장음표시 사용
151쪽
cti auri cumulis; quibus nempe lan Cibu S aurum pendebatur . Caeterum illum morem Conferendi pecuatas in templa confirmat Herodianuς loquens de Templo Pacis quod incensum multos , inquit. ex dioitibus pauperes fecit. Nam εκατος οἱ εἶχρη-4ησαυρίθτο,Unusiusque quae Babebat, illac Ut in thesaurtim congereb et . In eodem c apitolio culta est Isis,& berapis. Quos tamen, ait Tertullianus , Capitolio prohibitos, ideri Curia Deorum pulses Pi , ct Gai initis Cosseuersis etiam eorum aris abdicauerunt. His vos renitutis summam , materitatem contulistis. Et fuiste restitutos ita Capitolium alibi enim in Urbe colebantur ollandit Prudentius di
tii dis amissum Ne r plangen tis Osiram Mimica , ridendaque suis Iemnia camis, Et quariun qu lent Capitolia elaudere Iaruad .
Ibidem Iocant templum Martis Vltoris , seu Bisultoris ab Augusto erectum. De quo insta. Horum ardγficiorum sedes designari non potest . Ibidem Arcus, & trophaea Neroni erectaein medio Capitolio, circum' structis antea, ut dicebam, adcommodum,&dignitatem porticibus ilia, area inter duos vertices. Tacitus: At Romae Tropis ea de Paγibis, arcu que medio Capitolini Montis ebantur . Eodem Aqua Martia , quamquam libri bybillini Anienem perduce dum praecepissent, ad Iouis templi usum , cum se in sacrifici jς abluerent: & aliorum habitantium commodum perductaeae Cuius fistulas inseditione Saturnini , quod se in Capitolium cum eiusdem faction4s ciuibus recepisset, Marius. Cossit praecidit, sitique aduersarios perdoniuit . Eodem & Aqua Tepula corriuata . Ibidem positae ubique Hatu e,decora maiorum t ait Tacitu S . Privatae praeterea Ciuium domus, qxclusis tamen Patricijs , post Manlij Capitolini Alia quaedam aedificia sponte omisis, quoa non ita certa , necuntur argumentis, probe ostendi iudicauerim. Adiecta nu-AMND naismata Cap itolini templi,
152쪽
LIBER SECUNDUS - 1 31 Clivus Capitolinus. Cap.XI.
QUONIAM, ς ς' ς bris est de germano situ Romani Fori conis
trouersia , ut illud certis finibus circumscribam , ct quasi concludam , loca soro proxima ante designabo I tum de mea sen-- tentia constabit. Et legenti quidem veteres scriptores Romanos, vix Fori Romani videtur quaerendus locus; cum inter Palatinum, di Capitolinum collem ab iis perspicue collocetur. Sed tamen viri perquam eruditi doctique contra sentiunt, quorum est princepS Vir clarissimus non magis Romana purpura, quam virtute, ac sapientia Caesar Baronius : cuius auctorita S, Validum tamquam ponduS plerumque mente S inclinat, eorum praesertim, qui Romam nunquam viderunt, nec locorum situs cum veterum annalibus conferre potuerunt
Quod ergo descendenti e Capitolio se primum offert, via decliuis, seu ad Arcum Septimii Seueri clivus cognomento Capitolinu S est, quo descendebatur in Forum . In quo quidem designando Blondus audiendus non est, cum se in serit in ea Capitolij parte suisse clivum, quae respicit
Auentinum . Consare dicimus , inquit, elmum Capitolinum publicum fulse ad eam Arras partem. quae tersa in Aventinum ntinc Ecclesiam Sancti Gregorty ad Oetam auretim ὰ regione reficit. Probat ex Liui j verbis, qui sciuore, di umidas quosdam tendente S m e u en tino ii su Consul Um transisse ad Esquilias . oscin quit Liuius, cum ex Arce Capitolioqcliuopobiico , in equis decti rentes quidam vidissent, captum Aventin- con-Hamauer ni. Cuius loci haec videtur BlCndo sententia: N umidas de- Currentes ex Arce,c apitolic que clivo publico fulsis spectatos, cui asten titur Martianus quamquam deinde quid de cimo statuat , incertus sit Sed longe alius est intellectus e rum verborum. Ita enim ad germanum sensu in eliciendum verba construenda sunt. Ctim ex arce, Capitolioque quidam vidissent A umi ad eliso publico in equis decurrentes . Videbant enim Romani cx C apitolio , S Arce obuersa in Ruentinum descendente S ex illo N umidas . Itaque non loquitur I iuius de via in Capito immo acclivi, sed in Aventinum . Quod ipsa ostendunt Historici verba : Cum eX arce, Capiton ne quidam Gidissent; id est, Eomani spectabant ex utraque in Omis parte, a tera, quae Arx dicitur, altera,quae Capitolium.
