장음표시 사용
11쪽
I. I IIRBULENTUM et atrocem annum excepit D. Iunii Μ. F. Silani L. Licini L. F. urense consulatus, sicut periculorum opprema majori parte tutior, ita reliquo adversus Catilinam bello, et gliscantibus in urbe discordiis futurorumque expectatione, haud minua laboriosus et minax Kalendis Ianuariis, cum senatum novi consules eonvocassent, Q. Metellus tribunus plebis Cicoronem vol dio inlicans, vicissim acriter est ab illo reprehensus. Et Q. Caesar primo praeturae die Q. Catulum de resections uet. Caes. pitolii ad disquisitionem populi vocavit, promulgata roga kk ii. Itione, qua curatio ea in alium transferretur, ut Catulum honor dedicationis depelleret. 2. Sive enim quaedam adhuc, ut ex tanto opere impe secta restabant, et depressae sub area cellae plures gradus M.AEFAE. parsinquo fastigio suggestum fieri non erRnt ρομα, sim disci Mol. hoe fingebat Caesar id certe agebatur, ut peculatus prae R M.
aeriptione remoto Catulo, Pompeii nomen opis absoluto ''
12쪽
praescriberetur. In a contentione tam contumeliose trac-C tavit primarium virum, ut purgare se volentem ex ins ' riore loco juberet dicere. Sed optimates, relicto novorum suetum consulum ossicio hequanis accurrim videns ad malaisndum, hanc quidem actionem deposuit: Μetelli turbulen-Plut cui tissimas actionas pertinaciter ecepit defendere, infimae plebitorum se applicans, quae res novare eupaentibus in omnImagna civitat parati ima semper materies fuit. 3. Igitur, Porcius Cato, minime alia largitor, ut eriperet homini populum, auctor patribus dividendi inmut. egenos cives humenti fuit. Ea res licat constaret trecenties sestertio ' annui sumtu tamen qu etam eo anno rempublicam a sor data Caesaris praetura praestitit. Atquois, post aliquot experimenta, cum deseri se a turba videret, reliquum magistratu aut i mpua modest et civilitare git Sed haec paulo post reserentur, ubi Catilinae, et copiarum qua secum habebat, exitum tradidero. η- A. Is jam ex omni numero hominum, quos aut ipse duxerat, aut coactos repererat amantio, duabus expletis legionibus eventum consiliorum auorum in Urbe expecta
bat Ubi doprehonsa ea disturbataque, et principes con- Dio Mini ciurationis supplicio affectos didicit, simul obirem rem mul-Jui. b eq. iis deficientibus, res suas quotidie fieri imbecilliores, pri-c...i.4 mu in relinqueretur ab omnibus, per montes arduos in Chron. agrum Pistoriensem duxit, sugam in Galliam trans Alpes Sallust. 5. Sed intollecto ejus consilio, Q. Μetellus Celer,cas ex agro Piceno propere motis, in radice montium, qua descendendum Catilinae erat, consedit. Interea et C. Antonius astuit, qui, cum magno exercitu secutus sugientam fuerat. Ibi Catilina, locorum ingenio, geminisque hostium castris clausus quamprimum statuit deeε nere, in Antonium versus quanquam ille dignitate praevis atabat, maioribusque et melioribus quam etellus copiis . . - strat nitri a Sed quia non alienum a pravis consiliis
13쪽
LIBRI CI I SUPPLEMENTUM. 4955 noverat, suturum aliquid sperabat, quo ille ultro victoriae oecasionem corrumperet eque dubitatum est, lentiu cim pro Periculosiusque suturum bellum fuisso, nisi, Potinius et P. Sextius contanti Antonio stimulos ad rem gerendam
s. Quaestor Antonii Sextius erat Petreius legatus, vir Sallust. mirifico mi militaris usu, qui amplius annos triginta tribunus, aut praesectus, aut legatus, aut praetor eum magna gloria in exarcitu ruarat. Unde summa ipsi apud milites auctoriina simul amor, quod noverat plerosque, et sortia eorum saeta a indo commemorabat. Is igitur, exploratia omnibus, nam Antonius pedibus aeger, aut simulato mor Dio sali. , praelio non affuit) signum pugnae proposuit. T. Nunquam cortatum est pertinacius Catilinae exe eitu quanquam viribus impar, cum perire unusquisque Praelio quam supplicio mallet, fugae im-mor, vita citius Areim
quam loco depelli potuit. anlius in primo dimicans, satium
post inmmem oditam pugnam oecidit Catilina, post expleta boni militis imperatorimus omnes partes, ubi aerelictum cum paucis vidit in consertissimos hostes impetu iacto, longe a suis occima est Cetari quoquo omnes, tria Liv. Epit.
