Tractatus de beneficiis ecclesiasticis Caroli Gagliardi 1 Caroli Gagliardi

101쪽

II. Par nihilominus tot di eosanorum Praesuliim potestas supremae omnium potestati Sedis Apostolieae ab initio subjecidi magis est, quam Metropolitis, ei Peimalibus post eam humano jure institutis. Nam communem praedicandi Evangelii curam et Melesias planiandi cunetis Apostolis a Christo D. N. tradiatam siculi ratio naturalis, vel divina inspiratio ipsos impulit Ap stolos ad partiendum inter sese si): ita Ecclesiae unitas ex uno

capite. multisque membris compacta; regnum sacerdotale ab uno Principe, plurimisque subministris gubernandum; ovilis unum uni P iuri supremo concreditum postularunt, ut per ollPetri a Deo praeelecti deberent universae gpntes audire verbum Evangelii, et erodere, sitos ipse fratres Coepiscopos fido sua numquam desectura consirmaret aliquando deseeluros, et sollieitudinem omnium ubi libet Ecelesiarum sibi, et Paulo adjutori suo retentam ad suos transmitteret successores 2ὶ. Trsebus martyrum saeculisEcelesin silios suos in locum Apostolorum susseolos,et constitulos pro iis patres habuit, omnes quidem o dinis potestate pares: at alios aliis majores reipsa essecit digniatas mel polum. Quaevi sane canones vulgo Apostolorum sive moribus, sive collatis priscurum patrum consiliis eonstitutu jus semul, ut cujusque gentis Episcopi agnoscerent inur ipsos primus erret, ipsumque haberent quoda odopro evite, neque sine illius τobmiste quidquam agerent imsolitum nihil arduum, aut magni momenti pineis insus sententiam, legitur in versione Dionysii Exigui : illa aut in sola quisque pro re tractaret, quae aci par huym θεῶν, et ea sibi ipsi subdita pertinerent 3j. Prima imis origo S

23 S. Lueas Actor. - . s. vers. 32. loquens de Petro Ap stolorum Principe ait: faetum οι ut pertransiret universos. Hae verba exponeus B. Chrysostomus om. ar. in Aeta M. inquit. uemadmodum duae in eaeerellia obambulat, eonsiderasat quas

ars esset coadunata , quae Ornvia, quae suo G EuIu vereo.

Roinanus hinc Pontifex revera est ut s. Bernaedus docet lub. m. δου eo M. otestate Petrus, tinetione chrisιus . . . sunι et cuia fruum Pastores . . . habent illi sibi assignatos greyes, singuia ainctulos: tibi, o Dseni, universi crediti, tini unus. Non inodo

ovium, sed el PMιorum .es unus omnium Paser.

102쪽

diitin motropolitanarum,el patriarchalium videtur cum ipsa parochiarum, ilioecesumque divisione simul emersisse, jurisdietio-m msue sublimem in Ecclesias totius provinciast, vel r ni su fraganeas Metropolitis, Primalibus, ac Patriarinis tribuisse, Nucaenis canonibus si in obfirmatam secundum antiquos mores, et posterioribus pro conditione temporym, ei locorum oditis com

III. Hinc prima etiam resorvallo generalis Ecclesiarum C lhedralium repetenda videtur. Novos enim Episcopos euiusquaprovineiae ut Metropolitanus 3ὶ, Metropolitanos autem Primas, vel Patriarcha ordinaret secundum antiquos mores, vel canones a Nicaenis paleibus, et subsecutis Ecclesiae legibus eonstitutum est. Sed processu temporum ad Romanam dem Εpbamporum creatio, et ordinalio avocata est.

