장음표시 사용
2쪽
I nulla sit ad scribendum urgentior causa , maiorum imperio , rerum & temporum momentis, quae veritates ad salutem compa
ratas illustrari exigunt, Ac imposita ad innocentiae grauissime laesae defensionem necessitate , non dubito Christiane Lector quin boni consulas hanc nostrat Theologiae ad superiorem festinatam, magis quam maturatam accessionem , cdm vix eam patiantur, ne dicam praeterire , sed nec dissierre longius , hae tres a
me enumeratae cauta , citra grauem contum
ciam in maiores, veritatis Dei in iniustitia d tentae , & abiectae cum proditione innocentia crimen. Harum causarum vel una, non solum sponte currentem ad scribendum incitare pos
3쪽
set, seil eo etiam reluctantes impellere ; qu ergo ratione omnium impetum ipse sustinerem,
&detrectarem onus non cuiuscumque maiorum,
sed summi Pontificis impositum manu , & imperio , opus de usu probabilitatum , id est, de veritate ad omnium salutem necessiiria primis lineamentis deductis inchoatum, & impersectum abiicerem, non solum cum hoc certo vituperio Euangelij: Ecce homo qui capit adificare id enim nihil moror sed etiam cum indubitata infamia, veritatis ex ignauia desertae , & neglecti boni communis 3 Et si istis minime commouerer, causatus non sine aliqua modestiae specie , me imparem summi pontificis implendo mandato,plures superesse ad lacessitae veritatis defensionem me validiores nihil occurreret quo possem excusare postremum accusationis caput, D.Thom q& eius scholae , de singulis vitae humanae, scChristianae ossiciis mentem, prauis interpretationibus Amadqi corruptam esse , & tacuisse: quasi hoc silentio agnoscerem , & prae me ferrem , Angelicum Doctorem eiusque discipulos, latissimam ad omne genus flagitiorum portam reserasse. Vbi paucis, te Lector, monuero de his causis grauissimis , quae istud ad superiorem partem Theologie moralis auctarium emagitant; Non dubito quin a nonnullorum suspicionibus abhorreas,quasi susceptus a me sit hic labor, gratis quemquam lacessendi animo , & non verius una necessitate, calumnias Sanctissimo Doctori, eius Scholς , totique Famil4 Dominicanae, aut si v lis ipsi virtuti illatas depellendi. Inde ergo hanc
4쪽
accessionem ab inuito extortam intelliges , ubi
paucis haec tria capita attigero. Atque ut incipiam a Pontificio mandato, cuius memini ad finem nostrarum animaduersionum,
fidem dictis meis faciat, quq ad Mercori Parisiensem, post primam Mantuς , alteram Au nioni, & postremam iiii Belgio editionem extat prςfixa operi Epistola , qua testatus sum , &iterum confirmo , comitiis Generalibus ordinis Pr dicatorum Romς anno I 6 6. habitis, nomine summi Pontificis Consilium, aut Verius prςceptum euulgatum, & Theologis Thomistis,quotquot sunt in orbe Christiano, a definitoribus deferendum , religioni & Scholς nostrae gloriosi Lssimum : tςdere Beatissimum Patrem, qui nunc gloriosissime sedet Alexandrum VII. tot nouarum opinionum hoc saeculo , in Theologiam moralem inductarum , quibus disciplina Euangelica resoluitur, ac conscientiis, Cum graui animarum periculo illuditur, & se maxime velle , a Theologis nostris , in Ecclesiς hoc morbo occulto laborantis remedium , opus parari , ex seueriori & tuta Sanctissimi Praeceptoris doctrina, quo haec morum & opinionum licentia , quς in dies grassatur , quasi cauterio cohiberetur.
Eo Vero toto tempore , quod a comitiis ad
hunc usque diem essluxit , duos noui e Schola nostra imperio Pontificio paruisse, nempe Ioannem Martinea de Prado Castellanae ProvinciqPr positum dignissimum, duobus de Theologia morali tomis editis, quibus ita ad viuum qua stiones secat, ut vix ullum Amadqus ex illis locum Potuerit excerpere , quo etiam apertis de .
