Roma vetus ac recens utriusque aedificiis ad eruditam cognitionem expositis

발행: 1648년

분량: 442페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

321쪽

t e volunt, id ei arcus quadrifariam pervios . alij idem significari ''--ος , Ianae, pro Iani legunt; quod non placet. Et aliquid aliud for Spartianus ibi praeter Ianum significare voluit. Iani Septιmiam Ah minat P. Victor - - -Τhermae Decianae a Decio aedificatae sunt. Cassiodorus : Dec ΠΡ lnouit, lauacra public a aedi cauit, quaestio nomine appedari iusit. Pom- ooniuS Laetus: Senatus, inquit, Decb Domine , Decianas Thermas in Aventino aediscauit. qua Collis parte incertum . De thermis Constantini in Quirinali pauca supra dicta sunt. At in Viminali Thermas Diocletianas omnium maxime integras religio seruauit, ut verterentur in templum . quod praeter caeteros pie eru-citeque Obseruauit Card. Caesar Baronius. Nam Diocletianus hostis Christiani nominis in sestissimus aliquot militum Christianorum millia , , quos cum ignominia exauctorauerat, mancipiorum instar aedificationi destinauit i persectoque aedificio trucidari iussit. quorum corpora in templo ad Aquas Saluias condita sunt. Superfuit ergo post tot sarcula illa moles, ut demum Pio IV .Pont. Max. Virgini Angelorum Dominae consecraretur: iam ante tanto Sanctorum sudore, ac sanguine consecrata , . Verum illa quam ui S magna , quantula par S Thermarum fuit λ Fuerunt ibi in usum lauantium solia, sellaeque plusquam tria millia , altissimi sornices, camerationes, hemisphaeria, testudines, porticus, latissimae areae sub diales : aliaque admirabilia , quae in earum ichnographia proponuntur : & nunc hortos , horrea publica , duo Coenobia, vineta, platea S amplissimas eapiunt. Plures de his apud Gruterum leges inscriptos lapides. Dicuntur de ab Aureliano THERMAE faetie trans Tiberim. Vop,scus in eius vita: Thermas Tran Diberina Regione Aurelianusfacere parauit emales , quod aquae frigidi aeris eopia idie desent. Ex quibus verbis non constat fecisse, nisi aliunde deducatur. Re feruntur & Thermae GORDI ANAE . De his Iulius Capitolinus in Gordiano Iuniore. Opera Gordiani Roma nulta extant praeter quidam 'NBaea, ct balneas. Sed bataeae priuatis hominibus fuerunt, ct ab eo in trium priuatum exornatae sunt. Et supra de villa Gordianorum via Praenestina: Caetera huic operi conuenientia , Thermae, quales praeter Urbem, Ut tunc nusquam

in Orbe terrarum.

Taciti etiam suere Augusti Thermae. Vopiscus in eius vita . Domum suam defrui praecepit, atque in eo loco Thermas publieas fleri priuato sumpto iu P. Vbi suerint incertum . Praeter balneas publicas , & priuatas, Piscinae publicae ad natandum, priuataeque in domibus suerunt. Quarum una dedit nomen Regioni .

Thermae Decij. Theraeae Diocleta a

Christi

Thermae Aurelianae herinae Gordiani. Thermae Τaciti

322쪽

Cloacae . Cap. XX.

ANTA vis Aquarum, quae per Aquaeductus in -

DionysiuS : coem Cloaca , Tarquinius faere, quibus in Tibrrim eo uatur quidquiae arguarum eis per Uias; dici vix poterii quam admiranda opera. Mibi sane tria magnificentissima videntur, ex quibus maxime apparet amplitudo Romani Imperj , Aquaeductus, Viae Hrata , , Cloacae reputanti non solum militatem operum, verum etiam impen- Iartim magnitudinem; quam vel hine licet coni=cere, quod Ot affirmat C. Aquisitis , neglectas aliquando Cloacas , ct non transmittentes aquas , si abo l. , Censores mide talent f purgandas Iocauerint: hoc est, sexcentis millibus aureonim. Strabo cum eadem tria, ut supra dicebam, admiretur: Cloaeae , inquit, quibus Ciuifatissordes in Tiberim emerentur, L. ό.e , , ' com rotin lapide per ias carris mamentorum semitas reliquerunt .

