Epitome delictorum, causarumque criminalium, ex iure Pontificio regio & caesareo. Liber 1. Auctore D. Petro a Plaza a Moraza ... nunc primum escusus. Huic accessit miscellaneorum quorundam tractatuum, libri Decretalium quinti, & noni codicis, affiniu

발행: 1573년

분량: 839페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

471쪽

Petria Plaga Cap. XXV. qa9

Par animo quoque Drnia suo r spondit in illa: Esrenu in facies ingenium 1: simul. .: Et plura constant ex Siobaeo sermone 63. & suffragantur, pleraque congesta ex Cornelio lib. i z. R id coititutissimum est ex M. Valerio Marii alitib ir. Epigrammatum,qui Zoia luna quendam ex oris deformitate malum esse suspicatur , Crine ruber,niger ore,breuis pede,lumne tisin, Rem magnam praestas, Zoile, si bonus es. Et constat ex Pliodoro apud Stobsum sermone 88. Faciem aspectu deformem lsides,

Mores etiamnum eiuscemodι habet'Clauda tibi mens est, vi pes, natura nota s. Exterior certas interiori, habet.

Et in hoc negotio, quid sit desermitas insignis, arbitrio εEpiscopi relinquendum est, uti argumento optimo deseruit text.in c. 2.& inibi Anton. Cardin.& plerique alij huius sarine decorp. vitiat. quod frequentissimo omnium consensu receptum est,teX.celebris in c. si Euangelica sue. distinet.quod tamen intelligo quo ad ordines suscipiendos , quo ad susceptos tantum inducitur irregularitas in illo actu ordinis, qui vel insignem deformitate i in pedit vitio corporis: quod col

poris in his digitis, qui ad consecratione & eleuationem hostiae lant necellat ij, solum abstinebit a celebratione missa ru, non autem a diaconatus aut subdiaconatus ministelio. His accedat,st qui ob deformitatem insignem,ab altari arcendus est, uti constat ex Leuit .c. 1 I . Dixit Dominus ad Moysen, &paulo antea inibi, Loquere ad Aaron, Homo de semine tuo per familias,qui habuerit maculam , non osseret panes Deo suo,nec accedet ad ministerium eius, si cecus fuerit, si claudus , si vel paruo, vel grandi, vel torto nato, si stacto pede, si manu,si gipbu , si lippus, si albuginem habens in oculo, si i

gem scabiem,si impetiginem in corpore, vel herniosus. Hactenus apud Leuiticum: Siquidem corporis desermitas animi deformitatem declarat. Abbas in capi. quia diuersitatem. in ptimo notabili, de concessione prs ben fieri minime potest, ut qui omnino deformis est , bonus sit, sicutisci ibit Galenus libro de temperamentis, capit.26.naturam membra

472쪽

hao Epitome delictorum Lib.I.

membra corpore, prout moribus animae conuenit. itidem libr. I. & 2. de usu partiunt , cui subst ipsit Rasis libro ad Al

distinct.incompositio corporis inaequalitatem indicat mentis, Bald. in l.obseruare.colum. 2. C.quorum appell. non recip. Hippotan l. I. in princ.colum .penui. Erie quaest.& Ioan . a Neuiaeanis idem proselius inter consilia seudalia Alberti Brunt,consilio duodecimo col. . Erasmus adagiorum Chil 3.Centur. 2.capit. 8. Corinthio deformior. N licet praeter deformitatem insignem hi omnes ab altari arcendi sunt, non tamen impediuntur abselutionis sacramentum ministrare. In qua quaestione iere omnes Doctores in praecitatis locis adstipulantur.

Secundo huic quaestioni illud adnotandum est, quod i si

sorte sortuna contingat alique inutilem esse membro,quod non faciat eum irregularem ex eius desectu,non tenetur me brum abscillum, nec eius aliquam partem secum deferre, ut passim vulgo sertur, ut adstipulatur glossa in capi. Eunuchusues .distinet. versicul. si in percussione. Abb. in dicto capitul. 2. Henricus in capi. vlt de coipo .vitiat. Vill adlego tu dicto crude corpore vitiat. Albertus Troilus in dicto capi. 16. num. 8. illud etenim membrum, vel eius partem seruare necessarium non est, nec quicquam prodesset, si ex illius membri abscissione contigisset irregularitas: super hac vero irregularitate impetratur dispensatio ab ipso Romano Pontifice, non ab alio,teste Innocentio in capit. significauit. de corpore vitiari cuius sane opinio communi doctorum consensu approbata est,ut inibi asserit Cardin. 6c Villadi ego de irreg.tapi. vltim. licet ab hac communi discedat glo .in d .cap. significauit. eius. dem capi.authoritate,quae minime obstat: siquidem intelli.

