Doctissimi viri Nicolai Sanderi, De origine ac progressu schismatis Anglicani, liber : continens historiam maximè ecclesiasticam, annorum circiter sexaginta, lectu dignissimam: nimirum, ab anno 21. regni Henrici 8, quo primum cogitare cæpit de repudi

291쪽

ANGLICANO LIB. 137 is ex ipsorum semine suscitarit, ain Andita

lissimum videlicet Cardinalem, qui

otus in ipsorum salutem incumbat cloatur. ostridie,cum rationem sos ulmi legati probassent ordines,concepta iii petitionis formula qua Regi sup- licant atque Reginae ut ad illum im rcedant,eiushqc erat sententia Poeni. resi vehementerschismatis , quod obedie- amstedi Apostolicae denegarint, oe quod creti aetis aduersus tam a penserint,in serum queros uturos in si atque re potestate . adiuros quicquid omni impossint, ut erusinodi leges omnes atque

creta his coist ijs abrogentur maiorem itur in modum orare, it interueniant,

sciant et censuris absolution quasi tu leges ecclesiasticas per schisma inci i rant , in Scclesiae Christur miu rursus inquam fili poenitentes re pantur, Ut inceps inmman. edis, Pontificumsedientia eruire Deo possint , ad ipse no

292쪽

nomi-gloriam o suae salutis incremex

tum.

Altera die,cum iterum adesset Rex Regina,& Legatus, consurgit Cancellarius, quid super Legati postulato decreuerint ordines, clare pronunciat deinde supplicem petitionem ordinum, scripto comprehensam obfgnatam Regi tradit atquReginae, petens, Vt accipiant. Hi,cur aperuissent, Cancellari reddunt, pronuncietur. Tum ille rogat abin uerso coetu qui totum regnum reprilsentat num ratam habeantΘillis assmantibus, Rex atque Regina consubgunr,eamque Legato tradunt. Is cur legisset, diploma viciss1m sua etiar legationis illis exhibet mox illud ricitatur, ut ipsos absoluendi potest:

temet factam a Pontifice, omnes irtellio erent. Post Orationemhabe i quam sit grata Deo poenitentia, qua tul

293쪽

leant Angeli, demonstrat: Mul- is in medium adductis exempliS, 'e gratias agit, qui mentem hanc: mendationis cupidam ipsis inspira- it Eo facto, consurgit idem Rex Regina faciunt, in genua subsi- lunt. Ibitum ille Dei numen atque nisericordiam implorans, obtesta- ur, ut populum benigne respiciat, culpam ignoscat seque Legatum pontifice, Christi vicario dicens, illos absoluat, de more benedicit totinultitudini, simulque eam absoluit. I d sacellum deinde ventum est hic eo sunt actae grati , ymphonia an orum, festa lςtitiae fuit editum si

Inum, uti fieri consileuit. Secundo vero Decembris Rex

egatus cum Omnibus pene totius

yngliae proceribus veniunt ad rem-

294쪽

DE SCHISMATE

niensis Cancellarius regni, conscensi celeberrimo totius gentis suggestu qui est ad crucem S. Fiat, post sacrhortationem edicit populo illius v bis, quanto studio omnes status, icitius regni nomine , se submiseriri Apostolicae sedis obedientiae , quari laque vicissim pietate ab ill '' acg to vice sanctissimi D. N. sint accept a prioribus peccatis censuris ab soluti. Et ut pro tanta gratia Deo summo Papit, legibus pientissim igratias agant immortales, monet Ii

non ita multo post regam teipviblici nomine missi sunt Romam Legati, qui officium & obedientiam se di Apostolic pro toto regno porderent ir starent. Sed grauior erant Henrici scelera: sacrilegia,m. torque iniquitas gentis huius, quartvt diu hac salute frueretur, aut tam liuiter cxpiarentur.Na ecce tibi lectissi

295쪽

ANGLICANO LIB. 3'na Regina cum quinquennio sua-uor mensibus regnauet hanc vitam ἴterna comutauit,in hoc primurn in

Celix, quod cum Henrici octaui fuisset alia, ob id ipsum nullam sebolem exe relinquere posset Deus enim Hericimpietatem sciaisDa tam seuere pu-litum voluit, ut quamquam tres li- eros reliquerit superstites, Edouaris, mariam, &Eli: abetham nullus eoum prolem suscipere atque educarei osset. Secundo, multo etiam sua Opi iione instelicior quod Eliet abetham stam,non modo aemula suam illicita 2 ter damnata copula prognata, sed te fide quoque, quantiacunque tum

lissimulauerit, sibi semper suspecta

k quam reipublicae ac religioni petem futuram summe semper metueat, successorem relinquere coacta fue- it. Quomodo autem quove iure autitulo isti regnum obuenerit paucis

