Doctissimi viri Nicolai Sanderi, De origine ac progressu schismatis Anglicani, liber : continens historiam maximè ecclesiasticam, annorum circiter sexaginta, lectu dignissimam: nimirum, ab anno 21. regni Henrici 8, quo primum cogitare cæpit de repudi

121쪽

ANGLICANO LIB. 3cata quaedam academicae authoritatis

species ad tenebras hominii oculis offundendas non deesset. Quod enim paucissimi quidam, si non doctis1- mi homunciones regus pecunijsma gna ex parte corrupti in varijs Acad insis censere vis essent,id Rex erat ubipsarum niuersitatum nomine diuulgaturus, tanquam tot doctissimorum virorum tanta collegia ab ipsius hartibus intrepide si elisi ent. Comis sies huius rei curaptimum Regi do Polo Anglo, in quo viro nobilissimi generis splendor cum probitate morum doctrinae praesciantia certabat: deinde stulisimos aveo Gallo. Sed cit'lus in re tam turpi operam nullam

interponeret, Langeus,cui charior erat

pecunia regia, quam propria fama, quos potuit leguleios theologas ros in suas partes magno precio ad duxit. Aderat tunc Parisjs Petras Fen '' inan

122쪽

Godus Brasiliensis episcopus, qui ad

tractatum Aluari Gomesi de coniugio regis Angliae cu relicta fratris siti, prauefatione ascribens ait, se oculatu fuisse teste eius largitionis,qui ci nomib. - ne tunc Parisiij facta est. Nonnulli ext i theologis inquit adulterantes verbum Dei, ambientes fauorem hominum, corrupti muneribus xlargitione Angelorum sequae moneta est Ita Anglis familiaris inciderunt inlaquo in um Diaboli, fauerunt partibus Regis contra sui animi sententia neque

vereor tam aperte haec proferre,quan do test is lauius rei sum oculatus. Haec ille.

Id quoque simili largitione frustra: pertentatunis in academia C lo--σAediniensi commemorat Petrus Leidetis, - πις' propterea sicut illius uniuersitati ivis, ii theologos summopere deripretis re i h in giis pecuniis laudat sic ali x um ONO

123쪽

unciam gymnasiorum turpissimamidulationem non tacet. Ita enim scri- ait. Et nullus unquam casias potuit, estram labefactare innocentiam, ainst oritatem deprimere, constantiam liperare. Sic nuper cum Rex quidamnagnus potens, magno auri ponto sperasset a vobis quani petebat senentiam emere spreto auro, repulsis, ynsit inexpugnabilem animorus h orum constantiam Pudet referro

luid interim ab alijs aliquot per fiam

lem pretium uniuersitatibus im- etrauerit quanquam frustra vobision accedentibus neque in eandemadentibus sententiam, tanta est, ira auctoritas, talis vester est candor,

aleaudicium vestrudi c. Quid, quod recus quidam simili apud alias gem es largitione Regis nomine usus di-itur adeo ut pestis haec non modo arisiensem, Aurelianensem, Andega

124쪽

t carim ueniam , Tolosanam Bituricensem, is , . Verum etiam Patauiensem tononiensem Academias peruaderet Car dinalis Polus qui haec omniavi optimq,8,siou cognouit, grauissime deplorat scribib. s. bit se satis admirari amentiam Regis nunquam potuisse, quod tantam pecuniae vim effunderet, ut infamiae notam sibi ipsi inureret, hoc est, Vt per annos viginti nuptias incestuosas coluisse existimaretur. Omitto c teros, bigais qui de his rebus questi sunt etia Ste b. s. danus qui Annam Bolenam quod haer si Iutheranae fauisset, maxime laudat,

tamen scribit Henricum illud diuortiuapprobari curasse non sine largitionis opinione. Quid,quod ne insio ubdem regno Henricus potuit liberas gratuitas theologorum hibscriptiones impetraret Nam ut de Cantabrhou nihil dicam,in qua plures aliquan to Regi fauebant, satis constat Oxo

125쪽

ANGLICANO LIB. 'iensis Academia publicum sigillum φηρη ommuni doctissimorum hominum' atria uffragio sepius negatum, vix tandeqs,artim vi ereptum, partim clam sub 'eptum fuis se. Homines enim ad shmmum octo clam conuenerunt, esse

stisque sacri loci foribus in quo mo-

is erat causas communes decerni,

nstrumenta publica obsignari lite- is in quibus Regis diuortium proaugnabatur, publicum Academiae si Iillum affixerunt idque dicebant sentotius Academi gratiam fecisse,

ae Rex, si nemo eius animo satisfecisset forentissimam studiorum om- iis generis niuersitatem iratuS euer- isset. Pro matrimonio Henrici Gatha ubi scripseruunt apud Anglos pluri 'ferint pro Mi per uniuersum regnum. De qui caibat i vi autem ego audivi, Ioannes Romi episcopus, Reginatius Polus Cardi- nalis

