T. Livii Patavini Historiarum libri qui supersunt

261쪽

MBRI XI. UPPLEMENTUM. Mos Nequo Lucretius Vispillo et Μinueius usus, qui eum

octodecim Laelianis navibus erant Orici opponere se ausi erant quanquam Caesar haud plures duodecim rostrat praesidio duxorat. Igitur Bibulus, comperto Caesaris ad--ntu, eum adhuc aliquas excipi na es posse Perstret, R-

is oceurrit, qua cum Fufio Kaleno togato Brundisium Caesar ad transportandas reliqua eopia remiserat. Ex Eo numero nactus triginta, cum ipsis nautis dominiaque navium combussit, ut supplicii foeditato cetero absterreret. Summa deinde diligentia usus, a Salonis risum usque totum mare lassibus praetexuit, ipse per asperriamam hyemem excubans in navibus, neque Iaborem ullum aut munus despiciens.

O. At Caesar, misso ad Pompeium L. Vibullio Rufo, quem semel apud Corfinium, itorum in Hispania captum,pmatiterat incolumem, ideoque ad perserenda de pace mandata judicabat idoneum statim atque milites exposuerat, Per asperos angustosque canes, sed ignorantibus adventum ejus hostibus incustoditos, Oricum proficiscitur, ubi L. Torquatus praeerat qui cum rustra Graeco armuevere jussisset, quod contra consulem Rommum e cur Appian. tum negabant, aperuit portas, et a Caesar conservatus civ τ .461.

est. Inde protinus Apolloniam itum et profugiente L. Staberio, postquam itidem Apolloniata ad Caesarem inclinare se arat, id quoque oppidum voluntato incolentium receptum est. Nec mora fuit, quin Bullide, o Amantia, ceterisque finitimis civitatibus, si octota denique Epiro legati vanirent ad Caesarem, omnibus imperat s

cer Paratis.

II. Haud procul indo Dyrrhachium uberret, horreum Appian.

Pompeii, quo omnis generis apparatus magnam vim contulera Hoc Caesaristondit militibus, quia sortunatam favente essent usi, ut per insestum tempestatibua et hostibus mare incolumes transirent, totque civitates parvo tempore redegissent in potestatem; ne de Mnt favori Deorum hortatus est, 'parumque adhuc laboris adderent, quo, Priusquam advenire Pompeius posset, Dyrrhachio potirentur. Eam rem et abundantia hybem praestituram in P ens, et ad summam belli magnae utilitati fore.'Disjtjgsdi. OO le

262쪽

-. 12. Sod Pompei , eleriter a epto nuntio, λωπε Vibullius, ut ei Caesaris adventum cito nuntiaret, dies noctesque, mutatia etiam jumentia, itor continuaverat nihil ad summam diligentiam reliqui iacit, quo conatum hostia

'veniret. In eo itinere, cum neque diebus, nequBnoctibus termitteretur, et vix ad cibum capiendum alia daretur spatii, Pompeii milites in eum metum Venerunt, ut adesse hostem ubique putarent: at in Epiro finitimi que regionibus signa prope omnes relinquerent, complures arma projicerent. Evasit tamen ad Dyrrhachium Pom-Peius Prior, atrisque prope oppidum positis, exercitum ex vehamenti eo tematione recepit. Ibi Labienus primeeps jurare coepit, is eum non desorturum, eosdemqu. subiturum eum eo casus. Idem doinceps tribuni, enturionesque, et postremo milites sacerunt.

Dio. 13. Igitur, priusquam Antonius cum reliquis copiis a. C., Caesari conjungeret, huic noeeri posse sperana, ad flumen Ptol.111.13. Apsum Processit, quod fines Dyrrhachinorum Amnoni Dio. tiumque disterminat. Simili apo contra movet Caeastri .. Sed ubi ventum ad umon, majoresque Pompeii vires Luean cognorit, in finibus Apolloniatium posuit castra ut inter ' ' duos exorcitus flumen inter mi, ceterum videre in ieem, et eolioqui possent. Eo loco Caesar Oxpoetam Brundisiac . - copias statuit. Sed illae cum a Fufio Kaleno adducerentur, litora Caesaria ad Kalenum allatae sunt, quibus omnes portus littoraque teneri classibus adversariorum significabat. Igitur,alonus, cum paulum Progressus a portu suimet, Brundisium repetii Una navis, quae Lliis nullos vinebat, eum imperio conismis prosecta eam ad Oricum expugnata est a Bibulo, omnesque Pubere qui in ea erant supplicio affecti Caesaris legiones, quaa idem periculum expectabat, litoris ejus tempestivo perlatia, so

tuna aeritarit.