IV. Specialem alterius Ecclesiae, vel monasterii reservasonem inrexit ea ipsa dignitas p triarchalis suo eum iure atauro mysi, erucem Milicet erigendi, figendique, ubicumquh intra

litani fueriti tua Episcopus: hune magna Synodus desina m

non oporsere mae en Ddisium metropoluanorum, et Anuimorum Episcoporum eo tisui. s O cine. Nicaen. oodem ean. 6. Antiqua eonsuetudo aer intur per AEgyptum, Lybiam, eι Penta olim, ita in Alexandrinua ueo tis horum omnium habeaι mustalem: quia vi urbis Romae Episcopo parilia mos eat. Similiter autem vi apud Apsi chiam, ceterasque provincias suis privileyia serventur clesiis. Coelestinus I Ruso Primati Thessalonieensi resoribens ait: cuivieem no3Iram Per veειναm prouineiam noveritis esse eommisaam . . . stine ejus consilio nullus ordinetur. Tum Xisius IIl. Anastasio item Thessalonicensi Habeant honorem suum

Metropolitani singularem, satio Euius Primalis Thessalonieensio Privilestio . . . in provincia sua Ius haleant ordinandi, aedhoe inscio, vel invιιo, quem da omnibus ordinationibus polum eomuli, numa nudeat ordinure,

103쪽

dinario loei di estgano ox impro aliquam Ecclesiam, vel mon siprnim, aliamve rem ecclesiasticam I), praesertim in limi landalionis sq), seu tempore consgerationis, et dedicationis. - V. Ad intortores quod allinet capellas, praebendas, dignit,los e perfnnatus, es officia ecclesiastica, nullam riusmodi r

sorvation oxpressam aruiqui canones imperarunt. Quum vinro Motropolitis, primalibus, et Patriarchis curam lolius provinciae dmandassoni eum jure vigilandi Ecclesias ipsius, ei caussas cognoscendi in gradu appellationis, et suffraganem Episcol os voeandi ad Synodum, in qua judicia querelariam, et appelationism diseulerentur 3), factum inde hst, ut sua Episeopis

jurisdietione abuten libus, vel sam negligentibus, praebendasnliquando et officia litigiosa luno sibi reservarent Prim lites, no Metropolitast. vel neglectam, devoli1lamquo'psarum eollatim nom sibi sumstrent, vel eam Episeopis nonnisi cum consilio, et voluntate Metropolitani, aut Prinlatis faciendam permitterent. si) Patria relam Constantinopolitanum eo privilegio politum

eximendi monasteria nonnulla, et possessiones ecclesiasticas ab ordinaria dioecesimorum potestate, suae ut immediatae protectioni subjisores; erucemqns inibi patriarchalem in monimentum exhinutionis perpetuum adfigondi, seri Georgius Pachimora lib. 6. Huisme . caP. II, ex Novella constitutione Michaelis Palaeolos,

- Beosdictus xlv.' in const. inter plures I9 to. B. Mua . t eonsuetum in Εeesesiis orientalibus patriarchi- m jus amurcae emi, 'eu figendae crueis is monasteriorum sundatione in signum exemptionis ab ordinario, et immediatae subjoetionis Patriaeehas ; liudque inferioribus Metropolitanis num-

104쪽

Nam is Conditio Anuocheno Episcopo cuiqua curam gerero suao regionis, Ordinare etiam Pro feros, et maeonos Γωθῶ amytilia ipsiua remonia eauaris rite discopiaror turea aruiem mssia agere permittebatur estra Metropolitani eomaesentiam si). Gerem Nicaena a e inferioris ordinia eleris , sise i sos Episeopos Metropolitanis mis speresiasti me eommirierunt, ut in Concilio Aspicano dielum enarrat ΝέAlexander sa). Romanam praetera Sedem etiam vacantem consulere in rebus ardnis prisci Patres consueverunt, oinsque BIFelori lati nimium dosorro 3ὶ. I. VI. Concilium Africanum anno 4o I. conssiluit, ut Carthagis nonsi Episcopo inlius hstiead Primali, undo vellet, clericum i- rei ordinato 4ὶ, tametsi canones generatim sanxerunt, Dor uis Episcoporum extra suos finea in locis sibi non sub oelis O inationes saceret, subditosque aliorum ordinaret 5). Concessa