Sed has omnium maxime Plinius admiratur, verum , inquit, omnium

dictu maximum sussum montibus Vrbe pen i , subter uὰ navi ata. A M. Agrippa in Aedilitate pori consulatum per meatus eorriuatia septem amnes, cursuque praecipii torrentium modo rapere, atque auferre omnia coacti , insuper mole imbrium concitati vada ae latera quatiunt: aliquando Tiberis retro in Urecipiunt uctus, pugnant quὸ diuers aquarum impetus intus , ct tamen obnixa mitas res it . Trabuntur moles intervae tantae non joccumbentibus eauses operis :pulsant ruinae Iponte, praecipites , i acne incenos, quatitur tam te Paemotibus'; durant tamen a Tarquinio Prisco annis DCCC. prope inexpugnabios Amplitudinem cauis eam fecisse proditur , o

nimis oluistam transmitteret . Augetur adhuc soliditatis yiu D.d i ir xi ν quod Cloacarum fornicibuS firmo tanquam solo altis- tib ,. do morum niterentur mole S . Liuius: Feri inatio curam exemit Urcos dirigendi, nisi omi sui , alienique discrimine in Vacuo aedi carat. Eaerii causa , veteres C arae primo per pubticum duinae, nunc priuatapa sim jubeant tecta formaque Urbis i occupatae magis , diuisse mmios. Habetur his firmitas operis, & Causa struendi, ut scilicet Urbis purgamenta,& aquae eveherentur. Maior deinde Cura seruandi Cloacas m an sit, postquam inducta tot flumina tu eas corriuata sunt. At citioniam tantum Vrbem subibant, non omne. struXit Tarquinius, sed inchoata

ab illo alii perie corunt. Nam Prisco rςgnante, quatuor montes Romani

323쪽

rilsebant, Capitolinum, Palatinum, Auentinum, Coelium . Tres ab heesis re Servio Tullio sunt additi Quirinalis, Viminals S, & Esqui i 'seri . sub his Cloacas Tarquinius , uti sub Auentino non secit , sed po-il' Censoribus Flacco, S Catone sunt factae. Liuius: opera demae I a- hi/nda ex pecunia in eam rem decreta , lacus Hiemendos lapide, detergen- 'dujζαὶ qua opus esset Cloaeas: In Auentino, ct in auys partibus, qua

nondum erant, Censores faciendas locauerunt. In campum deinde extra montes deductae, quorum aliquae nunc repurgatae Romanis in usu sunt, praesertim alijs coniunctete recentiore memoria structis . Inter quas Iaaximam nuper utilitatem , S commodum Ciuibu S praebuit, quae a Gregorio XV. paucis ante annis a Tiberi inchoata , Vrbano Pontifice ad Pantheum usque , inde ad viam Flaminiam, & vltra, Collem Pincium versus,& Quirinalem est deducta. Haec magno Ciuium commodo Vrbis planiciem subeuntes aquas magna ex parte exhausit: subsederuntque in puteis; exiccatisque cellis vinar ijs, terraeque solo, humor qui subter sta. finabat in fluuium euectus est . Incidere fossores in veterem, ab Agrippa ut creditur iactam,quae secundum fundamenta Pam hei producto specu , inde flexo Quirinalem versus perampla decurrebat, latitudine palmorum sexdecim , altitudine tredecim. Ea cum tecta Ciuium subiret, deinde alterius operis stabili, durissimoque fundamento , praecludebatur, quod dolabris, rutrisq; vix aliqui S foderet. Sed circumcirca aliae minores Cloacae deprehensae altiore S , humilioresque, S earum nonnullae aquis, qua

dabatur exitus, abundante S. Altitudo earum sex, septemve palmos, tres ferme, ad summum qira tuor habuit latitudo. Caeterum in vita Gregorii IX. scribitur, eum vetere S Cloacas expurgatas restituisse, nouas extruxisso.

Tiberis, Sc Transtiberina Regio . Cap. XXI.