circiter hominum millia, ad unum pugnando into ooti '
neque quisquam ingenuua civis aut inter praeliandum, aut Salluat. in sum captus est. Ex Antonianis quoque haud paucos pugna tam pertinax absumait Antonius ex eo Praelio, Dio. licet minore hostium intersecto numero, quam ob quem hic bono dari consueverat, imperator est appellatus ori - Μ umphum tamen non petiit. B. At Q. Caecilius stellus Creticus ex Apulia rever Eutrop. I. sua, anto diem alendas Iunias triumphan Urbem iniit FastiCapit.
serius quam minuerat, ob ajusdem Pompeii invidiam, qua ηἰ: F
ot Meuni fuseat triumphus retardatus. Quin et Panarem Voll. ra. M. Lasthenemque praecipuo Cretum duces, no in triumpho I: currummetalli praecederent, per quendam tribunum Ple xxx vubi eripuit Pom ius suos dedititio esse causatus.
s. Ceterum in Urbs capita Catilinae viso, nam illud Dio,
14쪽
eerrae securitatis pignus Antonii jussu allatum fuerat, plicatio decreta, quod alias ex omli bello fieri non solabat: et sagis positis ad priorem vestitum civita rediit C. Iul. Obam Antonius statim in provinciam suam a doniam reliquirim Mn. etiam in aua provincia sunt prosecti Galliam cis Aupes Μstolius Celer habebat Transalpina C. Pontiniso sit. Hispaniam C. Cosconius, Q. Pompeius Africam sortiti sunt L. Valerius Flaceus in Asiam an miama. Dio. o. Reliquis deinde conjurationis, eum, o quiescere possent, metu suppliciorum praecipites agerentur, diversia Oro vi. 6. Italiae regionibus sunt extinctae. Praeeipui in his Cati Marcelli fuerunt, pater et filius. Sed altorum in Pelignis, alterum in Bruttiis, M. Bibulus, Q. Cicero praetores Dio oppresserunt De his motibus L. Vettii quilis Romani Cie. - indicio fuerat cognitum quod ab initio salutare, mox V corruptum, magnas et ipsum in civitato turba excita- D. Vii. multi enim assine conjurationi protracti sunt, a Mil. incis imque morte, alii Pecunia condemnati Quod tempus ab inimicis Cicoroni postea objectum est, quasi omimae judicia legis Plautis exercuisset eum uxor Teren-Plut Cie tia: cujus alioquin id erat ingenium, ut cupide se publi-ς ' eis ogotiis ingereret Sed Vettius cum tabulam senatui
DN exhibuisset, qua socios Catilinae dicebat contineri, ex intervallo eam repetiit, plures ascripturus Enimvero ρο- tres hoc anceps et fraudibus opportunum rati, tabulam, ne sorte etiam nomina quorundam expungeret, non reddiderunt: ipsum, si quos praetersa indicatum esset, voce jusserunt edere. Sic ille, pudore et metu perfusus, Pauca
addidit nomina. Suoton II. Sed apud ovium Nigrum quaestorem ab eodeme η ς 37 Vettio C. Caesar erat compellatus quem etiani Q. Curius, cui primo Catilinariae conjurationis indici docreta Emi erant, in senatu nominaverat. Id vero intolerabile Caesari visum. Idcirco Ciceronem in senatu testatus,
Galaam eis Alpes Haec pro-- iis quoniam pittra sunt qatam vinciariim orditiatio fuse exm ut ea marginis angustiae facilenitur in Pigilii Annalibus, alia capere possint, ad solum Pig-tis vetustorum scriptori iri, ac tum remisimus Creo. maxime Ciceronis, testimoniis.
15쪽
LIBRI GIII SUPPLEMENTUM. 4967 ad quam inro quaedam do illa conjurationes tulisset. offecit ne praemia Curio darentur. Vettium, pignoribus eaptis et direpta supellectile, male mulctatum, et pro ro tria in coneton paene discarptum, conjecit in carcerem: Eodem et quaestoren Novium, quod majorem apud so tostatam compellari passus esset. Ab eodam indicio at Dio. per Italiam multa solicitudo axtitit dum etiam qui non
Brant nominati, ne eamni, metuunt, aut aliorum auspicione
notarentur. Idcire senatus, publicata Vettii tabula, securitatam eteri a quietam praestitit. At qui nominati erant, vocati in judicium, et praesentes, absente eo Em- uati sunt.12. Noe desinebat Cicoronem accusare ePos, en tum oblique petens, cui negabat permissum injussu populi civem occidore. Ceterum facto Enatusconsulto, me cui pestilentis et in conjuration deprehensos necasso haudisores additoque, at quia contra haec poriculum cuiquam faxit, eum senatui pro hoste futurum; ista calumnia citra majorem tumultum conquIevit.
