장음표시 사용
121쪽
iudicialiter causanullam pertinereqd ecclesiastica' iuris dictionem, depolsea in hibeant.quamn ditiqns Eostea sin*nstet dati a5IQulla termini preti ione uoluit cenantibus antiquis constitutionibus , quae antea inmbitiones huiusinodi certis temporum angustiis concludebant.
Quid agendii sit quandolaycus cedit
iura clerico contra laycum pulchra distinctione respondet. Et quid quando clericus layco iura sua cedit. Cap.iit.
C Praesari quom sinodus expIicando dubia quo in huj'' iusmodi causarum auocationibus quotidie naicentia natuit&declarauit, ut infra. In primis cum quaereretur quid agendum lit quando larcus contra laycii cedit iura & actiones clerico uel sisne religiosae rem hac distinctione firmauit, quod si tempore cessionis lis iam erat coram taculari iudice incoepta ibi omnino terminari debeat,nullol cessionarii pretextu ab eo ualeat auocari. Et si ante inchoatum iudicium celsionem fieri cotingat, aut subest aliqua iusta cedendi causa, ut quia rone debiti exsoluendi uel alia causa fraudis prae-iumptione uerisimiliter excludente quod in iudicis arbitrium referri uoluid & tunc placuit causam auocari posse alias non . Sed omnem cessionem aliter factam ut frauduletam nullius roboris esse declarauit. clericum 3 huiusmodi in fraudem iactis cessionibus colantientemin libris
. decem condemnauit- , . a CG Eamdem quoedi constitutionem obtinere uoluit aduersus clericos & religiosas personas que ut ecclesiasticum forum declinarent iura suadc actiones larco concesserint.
Duado clericiis nominat ut defensor avocat causam a iudicio saeculari ante litem cotes lain. Ei ut diis et possiessis indistincte avocat. Eiri domiti' dire
ct tantii distinguis ut i litaraαap. iiii.
122쪽
CSt cum quereretur quando elericus nominatus a reo in iudicio seculari posset auocare causam ad iudicem ecclesiasticum rem distinguendo firmauit. Et in statutum redegit. clericum ut defensorem , aut nominat ut dominum & ponemrem si ut defensorem,uerbi gratia in i causa euictionis. tunc si sumus ante litem contestatam uel quasi,clericus auocabit causam ad forum ecclesiasticum se post litem contestatam secus. Si ut dominum & possessorem omni casu cognitio spectahit ad iudicem ecclesiasticum, od causa avocabitur a lacu- ari cum inhibitione in forma cum iura non permittantaycos de clericorum rebus iudicare. ed si nominetur clericus in dominum tantum, Imitima apud alium possessione remanente, ut quando esset Iavi cus emphiteola uel usufructarius, & clericus esset dominus directus, siquidem agitunsmpliciter ad frumis consequendos. & tunc possidenti nullatenus proderit nomina, tio, sed causa omnino terminari debeat coram seculari iui dice, sed si actum fuerit rei uendicatione uel etiam ut habeatur possiessio rei, uel per tenuram , uel per quod notaliud remedium extra casus antedictos poterit causa ad reclesiasticum iudicem auocari secundum:&um inem in
Horentina curia hactenus obseruatam, ni licet hoc secundo casu uideatur agi contra iura layci querendo ab eo poste sionem quam habet amoueri. tamen maxime interest clerici non mutare possessorem in rebus quae ad eum iure directo pertinent, ne in euentum caducitatis duriores inueniat detentores. item cum huiusimodi possessiones dominii ad se partem trahant iniquum est eas sne ecclesi luca auctoritate cuiquam adiudicari.
quando clericus comparet in iudicio ut tertius possestes, causa auocetur a iudice saeculari. alap. v. '
sessionis agitatur contra Iaycum in suo foro,& clericu tertius possessan possit causam ad ecclesiasticum iudiciu tranere ita statuit. Ut si post clerici habet caused a reo conuento directe uel in directe,& id postmotum i 'uel etiam ante motum iudiciu quo tye sperabatur
123쪽
litem moueri, ut quia intra duos menses ante motum iudicium, tunc causa agitetur & deci is r coram iudice layco.nisi clericus ostenderit ante motu iudicium rem a layco ex iustis & rationabilibus causis habuisse. Si uero possessionis allegatae a clerico causa non depende ata reo directe nec indirecte, sed ab alio uel etiam a reo extra casus praemissos causam auocari posse decreuit.