genda eius sententia de Episcopi dispensatiotie authoritate apostolica praestita, ac sibi delegata, ut Adh. & alii passim

doctores ibi tradidere: qua sen Lentia communiter sic perpensa, ea est iuris regula, inferiorem praelatum non posse diaspensare super hoc corporis vitio, nec super it regularitate contracta a corpore vitiatis. Qua in re scribit Ioannes Staphile. de literis gratiae,& iustit.lecunda parte,sol. I93.non consueuisse Romanum ponrificem dispensare circa vitium corporis & eius irregularitatem: quoties deformitas tanta

est, quae scandalum maximum generat apud Christianam plebem

473쪽

Petria Plaga Cap. XXV. 43 I

plebem , quod perquam maxini e considerandum est in his dispensationibus. Q uibus admodum huic rei maxime conducunt , suspensum t ab officio S actu ordinis ecclesiastici,etiam a iure prP 6

ter corporis vitium non ob crimen, non effici irregularem si celebret missatum solennia,nec nouam contrahere irregularitatem,sed latum eam, qua affectus ob vitium corporis su rat,quod plurimum refert. Quo ad t irregularitatem, mutilationem membri alicu- νius, homicidio comparari, atque atqui pollere, capitu. in AD chiepiscopatu .de raptotibus.capit .clerici. ne clerici vel monachi. textus ad id celebris in capitu. priino.de cleri. pugna n. in duello. alijs in locis, de quibus meminit glossa in concilio Viennens,in clementina unica,de homicid .singularis, teste Angelo verbo homicidium Quinta quassione tertia,& Sylve .ser verbo homicidium qua ilione 3. ad cuius rei cognitio nem qusdam insta dicendorum praemittam necessaria argumenta: ut isthaec conclutio facilius explicetur, oportet eX minare,quod dicatur ni ei labrum:& illa proprie membra di ouid Aeaci,quibus diuerso S pio prio ossicio corpus mouetur, aut iu- Σ ---uatur,existimat Bariolus in l. publico tum . numero decimo- tertiosside publicis iudicijs,& inibi I mola,S Doctores com muni consensu sequuntur,& omnium diligentissime Coi se-tus in repertorio Abbatis, in parte, membrum. Et utrem exemplo subi)ciamus, oculus ad visum factus est, pedes ad deambulandum,aures ad a uditum,lingua ad sermone. Ideto professus Baldus in capitulo primo, de noua forma fidelitatis,numero quinto rex tus. ad id prestantissimus apud Iuri se

consultos in l. idem Omliusffide aedilitio edicto. l. non sunt liberi aede statu hominum . extatq; apud Philosophum Aristotelem elegans sententia libro primo,de parte animali.capitulo quinto itident libro quarto Meteorum. capit. vltimo. 3 etenim Gale. quem citat Ludovicus Cettius libro lectionum antiquaruarum 2. capi. 2 i. membrum corporis particula est, quae nec omnino circunscriptione habet propriam, nec omnino aliis coniuncta est:& postremo Apostoli sententia c6 firmaturi siquidem diuus Paulus I .ad Corinth .ca. I 2. asseu rans membra incorpore distinctam operationem habere. Idem Apostolus ad Romanos c. I a. omnia autem membra,

inquisi

474쪽

Epito me delictorum Lib. I.

