Roma vetus ac recens utriusque aedificiis ad eruditam cognitionem expositis

발행: 1648년

분량: 442페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

171쪽

quod cuinque augurato condit Vm RHyiqui fuit. Itaque Curiam , & Ro stra, templa dixerunt. Nς qu* d/ης Τ H-sili Carum Conditores, cum eas iudiciis , actisque publi Cifi P00ςζς 't Ruguria neglexisse. Quare,& apud , em 36 Mastialem, cum loquitur dς hJς BR siliς 1 S eiu S iudicijs, quidam, tem

pia, legunt I cIam clamor, centumque Cir=, aevumque Coronis

Vulus , ct infanti Iulia tempta placent. Etsi quidam Codice S babent tecta .m Caeterum ne, quae ad haS duas Bassicas spectant, hoc loco praetermit raui A. tam . Alteram L. AemiliuS PauluS extruxit, qui fuit Consul cum C. Clau. iiiiij in fo dis Marcello Anno ab Urbe condita DCCIIII. acceptaque pecunia, vero . ait PlutarchuS ,& Appianus, a Caesare , qui tum erat in Gallijs, nempe , cI . quingentis talenti S, mirabilem, teste Plinio, Fb gibus eolumnis de bese. Boiueam erexit . Cicero ad Atticum e Paulus in medio foro Bas eam Cluil. iam poenὰ texuit Vsdem antiquis columnis .IEam antem quam Iocauit facit L VP- λο magni centissimam. Suid quaeris ρ nistratius illa montiMento, ni loriosius. Vbi duarum Basilicarum mentio fit; unius quam Paulus instaura uiti Alterius, quam ipse extruxit. Prior illa , vel Porcia, vel Opimia so Li. 3 s. c. s. tasse suit. Alterius Basilicae Aemiliae meminit Plinius . Post eum, inquis ,

M. Aemilius Codega in Consulatu R Luctatij non in Basilica mota Aemi lia, ver , ct domi aeposuitsuorum imagines in ejpeis.

Iam non ita certo Basilicae tuliae conditorem adducere possumus . Sed certe non alius , nisi Iulii Caesaris nomine Augustus extruxit, ac dedica uir. Dion memisit Curiae Iuliae conditae, S dedicatae ab Augusto, quaa postea σι εδειον nuncupat. quod consessum non modo Senatorum, sed etiam Iudicum significat, & videtur accommodari posse ad Basilicam, Iudiciorum sedem . ζουλε υΤηριον antea dixerat quod proprie Curia est. quamquam,& Iudices Areopagitas ΟυλZταου appellauit Lucianus. Me L. ii. c. is minit Basilicae Iuliae Quintilianus : Certe, inquit, cum in Ba ira Iulia diceret, Trachallus orator, primo tribunais; quatuor autem iudicia, ut I- epist, moris es cogerentur . Meminit de Plinius: De enderam, inquit, in Ba Λ-' eam Iuliam au ituras, quilus proxima comperendinatione re pondere debebam medebant Iudices, Centum viri venerant. At quoniam erant hae duae Basilicae Pauli, de Iulii a lateribus Statuae Equestris Domitiani; utra laeuum serta abat, Iuliane, an altera ΘId mihi hactenus clare compertum non est. Martianus ait, a sinistra collocari ab Li. 3.c 2 . Statio Basilicam Pauli eo versu .

Illine belligeri blimis regia Pauli. Sed Statius illis verbis id non expressit. Hutarchus in vita Galbae narrat: um ille Venisset in forum , con-ssecti sunt primo eqtistes, mox pedites a Basilica Pauli aduolare. H i missi

fuerant e Castris ab Othone, nempe ab extremo Viminali, ut Galbam occiderent. Venerunt ergo asini stra parte, sorum indidem ingressi. Quod si verum est, Pauli Basilica sita erat prope Templum Faustitae e Basilica vero Iut i a dextrorsum non loge a templo Iulis Caesaris quod sub Palatio collocaui uius. Ducitur Se coniectura ex Suetonio scribente, alioulam