5쪽
prauationibus , suas laxitates fulciret; & Mercorum , qui sua Basi ita opinionum securitati a lege consuluit , ut nullibi ab Amad o ad laqcause patrocinium citatum legerim. Sed is ipse qui videbatur mandatum Pontificium occupasse,& nos eo levasse onere, a rigidioribus Theologis Iacessitus , nouum imposuit se defendendi, de hanc subeundi palςstram, de moderando proba bilium usu : quq non licuit avtingere, Ommissa Probabilistarum laxitate & licentia r Atque ita
factum est ut cum putarem me in summum Pontificem reuerentiae & obsequio satisfecisse, delato ad nostros eius imperio , dc nuntii ossicio defunctus, aliud longe grauius accesserit, illuΛetiam pro mea tenuitate implendi. Spe itaque exclusus , me illo onere leuatum
iri, ubi aliorum humeris imposuissem , in me plane recidit, illi ferendo imparem : nec superest deitectandi locus ; cum altera huius scriptionis causa mihi occludatur. blam quod molitus sum opus, & cuius prima lineamenta descripsi , cum aliqua non solum proprii nominis, sed etiam ipsusmet veritatis, & Dei causae noxa desererem.
Priori parte de probabilibus generasim tantum egi: nunc superest, ut quod uniuersim dictum est de opinionis a lege tutae delectu , partubus ostendam, & communem regulam, in singulas de virtutibus & vitiis quaestiones inducam. Id quidem non admodum dissicile est, constituto ad quam exigantur, aut unde depromantur, singulares de moribus assertiones principio : & inde inexcusabilior fierem , si laborem perinde facilem , ac necessarium subterfugerem , prioru
6쪽
quo iam defunctus sum magis improbo , longe
Ea est moralis disciplinet ratio , a caeteris omnino diuersa , ut cum tota praxim spectet , nisi singularia minutatim expendas , omni sit fructu caritura. Parum est quod monui ad calcem operis , me imitatum Mathematicos, qui demonstrationem verbis & oratione confectam , &menti discipulorum quasi iniectam, oculis etiam aspectabilem subiiciunt , lineamentis & figuris,
radio in arena descriptam , & reprς sentatam. Quamuis enim eo conueniant Mathesis & Moralis , ut quς docent & demonstrant, ad sensus Vsque deducant, quadam veluti manuductione sensibili , longius tamen alio discrimine lumme obseruando distant ; quod demonstrationibus Mathematicis, seu sola mente percipiantur, sea subiiciantur oculis, sua eademque veritas constet, & lineis tantum fiat facilioris captus, &discipulis tardioribus magis obuia sit , & altius imprimatur. At Ethice, si prima tantum principia, aut proximas illis conclusiones communes attingat , nullum operae pretium facit, nec ad Vsum , quem unum spectat viam satis expeditam munit : deinde singulis quae inde deducuntur conclusionibus, sua inest veritas , quas ignores principiorum gnarus , nihilque iuuet comparanse, sed prorsus otiost & inutiles ad bonam mentem futuret sunt, nisi poenitenda mercede, ex illis reuincaris officio te defuisse. Ne igitur videamur Lectoribus insidias , & ostendicula instruxisse, potius ad damnationem , quam strauisse viam ad virtutem & salutem generalibus regulis morum,
7쪽
superiore Parte constitutis , agendum omnino de singulis omnium virtutum officiis, eo utilius. quo minutatim dc accuratius singularia prosecuti fuerimus.
Hine eruditissime dictum a Philosopho; diuersam in totum moralis & aliarum disciplinarum methodum esse ineundaria. A d Theoricas artes& scientias , methodus resolutionis necessario
instituenda est , qua ab infimis ad suprema , ab effectis ad causas , a mediis ad principia assurgamus: quia sui causa quaeruntur , quae ad Theoriam pertinent, & unius veritatis notitia paratur ; eo certior , purior , & de ecatior , quo a
sensibilibus & singularibus longius recesserit rat contra Moralis , compositionis methodum
assectat, & sibi pene singularem vindicat, qu e a fine ultimo ad media , a principiis syntereseos altissimis, per varios conclusionum gradus, sensim ad opus accedat, quod unicum inspicit sui Iaboris operae pretium. Egregie hoc scientiarum discrimen , illustrat Scala Iacobo Patriarchar per somnium visa: hinc Angelis sursum in Coelum subeuntibus , inde
ad terram delabentibus. Theoricae scientiae dc Theologiae methodo resolutoria , per scalam sursum arrepimus , & ab effectis ad causas , a creatis ad Deum assurgimus : contra Morali Theologia, methodo compositionis, descensum Angelorum imitamur de inspectis in lege aeterna vitae regulis , ex illa depromimus nouas, qui bus , quid facto opus fuerit, innotescat. Huic ergo methodo nobis insistendum fuit, & con stituto opinionum ex lege tuto deloctu genera
8쪽
tim , prosequenda fuerunt singularum virtutum officia : alias nostro defuissemus , nisi Tractati nem inchoatam I. Parte, altera,quae instent sin. gulis hominum agenda demonstratum esset rquod pro virili implevimus , nostra ad Amad*um responsione. Atque ita importuno homini , hoc debemus beneficium , ut non sit passus nos ignorare, quid singulis rerum & temporum articulis , nos facere conueniret.