13. Illa stolli ejusdem rogatio maximas turbas dodit,
qua ' Pompeius una eum a reiis ad constitusndam rempublicam voeabatur Hoc maximis modo Ciceronis se Pluti Cis. potaentiam infractum rebantur, ut salutarem reipublicae, ita novatoribus importunam. ,stallo intor pertinaeis sueton
sinio propugnatore C. Caesar aderat: diuum seniores Dio.
resistebant; et amplissimus quisque maximo. His firmis 'R simum praesidium in animo Catonia erat qui jam a Prin e. 27. eipio Molli provisis consiliis non alia da causa, quam Si PE
14. Foris eum amici quibuadam et librorum BuPel Phuti lectu proficiae atuat in Lueaniam, ubi praedia non eo inmnenda pomi bat eum, jumentorum sarcinarumque et servorum magna multitudine obvia, Mollum Nepotem
in se in iis didicit, tribunatus potandi causa. Idcirco eum paulisper realitiam cogitabundus, praecepit suis con--rtem itor. irantibus qui aderant, mon intelligitis inquit, stoliditatomisisti bonis ultro formidabilem,
- pro qua legebatur ante Crev.
16쪽
nunc voluntato Pompeii velut amento concitatam, in rempublieam serri ' minime oro hic cessandi locus est, sed aut reprimendus ille mihi, aut pro libertate moriendum Civi am assinis Pompsit Metellus, omnia ex ipsius nutu
a re facturusque videbatur Praeterea moribus erat Val. ax improbis, unde et comomentum ei Νepotia, licet a ma-' ' joribus acceptum, mire congruebat Prosectus tamen, Pluti Cat. hortantibus illis, quo intenderat, ne multo poni reversus in Urbem, petiit tribunatum, et una designatus eat. 15. Hic igitur Μetellum in senatu compellans, non it vehementer et illo Catoniano spiritu, ad praeter morem lenia, etiam ad preces devolutus, admonuit, nafamiliae suae decus, quae semper optimarum purtium suismi, arii ret At illi, postquam rogari sensit, erevit animus: Catonisquo domitam libortatam cedere sibi et mecum reputans, eo prorupit temeritatia, ut vel invito senatu, epta exEcuturum' diceret. Tum vero mutato oris habitu, et vocem ac orationem a priori mansuetudino ad contantionem et vehementiam revocana Cato, Morrima eum illo
disputavit de xspublica Postremo adjacit, ' Pompeium
armatum, se Vivo venturum in Urbem non emo. Ambo
axivisso de potostat videbantur: Edmetallus quadam infernali rabio ooncitari Cato inlitus affatum furorem
16. Cum deinde eum populo agendi dies adesset, ins toti quem etellus atque Caesar Vim et arma paravorant. Piuus x. magnumus conflictus Expectaretur; domestico anxios Cato confirmavit, coenaque do more sumta quievit ita tranquille, ut a Q. Μinucio Thermo ollega, areis dormiana, excitaretur Cum hoc ad templum Caatoris pro- Cie oro gre--, Ons et armatorum multitudine, momines, Sem e. m. inquit, 'imidos et nequam, qui eontra unum et inormem 'μ tantum praesidium compararunt i Hoc dicto,semimpens per danaam ircumstantium turbam, inucio comito, at
Μunatium amicorum intimum manu ViX pertrahens, Cetoris exclusis omnibus, medium emotollo et Caesari interposuit, quo colloquium eorum dirimaret. o. 1 . Ibi omnibus de vita ejus timentibus, cum Thermo Ilio Pint collega intercessit legi. matellus sarre perseverabat. Illi Disjtjgsdi. OO le
17쪽
LIBRI AEIII SUPPLEMENTUM. 496s
recitare acribam vetuerant. Tum, arrepto codice, Metallus instituit recitam Cato ei extorsit eodicem. Με- tallus, qui memoriter tenebat verba legis, nihilominus eam populo satagebat exponere; cum Thermus, opposita manu,
eo remit os homini, inquo prohibuit. Ibimetallus,
natantia virorum e nita, igno dato exolvit armat . Hoc metu cum omne diffugerent, olus Cato resisteret; saxis o sustibus petebatur. At consul urena, quanquam accusatus a Catone nuper fuerat, obisnta toga pervacit, ut jacere cessarent, Catonemque aecum in aedem
Castoria abduxit. 18.metallus violas ratus, si legam sine impedimento perserendam, diseedem jumit armatos, iterumque eo it civiliter eum populo agere. Sed adversarii subito recollecti eum magno plenoque fiduciae clamor initarunt: vicissimque stelli operae, vanire illo arreptis alicundo armis rati, fuga saeta vacuam ad rostra viam reliquerunt. Igitur Cato populum docando confirmandoque suam in aenisntiam adduxit simul patres, eum ob tumultum subito vocati, rempublicam consulibus tuendam permi-runt, addito, M ut omnes qui aalvam vellent, Pestiseram Dis. legem oppugnanti Catoni adessent. Plat. 19. Ergo etellus, quanquam ipsum audacia non δε- seruerat, suis perterritis, imparem ae saetioni optimatium Videns, eleriter convocata concione, multi in eis est in Catonem, ε ejusque a tyrannidam, et principum contra
Pompeium conjurationem cujus suturum ait ut brevi Mapuentisat si mra' dixit, statimque eontendit in Asiam;
eum tribunus plebis mei, qui a ne quidem abnoctam Dis. licebat Senatus molestissimo tribunatu Catonia opera Pluti B virtute, excusso, decretum contrametallum et se Sueum.