172쪽

hisimos non mediocris fomma ρ fastigio Basilicae Iuliae per aliquot die u

s arsisse in plebζm; id ςmque legitur apud Iosephum. Credibile igitur Est Basilicam Colli Palatino propinquam fuisse, ut Caius e Palatio diue eoonte, quo Palatium, di Capitolium iunxit, eius fastigium adire percom-Gode, seseque in aedes illa S superiores recipere posset. Iam ut ad Forum redeamus εἰ haec facie S aedificiorum, quae erant in foro, illi inter Capitolium, & Palatium perspicue adiungitur, ibi enim illa fuerunt. Adhuc in huius rei testificationem extat Faustinae templum. Erat enim ut supra dixi in Sacra via, quae prope, mittebat in forum. Quid ergo ne cesse est tanta loci distantia, ut illi faciunt te pararet Porro huius Templi porticus ingentibus columni S sulta adhuc miraculo est,extantibus etiam extimorum templi parietum reliquij S, atque aedem S. Laurentio dicatam continentibus . Antonino Pio post eiu S mortem maioriq; Faustina eius coniugi extructum fuit Iulius Capitolinus : Meruit 9 Hamin Cir-eenses templum sodales Antonianos. Sparti Ante templum D. Pij.

Alia Romani Fori loca , dc aedificia inter Capitolium , dc Palatinum . Cap. XVIII.

AC VS Curtius testimonio sit, qui erat in medio sero. In foro

lacum Curtium a Curtio dictum, scribit Varro . Nam cum ibi sub Romulo stagnarent a quae, illo Metius Curtius repulsus e Palati; porta abdiderat se, atque in stagnum tradito nomine immiserat: siue quod eo loco subsidente terra profundam voraginem Curtius miles intrarat: siue quod locum fulgori turn sepserat Curtius Cos. Sed Liuius lib. . 4 Curtio qui se cum equo in specum immiserat, celebre nomen derivat. Caeterum lacus nomine tenuS remansit; nana terrae solum clausum cancellis erat. Ouidius e

Curtius illi laetis , ccas qui sustinet aras , Nane Iida en tectassed fuit ante lacus. Diony s. Laeus se iam terra congesa repletus eLI, Romani Pori meditulinnumsere occupans. Hic ergo lacus vel adiunctus Equestri statuae Domitiani, vel prope suit inter Palatium , & Capitolium : StatiuS: Ipse loci eunios, cuius crata vorago , amosusque Deus nomen memorabile seruat. Et paulo post : Nunc veneranda Palus, cum te prope nosse, tuumqMImmortale iubar vicinasede tueri Concessum , Vbi sermo de statua Domitiani. Cum ergo germanum eius statuae lo' cum antea designauerim inter Palatinum, di Capitolinum, simul S CVς iij lacus torminos defixisse necesse est.

Lib. Idaic. A Dei quit. C. GIn vi. Analon. Car. Lacu SCurtius m

ro a

173쪽

116 DE URBE ROMA

Confirmat quae diximus G ib* MQr , ω eorum qui cum illo necati Galba oe. sunt in foro. Nam Galba iuη δ l-ςWm Curtium occisus est. Titus tu

cistis in is nius, uui fuerat eiu S legatu i R i in ip ΠΤ ante Aedem D. Iulii iacuit in foro, utrum qite latus transverber/xu - Pii Q GZlba adoptatus in aedem Vestae ne euasit , extractusquo Mrςba , S in sQribus templi trucidatus est . Ei l. v st. Haec Tacitus. Nec dissimili Plutarchus , dc Suetonius in vita Galbae Lib. 8. prodidere. 1dem ROSΤRA proclamant,& in foro. Lisitas. Rosrisque earum , nauium furae iam inforo extructum adornari placuit, R iraqtie id tem- De s. eos plum anesiatum. Erant autem Rostra ad radices falati). Claudianus to Honor. quens de Palatio Caesarum ait: Attollans apice ubuctis regia RoIIris. Cum ergo essent in medio foro ad conciones,& ad Palatii radices, non poterit sorum ad Aedem S. Nicolai situ in ad Rostra pertingere, interposito,ut saepe dixi Velabro,&Boario foro. In V. Ner. Beditus Neronis in Vrbem e Graecia quem Suetonius narrat, idem ις-P λ confirmat. Alba enim veniens Romam ingressus est Appia via, ct porta Capena, nunc Sancti Sebastiani Diruto, inquit, Circi Maximi ares,p rVelabrum, forum ι, Palatium ct Apolginem petiis. Liquet igitur Neronem a porta Sancti Sebastiani recta venisse usque ad Templum S. Anastasiae, ubi erat finis Circi Maximi: tum dextra conuersum in Velabrum, S sorum inter Palatium, de Capitolium : inde iterum dextra conuersumser Sacram viam in Aedem Ap pollinis, & Palatium venisse. Quare aliud