Cur et go his adiunges Θ elixo pGblico. Quomodo enim Vnus , idem qu clivus ad utram ille Montis partem pertinebat 8 Deinde clivus Capitolinus Publici nomen non habuit, sed qui ducebat in Aventinum . In quo Pariter aliqui interpretes Ouidii di cepti sunt. Quod patet ex Liui cum Cnim dixisset fuisse in Aventino Redem Iunonis Reginae, S Decen in f Ss Crificium illi cum pompa destinasse, subdit: Inde . ex foro.vico I b chst, k clobro que per Boaritim sopiam , in uitium pti blicum , atque Aco δμ si i pcrrectum . Quem Ptib Iieitim dicebant : Varro et Clioui
pitolitius ad Arcum Septimo. Lib I. inst.
Clivus publicus pertinebat ad Auem in V. non ad Capitolium . I Fast. Dec. 3.l.7
153쪽
Paγte loeat clivi, qui tunc erat aruua rupes :Vtile nunc iter eis, Publiciumque Tocant . in uncio.. Diuersa de clivo Capitolino,decernit Baronius, qui scribit: E, a, b qui ad martyri dam conuincuntur z fui c um Capitoliutam viam aliquavi arbitpati
die x . sunt, per quam in q, m summum Capitolium ascenderetur. Et paulo Mart j. ait: locum illam d maioribus esse dictum clivum Capitolinum Hsn-stim ipsum motao DNem, olim autem discitiorem qua e Uta deorsum pol tap ope Eecie am Sanctae Martim Porticu sursum ascenditur Oerses Ee-ὰIsam S. Mario Consolationis dictam . quem olim fuisse eminentiorem ., atque longiorem nullam es dubium e Sed alii in Capitolij saltem intermontium deducunt, a quibus dissen-
Clivus per thre non postim. Cum enim clivus arduam viam, &paulatim si bl a tam iiij laebar gnificet , si in ima valle modicus dit ascensus, clivus dici vix poterit. De d C pix0 hoc autem nostro Ouidiu S: Inde vesut nunc es, per quem 4eseuditis, iugula, Arduus in salhs. fora clivus erat. at locus os tandit, Romanos e Capitolio per clivum Capitolinum de-Pζ I J scendisse. Quod clarissime alij auctores tradunt. Liuius de Gallis loquens, qui Vrbe in Ceperant, ct Capitolitam capere vellent: prima, in , quit, luce ,signo dato, muItitudo omnis, Gallorum , inforo iuri rati 'ur Inde elamor ablato, ac tenuiam factasube t. Aduersus quos Romaninibu temere nec trepitae ad omnes aditus uationibus uermatis, quVgna
ferri Oidebant , eis robore virorum oppoisio scandere boDemsinunt. quo successerit magis in arduum, eo pelli posse per pro liuefacilius rati. M edio fere ejius renitere . atque inde ex Ioc veriore , qui prope sua poni in Boritim inferebat, impetu facto, strue ac ruina fudere Galgos . Quo
quidem loco apparet clivum non stat sse extra dorsum montis . cum enim
omnia in Vroe,prae ter Capitolium , essent ini Gallorum potestate ; liberum tamen illis non erat per Clivum excurrere. Totus ergo clivuS elitra Dee ia.3. Capit iij monimenda non erat. Eodem modo Liuius cum loqueretur de Romanis, qui captum a seruis Capitolium recuperare volebant, ait ἰHunc Ducem sequuti nequicquam reclamantibus Tribunis in clivum Li.3. Hii, CapitoAntim erigunt aciem. Tacitus de Vitellianis militibus, qui obsede runt, Ceperumque Capitolium et Cito agmine forum , ct imminentia foro templa praetervecti erigunt aciem per aduersum collam, et que ad pri mas Capitolin ae arcis fres. Erant antiquitus portieus in latere cust, dextra beuntibus. In quarum tectum egressi, aduersari j laxis tegulisquci Vitessianos desturbabant Sui faces in prominentem porticum iecere , Osequebantetr ignem amburitasque Capitoli=fores penetrasininis Sabinus revulsas UndiqDe Datuas, decora maiorum, in uso aditu Giee mura obn esset. Ex quo loco hic suisse locorum situs elicitur; ut primum esset sOxuui; deinde clivus e Capitolio deuex Lla insorum An collem acclivi Sic va