14. Per eadem lampora Caesar, sivo revera cupidua Dio P uis sim, quod magis eat credibilo semporis ducandi gratia, doneo auctiores habuimat copias simul adversamorum Pertinaciae gnarus, et ex hac odium illis omnium

rans, nullam Coasionem tentandarum conditionum Prae

Cis, termisit. in Oricum togati Caesaris . Acilius, L. Sta-

263쪽

LIBR AETI sUPPLEMENTUM. 5266titis Mureus, cum Bibulo et Libono collocuti, nam his mare, illis littus obtinentibus ejus si facultas inciderat

in spem eam venerant, aliquid ad oncordiam profici posse, quia Pompeiani duces cupere cum Caesare loqui dixerant. Idcirco Caesar, cum sorte cum una legiona Buthrotum prosectus literas legatorum accepisset, statim vecurrit Oricum.16. Sed cum neque Bibulus ad colloquium processisset, o Libo legatorum, quos Caesar ad Pompeium mittere e plebat, praestare periculum nollet ne inducias quidem eoncedere voluit, nihil aliud ab hostibus quaeri sontiens, quam ut aqua rebusque aliis quibus indigubant, induci mam obtentu classem reficerent. Nam sicut illi mare, ita torram in potastato Caesar habinat, atationibusque per littora dispositis, non aquandi, non lignandi, ne religandi quidem navos facultatem dabat. Unde sim Bibulus, eum in summo frigore et inopia per multos dies, quanquam corpore aeger, discedere ex navibus nollet, neque ibi curari posset, aucto morbo diem suum obiit. In ejus locum ausiaetus est nemo sed singulis classibus praepositi, suo ea arbitrio regebant.16. Interea L. Vibullius, qui mandata Caesaris exponendi otium nondum fuerat nactus, cum Pompeio agere

instituit. At illo intersatus, ' Quid mihi. inquit, aut

vita, aut civitat opus est, quam beneficio Caesaris habere vido L CH asi opinio tolli non potorit, cum in Italiam, ex qua profectus suis, reductus existimabor. Bello perfecto, Caesar haec dicta cognovit ab iis qui interfuerant: intortuerant aulam Scribonius Libo, L. Lucceius, et scrimior historiarum Theophanes, quibuscum res maximas com kiti tamunicare Pompeius consueverat. Sed tum etiam alio at alibi. facinore Pompeiani declaraverant aversam a pace volun 'tatem. Crebra inter militas utrimque colloquia fiebant, modico interfluanto amne. Eo P. Vatinium iiiittit Caesar, qui magna voce saepius proclamaret, Liceretne civibus ad cives legatos de paco mittere, quod praedonibus et fugitivis licuisset' Responsum sat ab altera parte, A. Varronem postero die ad colloquium venturum. Agitur una etiam utrimque, quemadmodum tuto legati venire, et quae vellent exponam pomarit. 'od cum in constitutum Disj1jgsdi. OO le

264쪽

5206 T. LIVIlio in P. Vatiniva venisset, et eum eo loqui T. Labienus coepisset, ex impruviso tela sunt in Vatinium conjecta, quae ille militum armis miserus vitavit. Centuriones aliquot militesquo Caesaria vulnerati sunt, exclamante Labieno, meainito argo do compositione loqui Nam nobis, lai relato Caesaris capito, pax esse nulla potesti Lin Epit I . Iisdem temporibus Romae . Coelius Rusus praetor id L M. - tram rerum materirem quaerebat, non amore reipublicae, Caes. aut quod aequum eme quod agebat crederet, sed dolor Cie. - atquo indignation motus, sicut ipse confitetur Homo i ' - eloquio animoque Curioni simillimus, cujus etiam Veii Cis. pellectu amicitia, et odio Appii, quem sciebat in diversia partibus fore, ad Caesarem imul ex Urbe rufugerat:

Dio idque ob meritum praeturam nuper erat consecutus Sed quia C. Trebonium praetorem urbanum non sors, sed Caeaar effecerat, omnibus in rebus illi se opponere instituit. Vin Nisi foris homo ingeniosissimammuam, quasi honestiorem hanc causam praetexuit, potius aeris alieni magnitudine, ut alii multi, ad res novandas impulsus, quod servari se Pomo in otio desperabat.