forum longe sepositum Nero non intrenit, neque eo in Palatium venire Via Triu- potuisset. Certior argumentatio ducitur ex via triumphantium, quoniam Ph/nxium certior,& exploratior est. Hi ergo, ut supra diximus, venientes a d si eam V pq tro idarcelli per Velabrum, & Circum Maximum vertente S ad Arcum Constantini Sacram viam ingrediebantur di hac exibant in forum t e foro, quod circumibant, sectebant in Capitolium . Quod si forum abstractum e Valle inter Capitolium,& Palatium ad ipsum Marcelli Theatrum constituatur ; triumphantes neque Circum Maximum, neque Sacram viam videre potuerunt , contra quam veteres scriptores diserte tra

dant.

. . Ex oppugnatione Capitolii sub Vitellio principe idem coficitur.Nam

' cum Sabinus Vespasiani frater eo se re c e p i sie i, Milites, inquit, TacituS , forum , imminentia foro temptapraetervecti erigrint aciem per aduersum Codem . Hi venerunt e Palatio ut patet ex superioribus . Missum enim a Sabino Cornelium Martialem intem uncturri pacis monuerat Vitellius , Ut per secretam aedium partem occultd abiret, ne a militibu Sinterficeretur . Et vix dum regresso Martiale furens miles aderat . Quod si sorum inter Capitolium, & Palatium non fuit, quod iter tenuerunt , ut in Capitolium ascenderent Θ cum praesertim per clivum Capitolinum irrumpere voluerint, prope Aedem Concordiar, ut dictum , supra est.

Idem habemus ex Comitio, in Quo scedus a Romulo, & Tatio ictum fuit s

174쪽

LIBER SECUNDVS. Is

sultia eratque ad radice S Palati; contra Capitolium. Nam Ficus, seu Caias fi fieus uti qu3, in spelunca,quae Lupercal est dicta, expositi sunt ad Ti. berim Romulus, S Remurii a Comitio fuit. Tacitus, eodem , inquit anno septimo Neronis, A minalem arborem in Comitio, quaesuper octin-jὸntos, ct quaisagi meta a os Remi, Romulique infantiam texerat, morinis ramalibGF, ct arescente trunco diminutam prodigii si eo habitum est, donee in nouos faetus reuiuisceret. Plinius. Ficus arbor infra Vis, Comitio Romae nata aera fulguribus ibi conuitis. Eumdem locum indicat

Ouidius de ijs loquens qui puero S ad Tiberim exponebant. Hie obi ntin ora sunt, lintres errare videres , xuaque iacent valges moime Circe tuae. Huc Ubi Venerunt, nec enim proceriere possunt

Longius, ex issis Unus , ct alter ait. Servius in illud Virgilii: Et gelido monstra sub rupe LupereaI, Sub Palatino monte erit quaedamssemnea, in qua de Cappo Itiebatur, ides

Dor cabatur. Vnde ct LupereaIdictiam. Sed aliam nominis causamo afferunt Ouidius , alij que et quod nempe Venit ad expositos Lupa foeta gemelsos. Verum Lupercal, & antrum Rum male aetate Dionysii, ut ipse testatur,

Romani aedifici js adornarunt, ut vix speluncae introrsum actae situs agnosceretur. Caeterum de Comitio sic Varro: ante Ctiriam Roma. Stib dextra huius 2 Comitio Ioeusnubmuctus. quo videmus Comitium prope Cu riam sui me. Asconius e Comitiu- , inquit, Iocus eHpropter Senatum M , quo coire Equitibus , edi Populo Romano neel. Porro idem Varroni est, A dextra Curiae,quod Asconio,propter Senatum . Curia autem circa medium sorum ad radices Palatii fuit. Quod & innuit Propertius: Murus erant Montes, Ubi nunc eis Curiaspia ;Bellieus ex ii fonte bibebat equus

Nam cum 1 ostra in medio essent kro ς Curia ante quam rostra saerunt, ibidem est ponenda , &ad eius laruam Comitium . Liuius: Statua Aeeu capite betato, quo tu Ioco res acta es, in Comitio , in gradibus ipsi adianam Curiae. Dion . Curiam, inquit, Iuliam ab eo, Caesare, dictam mdecreto prius octo adi averunt propter Comitium . Curia igitur, & Comitium , & Lupercal cum sub imo Palatio essent constituta, nihilominus erant in foro. Quare serum Palatino monti adsitum reposcunt, quod il-