154쪽
dextrorsum porticus essent ad vinctae: tum sores Capitolij in summo cli 06. Vitelliani igitur cum per clivum ad primam usque portam Capitoli, uetem extendissent, repulsi sunt ab hostibus egrestis in tectum porticus. Moe incensa porticu , hostibusque igne summotis, ad fore S Venerunt in summo clivo posita S, & mox eodem igne combustas. Hic est eius loci germanu S sensus , quem tamen , sit Tacito placet , in rem suam alii deducunt . At de porticu cliui Liuius : C em res olassernendas silice in , Pζς
cum ab aede Saturni in Capitolium ad Senaculum. Praeter hanc Porticum ad laruam cliui , erat in dextera eiusdem parto Templum templum Iouis Tonantis ab Augusto aedificatum. Aedem; in opait Sueto. Iouis Tonius, ponantis Iotiis in Capitolio extruxit, liberatus perieulo , cum in expeditione cantabrica per nocturnum iter lecticam eius fulgur perfrin- ei j ,..' xisset fertitimque praelucentem exanimasset. Idem ἰ cum dedicatam in in Cap. 9
Capitolio aedem Tonanti Ioui essedue frequentareisomniauit queri Capitolinum Iouem, cultores sibi abduci, seque re*ondisse, Tonantem pro Ianitore ei appos tu . Ideoque mox tintinnabulis fa istiuM aedis redim ι-
nil, qtiod ea fere tantiis dependebant. Idemque Dion testatur. Verum Lib. D. P. Victor in Regione octava, A edes , ait, Iouis Tonantis ab Auguso dericata in otiuo Capitolino. Quare ne cum eo Suetonius pugnet, dicendus est clivum facere partem Capitolij. Neque Antiquari, alibi praeterquam
in clivo collocant. Huius templi praeter e 1figiem expressam in Numisimilatis, reliquiete dicuntur extare in ipso clivo, tre S columnae marmoreae cum
epistilio egregij operis p cene sub terram Capitulo tenus defossae. Is vestibuli seu pronai veteris angulus est , cuiuS Zophorus ab aedis latere quie-dam veterum sacrificiorum vasa, & instrumenta: a fronte vero in lati ris marmoris tabulas diductus prologiore inscriptione, qirq inerat, unum Verbum videndum priebet absque I , e lituer. Instauratio templi ex eo cognoscitur . Caeterum cum Iuppiter Tonans ianitor Capitolini Iouis, oe in Capitolio pertinaciter locetur a Suetonio,suspicioni dat locum, an prope templum eiusdem Capitolini Iouis in arce ponendus siti. Iam ut situs , id solum cliui designetur , dicendum est , clivum Capitolinum suisse, qua ascenditur ab arcu Septimij Seueri in Capitolium. Indicat ipse arcus, sub quo vectus curru Seuerus, deinde ascendit ad aedem Iouis. I riumphantes enim Sacra via in forum, inde per clivum flectebat ad elicium vique Capitolinum Habitabat enim ipte Pontifex Max domo publica in o acra via, ut scribit in eiuS vita SuetoniuS. Sacra autem via ad arcum Seueri cum clivo coniungebatur. Quare ibi clivus, quo recta
ascenditur. Vbi & domus quondam Milonis. Cicero : DomuI in clivo Pro Milo. Capitolino scutis referta.