3ὶ Coneilium Labesitanum in Africa an . a 5. quum damnasset Privatun i haereticum, requisitus S. rabianus . papa Concilii acta probavit. Hinc S. Cypriani sui. ad Cornelium retulit Privatum illum Fabiani Papae,el Donati Episeqpi littor: severissimo

notatum. Vicissim Clerus Romanus ad Cyprian ..-3o. edit. Pam. pro η vo more fecisti, ait, qui rem nobis sollicitam nuneiare voluisses o omnes enim nos decet pro eor re totius Ecclesiae. . .

D In cone. isto ksrieano, quod sub Anastasio, et Coelestino

Pontifieibus celebrandum est, ea non es Io5. editos habet collectio Conciliorum, ex praeleritis etiam ΑDieae Synodis 'desum plos. j- σὶ cur1.35. vulgo Amrilol. hase habet: ne quia Episcorus audeas eaetra suos fines Deme ordinusiones in urbibus, eι pvis ei non substeriis. Cone. Antiocton. ean. 2g. Discopus in alιenamo initas quae ei e secta non eat; non adscendat; nee in res onem, quae ad eum non Periinu, M alicujus ordinvitonem,

ine presbyterum, vel diaconum eo si ust is loris alii Episeopom retia, nisi cum volux is promi illius regionis Disco L. Si quis autem tuis quid ausus fuerit, in m ait ordinasio, eιὐδε a Synodo puniatur.

105쪽

Primali ordinatio rius modi clericorum cuiuslibet dioeectis intra

provinciam satis ostendit eum simul consuevisse quum ipsos ab se ordiualos cardinare Ecclesiis latius provinciae, tum praeben. das ecclesiasticas iis conferre, ut inde viverent, ubi Servirent. Tune porro non licebat ex Nicaeno canone quempiam ordinaro clari eum , diaconum, Praesuterum: nisi uno eodemquo lempore ad inserviendum certae Ecclesiae manciparetur, congruam vilao sustentationem ab ea recepturus ij. Eodem jure primatis. et patriare hieo a Patriarcha quum Alexandrino, tum Romano ordinatos non modo Episcopos . sed plurimos etiam prestuleros, et diaeonos in Ecelestis per universas provincias, regione ue Suas.

Iueu lenior ostendit Bingliamus la). S. Gregorius VII. insuper tradit, quod Romanus Pontifex de omni Ecele3sa quemcumquoso moria clerisum, valeat ordinare G). Id ipsum jus patriarcharum agnovit . firmavitque Iustinianus si). limo pirare enis nis ius patriarchicum, ol pontificium profluxisse rio.

VII. Post disjunctas a sacris ordinationibus collationes pra bendarum , olliciorumque ecclesiasticorum saeculo sexto . continuo api inruit praerogativa Patriarchae, Ponliseisquo A mani in conserondis Ecclesiis . praebendis , monasteriis, ei dignitalibus oeclosiasticis ubilibet vacantibus , vel vacaturis . praesertim in regionibus occidentalibus, et suburbicariis. Quandoquidem S. Gregorius magnus post eversam a Longobardis

Εpiseopalem Leelesiam magnae civitatis in provineia Bruliorum, seu Calabria contulit Paulino illius Episcopo libaliam , seu monasterium S. Theodori in Sicilia, in civitate Messanae, prac- monilo Episeopo Messanensi, cujus dioecesi, ei jurisdictioni su-

audientia, haee Juliano reseripsito quidam sunt sanetissimi P triarchae , qui in proriariis, in quibus existunt, Metropolitan rum osse tam seruiat alii per totam dioecesim Episeoporum mintropolitanorum, atque aliorum, qui sub eis sunt, ordia tioneso