Fuit etiam in foro AVG USTI templum a Tiberio factum, ut est in eius Templum nummo , a C. Caligula persectum , & dedicatum. Suetonius . Augusti Augusti. Templum, restitutionemque Pompeiani theatri imperfectapoli tot annos L0V-Tid. Tiberius reliquit. Idem Templum Auguriit, I beatrumque Pompei j Ca- , th s.

ius absitiit. Deinde Caius inquit, Dion, babitu triumphali te fum H - ceto. .gvni dedicauit, nobilissimis pueris atate florentibus eum sarginibus eius U OB sy, dem ordimis mnum eanentibus . Martianus, Templum , inquit i . - e nrasti 'Dro AOmano positum erat. Antiquus scriptor, quia non leg, ' h/ς

175쪽

r 18 DE URBE ROMA

in re mihi auctor esse non P tWiζ- φd Rrgumento est, quod, ut ait Sue- In v.Calig. tonius, Gaiussuper AEQVHV T N Vm pQ te transmisso Palatium, pia

L p, a. toliumoue coniunxἔς, πω fμ ν Vrtolium exoratus, ot aie-his . a Iouj, ct contubcrnium Ultro ira itatus. Perperam autem Maria tanus arbitratur tres columnas cum epistilio in foro nunc stantes, reli-duias e ste eius pontis . Pons enim pertinζbat ad alteram Capitolij partem , ubi erat Templum Capitolini Iouis prope rupem Tarpeiam conditum; hoc enim frequenter adire Caius voluit. Porro templum Augusti instaurauit Antoninus Pius ut constat ex eius Nummis. Cui adiecta est Li.3 .c.7. Bibliotheca . Plinius: Videmus ceru Apol inem in Blibliotheea Tὸmpli August Tuscanicum L.pedum 2 possice , dubium aere mirabiliorem , an pulchritudine. nisi aliquis interpretetur Templi Augurii,Templum Apollinis ab Augusto factum in Palatio. Templum Postremo, quod aduertit Pompeius Vgonius, Historiar Ecclesiasticae S. Ad yiδ0j Templum S. Adriani ad arcum Septimii Seueri nucupant in tribus foris,

nil, '' dextrorsum enim erat Romanum : retro, seu leuorsum forum Cassaris,&Augusti: haec enim tria litibus praesertim, causisque forensibus dedicata erant, ut norunt periti antiquitatis. De soro Romano id certo constat. Ii *-hςll De foro Caesaris Appianus.Non id quidem rerum venalium sed ad lites , i 'μ'l' .u aut negotia conuenienti m. De soro Augusti Suetonius: Causa extruen-

east , di fui t hominum,in iudiciorum multitudo, quae Videbatur nonfustcientibus duobus etiam tertio indigere De his Martialis :L. 3 ep 38 Causas nqtiis agam Cicerone disertius strio , Atque erit in triplici par mibi nemo foro . L. .ep Foroq e triplici arses ante equos omnes.

1 .r ep. 6. Et iterum. Lis te bis decimae numerantem frigora bruma Conterit Una tribus Gargilian oris. L q. Sylu, Statius: Neestatem tua dicta continentem, Nuae trino Itiuenisforo tonaba . Li., .e. 11. Sed quoniam quidam locum Martiali S interpretatione deprauant, Ale-Li. 1.c. I a. xander ab Alexandro longam de triplici foro disputationem ita conci u-dit Ex quibus ne controuersia liquet riplex de quo quaerimus oram, de Romano, deque Caesaris , Amunitoro, in quibus istes actitari, O

iudicia reddi consuerant, non de a*s intelligi oportere. Neque erudito viro in alia opinionum diuerticula discedendum est. Ex quibus demun conficitur, sorum Romanum, tam prope sacram Aedem D. Adriani, quam inter Palatinum , & Capitolium suisse . Nec sussicit respondere forum Capitolio suis e subiectum. Non enim quacunque parte Capito iij, sed ea solum, quae vergit ad Palatium, utrique monti medium ipsum, subiectum erat.

176쪽

LIBER SECUNDI S.

Testimonium Carceris Tulliani adducitur,

Ed obiecta refelluntuT.

Cap. XIX.