Stabibitio debet fieri iudici taculari sine praeiudicio processctus,quando petitur poli luem conteilata. Cap. v
a B, ni tamen casu inhibitionis concedendae per ecclesia cum iudicem ad tollendas improborum calumnias, qui quandoin circa periodum litis petunt inhiberi cum periculo instatiae qu perit,declarauit omnes inhibitioes quet de cauero fient iudici oculari post lite contes lataiael quas, fieri debere line pr iudicio procellus secundum practitam hucuso a multis obseruata.cuius inhibitiois effectus ut si ex deductis postea in ca uideretur iudici eccleti'stico secundum iuris dispositionem causam primo iudici remittenda pronuciatio interim facta covalescet perinde . ac si nulla emanasset inhibitio etiam non obstaute O cumi appellatione a parte interposita.
ynbibitio sit sinepraeiudicio legitimae
executionis quando competebat cxccimo. Cap. vis.
si iam uirtute sentetiarum copetebat executio in curia saeculari declarauit & uoluit inhibitionem non esse co- eededam nisi sine praeitidicro legitimae excutionis. inam deinde executionem nullatenus reuocari posse uoluit donec principalis causa fuerit per ecclesiasticum iudicem ieeminata.ita ut cum ipsa diffinitiua sententia executionem factam, uel infirmet si uiderit avocantem lauete iuuitia uel confirmet si econtra.
124쪽
rat stat depositum quando tacti iri foro saeculari petunt causam auocaries dico ecclesiasticus. Cap. viii.
Emissa contingit in ciuitate Norentiae ratione certorum' ontractuum maxime in curia mercantiae incipi ab execu--tione per uiam tactus, & quandoin eo modo tacti confugiunt ad ecclesiasticum iudicem dacentes contractus uel obligationem ratione cuius tacti sunt usuraria prauitate laborare, statuit ἐκ ordinauit,ut taliter tacti non prius obtineant inhibitionem ab ecclesiastico iudicio quam fece-ript reale depositum de summa petita apud Camerarium Archiepiscopalis curiae leu laltem dederint idoneum fide forma deponti ad aeclaratione Dii irati 'st d depositum camerarius uel fideiussist teneatur sta-, tim relaxare parti tractae cum primum pronunciatum erit ipsam fouere iustitiam non obstante quacunam appellatione quam quo ad impediendam preciicti clepotiti relaxationem nullas uires habere decreuit. Et similiter si Pronunciaretur in fauorem eius qui traxit causam & deposuit re- Iaxetur ei tale depositum, nec possit ulterius in executione molestati donec causa fuerit legitime terminata.
De iudiciis et modo procedendi in causis. 2 ubrica.
S M omnibus causis sim mar proce P0dum 2. Cap. primum.
maximefuit huic sacro conuentui Iites minuere, ea dispendia pro pauperum litigatorum utilitate qua tum potuit resecare. Quoniam experimento compertum deit quamplures pauperes, quinetiam & diuites, dum diuturnas di pene immortales )itigandi molestias abhorrent Iultitiae complementum assequi nequiuisse. Go circa sta t&ordinauit innitendo speciali indulto nuper a Sani eo' e. c. Pont. Max. Reuerendissimo. D. Iulio. b. R.E. Cardinali α Uicecacellatio dignissimo. ii
125쪽
non Archiepiscopo Florentino e&eta omnes eausas fani
ciuile, quam criminales,ecclesiasticas quam prophanas:&mixtas quomodolibet quacul auctoritate coram ecclesia sticis iudicibus uentilandas in omni suainstantia summae isseme . ac in eis summariae, sintdiciter 8 de plano sine V spura iudicii Drocedi deSere , excaepto tamen orgine inserius declarando. In causis igitur excedentibus summam librarum quinqua ginta non habentibus executionem paratam uoluit nocordine procedi.