106쪽

beral si). Tum cuidam presbytero Dominico paroehiam Importuno Episcopo Atellano subseelam contulit, jubens litteris ad eumdem Episeopum datis ut omnia illius Ecclesiae emolumenta laceret sino mora praestari presbytero illi ab se instituto , una cum fructibus doeimarum jam perceptis sa). Consuevit praeterea idem Pontifex Episeopis commendare ogenos potissiima inelericos, qualenus alimenta ex redditibus ecclesiasticis, velut pensiones alimentarias iisdem subministrarent 3). VIII. Eodem praeventionis iuro subsequulos inde Politisices in Romana Sede usos, dubitandum non videtur s4). Enimvero in capitul .g Caroli magni ad suas omnes provincias datis, et in Concilio Triburiensi anno 895. ab Episeopis Germanis eplebi alo constitutum legitur: ut in memoriam B. Afri ostoli honoremuo Sanetam Romanum,eι Apostolisiam Sedem et listi viae Ierendum illa S. Sede imponatur jugum: tamen fera, eι pia deostrame toleremus. Si Dero quod non de ιγγiubes, /οθ' ait Presbyter, aloe diaeouua aliquam pertum halionem mcliarnando, eι nostro ministerio insidi audo, r darguouur Jalsam ab Ase lolca Sede detuliare epistolatu, mel aliud quid, quod ii δε non veneris: salva fide, es λίμναorrea Apostolicum humilitate, pen 'a Episeopum ais miratuδ. vitrum eum in ea cerem, auι aliam detrudat emtoriam. ωguequo per γιεtolum, auι per idoneos auae partio legalop

Imbecuruari Uus,atque nec suacibus eo ulevies. in uisupiemma in tua Ecclesia Syracusana cum movissimus cardinandam.

107쪽

rivo lex Romana statuat definire, uι ει is corrigatur, et eras ris modus imponatur si . Isthaee verba satis indicant eanonem huso speclaro ad pontificias collationes Melesiarum, benesidi rumque in cunetis Imperii regionibus , praesertim in Germ mania, quas consueverant Romani Pontifices litteris suis sae re, ne nunciare di cesanis Episeopis sa). IX. Franciseo Florenti eximio canonum interpresi videntur reseripta Romanorum Poriliscum de vacantibus,et vacaturis Minneficiis auctorem habuisse Alexandrum Ili , qui sedit ab anno II 59. annos 22, non alium eo antiquiorem s3ὶ: in cujus pomliscatu aeram novas disciplinae figunt omnes ad unum. Veri, talem forulantes posthabito partium studio or nem hujus rei opinione vetustiorem, immo vetussimam facile iam noverint ex hactenus dieiis, eoaevam dignitati Patriarcharum, et prospere progressam processu temporum insigni abhinc aevo B. Gregorii M. Vaeatura quidem, vivonsitim scilicet beneficia Epise

Ii contra fas, ei jus vel promittere, vel eonferre non dubita-ant, antequam vacarent. Gelasius Papa hine rescripsit, ere&aiastisa eommunisue pellondos fore, qui se paterentur succo

moriam 3. dist. I9. Hue etiam alludunt Ianoeentius I. ad Deeentium Lugubinum reseribens in eari. quis neseiat Ix. dist. II,

Gregorius I v. in ean. marem is a. dist. xa. Paschalis Papa iaeap. vigni uasi 4. in fine de eleel. Panormitano Archiepiseoporescribens paustum est, ait, ut uos quoque Sedis AFossolicae sub- Metionis debitae signa asleatis quae vos eum B. Petro tamquam membra de membro habere, et eatholici ea sis tinuatem servum is declarenι.