SUPEREST ultima ratio, quae prodiens ex Carcere Tulliano , suo

acumine cum vulnerare studet, di ipsa vulneratur. Neque immerito : nam prima rumores, & controuersias excitauit. Carcer quidam Tullianas imminebat foro . quare ubicunque fuerit, sibi forum adiunget. Liuius de eo loquens: Carcer, inquit, ad terrorem incre- feentis audaeiae media Urbe imminensforo aedi catur. Varro e in Boepars, 'quae sub terra, Tuluanum ideo quod additum a Tudie M .Hanc partem In Cotur. ita balustius describit; ED Iocus in Carcere , quod Tulnanum appellatur , CZxit. Vbi paululum descenderis ad auam, circiter viginti pedes oumi depre s. Eum m niunt Undique pari etes, atque insuper camera lapideis fornicibus iuuiuia sed inculta tenebris, ct odore foeda , atque terribilis eius facies e L . Caeterum hae proprietate S apprime conueniunt Carceri, qui hodieque . Carcervii itur sub Capitolio , superextructa Aede S. Petri cognomento in Car- '' 'μ' cere. Dicitur enim fuisse Carcer a Liuio immineus foro, media Urbe. FO' clostoli

ro, ut patet, imminebat. Nam forum sub Capitolio, Palatioque fuisse , foro improbatum est. In media Urbe habitatis undique montibus; nam & Coe- minens.lius,&Auentinus additus fuerat: Sc aliqua pars Quirinalis, quamuis pomoerio non includeretur, ab Numae usque temporibus, qui eam incoluerat, aedificijs frequenS erat. Loci vero Tulliani subterraneam faciem ita hodieque perdurare, Ut Salustius describit, affirmat Ugonius argu mentum hoc fuse persequutu S, & nos videmus. At obij citur: Aedes S. Nicolai ex altera Capitolii parte ad occasum prope vetus Theatria Marcelli, in Carcere Tulliano, aliquot ab hinc seculis, appellata eth. Ibi ergo Sarcer,& forum fuit. Verum haec templi appellatio orta rudibus seculi S cum ad imperitum vulgus inualuisset, eam Cur dica- pollea scribae in tabulis publicis, sic eorum temporum scriptores suis in . Iux aedos voluminibu S, qui haec accuratius non excuterent, adhibuerunt. sequuti δ' ἰοῦς''Rinempe sermonem populi, penes quem Ius es, ct forma loquendi. In Ro- 2 iustit

manis quidem antiquitatibus hodieque multi quam multa peccanti no . Reliquias marmorei aedifici j, quod in Quirinali, & hortis Ducum Colu-nensium nuper dirutum Campum Martium spectabat, vulgus Neronis Turrim appellauit; quasi ex ea Romanum incendium Nero aspexerit, non e Turri Mecae natis longe dissita in Esquilijs. Statuam Equestrem is M. Antonini vulgus ad haec usque tempora Constantini esse voluit. Tem pium Pacis nonne dicunt nascente Christo Domino corruisse Θ Pyramidem ad portam Trigeminam sepulchrum Remi y Et alia passim populus peruerti , Atqui ut apparet, eos non errare, qui Templo S. Nicolai tit 'lum rςςri. tantum apponerent , leguntur antiquae inscriptiones dς

177쪽

mae duo Carceres.

cap. 36.

Tribuni qui fuerint in Vrbe antiquissimi. Vide Inter

pretem .

16o DE URBE ROMA

pta voce, Tullianus, qualis in m rm0rea tabula prope Templi sores ho Hi rines lenitur . ut ait VLO mi Τοῦ M' fomaraus Presbur diuinae dispensa

Carcere dicitur, Procurator, ct Rector instant acrius. Certum est eo loci fuisse Carcerem. Testis Plinius irὸMstis Pietatis , inquit, extr m in sigi s Carcerisse de , Obi ntine Marae bH Theatram eH. Eundemque Carcerem indicat idem Plinius ait enim

a Cotamna Moenia ad Carcerem inclinatos de re supremam pronuntia .

bat. Nec alium potuisse Carcerem intelligi ostendit Iuvenalis iEHicesproauorum atavos,saelicia dicas

Saecula , quae quondam sub Regibus, atque Tribunis

Viderunt uno contentam Carcere Romam .