inquit, non eundem actum habent. Ad rem igitur, tunc a scissio membri fieri dicitur, clim corpus nauxi latur, & membri pio prium officium impeditur, uti hac in specie explicat Bal .in l. serui fugitivi .ad finem C.de ser. sug. sic etiam ex eodem Bart. constat. in d. l. publicorum. Alia vero membrotum ossicia, ct ornatus sunt, non membra, quae decorem corpori humano induciit, ut barba viri mento, coma capiti,teile Ba . ct frequentiori doctoium coiise illa. Ibidem Cice. libr. 3. de Finib. bonorum & malorum. partem quamlibet corporis aetiam quae non praestat obsequium,distinctu corporis membrum elle dicit. haec Cicero.& ne quid amplius hac in te desideretur ex propria membri cognitione, aliquot in hac controuersia speciatim deducam. Primum ab eodem sente,siue radice procedit, minime veram esse Caietani doctrinam 2.2.quaestio.6s. articu . primo. 8 existimantis abscissionem digiti t efiicere irregularem :Cuius opinio, quam a ratione deuia viderint omnes, qui in excutiendis veris intellectibus metito laborant & recto lismatoque sunt iudicio,cui innititur tex. celebris in dict.l. non sunt liberi.& in dicta l. idem Ossilius, cuius etiam contrariuconstat ex Barto. in praecitata l. publicorum . Imol. S plerique alii ibidem aiseuerantes digitum non esse membrum. Bald. in capitu. I. de noua sol ma fidei. numero s. Cardinat. εἰ passim doctor .in dicta clement. unica. de homicidijs, doctor.in capitu. I.qui clerici, vel voven. Felin .in cap.ego enim de iureiuran .columna a .itidem in capit. cum illorum .de sententia excommuni c. Anton. Rubel .consi. 8 s. Challaeneus in consuetndine Burgundiae, rubrica prima g. s. versiculo perhqc quidem . notat Villa di ego de irregit. capitulo de percii sesione. columna prima, quotum sententia aduersus Caietanum communis est.' Secundo hinc poterit expendi, i an is irregularis sit, qui alteri eos absciderit digitos, sine quibus ipse sacerdos esseron potest , nempe tres digitos ad consecrationem necessarios: propter honestatem: siquidem , qui hos digitos non habet,irregularis est, ob defectum maximum eius partis, quae necessaria est, ad decorem celebrandum, quod si eam partem absciderit non habentem deformitatem, nec desectum , nec itidem membrum absciderit, irregularis censendus mini me est, explosa Bonifach sententia contrarium asseuerantis

475쪽

. Petri aptara Cap. XXV. q33

- 1n elem .unica.6. col.de homici d. atque Anan. H cap. cum ex iuncto .de haeretic.colum . . Sylvest. verbo, homicidium.3. q. 3. pari. 3. qui omnes in ea sunt sententia , perculiarem irre. gularem esse, quoties ex percussione percussus manet irr

gularis, aut non potest esse sacerdos: quia in specie Caiet. ind.quaest 6 s .artic. l. facilius existimat contrahi irregularitatea minitante, quam ab mutilato, ea ipse ductus ratione, Qui mutilat digitum alteri , est irregularis, non tamen semper

qui ipsius digiti mutilationem pastus est: Quod satis superque constat ex his, quae adnotabimus in cap. corpore vitiatus . opinionem Caiet. damnationem mereri ex eo opinor:

nam qui alteri digitum absc.deiit, non est irregularis, quia membrum non abscidit. Is sane, qui pollicem absciuum habet, im peditur ministrare, ac lactis ordinibus insigniri obdetarmitatem aede sectum digitorum , sicut tradidimus loco praecitato. Tertio proxime deducitur, irregularitatis tot immunem esse amputantem auriculam, ac non esse membri abscissionem : siquidem autis membrum non est proprie, oracula quod & Bald .existimat in praecitata l. serui sugitivi ad finem. an sit irracui sententis sit stragatur ratio text.in dict. l.idem Officius .ssi gularis .fi.de aedit .edie. Quarto ex his dubia prorsus censetur Baldi opinio in l. data opera. num. 7s. C. qui accus. non poss. dicens t mamillam in sceminis membrum esse. ea opinio ve- IIra est quo ad significationem latam: longe quidem aliter quoad strictam & propriam: atque ideo existimo, qui mamillam foeminae absciderit, in labem irregularitatis incidere, quamuis aliquibus hoc videatur dubium. Postremo & illud adnotandum est, an is r si irregularis, qui licet membrum alieri non absciderit, tamen id debile membrum ex percussione reddiderit,& hunc iri egularem esse existimat Abb. in eap.cum illorum .de senten .excom. Sylvester vel bo a homicidium. s. quaest. s. idque probant nostrae classis docto.