108쪽

mortem morλι videatis, ta ebus Deum re eraddierit sum cessurum si)X. ipso autem Alexander III. Sodis suae sibi inra vindieans moro majorum nonnullas dedit litteras nd Episeopos Anglos. Gallos, Hispanos, Germanos. Italos, et monentes. el jubentes, ut

eorta beneficia in eorum dioecesibus, vel vacatura, vel vacantia latoribus earumdem litterarum concederent liberaliter e variasque inde qua tiones in earumdom executione ortas suis diaroniit deerotalibus set . Verum ei mandatum nostrum, idem Pontifex declarat, pro alieti a profisione re peris,qui aliud den sum halem, de quo ritiem commode austensari: nisi forio in Eueris ipsis de hoe mentio habeatur: μι at non ρο-

Mat ei sine astandoso provideri, aequanimiter gustinemu3, 3i m eo mandatum nostrum non duriris Mequendum s3Τ. Εωdem jure praeve monis in consorendis heneficiis, vel collationibus imperandis postea usos Pontisces successores Lucium

. 1ὶ Alex. III. in Cone. Lateran. III. in ev. nulla R. eod. tis. a, Alexander lII. in cap. eae paris a. de reseriptis Cantuariensi Archi piseopo rescripsit conditioncm, at preees veritare M tantur, intelligi tacite adjectam semper littoris pontificiis, quas impetrantes ab Apostolica Sede honesicia, ot praebendas obtinu rint. Tum Eboraeensi Archiep. respondit in caμ. inter ceterar Leod. tis. alterum ex duobus disiuncte narratis, quod probetur, sussicere, ut impetratam a Sede Apostolica Eeelesiam quis habeat Et Episcopo Tomaeensi in ev. eam re 7. eod. Iiι. reseripsit, ut in Canoui eum reeiperet quemdam origine Iudaeum ex mandato,et praeeuto pontificio, quod autea direxerat capitulo,Sede vaeante i 1 idem tu eap. eum teneamur 6. de praeb. eι dignis. simul Ravennati Archiepiseopo rescribens in ea . at ando S. G --

aeripus ait: at quando Hiqua tuas Desernitati Hrisimus, puae ,

imum tuum examerina videmur, turbari nou debea ... qua--

tatem negotii, ro quo tibi scribitur, diligenter consideraω,

Gul mandastim nostrum reuerenter adimpleas, aut per Aurea aeruas, quare adi lare non possis, rationabilem cauasam Prae

109쪽

. Decretalium laxius. Et Innocentio IlI. insuper placuit I agalum a latere posse collationem Ecclesiae primo vacaturae sibi etiam reservare M. XI. Pontiliees ipsi in ea beneficiorum collatione ad Epise

pos ita scribere primum consueverunt eum B. Gregorio mis nor hortamur, vel monemus, vi sua fraternisus id implere fesιLneι , ne noStrae mmendationis inveniaria tramitem negi actae r nimirum ad eos litteras movitorias primum dabant, delii praece ima, tandem e emorias cum destinatione selliacet execulorum apostolicorum , qui contumaces mandatis apostolicis 0rdinarios locorum cogerent ad parendum, et censuris coercereal 5ὶ. Praeceptivam ejusmodi litterarum formam h

1 Innoe. III. Mediolani Arehiep. in e . cum adeo 17. Seno- nonsi in ev.eonstaurus I9, Delegatis in Gallia magistris in ea . olim a 5 , Iinolensi Epise. in Cap. duectus 26 , Veratismensi iue . mamisati s 7. de regem Gis, Burdigalensi Arch. in eo . moillorum ua, tum Novariensi capitulo, et Vereellensi Episc. in ea . dueraua ar. de Praebendis, Cameraeensi Praeposito, et Capitulo in eap. proposuiι 4, BasiIeensi Epise. in cap. eum nostris G, IIildesemensi tu ev. litteras s. de concess. Praeb. et ' Honor. III. Cantuariensi Archiep. in caν. dilectus 29, L -gionensi in ea . ea stultim 3o, Biluricensi in eq . ad audientiam 3a, et cap. litteris 39. de reseristus, Decano, et cantori Leodiensi in eap. vemens i3. de renunc. Capuano Areli. pro Ecel. Suessanae praebeada in cap. illa devotionis a. ne aede vacant .aligu.