TIBERIS , cuius appellatio , ct apposita apud alio S, praeser-Lib 1.Ital.

tim Cluuerum videri possunt, ex Apennino profluens, tenuis aut. c. IO. primo , tum infra Clanim duobus, o quadragintas,ui s auctus , ct ideo quamlibet magnarum nauium ex Italo mari capax , Etruriamque ab Umbris , Sabinis, & Latio diuidens in mare I yrrhenum euoluitur : subitis incrementis , & nusquam magis aquis, quamini a Vrbe, teste Plinio ofagnantibus. Cuius rei multiplex causa, sed Plin. lib.3.ς DPn minor habenda est, quod intra moenia receptus angustiori alueo, o p s-Vt olim coercetur. La ludo

Nunc enim ad Pontem Milutum latitudo suuij est palmorum plu i talis.

quingς torum sexaginta. Postea intra Vrbem coarctatus, iciem antiqui tu accidati e e X Aelio Ponte demonstrat. Hic enim ab Adriano Imper4x0yς

ς atrum. longua est palmos CCCCXXX. Quare utraque Tiberi S xi P - V 2 quae

324쪽

quae illo iungebatur, tantund*M ς0dςM Principe distabat. Deinde laxatur sub exitum Vrbis. Itaquς PQRS S. Matiae olim Senatorius produ eitur in longitudinem palmorum circiter quingentorum. At Dionysius Diosysi. 3 , Tiberis latitudine: Tiberi S Fluvij inquit, ευρος νεά ρων πλέθρων .. .ὰ IItitudo es quat or ferme iugerum ἰ profunditas nauibus etiam Tiberis al- diuis meabilis Guxus concitatus, Vorticosus inquis alius . Caetera

uctu. pro' - .s ouae hodieque durant, apprime respondent. Nam & praealtis coer- - μή μ' ' Git s ripis, magnarumque nauium patienS profundo fertur alueo: idem, que arenosu S, atque in se ipso, siue ad prolapsorum aedificiorum iacentia in imo rudera frequenter allisus , crebros contorquet silentesque vortices . Tantum latitudo videtur angustior , quam tradat Dionysius . Sed aduertendum est , Dionysium scripsisse, τε βάρων πλέθρων. Plethrum au- Lib. 1. de tem non est eiusdem mensurae cum Iugero . hoc enim in longitudine pe- Mens & des continet CCXL. Flethrum autem C. ut docet Lucas Partus , de

p00d' ς' Iclatth. Rader. Quatuor autem plethrorum quadringenti pedes efficiunt in Epire. Palmos nostrates quingentos triginta tres, S trientem . Quam latitudi Mart. ' nem hodie in Tiberi habemus . Eius alueum, referente Suetonio , Au in V c-ῖο, gustus repurgauit, laxauitque . Aurelianus deinde a Vopisco SPON- pQR V D AS ripis addidisse dicitur , quarum nullum superest vestigium. Earum tib ἡ terminos subinde constitutos variae apud Gruterum, lapidum inscriptio

Altitudo ne Stestantur.

Tiberis. Iam vero riparum , totiusque aluei altitudo octuaginta palmorum Loc cit. est nullique ut ait Plinius , Fruuiorum minus licet, inclusis utrinqμα Iateribus. Aquae labentis profunditas etiam testatis siccis feruoribus, qua summa eii, palmo S XXV. qua minima , palmos XV. descendit Illud vero , seu veteri S magnificentiae potentiaeque , siue aeris in deteriora vertentis, seu rerum vicissitudinis non leue indicium , quod de eo dem abi hi si , rς istri Pliniu Pluribus propesolus, quὼm caeteri in omnibus terriss equet, amnes, accolit r, aspicit rque vrsiis ; Cum hodie nullam praetorijs , de

amoenitatibus instructam habeat. Causa reij cienda est in aeris intem periem insalubrena , dc grauem . Nam quod Alexander Petronius Medicus insignis typis euulgauit, omnium assensu, Si experientia comprohatur; in saluores esse Ciuibus circum Urbem aestiuas in vineis stationes, nec procul a periculo valetudinis abesse . Itaque non modo secundum Tiberim , sed etiam in agro suburbano , in tanta Principum , & diuitia 'rum copia, paucissimae numerantur villae, quae paulo remotiora TiburiSν d ulculi, cic Albae iuga insederunt.b sit, . Ax φης Rctorum in Tiberi Pontium antiquissimus est SUBLICIUS, ab

Anco Quarto Rege, qui Ianiculum adiecit, facitus e trabibus, tabuli Sque ilicet S, Vnde nomen accepit. Roboretis Ouidio; nam vel unum in eo clauum figere religioni erat, Ec ab eodem ponte , quod eius curam gere rent, Pontifices dicto S autumant. Idem clarus Horatij Coclitis pugna , cum uptus , He claui S unquam ferreis committeretur, sancitum

bi . . V ς P, victor Ad Mi LI M nominat. Aemilius, inquit, Fons , diu, lipi. qm si iμέ, N. M Ab Acmilio Lepido Praetore lapideum factum vo '

iunt.