res ex eodem text. sumentes rationem in clem. unica. de homicid. ea algumentatione utuntur, quasi Romanus Pontifex inibi, ut diuersa subiecerit, mutilationem & detruncationem, ita sane ut mutilatio pei tineat ad vulnus, quod ei scit membrum debile: detruncatio velo ad percussionem, quae omnino membrum absciderit. Sicuti hoc in negotio existimant doctores praecitati. Nos tamen in eadem palaestra lusuri, certandi occasionem nacti . non tanti existimanda ,

E sed ob

476쪽

434 Epitome delictorum Lib. I.

sed ob hominum syncerum votu, non utique contemnenda opinamur Abb. inductionem minime probati in dicta Pontificia constitutione r etenim in ea ratum mutilationis me lio fit,non tamen detrucationis:atque ideo Felin .in d.c.ςum illorum .asserit immer. ia. detruncationem S mutilation νηήμε idem esse:glo.quae expressim hoc ipsiam vult in cap.acculassi. i versicii .debilitatus. de accusation .mutilus autem dicitur, cui membrum est abstissum:mancus,qui membrum habet debile lauti etiam apud Latinae linguae constat authores. Et non esse irregularem eum qui alterum mancum ex percussione effecerit,profitetur Abb.Calder. Cardin.& Prq post in cap. I. qui clerie. vel voven. Cardinalis in dicta elementina unica, quaestione 3 i. Stephanus Ausredus in Capel. Tholos. 1or. Villadisgo de irregul. C. de percuss. columna prima, atque istam esse frequentiori doctorum consensu comprobata sententiam opinor procedere, etsi membrum corpori adhaerens omnino inutile sit . in hae specie nulla assici irregularitate, tametsi Sylvester contrarium tenete conetur . in dictu S, Duersicu tertii .

sVM MARIUM.

paturi. 4 dilediorum imperitorum pana. s Curisus in minor lims conititutus chirugMartem exerrens, pro ingligentiu in eius ariis usu eommissis , eoram sicutari iudicri conuenire potest. ε Medicos insigniri posscris Ordinibus dubio praeuirenstat. γ a vulneraιο sagittam extraxeritisn irregularis ceriensis lis Quid de eo,qui luserit eum foemina praegnante Cy abortum feceris bc quoad irregularitatem,er quo aὸ poenam discinitum.. 9 iconcisam canem,si transeuntem momorderu, qua afficiatur, i paena. . D

i o iraculatores sera animalia secum ducentes, a ciuitatum inire . .. cevias fore.

477쪽

petri a Plara Cap. XXVI. 4 I sDe homicidio casuali quaedam non inconcinna. Cap. XXVI. CVm principium sit dimidium totius , ex antiquo

Graecorum prouerbio,cuius meminit Plato libro de legibus sexto, Aristoteles libro Moralium primo: Seex Latinis scriptoribus Horatius Epistolarum libro primo: Dimitum , qin bene expis,talet. em cori upte allegar glo.an l. I.ff. de orig. iur.& Aus nius in Epigrammate ad Cupidinem,quod ex Greco tradu dicit. Dimidium iam nos fecisse arbitramur,eum ad dimidium huius libit primi Epitomes delictorum peruenerimus. Nunc autem ad praesentis capitis in hac materia interpretationem

accingamur squoniam veto solenne est ostendere quo nexu praecedentibus senuens caput cohaereat, ut ordine ac meth

do satisfactum esse appareat , repetenda hic erit aliorum capitulorum continuatio: siquidem in prscedentibus de homicidiorum pamis quasi per cancellos visum est, nunc vero agere est animus , ut ordo poscit,& promissis satisfaciam rchibus in casibus homicidij reus a criminis poena immunis sit, & primo de casuali homicidio aliquot tractanda sene

huic rei maximὰ necessaria. Homicidium easii commisesum absque dolo, utpote, si quis e senestra lapidem proiΡciat,vel gaudens equo in via publica clamando transeuntem interimat, is homicidij reus poena criminis ordinaria non assicitur, sed alia utique mitiori l. in lege Cornelia T. ad le