126쪽

nala Ioannes Hobmannus Bristolient hepiscopus, Abelus presbyter, ij septem iurisconsulti,quorum antea mentio facta est:apud Hispanos verό,mirificus Rostas, Alphon in Verusus, Aphonses de Castro,&Sepulueda:apud Lusitanos Aluarus Gomes ius apud Ger manos secleus, apud Belgas Ludovicu a clim , apud Catas, paucis quidem sed tamen iudicium suum interposuerunt de ea causa, Evinarus Baro,nancisci Duarenus usennanus, apud Italo Cardinalis seisianus, alijs in loci viij multi doctis Smi viri. Fertur etiper manus multorii epistola quaedan Philippi Melandibonis,in qua Regi suadet, ut retenta uxore legitima Cain rina, Annam Bolenam concubinae tantum loco habeat. Rex vero ipse, illustres aliquot Angli ad Pontificertiteras dant, in quibus petunt,Vt iurregni plurimum intersi masculiares

127쪽

, haeredem extare,saltem hac de cam litem mature absoluendamcurarer, tu integrum Regi fieret aliam uxo em accipere Pontifex respondit se ilicio satisfacturum, sed in manu sua

ton esse, ut masculum ex quacunque hemina generandum promitteret. Vt autem Rex rei suae melius comuleret, terrorem aliquem Pontifici

omano iiiij ciendum putaui Ital nense Septembri pa edixit, ne quisuorum subditorum, siue is Anglus

eu Hybernus esset, quicquam in Ronana Curia deinceps peteret aut prΟ- uraret. Idem cum audiret moly zardinalem etiam Eboraci splendide Sere,epulis vacare silemniq; pom-

'a ti,ac mitram suam gemmis orna amarege repetere hoc non feremium iudicans, iubet homine ab Hen jco orthumbriae Comite primum n custodiam includi, deinde Londi

128쪽

num adduci. Atis in itinere ipso ac 2 b, Amor oppidu quartoDecembris e rue adi vita migrauit Sermones dissipati fur eum sua sponte venenum sumpsisse. Illud verὁ constat, cum tanquaretur νιωρα laeta maiestatis regiae apprehendere 'ni tu tur,eum dixisse, Vtinam nihilo magi l sit maiestatis diuinae reus essem diu autem dum nulli re magis incubuquam ut Regi penitus inseruirem, in Deum peccaui,& Regis gratia nor obtinui. Ac Vol eus quidem dignis impraeterit cissentationis superbi mercedem in hoc mundo accepit,idque ut speramus ne in aeternum pu

niretur.

Clim vero Hrericus multis Dei r claris donis antea praeditus, gratia Deo no ageret, sed in cogitationibusvis evanesceret,Annam Bolenam aetanae saluti suae, atque adeo ipsi Deo arteponeret, ne, qui ternam mercedet

129쪽

ANGLICANO LIB. 1 ontempsisset, hac saltem corrupti-ηenriculmi priuaretur, DeuSel permibi, Virbi, Luς libidiniquam pro Deo iam cole tur. 'a satisfaceret. Itaque uilis umi - . mym excellentem virum, qui fuerat'

Yrchiepiscopus Cantuariesis, dumno studio Reginae partes adiuuerat, vita illis ipsis diebus euocauit. Tunc Vex tanti honoris locum sibi perire olens, mninydecreuit nemini eumr terquam tali viro dare, qui suae li-udini summis viribus obsequeretur. ihil autem fuit in toto Anglia re no cum Rexi ldo Polo conferendia. uic igitur primum Rex Archiepis opalem praerogatiuam obtulit, si ta-aen disertis verbis ante sponderet, seiuortium Regis omni studio proue '

turum. Quam turpem conditionem chiepisο-ilectam ubi Polus audivit,inerit,re-ρ ' φη isauit in pestilentiae cathedra sedere.

130쪽

dudum inquit o Rex domi me iam beo presbyterum quendam doctum, grauem,& modestum, cuius fides Dbunde tuae ' probata est,in ea qui apud Pontifice gessit legatione. Hic mihi a sacello iam diu fuit, eundemque noui erga diuortium hoc tam sin cete affectum esse, ut si tua Maiestas eum creaverit Archiepiscopu in in recepturus sim, facturum illum quio quid a subdito quopiam expeti aut etiam dejderari queat. Placuit conditio maxime, quod Anna Bolena ieandem sententiam Regi ipplicas

cr/m λ μ set Cranmerus ergo fit ea conditioneris opus Archiepiscopus, Ut etiamti Romanu

Pontifex secundum Regis Catha

rinae matrimonium 1entent1am Ierre

ille tamen ex aduerso proniatiaret, bifarinam necessario es e repudiadam Cum autem Rex communioni S