325쪽

--ε iniis AemiliuS, S quo tempore fecerit, tacent. Nam aetate Ouia uerat roboreus; S .rtasse Sublicii nomen mansit, cum lapideus 2 es simul Amilius diceretur. Sic Tacitis: Othon et rin C pz I b immensio inctu prorupto ponte Sublicio r fusus Et Iulius Capitc Iinu SIn nino Pio, cuius os : a cum recenserct, s ous , inquit, Subl us, )ri restitutio . s ampridius Aemilium r unc o pauit : Cadauer, inquit ν

I radices Aventini ultra pontem nunc b.Mariae appellatum. Plutarchus de C. Graccho dc sceni dente ex Aventino: In Carti fugam capessentem inferentibu e bostibus, ct assequutis e m a pstutem Subi oum . , alerius de Pomponio, S Iectorio amicis Gracchi fugientis : Pomponius, ouo facilius Caius euaderet, concitatu equentium agmen inporta tra' ;emma s erat ut alias dixi ad radices Aventini in inbibuit: Leritorius in ponte Sublicio consitit. Idem o itera dit OuidiuS qui serum boarium Aventino proximum asseruit pontibus terminari . Pontibus , ct magno iuncta e i celeberrima Circo Area, quae posito de boue nomen babet. Hi pontes fuere Sublicius, S qui nunc b. MARIAE dicitur, olim SENATORI US, & PALATlNVS. De hoc Livium loquutum existiman M. Fulvius plura, ct maioris Iocauit Uus portum, ct plas pontis in Tiberim , quibus pilis fornices pori aliquot annos P. Scipio oricanus, ct

L. Mummitis Censores locauerunt imponendos. Restituerat hui'c pontem Iulius III. tum magna ex parte Gregorius XIII. sub initium an ira secularis tui DLX XU. durantibus antiquis fornicibus ad utramque ripam. Sed anno MDXCVIII. inundante, ut nunquam, Tiberi, Versu S palatinam ripam iterum proruptus, necdum instauratu S in usu n in est . Duo deinde pontes peruetusti operis Insulam Iiberis iungunt. FABRICIVS , S CAESTIVS . Fabricium nunc quatuor capitum v quadrifronte Iani statua ibi posita in citeriore ripa L. Fabritis C F. Cur Siar. faciundram tu auit, ut in utroque sornicis arcu inscriptum est . De eo Dion i Pons quoque lapideus ad Insulam , quae in Tiberi extat, pertingens extrtictus Fabriciusque dictus est. id per . et tam Anno urbis CCXL st. Riterum olim Caestium, nunc b. Bartholomai laniculum vel sus, Valentinianus, Valens, Grat Iani S Imperator S, t monet dupleX inscriptio , faciendum curarunt. Ipsa porro lNSUL A praeter templum Iouis, Aesculapij, Fauni, de quibus alibi, lapidibus olim instructa in modum puppis, insignem se itur habuisse statuam Iuli j maris, ac semel ouod scribit Tacitus , in insula Tiberini amnis fereno , ct immoto die ab Occident morientem conti Uam. Eodem loco Simoni Mago statuam Ethnici posuerunt, Vt narrat Eusebius .

Prope Insulam alterum Pontem nomine Ianiculensem statuunt, ubi nunc blXTVM Sixtus IV .Pont VIax. magnifice posuit. Pontis VATIC ANI in via triumphali ad JNoso comitam S. Spirit0. nonnulla in numine cernimus extare vestigia.Sed falluntur, qui lili 3d0ς

Lib. 4 c.7. A. Vicino templo S. Mariae Aegypt ac 2e .

beri Soria c. lib. I. Ailior. Eccl. Is l. lib. a. c. I 2.