in Capitolium, ut supra dixi. Sic autem clivuS Sacrae Viae e regione respondet, de qua paulo post. Idem patet ex Plinio: Caesar Dictator, innuit, totum Forum o manum intexit, Ciamque Sacram , ab domosua
155쪽
SACRA Via diei ςst Romae, quod certis sacris, & caeremoniis
stadus inter se in ea fecerint TatiuS Rex Iabiliorum , & Romulus , ut Dionysius testatur . Sic , inquit, ante aras icto foedere ,ebea mediam Sacram viam permixti se inuicem consalutatiertint .cta. Addit Festus aliorum opinione dici bacram , qAod eo itinere V Astir Sa eerdotes Idulium sacrorum consciendorum causa. ldulia autem ab oveis, θε l;his. dicta quae singuli S idibuS Ioui immolabatur. Varro et Oritur caput ferael a f. ' viae ab Sireni aeelio, qua pertinet in arcem, qua sacra quotquot mensibus feruntur in arcem , ct per quam Augures ex arce profecti tot inariu- CR p 33' rare. Neque vero clivus Capitolinus ea de causa dictu S est sacer, ut putat Riquus . Neque iss i Duent Horatij verba. Tyabet Per Derum clivum merita decoros Fronde Sicambros. Ibi enim partem sacrae viae poeta intelligit, quae ad radices Palatii decliuis erat in forum; ut hodieque conspicisnus . Asconius : Cum ab Sacra is via defeenderis, ct per proximum vicum prodieris . quam sane sacrae viae L R ςp 7 partem solum vulgo fuisse notam testatur Varro. De hoc cliuo Martiali S. Inde sacro veneranda petes palatia stiuo . Exeunti enim a foro prope templum Vestie ovis Statoris Aedes,& pars
Sacrae viae acclivis occurrebat; ut paulo post. Vbi esset Verum ut fines sacrae viae statuantur, repetendum est quod Varro loco Rcra Via, citato ait. Cerotiensis , Carinarum iunctes dictus Carinae, pori ea Cerionia, quod binc oretior caput Sacra usae. Et paulo anto: Cum c oetio coniunctae Carinae . Carinae aute in locus erat prope Amphitheatrum flauium,
qui quod olim domus instar Carsea arum haberet, Carinae dictus est, post a domo Pompeij nobilitatus. Porro Carirae, cum in valle inter Coelium , S Esquilias se continerent, S circa Aedem Sancti Clementis inciperent , ad ipsum Amphitheatrum, initium dabant Sacrae vice. Ea vero iudita Montem Palatinum ad Templum lovis Statoris produ
quod interpres vertit, In Aedem Iouis Statoris quae es in capite Sa 'crae viae , qua ascenditor in Capitolium. Sed ut prima omittam, quae GraeciS quadam tenus respondent, potirema corrigenda omnino sunt. Neque enim apitoli; , sed Palas is meminit Plutarchus , qΠΟ Θ Sacra ahi. 1. Ant. Dia Menaeelatur. quod alii passim tri dunt. Dionysius : Romulus Io ni oratori Ten pitio conscrauit apud P ortam MDgo A iam, ducentem se ora saera in Palatium . ρ sconiuS : Domum Scauri in ea parte Palat, ese, quae ι um ab Sacra via defenderis. Dion : Cisinem ducunt Sacra
156쪽
, o presecant ru Palatium . Herodianus: Vesales Vir eines raptum P,is,dium , m dia D rβ via in aulam Imperatoris transtulerunt. Mar- Inde scro Tenera a petes Palatia clivo. Clivum enim in Sacra Via Posuit Varro , di Horatius : hodieqtie ibi deseenditur . Herodianus ς Lectum e Regie, & Palatii vestibulo attollant,stbrque viam Sacram in Uctu1 Forum deferunt. Vbi I alterius loci fit mentio, quo via mittebat, nempe Pori Romani.quod & lib. 2. tradit He -