Aquit.& in l.qui foueas eodem titu. l. si magister i. idem iuri, g. mulionem.eodem titu.l. si ex plagis s. cum pila.eodems.ltem si putator. Institui.de lege Aquilia.capitu.sator.capit. ex literis in I.S 2.capitu.significasti. in I. cap. dilectus. capit. Ioannes.ca. finali,de homicid.ex nouioribus Ludovicus Casererius,numero ε.& s. in s. homicidium. in 3. in praet .crimin. pag. 1 Antonias Gomeatus capit.3. delictatum, numerois.& ante hos Bartol.& plerique alij in l. respiciendum delinquunt isde poen.Saliceius in l. prima,C.de sicat.itidem in l. non ideo minus C. de accusationibus . verticulo, ideo si incursu. Bonifacius in rubrica, de insultu & percussione, columna finali. Angelus in maleficiorum tractatu, in glos. E E 1 scienter.

478쪽

436 Epitome delictorum Lib. I.

scienter.regia l. q.& s.lit. 8.par. 7.l.6.tit. I s.par. 7.l .penuttit. 13aib. 8. ordin. reg. Ex quo aliqua coni j cienda sunt huic rei maxime necessaria: S primo ancipiti controuersia disputati solet in hoc tractatu, ut si in colluctatione exercitij gratia,alter alterum interimat, nulla poena tenetur, sed utique actione utili legis Aquiliae ad damnum l. qua actione g. si quis in colluctatione T. adleg. Aquit. 8cinthi gloss. & passim doct. aliqui tamen subijciuntur casus, in quibus quidem ex sola

culpa vel negligentia paulo mitiori poena corporis amicti-ua afficiendus est, utpote in Commentariense, si incarcer tus incutia& negligentia ipsus custodis sugam arripiat, eadem poena , qua & reus puniendus erat afficitur l. penulti. versi. primo C.de custod.reorum .ubi sic tibit: nam ipsum volumus huiusmodi poena consumi, qua obnoxius docebitur suisse,qui iugerit,& inibi Ang. Saly.&Bald.regial. I 2.titu. 9.parte septima.

, Verum enimuero & id discuti poterit, si t ex imperitia &maxima iudicantis culpa iniuste admqrtis poenam reum condemnauerit iudex, corporis poena amictiua assiciendus erit, cum adsumendo officium iudicandi se peritum asseu ret, cum non commiserit dolum in genere,ex Floriano in I. idem iuiis g. i.st.ad legem Aquit. Hippol in l. in lege Cornulia f2adlegem Corn de sicar.num. .Catrer.&Gom.his in locis,quibus & antea meminimus.Auiles in capitulis Piati

Illud etiam non intempessive disputatur, quod ex eodem

sonte emanare videtur,medicus,chirurgus, peritos esse as rentes, si eorum culpa morbo laborans moriatur,pcena afficiendi sunt,ut per Florianum in l. idem iuris g. primo fissi ad legem Aquit. Hippolytus in praecitata l. in lege Cornelia. numero ε. sed antea quam ad istorum crii , inum poenam condescendam, de medicis aliqua conij cienda sunt: Medicos enim t non modo lex absoluit de homicidio, verum mercedem eis quoque statuit,ut merito Iovianus Pontanus Limus dixerit in Charonte, Mercuius a Charonte interrogatus, in diei ii quod genus hominum liberius vivetet, inquit, liberius memini. dici vivunt, ut quibus permissum sit hominem impune o cidere. Philemon autem apud Stobaeum sermone icio. id duobus caimiaibus Giscis significat , ex Latina transtati ne se ait.

soli

479쪽

Petri a Plaga Cap. XXVI. 43λ

sili medico Croceidere licet impune.

Nulla praeteret lex est, quae non puniat insciam eapit Ieml, medico tantuni hominem occidisse summa impunitas est,quibus adstipulatur Baptista Mantuanus Egloga 6.cui

Cornix titulus est. Sum tir equesisegetius medish- ι.εingere vens isticitas audent, re penere quadam Non intellectis temeraria nomina morbis. tenebr, palpa eslfacta potestas Exerutiandi avos γοmιnesyne impune necata R

Aristoteles libro de sensu & sens. scribit maximam hominum partem a medicina interimi. In quam sententiam celebratum est vulgo prouerbium . Summa medicina est, non uti medicina. Et apud Aegyptios,morbos vel ieiunio Orant vel vomitu, idque aut quotidie, aut tribus diebus, aut quatuor interiectis: asserunt enim ex ciborum superfluitate omnes creari morbos: eam ergo ad valetudinem ram esse optimam, quae morborum principia auferar, teste Diodoro Siculo de antiquitatibus retum, dum de Ar gyptiorum moribus tractat,& nos de medicis aliqua conie:

cimus,cap. II.