326쪽

Moles A

ctunt portam Triumphalemi Vt δἰ ibi ς pio SE exposuimus. . Uti VIVS eestra urbem derivato Vocabulo ab Aemilio Scauro conditore dictus est, eum quo Nisol um V, Pont. Max. perhibent insta u. ' gL1vs ad molem Adriani adhuc extat. De eo spartianus e Fecit Ad ianus, ct sui nominis Pontem, Sepulchrum iuxta Tiborim . iam in Transtiberino solo MOLES, & bepulchrum Adriani ponti

Aelio adiunctum, alterum in Urbe Mausoleum, e X pario marmore in imo quadratum, exinde rotundum exurgebat. Habet in prospectu ad laeuam in citeriore ripa Mausoleum Augusti: cuius imitatione conditum, in v. Ad . decrescentem per gradu S figuram neglexit. De eo sic Dioni Septilitis eu Ad, ianus in ripa suum iuxta pontem Aelium. Illic enim pulertim conditum . Iam enim AuguHi monimentum repletum erat . nec quisquam amplius in eo sepeliebatur. In eo deinceps Antonini conditi: describiturque a Procopio Equestribus statuis, oc quadrigis ornatum . Α porta Aurelia usque ad templum D. Petri, ut a porta Ostiensi usque ad D. Pauli, continuas PORTICUS olim fuisse notat Procopius . Reliquum spatium aedifici js, ac domibus impeditum, Caeterum ante conditum a Comstantino illud templum terris omnibus venerabile, ibi suerant Horti Neronis de quibus paulo post. Quaedam alia de Vaticano memorantur, haud sane firmis auctoritatibus nixa, prε ter frequentia in eo campo sepulchra,& insalubre Coelum, quod nostra aetas propter Ciuium, te vctoramque frequentiam salubrius experitur. De Sepulchris ab Heliogabalo ditiectis meminit Lampridius: Fertur , inquit, Et bantorum qua tuor quadrigas in Vaticano agita edirtitis sepulchris, quae ob fiebant . Tac. lib. i. De loci natura Tacitus: Posremo nefasitis q&idem cura infamibus V a Hulor. t i cani foris magna pars tetendit, Unde creb in υustus mortes , ct adia centia Tiberi Germano um Galgorumque obnoxia morbis corpora suminis auiditas, ae ius impatientia Iabefecit. Quo loco, etiam Ianiculo subiecta loca comprehendi arbitror a Tacito. Omnis enim ille tractus sub Vaticanis montibus situs est .

Porticu Sad tem Ia

Accedit, quod sub ipso Ianiculo, non horum tantum Vitellianorum temporariae stationes , sed perenne S militum erant institutae ab Augusto.

Cusi a xi CA,TRA RAVENNATIVM dicta; nempe militum qui Classem I a

uennati si uennae collocatam tuebantur ad defensionem superi Maris . Hi CIai Sia Sueton. in rij venientes ad Urbem ibi fltativa habebant, & ad hos, siue alios TA' AVg ς q9 BERNA MERITORIA, ubi nunc Aedes S. Mariae trans Tib erim ας tinebat: unde oleum abunde ad fluuium usque fluxisse Ecclesiastica monumenta prodidere: & constans fama designatusque in templo maxi FO olei. mam sub aram locus, veterique hoc titulo notatus, Fons Oiei, abunde testantur. Quoniam vero principatu Caesarum rarissimae expeditiones maritimae, Rauennates Classiari j stequentes erant in Urbe, ludisque vela

ducebant in Theatro. Lampridius in Commodo : Irritum , inquit, is credoris , Commodus ὰ Populo Rom. a militibus Classiarys qui Oela d cebaUt , iu Ampsit beatro interimi praeceperat. Praeter milites Transtiberinam