yncipit modus tabcedendi in causis
maioribus 1 indunt tenorein ista/rum concitutionuiua Cap. q.
in primis uolens contra aliquem expericl porrigat tibia
seu lammariam petitionem notario causae, qui extrah tur e buria secundum modum in pr cedentibus dictum,&missa copia libelli citetur pars ad respondendu libello iurandum de calunia intra tres dies, quo' unu pro primo&c.Assisnado sibi illum x ultimo peremptorio, aliuta primῆα nidendum se exc cari. S ita si sit cotumax ex coicetur, nec udiatur nisi resectit expensis ,&nihilomi-ι nus ipse act r iuret decalumnia ,α petat sibi termina dponendu& articulandum, & si in contumaciam G aduersaeprobauerit de iure suo obtineat sententiam diffinitivam super causa principali, nec etiam tunc appellando audiatur aduersirius, nisi refectis omnibus expensis litis meruerit/bsolutionis beneficium sitinere.' C Etsi reus comparuerit in termino, & proposuerit aliquas excaeptiones declinatorias aut dilatorias , aut quascumlalias quae ante litis contestationem proponi solent de do inhent, detur terminus actori ad tertiam ad replicandum. Ve Deinde detur utrim parti terminus x.die' utiliu ad pro- mandum in umbentia circa dictas excaeptiones & replic ' tiones. σα Eo autem termino elapso super dictis excaeptionibus Grem Glicationibus pars nullatenus audiatur, sed partes tenean
tui intra tres dies dare procesum iudici , qui postea intra sex dies utiles teneatur super excarptionibus pronunciarer
126쪽
si fuerint tales excarptiones, quae aIliorem requirant indaginem, si uidebitur possit in fine litis reseruare,& etii
iudice aliter furer dictis excaeptionibus non Dro nunclan- meen Ieatur reseruate in f estis de omni casu auo tuae In Elferiora processerit intelli natur esse iis con tellata.
Deinde assi siletur terminus actoriad ponendum &arthCQuibus exhibitis citetur aduersarius ad primam ad respo ma dum positionibus si fuerit in ciuitate:ad tertiam si fuerit in Diocaesi uel Prouincia. ita tamen ut quando est at sens a ciuitate ultra tria miliaria levore quo citatur ad re-Dondendum volsit respondere per procuratorem,qui haheat auctoritaten iurandi in animam principalis sui. Sin i autem tam actor quam reus fuerint contumaces in respolivositionibus 2ossi in debeat iudex parte instante
pianu iacies e eas pro confessatIs. CDeinde afl orἱ adsignentur tres dilationes ad probandum: ., rimam de em . secundam octo. tertiun sex dierum si petitae fuerint.intelligendo semper quod si accideret ultima diem termini esse feriatam illa dies & omnes aliae similiter feriatae non connumerentur, sed prima dies ouae erit iuridica censeatur esse ultima dies termini CEt si procurator actoris in ultima die unius termini cesἹ- inrit petere aliam dilationem sit ipso facti exclusus a peti. tione dilationum sibi specialiter competenrium. . si contigerit testes produci intra dictos terminos assiagnetur terminus ad dandum interrogatoria ab hodie doctas ut moris est)nisi essent testes affuturi. Quia luci xtuc neoterit terminum abbreuiare ut sibi pla ruerit. Qui testes. Is examinari aeneant uti ad terminunx datum ad dicendu contra iura producta inclusiue, εἰ notarius in processu de examinatione testium metionem faciat & in actis redigat tempus examinationis praedictae. His autem dilationum praedictarum temporibus elap*s assignetur terminus trium dierit ad producedum omnii.