Caetersim ad institutum regrediens colligere non incommode possumus,quod ει Lucas a Penna inrubr. C. de pro fessor.&medic.libro II.& Ripa de peste.g. medicorum . num mero 2 . scribunt, medicorum peritiam ex eo constare,si aegritudinis caulas sciam exprimere,teste Hippoc. in prol go Prognosticorum, S qui se medicum petitum prometur, tria utpote scire pretsupponit: In singulis aegritudinibus praeterita hoc est,aegritudiuis originem: praesentia, id est, infirmitatis statum rutura, sitne morbus eurabilis , an praese s rat mortem. testibus Tancr. Innoc. Host. Card. Floren .in e. ad aures .destate&qualit. inibi Ioan . And. Ex nouior,bus Greg. Lup.in l. 6.titulo. 8. par. ει ante eos Plutarch.raeo libro quem seeit ex salubribus prςceptis,inquit, Cotrinphilus medicus, interrogatus quis persectus medicus fieret. dixit ille qui possibilia dc impossibilia discernere potest: euius meminit Stob.serm .ioo.ad finem .indicare enim debent gritudinis augmetum latum, & deminutionem. qui artis medicine iacumbit curatiani, eius scietiam habere debet.

480쪽

438 Epitome delictorum Lib I

o l. r.T de decretis ab ordine faciend.& in scrinio pectoris artis traditiones habere,sicuti definitur in precitato eap. ad aures.& medici peritia constabit, si opportune languentibus medicinam probeat.cap.absit. so.distinct.& his deserilite

videntur illa carmina.

Temporibus medicina alit,data tempore osma, Et data non apto tempore via a nocenti

Etenim singula , cum tempus postulauerit expedienda sunt,capitulo. quis ignoret. 32. quaest. l. omnes iudices. C. de .serijs. l. iustas C.deiuresses & medicorum stlantia constabit utique, si nouis morbis noua sciat.adhibere remedia,

capit. caeterom .de iuram. cal. l. I A de ventre inspicien .&im huti hae scientia contra quamlibet aegritudinem morbo co' uenientem quaerunt medicinam, cap.qualiter& quando.g. vetiim .de accusatio.capit.sciendum.19 dfflinet.& Augusti ad Bonifaci.ait,cogunt nos multas inuenire medicinas multorum experimenta malorum. capit. vi constitueretur. so. istinctione. de prster haec medicus debet infirmum admonere, ut prς caueat ab his, quae sibi sunt nocumento futura,capitulo, tua nos. de homicid. peccant enim letaliter in filmi. quippe qui nocitura sumunt, exploso medici pr scepto, 2 quidem contra charitatem faciunt,capit.si non lihel. capitula placuit 23.q. s.capit innonaestimemus. II. quaestione secumda .sebris tape numero cogit morbo laborantem in seipsurrisquire. l.fin.g. si quis aute. isde his qui sibi mortε consciuere. Et quae longo subsellio tractauerimus illud peculiari e natu agere costituimus, medici t imperiti poenam scribere. Niges im qu/d si ob medici imperitiam,eiusque culpam aegrotus mo- peti pri, riatur,mortem medico imputari:quod si dolo, & malitia se M. cerit,mortis poena assciturisin minus imperitis, exiij pcna per quinquennium assici debet ex regia l. sexta. titulo. 8.parte septima, Hippolvtus in s .in lege Cornelia.ρ .ad i. Cor. neli. num .quarto.quod si infirmus erat latuus . domino eius, istimatio soluenda est:&ita medico imperitia imputanda

est, sicuti doctores definiunt, mentes rationem ex textu

pili in ossic. pr sd. ubi Consillius. 1cribit scuti medico imputari euentus mortalitatis non de bet, ita quod per impetitiam commisit, imputati ei debet, i dicto capitulo, ad aures. de. state & qualitate. capitulo,tua ips. de homicid. in l. qua actione.9. Proculus.ssi ad legem. Aqui

SEARCH

MENU NAVIGATION