327쪽

o Honeni, e Stra Vrbem positam,incolendam ijS Romani dede

'g' isiti, stu insensi essent. Quare victis CampaniS Locus obiba. D c 3.rimi, qu hμQ' Tiboim, qui non contingeret T si :' Et Veliternis : in quos , ut idem ait, gra it si nati inis ab elui, is que trans Tiberim babitare, ut, ius, qs cis Tiberim deprebensus esset, et que; Eodem,& Iud ceos compulerunt, notosque apud Martialem 1 rasi tiberinos ambulatores fracto Vitro sulphurata PCrmurantς ' . 4 u bas Suetonius. Populo bolytos circa 'nos sestertios Caesar legauri. Jbi&t inpium Vor Φ. POGTUNAE oaero iv. tarchus. Vae vero ad Tiberim dedicata es P stri ras FV t s , si t m historii. omnia Vincendi praedita , o generosa, ei fanum in bortis populo a Uare n6j. lega tis aedis cauerunt, quod bunc quoqNe fata re Fortu a Vmma' , potentiam euectum iudicar ut, quo O imet Vi D. I SCUUS . Aed i ta , . Ana. Portis Fortunae Tiberim i xta in bortis, quos Caesar Dictator populo Romano legata erat, farrarium genti Iuliae, erilesque Diuo Augusto apud Pouillas Liberio Principe dicantur. Aliam beruluSReX, Vt alia SVixi, ad liberim Fortunae Forti Aedem extruxerat. Ouid. Fast. libri. 2 te Deam laetifortem celebrate Ruirites , In Tiberis ripa munera Regis habet . Et deinde: Conuenit e sertiis inerua quia Tudius ortus . Constituit dubiae templa propinqua Deae . NAUM ACHIAM Auiusti , quo deducta est Aqua A llietina, statuunt

ad templum, ii Coenobium Montalium SS. Cosmae, & Damiani. uius: Bis omnino toto fecessus tempore Tiberius Romam redire conatus δε- mel triremi inque adproximos Naumachiae hortos Dbuecitas es te dia ob tas talion e per ripari Tiberis, quae obuiamprodeuntessummoueretiro ainus: From. l. f. Ni forte cum opus Naumachiae Augustus aggrederetur, ne quid lubrio ribus aquis detraheret, A etinam aquam proprio opere perduxit: ct quod Naumachia coeperat peresie . hortis subiacentibus concepit. LVCI olim Furinae incertus est locus. Meminit Plutarchus . Cattis , inqui oe Uit. cupauit aliquantii per in Iucum Furinae confugere. Nec PRATA MV-G - . I 1 A certo demonstrari postulat, quo agro a Senatu Romano Mut us Scaevola donatus est . an prope diuintiat an quae postea Neronea, hodieque vulgo prata dicuntur λ Te ijs Liuius. Patres C. M tio virtutis causa L . , strans Tiberim Grtim dono dedere, qtiae posteasunt M utia prata appetiata, Dattim es quemadmodum ante Horatio Pontis desinori quantum posset circumarare uno die , ait DionysiuS . Demuna sub Ianiculo sepultu Ino Diohρ iniisse Numam, duasq; areas lapideas ibi repertas testatur Liuius : qua-lis iu

rum altera cadauer Numar iam penitus absumptum: altera quatuorde- anx

cim libros , de Latina , raecaque disciplina habuissent , eosque decreto SenaIUS in Comitio coiin bustos. Alia Ianiculi propria, vel dicta a nobi vel postea dicenda sunt.

328쪽

Dα DE UR BL ROMA Qua dam Templa . Cap. XXII .

MULTA in decursu operis templa suis locis constituta sunt

Nunc ea, quorum te de S Veluti digito indicari non pote1 , paucis designabimus et neglecto narrandi ordine , ut se sis

obtulerint.

Aedes La Fuit in Campo Aede S MARIVM permarinum, quam vovit L. Aen i-rium. litis Regillus nauali praelio aduersus presectos Regis Antiochi: Qua-Dςς ἡ draginta post annos dedicata est. Ita Liuius.1 , METELLI Aedes prope Campum. De ea Plinius : Praxiteles Io- cap . uem fecit eburneum in Meteili Aede, qua Capus petitur. Haec opinor Iouis fuit . lndicio est signum Iouis . Templum FOELICITATIS. De eo I J J6-ς s. Plinius: Tle*iades ad Aedem Foeiscitatis. Et e Signa quae ante aede Τ '' Foelieitatis Dere. Dion : Erat enim Ctiria Honilia cum refecta fuisset, δε- Dien.i. nuo des ructa, eo verbo , quod ibi Templum Foesicitatisponere innittis sente Luod Lepidus magiser equitum absoluit. Sed re i a ob hanc cau