rei media Sacra tia. Sed ubi ad ipsum fori peruenit ingressum, &c. Sue tonius de Vite pio: SeminudVs in forum tractus es inter magna rerum, terborumque Iudibria per totum viae Sacra Jatrum . Idemque Confirmat domus N ae, vulgo Regia, quae proxima templo Vestae erat in Sacra Via ς cum ipsum templum ad Forum esset Asconius et Facit θ cus pugnae e nam tu Sacra Via traditur commissa , in qua eLI Regia . . Ouidius Paruit, ct ducens: Hae unifora Caesaris , iisquit, Haec es 2 cris quae Uia nomen Babet. Hic Iocus eni Venim qui Pallada ruat, ignem: Haee fuit antiqui Regia parua Numae, Inde petens dextram , portas, ait , in a Palati: Hic fator: boc primum condita Roma loco e LI . Porro ad Regiam erat Fornix Fabianus , ut idem Asconius : Fornix Fabianus arcus eae iuxta Regiam in Sacra Via a Fabio Censore con-Liructus qui a deuictis Adobrogibus Adobrox cognomi tus erit; ibique fatua eius propterea posta es. Erat hornix prope TempIum Faustinae. Trebellius in Salonino Gallieno . Fesit denique bactenus Liatua in pede montis Romestii, Palatini, hoc es ante Sacram viam intra Temptamia Faustinae aduecta ad arcum Fabianum. Prope arcum Puteal Scribonii Libonis locatum es quod erat locus in quo fuit ribunal Praetoris, vel aedific tum , in quo ius dicebat Praetor a Libone aedificatum , dictum que a Puteo , qui inibi esset Puteal enim tectum est, quo Puteus ope
Roscius orabat, i adesses ad Puteal cras bEt: Fortim Putealque Libonis Mandabo secis Nec tamen, ut docet In te pres, prope Iani templum sitit : nisi post Ne
uam, Iano, qui rat in foro tranii torto , propinquum dicatur ess3 Iam cum Sacra via in forum mitteret, initium habens ad Iouis Stato. riS, quae Aedes in ipsis fori finibus erat, & ad radices Palatii, ut paulΛPost dicana; dubitationem non leuem relinquit ν num Ibi Sacra via desit De ix an Vsque ad clivum apitolinum extenderetur Nam Trebellius
157쪽
finis aduecta ad arcum Fabio Vm ' Adhaec Hermannus Contractus in Chronico, S Anastasius tr*dit, quod Salij Scriptores Ecclesiastici tr didere, Foelicem huiu HO tD'. Quartum Pont. Max. Aedem SS.Cosmae, es Damiani condiri die, In lucoag oppesiatur via Sacra, ibi aedes Rems. ae Romulifuisse ai να Et in Vix Constat lini Papa cribit, in ola era ais, Palatitim acriter jugo pmnat m . PliniuS aurem: Caesar, si uult, Dictator totum furum Romantam Veli S inteAit, Siamque Sacram ab dorimosua ad elivum et que Capitonnum . Praeterea Varro, ut aiebam scripsit, Sacram viam pertinere in Arcem : qua cra quotquot mensibus in arcem ferrentur, o per quam Au res ex arceprofecti solerent inaustu-νare. Ex quibuS perspicue deducitur Sacram viam non usque aci Tem pitura Iovis Statoris , S initium fori sub Palatio, sed usque ad clivum Capitolinum sub Capitolio,& ad Arcum Seueri fuisse productam. Quomodo ergo Plutarchus attraedem Iouis Statoris fuisse Dά ἡ τηυ ἱέροῦς ἐω..in principio Sacrae Srae. Videtur Varro hanc soluere dissu ultatem loco citato . fit enim : HAius Sacrae Diae pars haesia vulgo