrat tu existimant:nam