fiam, Ut ne in eo quidem loco Ddae nomen superesset, ac noua Curia Iulia vocaretur. Huius templi Sylla primus videtur auctor , qui se F icem, cognominauit. Resectum id fortas e est ab Antonino Pio. Vidimus enim in eius nummis , cum inscriptione et Templum Melicitatis. Templum is L, ῖs c. Q ANTONIAE apud Plinium ornatum pictura Herculis: In Antonia tem plo Herculem auersum , ut , quod eri dissicilius, faciem eius ofendat Uerius piritura quam promittat. Sed fortasse templum ab Antonia factum Lia . c. 8. significat. Aede S POMPEII apud Circum . Plinius : Hercules, qui est apud Ciretim Maximum in Aede Pompei' Magni. a Pompeio videlicet,

extructa.

Templum HORTAE, Deae ab hortando dictae; ideoque semper aper-

In q-R0M- tum,quod hortaretur ad honestas actiones. De eo videndus Plutarchus.

in ι UlANAE multa templa Romae. Idem in q. r. Rom. Templa BAC-ue xi phil. CHI, S HERCULIS. De his Dion r Tam Bacobo, quam Herculi Tem in Seu . plum Maximtim Seuerus ad cauit. Templa FORT UN A E quam plurima, de quibus Plutarchus in quaest.

Rom. quaest. q. & lib.de Fort. Roma nor. Inter caetera VIRILIS Fortunae Templum ab Anco Martio Κuarto Rege eis aedificatum. Plutarchus. MULIEBRIS Fortuna idem ait) Romani fecerunt, quo tempore Mari is,1. Vm CVristia om Volscos aduersus Vrbem adducentem mulierum operasqubuit, silicriR emplum EQVE 3TRIS Fortunae vovit Q. Fulvius Propraetor Fortunae. in prata Va C ltiberorram , locandamque curauit Consioteste Livio. Idem . Dec. q. l. Censor annossex postquam voverat, eodem auctore dedicauit. Vitruvius de systy o, in quo columnas duarum spatium diuidit, praecepta tradens: ἡ ε ., ' quemadmoram inquit, es Fortuna e qu e Hris ad Theatrum lapideum .

Lib. a. interpre S sid Theotrum Pompeν sume interpretatur, quod primum man cap. i. Arrum conditum ci . PotiuS dicerem theatrum Balbi, aut Amphithea

trum

329쪽

LIBER TERTIVS- 313

- ε, liri, impolitiore opere facta. Id enim significare videtur lupi '' veto: Amphitheatro frequenter ponitur. Haec Cum Girald.sya εcta sint, miratur GiralduS, cur legatur apζd VRςixη 'U' et ' et i . Anii. Γ, ouonam in templo locandum foret donum , qu=d pr* Iib,

esi, Aedom esse apud Antium , quae sic nunc Parettar. I ta donum Pu Antium Batuitur . Agebantur haec paulo post mortem Auguit, quo vivente, Vitruvius illa scripserat. Neutrum tam ea aberrata dicerem . potuit enim interea temporis illud delubrum sortuito aliquo incendio , qualia frequentissima in Urbe fuerunt, corripi, Sab sumi; ut vel consumptum iaceret, vel ante usam instaurari OP rteret Templum nouum

Fortunae: item Dei. P. Victor in Reg. sept. EdCS C ON CORDIAE n lib. ici. Area Vulcani. Dedicauit C. Flavius scriba Aedilis Curulis qui primuSFastos publicauit. Livius : Aedem Coracord a narea Vulcanisumma tnuidia nobilium Flauius dedicauit . Aede S VULCANI in nummis ale ib. riani . Templum VIRTUTIS, Posuit, teste Pl tarcho , Sc NIO Nu- post. Ro. mantinus , liue Africanus secundus. Templum FORTUNAE URBIS . Hoc Adrianus Caesar aedificauit. AthenaruS : Celebrabantur enim Partis Ati lium disi e quondam Feriae, nunc Romaum appesiant , extructo dicatoque Fortuna Urbis tem Io ab optimo, bumauissimo Imperatore Adriano. Templum COMMODI. De eo VopiscuS in Aureliano Commo emplum Hendit. Hoc sortasse Seuerus posuit, qui Diuum Commodum fe- it Aedes PORTUMNI ad Pontem Aemilij , olim Sublicium. P. Victor in Reg. II. Circi Max. LIBERTATIS in Aventino . Templum CLEMENTIAE Cae saris. Id ostendunt nummi veteres,& auctor est Plutarchus. Templum PACIS Perpetua , AEI IUἰiVII blI 2 ly Augustae, liSTERNITATIS Flauiorum: IUNONIS MARTIALIS, & alia; nummi Caorum. Templum C AES ARVM in quo communiter colerentur. De k 'eo Suetonius : Acsubinde tacta de Caelo Caesarum Aede: capita omnibus Liatuis smul deciderunt, Augustiquesceptrum ὸ manibus excussum en . Herodianus lib. q. Ita comitati maguo pse a compos eruntissum, Seue rum , in Templo, Obi Marci, ac superiorum Principumsacra visuntur monimenta. Sed dubium , an de hoc vel alio templo loquatur. cum