nota, qtia eLI 00-ro etinti primore clitio . S festus.' Itaque ne eatenus quidem, ut Uustus opinatur, Sacra appedianda es a Regia ad domtim Sacrisonu, sed etiam a Regis domo ad Sacesium Streniae : rursus is Regia inque in arcem. Egressis ergo a foro prope Aedem Iouis Statoris pars vice communi appellatione bacrae occurrebat, mittebatque ad Amphitheatrum . Reliquam partem versus Capitolium, S cliuo coniunctam, etsi non ita vulgo notam, S fortasse populari vocabulo aliter appellatam,peritioribus tamen costabat Sacram esse. Et vero,cum ad Aedem Iouis Statoris fuisset olim porta Palatu, credibile est ibi fuisse viae terminum: eamdemque postea processisse angulosam , & conuersam versus Aedem Romuli, nunc SS.Cosmae , ct Damiani: inde ante templum Faustinae ad clivum Capitolinum, & Arcum Septim ij Seueri recta excurrisse. Sic Aedes Iouis citatoris erat in capite viae vulgari cognomento Sacrae.Vnde de triumphantes Ingrediebantur in sorum, reliqui parte viae pra termissa. Nam , ut aiebam supra ex Cicerone , e soro currum flectebant triumphantes in Captitoliua . V
sacram viam recognoscedum est Templum Statoris Iouis Li. i. Anti de eo sic Dionysius: Romutas Iovi Statoγ: templum posuit, apud
templum . pQ yδ ςgQ 'pra Constitui contra templum Sanctoruin Cosmae, ibi, sta Uamiani. Haec Meliu S constabunt ex Liuio. Nam cum Tatius Rex Saatoris. binorum proditione Tarpeis C apitolium o C cupa sset, de Romanus, inquit Lib. I. LIulus , exercitus quod inter Palatinum Capitolinumque Colum Campi
158쪽
3 homplesset pram Sobiui defenderunt in aequum , D ii, O afὸ recuperadae arcissimulante animos, in adversem Romanisub p incipes utrinqur pugnam ciebant: ab Sabinis Metius Curtius: ue sismunis Honitus Ho Bitius. His Romanam iniqtio Ioco ad prima Bis animo, atquc audacia ui linebat. Vt Horitus oecidit, conjesim Romana inclinatur acies, fusaque eri ad Ueterem portam Palatij. Tum Ro mutas, i e turba fugienti m actus, Ut fugam suorui seret: Hic ego, tuquit , tibi Templum Statori Ioui Coueo. Vbi & postea locatum est,
eum Romani, seu forte, siue adhortatione ducis, siue alia de causa constitissent. Quo loco Liuius campum , quem inter Palatinum, S Capitolinum collem dixerat completum Romano exercitu, postea Romanum
Forum appellauit. Metius Curtius, inquit, ab Sabinis Prino eps ab Arce Letirrerat, Uos egerat Romanos toto quantum forossaeium s. Neo procul iam a porta Palatu erat. EX quibuS haec certa deducuntur. Romanos a clivo Capitolino cepisse fugam toto fori spatio fugisse: ibi stetisse Romulum , & alios fugientes tenuisse, in finibus Fori ad Pala- iij portam, ibi postea templum conditum. Ouidius confirmat: Tempus idem Statoris erit, quod Romulus olim
Ante Palatini condidit ora iugi. . In oratione, antequam Cicero iret in exilium : Teque Iuppiter Stator, euius Templum a Romulo Uictis Sabinis in Palatij radice eum Sictoria escol catum. Porro cum alia Romae templa essent Iovis Statoris , hoc
antiquistimum, S princeps fuit. Quamquam, ut ait Liuius, multo p 'st
Romulum conditum fuerit, contra quam scripsit Ouidius . Fallus, in-LB I Q.