Huic commodo ista parte comparato , adde aliud , non omnino spernendum , quo curiosis factum est fatis. Laxiorum probabilitatum originem inquisivere nonnulli, vano prorsus labore : multi hac infelicitate deterriti, a longiori supersedendum putant inuestigatione, rati perinde huius corruptelae seu malorum diluuii sicutNili fluminis caput vix posse deprehendi. Caramuel suo Apologemate, antiquissimam & mundo coaeuam fingit, vagam probabilitatem: nos vero nuperam , & patrum nostrorum faeculo natam esse contendimus. Sed quo loco , quo authore primum coepit quaestioni difficillimae & plurium opinione insuperabili, puto nos satisfecisse , dc ad originem usque, improbo labore , certum iter muniuisse ; Probabilistae putant a se deprehensam,apud D. Antoninum, in quem ex tota Antiquitate primum reserunt,nostro seculo , uno vel altero proximum. Sed demonstrauimus deceptos plane fuisset multo enim D. Antonino,recentior est haec probabilitatum licentia. Et si veris agere liceat, Salmanticae nata est superioris saeculi anno 79. inuentore Bartholomaeo Medina Salman
ticensi primo Theologiae pr0sessore, ut aὀnoscR. .
9쪽
me sincerissime agere, ausum id fateri, quamuis pessimi aut saltem non boni inuenti, aliqua in nos quia ex nostris erat sit derivatura inuidia. Sed ille rimulam tantum aperuit, ascita opinio ni minus tutae, minusque aduersa probabili, securitate a peccato, & arbitrario illius delecta permisso. Hoc examine Quaestionis Facti nutho- re P. des Champs demonstratum, poteris Lector
comperire , ut non sit opus crambem bis coctam hic obtrudere. Duas habemus causas huius auctarii compertas : tertia superest,eo operosius tractanda, quod una possit consilium nostrum , etiam morosioribus approbare e quia necessitatem indixit prorsus ineluctabilem , Amadorespondendi. Pontificium decretum de Morali Theologia ex principiis D. Thomae apparanda, citra ullam culpam, & cum aliqua vi dixi modestiae laude detrectari
A me, aut excusari poterat, iniecto in alios va- Iidiores onere, & iam occupato, & impleto a . curate a nonnullis hoc mandato. Nec minus iusta defensio suppetebat, ad aliud caput, de opere Morali inchoato ad calcem , idest, ad usum δίad praxim deducendo. Id a multis iam factum legi, & a Mercoro expectatur longe eruditius, dc exactius , quam a me tentari possit. Sed D. Thomam eiusque Discipulos , eo periculosius elassagitiosius vexatos ab Amadaeo , quo oblique petantur, & aliqua honoris specie , in laxitatum
quas defendit, patrocinium aduocatos, deserere indefensos,& calumniis opportunos, quasi Ethicam Christianam corruperint, & primi morum
licent m in Ecclesiam inuexerant, cum harunsis
10쪽
nulli nostrum , saltem Latino & communi sermone , quas omnes debemus vindicias persoluerit,nec parare audiuerim; Hoc qua ratione salua conscientia , & saluo religionis honore , quam profiteor , & Scholae cuius sum auditor, δc discipulus , detrectare possim , non video: maxime cum adeo apertae , dc atroces sint huius authoris calumni , adeo virulenta scriptio in omnes, vis etiam silentio, que nobis affinguntur , praetereamus, simus totius generi diris humanis deuouendi, dc quasi Ecclesiae pestes ab hominum societate depellendi. Sin falsa sint uti reuera sunt& enormia mendacia quae ex nobis referuntur:
quod aliquo loco , & simili causa Tertullianus
dixit, omnes milites ad liqc mala auertenda esse oportet , quotquot Dominicanam Vestem praeferunt , & Scholae Angelici Doctoris nomen dederunt , nisi velint communem causam videri
prodidisse. Nullus plane est qui necessariae huius defensionis iura non probet, & intestabiles censeat, qui illi defuerint. Plura suo opere peccauit Amadaeus longe immaniora,quam dici valeat, aut cogitari. Primum quod ea scripserit, quorum horrore cautum sit, ne in illa inquiratux : deinde quod nullo iure, nuIIa veritate, aut melo, nisi amaro, glorietur sua aia serta posse lacessiri: ut in illum cadat scripturae Verbum, latantur cum male fecerint, in exultant
in rebus pessimis. Super his duobus sceleribus
tacerem , nisi illa tertio cumulasset, ascito D. Thomae & eius Scholae,suarum assertionum infinitis deprauationibus sus Tagio. Quis vero calumniam adeo atrocem , nec minus aperte falsam,