praesertim de eiu S reliquijs arietis sepultura sermo sit , quas eius Mavist leo illatas diximuS.

330쪽

DE V R B E ROMAAntiqui Romanorum Horti.

L1QVΑ suis Iocis aedificia consulto praeterini simus, quia ita ,

hortis excitata , cum hiS quoque erant coniungenda . Nunc hortos seorsim inspiciemuS, ordine temporum, quo qDiserae .ud ii uis in proti Q iuit, conseruato . HORTI quidem NUMAE Reai, mi. referuntur ab Ouidi O,sed ubi fuerint non constat. nisi forte in Quirinali, ubi quaedam alia huius Regis, aut sub Auentino collocandi sunt. Sic autem ille I. Fast. Caede caput dixit, cui Rex parebimus, inquit; Caedenda es hortis eruta cepa meis. Horti Tar Viridarium deinde Regium antiquissimum in Urbe fuit TARQU INII, ό si βμ Superbi, in quo inambulata S Rex, consulenti per nuncium Sexto filio nihil respondit; sed ut olim Periander Corinthiorum Tyrannus in rnon dissimili eminentiores spicas contriuit: sic Tarquinius Rex sum ma Liu. lib. I. papauerum capita decussit, auctore Liuio,& Dionysio. Et Horti fuerunt Dionys l. in Esquilijs , ubi Rex , Solino teste habitabat. At in qua parte montis 'supra, inquit Solinus, clivumpudium foecundalem lacum. ubi corrupto loco corrigendum, Fagutalem lucum. Hic autem Fageus lucus pertinebat ad montem Viminalem , qui idcirco Fagutalis etiam nuncupatu Sest, ut alias diximus. Ideoque Hortos in Esquilijs fuisse dicendum est, qua versus vicum Patricium, vergunt ad viminei partem Collis , in qua Aedes S. Laurentij, erant enim aedibus adiuncti. Liuius: Rex vetat deIiberabundus in bortum aedium transet, quente nuntio V. Ouidius: Hortus odoratis suberat cunissemus bertis Sectus humum riuo Iene uantis aquae . Quae sequuta sunt tempora hortos in pretio habuerunt, sed minime pretiosos. quippe caulium,& brassicarum proiientu uberrimo horti,& amri colae prisci probabantur: nec illos florum blandimenta delectabant, sed olera, quae aut facile coquerentur, aut ex se se expedita , & parata ligno Plin. l. 19. Parcerent, igni non egerent. Quod Plinius scribit. Nec sane exiguus ςδp q. hortorum struetiis extitit, cum procerum cognomina produxerunt. Vt non minus natos inter legumina Fabios, LentuloS, Pisones, aliosque hu-yoe. eiti iusmodi Roma laudaret, quam ex lactucarum thyrso Lactucinos. Iam Peti siles quod ait idem, Infeneri risDispIebs Vrbana in imagine Hortorum quo- horti . tidiana oculis rura praebebant, antequam praerigi prosectus omnis coegith, .. . ' m ltitudiNii iun me sua latrocinatio . Sed hi HORI 1 PENS 1 LES col. li. ii. crς ς Πῖς luXu rori S Promouebaiat irr ad Solem, rursusque hibernis die cap. 1. bus intra specularium monimenta reuocabantur. Quod Plinius , & Co-Plin. lib. 1. lumella, & Iunior Plinius confirmant, & Martialis epist. 17. Passida ne Cilicum timeant pomaria brumam,

L c. cit. Fast.

SEARCH

MENU NAVIGATION