quit, ambos Comos in Samnio , ct ad Luceriam res gessi e feribit: inque ea pugna Iotiis Statoris aedem U9tam, Ut Romulus ante voverat zsed Quahgo fanum tantum , ides locus templo status iam scratus fuerat. Caeterum extructiὶ hoc demum anno, Ct aedem etiam fleri Senatus iuberes, bis eiusdem Goti Templum
damnata Reθublica in religionem venit. Inter caetera, quae arserunt Ne - roniano incendio, aedes Iovis Statoris vota Romulo exusta est , ait Ta- 'citus. Et tunc vel Nero ipse, Vel Senatu SPopulusque Rom. restimen clam curauit.Fama est, doctis viris etiam reserentibus, striatas tres Columnas ita campo nunc Boario, ad horto S Farnesia nos , S Palatium adhuc stantes cum admirabilis artifici; Epistilio,& Corona, eius templi suifcte: quas in fronte duplici porticu, in latere simplici haberet. Cuius ichnographiam,& Orthographiam Antonius Labaccus nobilis Architectus egregie lineauit. Nec tamen id ita exploratum est, ut omnem dubitationem exhauserit. Videtur enim illud aedificium aliquanto plus a Palatino di stare , quam Hiilorici referant. Hoc templum altera Vi A contingebae vulgari cognomento Noua: Via nouat quae secundum Palatisi radices soro iungebatur . Liuius superiore , Lib L. parte aedium in nonam Ciam versa; habitabat enta Rea ad Iotiis Stat is, populum Tanaquil al qui tir. Ouidius: Fasti; Forte reuertebaν festis Cesalibus, istuc, M Romano nunc via iuncta foro en .
159쪽
postea loeum describenSν it . , Haeo obi nunc foro=Nt, Vae t Nu re paludes, Amne re uoti ossa mad bat aquis. Ideo in rei memoriam in ζζ00M nudo p*de Π0ua via commeare solebat. I d e in . Huc pede matro am nudo descendere vidi. Aouas autem , qua S d Criuarui t , exiccaruntque, vallis colligebat Capitolinum Palatinum Montem interiacens,quam postea foro dederunt.. Dionysius e Planiciem Capitoli ubiectam excisa fluactsagno, quod p opteν loci cataitatem erat aquarum e vicinis montibus manantium receptaculum , terra congesa repleto, in huius quod nunc, fori es , Usum verterunt. Haec ergo pImicies non modo Capitolio, sed etiam Palatio, visorum, subiecta fuit. Strata est enim ibi via noua , quae secundum Palatij radices Capitolio obuersas in forum desinebat, di altera sui parte tendebat in Velabrum .
Aedes Concordiae , dc Saturni Cap. XIV.
Aedes C5 A M redeundum ad clivum Capitolinum, & de Concordiae templo ς0rdiae d statuendum est, quod sane clivo proximum fuit. Constat id ex ni 61sha pluribus Ciceronis locis. hic enim Consul vocato Senatu in aedem
in ' Concordiae, eodem comprehenso S coniuratos adduxit, S circum Philipp.a. redem, custodiae causa Equites Romanos disposuit, quos in clivo Capitolino dicit fuisse. Cum,inquit, in bae cella Concordiae, in qua me Con-yh β Iule saluta essententiae dictaesunt. Et e Ruis enim Eques Romanus, cum In or pro Senatus tu hoc templo esset , in entio Capitolino non Diti Et alibi: E- Sext. quites Romanos daturos illius diei poenas, qui me Confuse eum gladijs Inor post in elivo Capito in ut ent. Et: Nonarum Decembrium, qui me Confule
cum telis erant circum Aedem Concordiae , egredienti ex Senatu Caesari gladio minitarentur. Caeterum hoc templum inter Capitolium, & sorum extructum est, ipse In Camil-fra, ct eontionibus imminens, ut testatur Plutarchus. Ouidius autemi' ' Prope gradus Iunonis Monetae, quae erat in Arce, collocat aedem Con
Candidate niueopo it xproxima templa,ssiua ferisub times alta Moneta gradtas . Nunc beneprospicies Latiam Concordia turbam,
Nunc re facratae consituere manus.