Quamuis enim postea duo Carceres suerint,vnum tamen vidit antiquis.ssima aetas. In eo autem Carcere suisse locum testatur Festus, quod Robur dicebant, ex quopraeripitaretur male corum genus; Idem que di ctum e si e saxum Tarpeium aliorum quoque auctoritate confirmatum est. Vt haec omnia diluantur: costet primo oportet, duos olim Romae suisse carceres, Quorum unus diuersus a Tulliano quando exaedificatus fuerit, non constat. Tullianus quidem in Regione octaua fori Romani; alister in regione nona Circi Flamin si a P. Victore, & Sexto Rufo numerantur. Ille imminens foro aedificatus media Vrbe: hic autem Carcer CL. XVIR dicitur a P.Victore. Parum autem reseri,utrum hic Carcer dicendus sit Centum virorum an CL.xuini dest Claudiu Decemuiri,de quo mamgna inter auctores agitur controuersia ἰ dum constet, quod negari non po te st, alterum eta a Tulliano. Neque enim illi conueniunt Tulliani proprietates. Est in regione nonar Tullianus in octaua; Non imminet foro, longe seiunctus : non in media est Urbe , immo suit extra Vrbem . Simquidem teste Plinio, ibi postea conditum est templum Pietatis,quod erat in foro olitorio: nempe extra portam Carmentalem, ipsamque Vrbem , ut supra ostendi . Quomodo ergo in media Urbe, Porro de hoc loquitur Plinius , non autem de Tulliano,cum ait: ad Carcerem in elinasosdere, 'premam horam pronunriari. Vergit enim illa pars Urbis ad occasum et eumque sine apposito Carcerem nuncupat, ut ante bis nuncupauerat. Nam quod spectat ad versu S Iuuenalis, quibus uno carcere sub Regibus, & Tribunis Romam contentam evehit; non intelligit Satyricus Tribunos plebis, aut Tribunos militum, qui pro Consulibus Rem

publicam aliquando tenuerunt; sed eos Tribunos militum, quos Romulus primus crea sie sertur, cum tres Equitum Centurias quorum opera in omni Reipublicae discrimine uteretur, adscripsit. Dicti autem Tribuni, quod Terni ex tribubus, Ramnensium scilicet, Tatiensium, Lucerus , electi cum exercitu ad expeditiones mitterentur . Sive quod tres tribus Romanas a Romulo constituti regerent. Dionys lib.2. In tres partes diui.

D Universa multitudine, Romulus , Tulis praeclarum aliquem Oirum ijs praeposuit. Idas tribus vocari voluit . Princtos Graeci phy'Iarchos, ct trit arc bos dicerent, quos Romani Tribunos. Sit ergo illis temporibu S

178쪽

i Unus Carcera Ullianus, d. nostro imminens soro . . ouod dicitur da Robore, ta saxo Tarpeio, ne Pesti auctoritate firmetur, Festiis ipse Verbo, Robomino tinobum rubro colore, ost quas ru- si issecari , ut bouem quo θ e ruDiei appellant manifestum es. Vnde materia , plurimas Venam eius coloris babest dicta es robur. Hinco, homines Talentes, ob boUi c9loris robus i. Tum subdit: Robus quoque iis Carcere dicitur is locus, quo praecipitatur malescorum genus , quod au- te areis roboseis includebatur. Vbi , quo praecipitatur, non tam , Ut UO-lunt, significat unde,quam in quem locum praecipitatur. Scio equidem opud Valer. Max. legi, de robore praecipitatifunt. sed nihil ibi sinificatur cum laxo Tarpeio commune. De robore praecipitari, sic ait oliuerius Interpres dicebatur, quod ante robusis arcis includebant tur, ibique per aliquos die eruati, atque inde so a deprompti praecipitabantur . Sed praestat audrre Turnebum . Explicans enim quid sit apud Iurisconsultum , , mala manseo, ait: Ego eo nomine fusti cor , sicor tantum, arcm in qua β conjecebanttir serat,de quibus quaeDio, erat babenda sed alij ma- sci interdum Cieero pro Mi neejabit Θ accepti in qΠa Dionem,tamen f Iarantur ὰ caeteris , ct in aread conjciuntur , nequis cum his colla quistisit . Arcae atitem illa olim robuneae erant , Tnde , roburprisci appellabant . Fesus : Robur , inquit, in carcere dicitur locus is , quo praecipi

tatur malescorum geses, tio dante Robus eis arcis includebatur. Duem locum etiam robustim Carcerem Plautus in Curculione Socauit . ex illis erisim arcis fontes interdtim praecipitabantur, ct intersciebantur. Valer. MaX. quin etiam familiares eorum , Nequis Reipti blicae inimicis amicus

esse vellet, de robore praecipitat imi , His quis de alto Dipite nieluat .