ctoris in cap. eae insinucuione 37. Noviensi Epise. in ea . mandatum 38. tum in ca . litteris 39, cv. Matem 4o, eι ea . at proponente 42. de rescriptis, pro Lucana dioecesi in eap. cum olim 38. de praebendis. O Innoe. Ill. in eas. cum ditiems 27' dejurepat . . 5ὶ Greg. IX. in eat. ea . eae insinuatione 37. de rescriptis reseri litteras pontificias ad Episeopum Ambianensem praeceptorias, et postmoduin execuloriaa contra eum datas ad Abatom S. Victoris pro I. clerico: mandana, ut si nullaemona fortae praecesserint, eae Ioriis supersedeatur. Tum iu ev. litteris 39. eodem si . ait: mandatum nostrum vos eae egri nolumus, es manda

110쪽

bol Franeiseus Florens si): taeeulorum delegatio, et potestas patet evidentius in corpore duris canonici sa). Frequens lumcontumacia 0rdinariorum in caussa suil, ut non hinas, nec ternas litteras pro collationibus beneficiorum dei amplius Apostolica Sedes: sed unam dumtaxat bullam, qua et pontifieia collatio nunciatur cum adjunctis conditionibus, et clausulis, et simul destinantur meculores ad eam perficiendam cum potestate eo, pescendi contradictores quoslibet injurios, et conitam es. XII. In generali autem Concilio Lateranensili I. sub Alexandro III vaeanlia eneficia,qiano conserro infra sex mense' collatores ordinarii neglexerint, Iure cisolutisma reservata Molropoli la-

nis sunt 3j: vel Romanas Sedi ob eorum negIigentiam, qui

eulorias recepissis, qui a Mn. m. Honorio praedecessore notiro monitorias impetravis.

ribus, prout quemque dignum noverimus, Praebeamus adjumeu tum . . . Clerico lalari Praesentium de competenti benesciomo videre vos monuimus nostro scripto. Quia vero nihil horum sactum est praemissis litteris, commonemus vos iterum suos guentibus, atque praecipimus, υι praebendae primo vacantis ira vesιra Ecclesia uessituram eidem clerico concedatis: siu συι- , de vestra contumaeia nos poenam sumera sentietis. Ex MS. codi-ee Ecclesia o S. Albini Andegavensia apud Florent. Dc. cit. 23 Datos ab In noeentio Il. eaeecutores litterarum potiti se ae collationis praebendao in Ecclesia S. Florentini in Confluentia memorat Honorius III. in cap. veniens I 3. de renunc. Et Greg. IX. in cap. cum olim 38. et ult. da maeb. mandavit i ei ori S. M.tit diaconum in aliqua melesia eicitatis, veι dioeceris Lucanos rauctoritate apostolica providereI. Hujus modi exemplis redundani Iuris canonici volumiua toto sit. deos se, et pol. Dd. delectati, et alibi passim. 3) cone. Lalee. III. in cap. nulla R. de eoneess. Praeb. uadecrevit: cum vero praebendas eeelesiastieas,seu quaelibet oseia in aliqua Ecclesia vacare contigerit, non diu maneant in suspenso e sed infra sex menses Peraonis, qrme digne adminis rara valeanι, conferantur. Si autem Episcopus, tibi ad eum Meclat, conferre distulerit, per Capitulum ordinetur. Quod si micapitulum persinuerit, et infra maeseriptum terminum hoc non feeerit: Κ-Piseopus secundum Deum hoc eum religi ororum virorum eousilio eaeequatur: vel si omnes forιa negleaeeriuι, Metropolitanus do

ipsis aecundum De in absque illorum contriadicillave disponat.