Termini qui conceduntur actori, costi ccduntur cita postea reo. Cap. iit.
Et successive postea detur terminus sex dierum ad dicen- dum contra iura producta, In quo termino si reus ex e-
127쪽
. ptiones &articulos dederit dentur libi omnes dilationes
ad probandum producendum, do dicendum contra iura producta, quae actori conceduntur per praesentem constitutionem. O cibus elapsis si per alia uam partem petituma rit detur eoinus columnis utrita parti uicinii am l rum utilium ad probaclum do probatum habendum uine inde incumbentia per omne genus probationis,
Post conclusum in causa datur dilatio ad reprobandum testes, sed prius praestito iuramento calumniae ab eo qui reprobare intendit. Cap. iiii.
Quo termino elapso censeatur eonclusum in eausa,nee autatur aliquo modo pars uolens aliquid producere uel Himare, excaepta reprobatione testium quia si aliqua partium uel ambquellent dicere contra telles adnmbaru uel nius petitionem opponendo crimina & defectus contra debet assignari terminus pereptorius duodecim dierum utilium ad reprobandum & reprobatum habedum, re opponendum,ac probandum ,& probatum habedum quicquid uoluerint contra dictos testes, faciendo etiam intra dictum tenibus deposuisse omnes testes siquos contra Iraemissos examinare uellent. ed tamen hoc ultimo casu noluit partem admitti ad testi Ium reprobationem nisi prius pr stilo iuramento a repro-l hante quod hoc non facit animo calumniandi,si intral dictum terminum non probetur quod contra testes oppol nebatur uoluit opponentem condemnari in libris deceml Archiepiscopali curiae applicandis.
Praefigitur instantia cauta. Cap. v.
C A die autem conclusionis in causa procuratores partium,' uel salte ille qui petierit causim expediri teneatur intrax.dies dare processum integrum Domino Vicario. Qui a die exhibitionis registri, de quo notarius teneatur mentionem facere in actis intra. .dies utiles teneatur distinitivam proferre sententiam in causa, ita quod terminus ipi intelligatur prstaus instantiae Iudici. & parti Rivluiu
128쪽
, Ioris intelligatur instantia deserta,nee possit aliquam senten
tiam luite uita cita eruasaene iuncti cum expensariam
conde atione ,quam tamen proferre teneatur ad stillantiam cuiuslibet partis
i uniuntur iudices notarit et procuratores, quorum culpa instanti per
Oudex autem qui infra dictum tempus si asta ut praemit--titur exhibita fuerint parte instante sententiam diffiniti-uam proferre neglexerit incurrat periurii poenam , teneaturin partibus ad interesse . procurator quo qui fuerit - negligens, & in curia sua instantiam labi permiserit com- denanetur parti ad interesse. Simili quos poena feriatur notarius, qui satisfacto prius sibide mercede sua acta exhibere neglexerit intra tempus praefatum,uidelicet infra.x. dies post habitam mercedem,praedictu tamen tempus. . dierum utilium datum iudici ad pronunciandum uoluit per ipsum ex causa posse ad alios.xii.dies utiles prorogari, ita quod infra illos semper possit, ut praemittitur diffs-nitivam proferre sententiam adempta omni facultate utiterius prorogandi.
Quando testes animandi sunt in lon ginquis partibus iudex occlararei potest repora non curraerap.vis
on causis tamen ubi examinadi essent testes in Ionginquis partibus constituti, poterit iudex si iudicauerit huiusmodi testium dicta tam paruo tempore haberi non posse prorogare terminum pro testium dictis habendis,pro itineris
regionis distantia,declarando interim tempora prefixa non currere. Quorum terminorum dilationes ad euitandas partium calumnias uoluit esse in mero iudicis arbitrio, ita quod nullus ab eorum uel denegatione uel con- . cessitone appellare possit intelligendo tamen quod illata. cultas prorogationis tantum competat iudici,quando te-
stes sunt remoti ultra quinquaginta miliarii a ciuitate Flo. Multa. G iii
129쪽
nitur modus procesendi in camsis minoribus. i. a quinquaginta lubris infra. Cap. viii.