hi ac Turnebusanterpres autem loco citato Plauti. At ego vos ambo in robuso carcere, Et pereatis : dixit, inquit, in robΠsio carcere : Sel pro inualido carcere : Sel pro , in robore . Erat aestem robur ineu robus, Si Dcet Fefus , locus in carcere lignis, seu tabtilis robust eptus, in quem malesci praecipites agebantur. Robur igitur, docentibus hi S sane permagnis auctoribus,to cum in ipso carcere significat, ex quo vel in quem malefici praecipitabantur. Primaria quidem significatione notata S reor a cas illas , siue angusta e ligno Conclauia, quibus includebatur, deinde profundiorem , depressumque humi locum illis arcis insessum, hiatuquestruetur Camerae patentem, quo damnati, oneratique vinculis, & ferro praecipites agebantur; ut vel ijs collum obstringeretur, frangerenturque

ceruices : Vel fame, alioque teterrimo tormenti genere necarentur . Limus exuintus PI minius,quipropter m tilia in Deos, homine liquescete Locris admi a in carcerem coniectus fuerat, comparauerat homines , qui pluribus mesI Deis Vrbis nodite incendia facerent , Ut in cursernata nocturno ita maliti ciuitate refringi carcer posset. Ea res indicio consciorrampoiam facia, delataque ad Seuattim eri . P emimus in inferiorem demis' sui carcerem eri, necatus ti e . Hunc Calphurnius Flaccus robur Tullia' num diXit. In hane abiecti pei robur Ttillianum aspiciunt, Nec alium S lustiuSdo scribit. Non ergo , ut robur teneas, necesse est extro e carςς L re,&Quid sit

Robur in

carcere.

179쪽

re. ad saxum Tarpeium imping*rς Quod si dicant in ipso saxo, & ru o Tarpeia partem carceri S dict)m Robur fuisse , rem non perinde cre dibilis in dicunt, nempQ apud tςmplum Ioui S Capitolini locatum aliquideare eris. Nam ad summum d rςt aliqui S, Saxum, quod educti e Robore interdum ex eo praecipit rei tur , Robur rorte appellatum . Erat enim totus carcer ad radices Capitolij in ipso Fori flexu , ut hodieque eonspicimus . Ibi & ponte adibatur, Ut constat ex Paterculo: Inlise , in. quit, capite in pontem lapideum ianua carceris , est usoque cerebro expi

rauit is,

Ca est La Porro idem carcer, nam hoc quoque obiicitur, recte a Varrone vo-tOimaru catur, Latomia ; Carcer, inquit, is eo reendo, quod exire probibet. In hoe

pars , sub terra Tudianum, ideo quod additum a Tullio Rege, quod Θracusis, Ubi misi de causa curi 9 iuntur Ooeuntur Latomiae : de latomi a - 1 , transeatum, quod bio quoque lapidicinae fuerunt . Quo nomine Liuius

De .l. . item saepe appellat. Triumuiri carceris Latomiarum interiorem eukio-

Dcc. d. o. iam babere iussi. Et: Prinoipes Aetolorum Romam dedum , ct in Latomias eonte Elisunt. Et e Gaio Atria duo, Maenium , O Titium in Lato mys facienda curauit. Dictae sunt ergo Latomiae, quod quemadmod u meffodi agri suburbani tophaceos rubri coloris lapides Romanis fabricis Perpetuo suppeditant: sic etiam Capitolium suppeditavit. Nec modo antiquitus, sed hac nostra aetate nos vidimus, eo ipso latere Capitoli 3 , cui Tullianos carcer e st assivus , institutis sub monte lapidum sis din i Sisisse rubros tophos abunde diuque causas aedificationis egesto S. Quare credendum omnino est, similes lapidicinas Anco Martio JPullioque re gibus occasionem extruendi carceris in cauis Capitolinis praebuiste , Oerobum nomen a defosso rubro lapide fuisse deductum . Reliquum est Mamertini nomen, quod huic carceri pro Tulliano Ecclesiastici scriptores imponunt. At potuit id ab insigni aliquo viro sortassis instauratore proxime ve incolente superaddi Tulliano . Non sernelautem Mamertini reseruntur in Fastis, semel Commodo Principe , . ite rum Constantio Consules Qui vero in fronte Carceris titulo mutilato