296쪽

conata es Maria illam ab omnis. cessionis sorte, vel propter haeresi vel propter crimen laesae maiesta . multa enim contra serorem ut rein publicam commiserat vel quod in gis constabat propter impurissim natalia,excludere. Nam exsementis sententia iuridica, praetensium Henncum Anna matrimonium,in proli ex illa concepta, expresso ut supra cmemoratum est definiuntur esse ill gitima. Idemque Henrisus postea iperturbatione factus liberior, inii blicis regni comiti j decerni curaui: omnesque sibi subditos a iurament quod Annae vel eius soboli prius pra stiterant absolui iussit,porro contost etias in senatu suorum, nam illam ne fuisse sed nec esse potuisse uxorer

suam, propter certam causam quardixit se Catuariensi episcopo secre in

297쪽

ANGLICANO LIB. I O

sinuasse. Et licet anno 33. regni sui, impetra- a potestate ab ordinibus nominandi cccssores suos,voluit etiam Eliet abe- am thabere in ordine regnandi lo-um , quod illorum comitiorum ecret approbari fecit, ex quo solo artamentario edicto, d nullo nati-itatis iure ista est postea adepta merium, ita in hunc diem tenet,imen nec ab Henriso patre,nec a seipi ulla statuum decreto natalia ipsius, ut matris cu patre Coniunctio, fileruinquam postea approbata aut adhagitima. Quin Ordines primo hus reginae Maria , lege perpetua aprobant coniugium Henrici cum Ca-barina, prolem ex eo genitam nP

diuino dati mano iure legitimam

s. declarant. omnia contraria acta, rocessus, sententias abroganteS, Vt oinde alterae cum Anna Catharina

298쪽

adhuc superstite verae nuptiae no fuerint, nec ex illis soboles legitim: aut Anglicani sceptri secundum lege municipales, quae spurios non admirtant, Vel natura, vel ulla prerogati capax esse possit: quod nec ab ipsas bi obetha rescissum es hactenus. u. licet ius regpandi vendicet, regnumque sibi debeti ab omnibus,inprimi suis comitijs agnosci voluerit, tamernus tu in ius suum naturae, sed paria mento praedicto ascribit hoc praeterea variis postea decretis caues ne quispiam sub poena capitis assirmet, nolesse in potestate Principis satuunpositum, ut quem velint regem de signent. De natalibus autem suis pro bandis aut reformandis nullus sermo sed altissimum ubique si ei lium. Sed ut unde digressi sumus redeamus e Maria quς probe cognouerae Hre ritu cinna Bolena plus quan

299쪽

dulterino coniugio prolem, prorsus sierimperio indignam, nunquam illi

natuscordulto ex quo Eli olet haru- nandi ius docum proximum prς-lendebat, animo acquievit sed cum d sola sine suorum Optimatum po i utique suffragijs abrogare non potuerat, aduertissetque eam fuissemul orum iniquissimam ac perniciosissinam opinionem, ut non tantum ille-:itimum sed uti reticum rege, molo ciuem ac domesticum, quampe'

egrinum ac externum quantumvis

egitimu bonumque mallent cuius

'r posteri iudici humaniri Anglia lipe rauit florentissimς prouinciqrauissimas Deo poenas dederunt uod in tali causa optimii factu restabat, prudentissime fecit, ut instante mortissus hora, certos Principes viros ad Flinabethamasegaret qui thim alia tu dam, tum inprimis liqc duo ab ea pete

300쪽

a subditis suis iamria sub fide regi reddendum sumpserat, inque publi

am rem conuerterat, Fbrybetha reddendum curaret alterum, Ut catholicam religionem in Anglia iam constitutam de stabilitam subuerti aia labefactari ne permitteret Fb abeth qu dum Maria regnabat, semper se catholicam finxerat, ac ni vere iti esset vitellus ipsi dehisceret, Orata senatoribus aliquot aliquando optatuerat solita hypocris sita, utrumqtissan still1me promist, neutrum re uersipr stitit. Mortua igitur sanctiss1m foemi. na Maria, quam deus in medio schismatis Anglicani,velut signum quod dam fidele, ad ingentem Catholico

rum con lationem erexerat, ne alioqui animis sitis defatigati, ultra qua ferre possent, ii resum onere depressi fuiss