Et hune quidem ordinem,ut praemissum est obseruari uoluit in omnibus causis antedictis.Sed in causis a quinquaginta libris infra uoluit procedi debere per uiam monitorii iuxta stilum consuetum. Et in termino si reus comparuerit &negauerit monitorium, habeat actor terminum decem dierum utilium adprobandum,infra quem terminum possit si uelit dare articulos, producere testes & in- .strumenta. postea autem habeat reus alios decem dies ad dicendum contra iura producta,& dandum exc ptiones, 'articulos, ad producendum testes & omnia alia quae duxerit ad causam facere. CDeinde detur terminus sex dierum utilium utril partit ad probandum & probatum habendum per omne genus probationis, & idem obseruetur in causis decimarum ac sequestris quq serent uirtute iurium exequibilium quae non possunt reuocari. Aliae autem sequel trationes quae non procederent a iure alias exequibili reuocari possunt ad petitionem partis & deinde in eis procedatur, prout in causis monitorii iuxta ordinem praetaxatum. C io termino elapso Diis iudex mandet sibi acta exhiberi, quae quidem acta partes teneantur exibere infra octo dies.Wa die exhibitionis infra xii. dies utiles iudex t neatur pronunciare monitorium esse c firn ndum uel
infirmandum & partem excomunitate uel a petitis absoluete ut sibi uidebitur.
9n causis habetitibus executioncm paratam proceditur per viam in oi nitorii. Et duae tantum Q caeptiones admittuntur. Cap. ix.
In eausis autem iurium habetium executionem paratam, tiam procedatur similiter per uiam monitorii,& tunc admittantur tantum dus exceptiones solutionis.sdc nuillita
130쪽
tis quando opponitiir ex ptio solutionis tantum demeterminus decem dierum ad probandum eam , & etiam si iudici uidebitur&pars petat detur alia dilatio octo dierum quibus elapsis 1i actor petierit habeat terminu trium dierum ad dicendu contra iura producta. 5c postea etiam detur alius terminus comunis utril parti ad producendum allegandum &c. Quibus elapsis terminis nullatenus audiatur aliqua partium, sed notarius teneatur exhibere acta Iudici infra tempus, de quo supra satisfacto sibi prius de competenti mercede, ut supra,jui iudex similiter etiam teneatur iudicare, ut supra. βed si reus opposuerit ex ptione nullitatis, ut quia dixe rit contractum esse usurarium, & simulatum habeat reus Opponens terminum duorum dierum ad informadum Iudicem sumnaarie qualitercuo per coniecturas Se signa aliter quam per proprium iuramentum . de sumulatione aut usiris dieti contractus,& si iudex uiderit esse aliquam v risimilem pr sumptionem ea que opponuntur per reum probari posse, resoluat monitorium,& mandet procediordinarie secundum ordinem traditum supra in causis excedentibus ualorem librarum quinquaginta.
σι Hod uti obtinet quando instrumentum esset de sum- ditis contentis in dicto statuto, idest excedentibus summam librarum quinquaginta alias procedendum est, prout proceditur supra in causis minoribus.
Practica obseruanda quando agitur vir tuic obligationis in sornia camerae. Cap.
est hie quae supra diximus obtineant in omni instrumen
to executi uo sub quibuscunt uerbis modis & formis co- caepto,& etiam in quibusculi 3 instrumentis&iuribus:5 aliis iuxta forma statutorii comunis Floren executione Parata habetibus. Excaepto si sit obligatio in forma camerq , quia tuc si reus opposuerit solutione uoluit seruari modii primo Ideo dictu . Si uero opposuerit ex ptionem nulli ratis, tunc si actor est paratus dare idoneum fideiussorem