inscribuntur, C. VIBIVS C. BILIVS RVFINVS, M. COCCEIVS F. NERVA COS. EX SE. suere Consules, ut ex Onuphrio refert Riquus, Anno Vr bis DCCLXXIV. suffecti ex Kal.Iulijs..Haec de germano fori situ prolixius sorte,quam cogebat necessitas d1 sputata sunt. Antiquarii enim omnes hactenuS pro certo posuere quod sentimus, neque id in controuersiam vocandum putabant. Blondus in Instaur. Rom. Fulvius de foro Romano. Onuphr. in Urbe Roma, de Ca-xi' 'ς' ' pitolio. Martian. Bernar d. Gamucc. L Fauaus . Raphael volaterranu I' 'μμμ' a Geographia . Pomponius Laetus . FranciscuS Albertinus, Ugonius,&Li. h. c. Io. alij . Vt Iusto Riquo , qui contra sentiens nihil tamen noui ad pro ban-Lib.6. dum attulit, videndum iure sit, an recte inferat : squis contrasentiat, ni

CR P 'I biI bntiat. Immo si positum fori ad S. Nicolaum ipse constituit, videat, tis 'r' an id consentiat cum ijs quae scribit cap. 34.ic enim clivum

' Capitolinuid collocat prope Aedem Concordiae, , inquit, m

Lib. Lib. I

180쪽

liti, si, u 9 CVmitium respiciens adipsum arcis ingressum,eiusque Abdi, ' tim adhuc fiaut em prope arcum Seueri recognoscit; Et in eodem

his, Aedem Iovii tonautis; aitque; perant ex ita Aede , ut supra dixi. hu, - in clivo Capitolino tres Oeclois Ufimae eolumnae friatii operis, adfo- ἡ,m descendentibus Ticina incuria temporum, atque iniuria in terramis,ne poena defossae . Cum igitur hae columnae adhuc extent prope Areum Septimii : ubi & illas Concordiae videmus; ex eius sententia ibi forum. Quid ergo tanto interuallo dissitum alio postea distraxiu

AM Orma,&structura Fori describenda nobis est. Quoniam autem hoc prae caeteris foris, quae plurima in Urbe fuerunt, amplitudinem , & antiquitate commendatum est, Forum Romianum, Magntima, Vetus,de per antonomasiam Fortim dicebatur. Dio Forum, inquit, Caesar extruxeras , quod ab Vso nomen obtinuit, Romano pulurius, sed tamen Romani ex eo dignitas aucta eri , Ut Forum magnum diceretur a Strabo : At idemsi in ἀγορὰν δεχάαν Fortim vetos deinde progresius ha- silicas , porticus , templaque contueatur, Ena alteris identidem coniundia. Ouidius em tenet in magno templa ricata foro. Qui & Latium dixit, ut PapiniuS . Carte rum quod spectat ad formam Fori, quamuis de hac nihiI certum veteres scripserint, tamen ex ijs quae tradit Vitruvius, elici perspicue potest. Nam ibi praeceptor ille aedificantium tradit, cum sora Graeci quadrata secerint,Romunis longitudine quam ratitDdine maiora placuisses ;Vt sertia parte longitudo latit dinem super .ret . Hoc secere , quod munera gladiatoria , S alia in foro spe eiacula ederent, quibus cum adesset magna Populi multitudo maiori,quam Graeci spatio indigebant.Despectaculis in Romano Foro praeter caetero S Ouidiu Se Hos aditres circurique nouo praebebit amori, a maqueis licito, trisis arena foro . Infepe puer Veneris pugnauit arena,

Et qui spectauit vulnera, vulnus Babet. Plutarchus: Ludigladiatorij postilo in foro exbibendi erant. De spectacu- rhv G .aelis Caesaris Suetonius e Munere, in foro depugnauit Furius Leptinus . in V.c io Quo munere , ut ait Plinius , Portim tetis obtexit. Dati tam eo primo S 30. sus x in Foro Boario. Valerius : Gladiatortim munus primum Romae da. i. ' ς tum eri in fro Boario Aream fori porticus claudebant , concamera Li. 1.ca. I xione duplici, nixae columnis, aut pilis Tiburtini lapidis, qua epistili j Porticu ς η ς0ζςm lapide ornabantum, quod, ut supra dixi, ante annos obiS con' ci ς PQ D nulla teste Plinio, in publico stetit columna e marmor μὴ

L a Tart

Forma Fori .

Ludi in fo

I. I. de Ar

SEARCH

MENU NAVIGATION