sarem iacit, quo administratione reipublicae ambo
m. Caeaar primo malatena, deinde postquam sibi vim paratam Mnait, domi se continuit plebemus biduo post sponis confluentem, operamque sibi in Maerenda di nitata pollicentem, compescuit. Moc sacto tam propitium
Pro M. de in edd. praece eorrexit Crev ex Pint.
18쪽
sibi senatum effecit, qui ad tumultum concurrentis populi celeriter convenerat, ut gratias ei per rimarios ageret, accitumque in Curiam, et gravissimis verbis collaudatum, Pluti inducto priore decreto, in integrum restitueret demtonita ε- etellum adhibita, non tam sponte senatus, quam Catonia precibus, qui nec insultare victo inimieo cupiebat, nec utile putabat irritam Pompsium. Et Με- Plui Cie. tellus, ii rebiis auditis, eadem levitate, qua ad Pompeium ex Urba cucurrerat, a Pompoto in Urbem rediit. 21. Pompeius interea, constitutis Asiae robus, metis
di alia quae oderat amicis praemia, ithridatium, quod Cie d Pontici juria fuerat Bri odiatoro, Galatarum Trocm M ' p ruin latrarchae dedit, qui Driotari filiam in matrimonio Strabo xii habebat Eupatoriam, non eam quae conjuncta sui Ἐββ' miso, o ubi Hus toris fluvii miscentur, dirui a mih id. Mithridate coeptam quod Romanos recepisset, resecit, 'i,,' PPellariique ex . suo cognomento Magnopolin ira
quoque in urbis formam adomata, Di polin, sin v min. i. s. ustri voluit. Sed et aliam Eupatoriam, quae fuit Amiso juncta, simul cum eadem mis vocari Pompeiopolin 'iia' di sit. Per undam Phaaemon vicus urbs effecta, o nomento Noapolis Caatella cireum dejecta, praesertim quae sita in editis jugia erant, ne praedonum receptacula
fierent. Putei quoquo qui inerant, obturati. Ad Am- Id. p. 362 vium itidem fluvium, ubi victi a mithridatis ducibus Bithyni fuerant, Pompotopolin condidit Interim ut Huc αν. v. liberaliter uteretur Rhodum navigavit Posidonii
causa, quem sapientiae pro morem etiam proficiscens, ad piraticum bellum audiverat tantumque studiis ho-xcix. 34. norem detulit orientia occidentisque victor, ut intra-Plin. viti turus domum ejus percuti ex more fores a licinis ve-
Appi., 22. His per hyemem gestis, decessurus ex ala, vi-Μixiirid. rium militibus distribuit denarios milieno quingenos, et Appi portione centurionibu et equiti. Sedecim millia talenstrum ea largitione expensa dicuntur. Indo Macendit
19쪽
LIBRI III SUPPLEMENTu M. Mi hesum, B mox, exercitu in classem imposito, potiti Dio. Italiam. Sub idem ampus priemimus ab om. Piso Plutiem alatum petebat. Ideire Pompeius litora misat ad ery
senatum, ut die eomitiorum miseretur, quo ipae Pra aena commendaro aminum posset: nam hactenua ori
gato erat ua antia robus gestia nihil sibi donnatum iri putabat Marius plerisque formidabilia, quod adhue exercitum habebat, neque dimissurus erodabatur At Cain, ne hoc initio ad mora progrederetur, obstitit, permaritque senatui ut nomist tamon quin Pompeio posset, M. Piso consensu omnium minitiis est de Dio. m. Eodem tempore Pompeius uxori Tertiae Μucii Mon in
aevota filiae, quanquam soror stellorum erat, or π II
ruptam a Caesare a pleatus, libellum repudii misit ex Suston.