Furius antiquus populi operator Hetrusci Vouerat, ct soli luerat idesidem. Causa , quo a Patribussumptisse erat armis L
160쪽
Volus , ct i afuas Roma timebat opes .cuti receN mctior: passos Germania erinesco ruit auspicijs dux Generande tuis.
Iisis triumpbata libasi munera gentis. T emplaquescini, quam colis qfe, Deae . Hae tua eonnituit genitrix rebus, ct ara,
Sola thoro magni digna reperta Iouis . Quibus sane versibus videtur docere, templum Concordiae a Tiberio dedicatum idem fuisse, quod Camillus olim propter populi seditionemra 1 Asse; Coerexerat. Et ego ita sentientibui, quomodo cum gradibus Monetae il- eordiae ialud possent componere, supra eXposui. Sed tamen aliud omnino esse ce nin clivo. sendum est. Nam aedem Concordiae structam a Camillo, postea incendio consumptam & restitutam, stante adhuc integra porticu, ut monent antiquarii, videmus ad arcum Septimi) Seueri, sere ad finem clivi Captitoli, i , & radices Capitolii a Gradus autem Monetae sublimes fuere in
summa arce. Deinde inter aedem Monetae, & Concordiae, mediae erant subistriniones quadrati lapidis, quae sustinebant muros, turre S, moles qu. Capitolii. Quare Monetae gradus, ut descenderent ad aedem Con cordiae , debuerunt substructiones illas discindere ac diuidere. quod in arce adeo tuta, de non expugnabili quis factum credat Cum praesertim
aedes Monetae XXXXIV. post annos extructa fuerit, quam munitiones Capitolii: nec causa afferri possit, cur eas tunc Romani demoliri volue rint, ut gradus illo S apponerent. Dices : Gradu S centum Tarpeiae rupis nonne diuidebant substructiones λ Respondeo, gradus illos ab ima valle pertinuisse ad summum substructionum. Ibi autem in ipsis muris arcis, suisse fores, quibus aditu Serat ad rupem. quod etiam seruatum est in duobus cliuis, quorum in capite erant constitutae fores. Non ita dices de gradibus Monetae, qui non intermissi, ut in caeteris templis, in ipso aedis vestibulo finiebantur, quae erat in summa arce. Quod si per hos abruptis substructionibus, in arcem licebat euadere, cur Vitelliani milites hos ab Aede Concordiae incipientes , propioresque Clivo Capitolino, & ascensu faciliores reliquerunt per angustum alium clivum, & Asyli aditum voluerunt irrumpere ρ Igitur nulli isti gradus extra substructiones,& frustra ab auctoribus quaesiti, vel inducti. Tetriplum vero ab Ouidio descriptum in summa arce ad 41- Ae. ipsos Monetae gradus statuendum est, longe seiunctum ab eo, quod Ca' id s Con. millus struxerat. Legendi hac super re interpretes . Quae autem de Ca- cordiae millo memorantur a poeta d significant; ut quemadmodum ille aedems in Arco
Coi cordiae propter populi dissensione vovit,& struxit: sic Tiberius pro--Μ'Pxstr P Catam Germanianti seu Livia propter concordiam cum Augusto, 'μ - ' 'aliam aedificarat.Sed quis eorum struxit, dedicauitq; Suetonius Tiberio*x tribuit. Dedeauit, inquit, Concordiae aedem Tiberius , item Pod 0 Dion . Fanum Concor i* -- Ο 641