itinera, quod jam erat ingressus eum, quo Propius Itis sitis.zliam ae debat, eo plura et graviorea de ea rumore Ex mi adciperet. Id divortium a plerimus vo morior Mobabatur.' 'Quo iniquior posis animo Pompeius tulit, . Sesturum, Aseon. ducta uesa, judicium suum traducere. 24. Sed quaa gentilia aut suamque vindieatura inju Sueton. riam, Pompeia Quinti filia, L. Syllae naptis, adulteram o dam so P. Clodio tradidit, simul publicis violatia eam te admoniis. Cum enim, exeunte anno, domi praetoria Caesaris: .. ' 'pro populo fieret, P. Clodius App. F. perditissimu a Q Lis Epit. ---, psaltriae vestitu in sacrarium opertum me aut Iz. zace sit neque enim virum, interea dum Vestales ibi Plutianorum Bonae Deseria rent, fas erat inter as, aut om mnino nub eodem octo versari in tantum ut Pietur Sen. Ep.M. quoque maseularum animantium contagi mo esses In d ,,ου μω haec tam horribilia arcana, maior Caesaria Aurelia, sororque Juliae cum cetoria matronis, P. Clodium an Plui. cillum Pompeiae opperiantam deprehon rant velatisque si ' φ
eontinuo acria, a mulieribus domo inactus est. 25. Eam rem adam statim nocta viro quaque suo in Sororque Suetonina retulisse. mane solam hujus
C-. e. 74. memorat sororem foeminae mentionem in hoc nego-
Caesaria Iuliam in judiei Clodii tio reperimus o . ex fide pro testimonio
20쪽
dicantibus, cum lue par totam Urbem percrebuit ma Dio num et atrox admissum piaculum eam. Sacrificium acie. - virginibus instauratum est. In senatu menti uiam facient Q. Comificio, senatusconsultum actum, Misa de re in Virginea et ponti ea resere oportare: ab his Miso an eam decretuis est Dainda senatu quaestionam dis Misisti polluti sacris habendam censuit, 'consulesque' jam .m Pupius M. F. Piso Calpurnianus, M. Valerius Μ. F. inclinion. , sesamiger iniverant rogationam ea de ro promulsasi.' ' gare jussit. Caesar uxorem tanta coopertam infamia dimisit. cita .r as. Cum deindo do provinciis ornandis ageretur, C. 42 2.' Antonio, qui multa facere injusta et illi inlita di - . o. batur, auecessor dabatur, ni fuisset a Cicorone desensua. Sic illo,acedoniam retinuit Q. stallus Galliam ci- Cie tariorem C. Pontinius Transalpinam. Utrobiquo bol- . 1 tum eria, ortum auctumve ex onjuratione Catilinariae
Caes. et Helvetio novis risu studere nuntiatum ab oesia.
, ,, Igitur senatus censuit, ut quicumqua Galliam provinciam obtineret, quod commodo reipublicae sacere posses, assiduos eis aque amico populi Romani Menderet. Molan C. Caesar Hispaniam ultoriorem, Q. Tullius Ciceroci. . ' Asiam ortiti obtinuerunt. Att. r. 15. a . Dum ista maxime fiunt, Pompeius ad Urbem' ' ' ρ' venit, non, ut plerique erediderant, armatus; sed Brun-Ven. ι.εο disii dimisso, si tamen ut ad tempus triumphi praesto
Dio esset, exercitu. Vitam invidiam et cortamina malu- ut, quae utraque praegravia et acerba imminebant. Nam quae amet omnium domarii Syllaequa actis aen- Pluti tentia, non ignorabat movebaturque, quod et M.
In aeve rem pro verisrem editionum priore mutavit Crev. ex Suet. A. U. C. MI A. C. 6I. ratissime Pompeiani triumphis Dimisso, si tamen ut ad tem pompam reeenset, legato aeminarismmi praesto Mee, exeret ' praelectos elirrum Pompei am-euJ Si quidem Plutarchus. in hisae memorat de exereitu ai- Dio Pompeium exibit ita dimi let eumque et Dionem aequi- aias exercitnm, ut Eo ne ad tri in ipse reiushemius insta .umpirum quidem tendum sibi s Cro. Putaret: et Appianus, qui aeeu-