Caes. 18. Idcirco, tribunali juxta sollam C. Trebonii collocato, si quia appellasset, auxilio fore pollicebatur debitoribus. Sed quia Trebonius juxta Caesaris constituta judicabat, summamque in omnibus sequitatem atque moderationem adhibebat, nemo repertus est qui appellare vellet. Ita enim temporibus nondum tanta quisquam erat impu-dontia, ut cum a debere fateretur, integra tenere Pome

aiones suas postularet.

Is Idcirco Coelius, ne nihil effecisso ridoretur, legem P mulgavit, sexenni die, in usuris, reditae pecuniae solverentur. Id quoque vanum inceptum fuit, consule Servilio magistratibusque reliquis repugnantibus. Tum Coelius, ea lege sublata, duas remulgavit novas unum, qua memedes habitationum annua conductoribus don bat alteram tabularum novarum. Haec et grata tenuioribus erant, et ab homine diserto jamdudum foditi iaconcionibus alienatam plebem inveniebant. Facile igitur inducta est, ut in C. Trebonium saceret impetum,

Em . . . invenisba edd. ante Cre .

265쪽

LIBRI UXI SUPPLEMENTUM. 207 eumque, vulneratis nonnullis, de tribunali deturbaret. Sed is quidem, mutata Veste, fugit. Dio. m. At Sem diu consul, advocatis ex itinere militibus, qui in Galliam distinabantur, praesidioque hoc euriam

muniens, de his rebus ad senatum retulit. Patras λ-- Vendum a republica Coelium censuerunt. Tamen propis Dio. -Ercessionem tribunitiam senatusconsultum non potuit

fieri auctorita perscripta est. Sed consulam tabulas Imum promulgatarum inuere aggressum, Caelius per rimet noditionem repulit. Itorum ergo eoactus adhibito praecidi Mnatum vidam eonsulem jussit, ne quid respublia ea detrimenti palaretur Hae accepta potastato sellam Quintil. alii curulem fregit. At ille posuit altarum loris into tam tacito illudens consulem, qui aliquando flagria caesus ab Isaurico patre dicebatur. Ad extremum taman supe Dio. rior et jure et potentia consul Coelii parte alii cuidam praetori demandavit ipsum et soro et curia axes it vo Caes. lantemque concionari de matris detraxit Coelius, ignomina simul iraque permotus, ad Pompeiano scripsit, in cis. Urbem eos advocans, nudatam 'sidiis suturam, et studio populi proniorem in illa partes, vacuamque Italiam ostentana quod etiam saluberrimum illis partibua svorat Vin. 33. OmΜisit otiam ad T. Annium Μilonem Mandeatino nuntios, quem inimicissimum Caesari noverat, propterea quod Di restitutis exulibus, solus ille reditum non impetraverat. 21. Magnorum haec esse motuum initia poterant, viris elaris et audacibus talia molientibus, occupato alibi Caesare, et incertissimis plane temporibus. Catarum ex tanto metu aleriis et citra detrimentum hi conatus in nihilum ovaserunti Quippe Milonem, contracto fugitis rum o mitu, prosectum in Campaniam, et quasi mandato Pomposi homines solicitantem, quotquot ob aes alienum Gisa. tricinora credebat idoneos, pauci sunt secuti Capua Dis. quo frustra tentata, confugiendum e Tisata fuit. Igna in . rus horum, et meliora sperans Caelius, conjungere so cum oe*' illo eupiebat Sed quia occulta sim nec satis tuta δε-batur, et majua ad omnia momentum orat, at quasi praetor proficisceretur, commeatum a consule petiit, tanquam

266쪽

molientem coerceret. At Coelius, haud longodum pro-- tua, audito ilonis incommodis, in itinere substitit: ME, eognito Hus consilio, tribunus hominem in Urbem redue bat. Sed interea senatus Μilonem hostem judicaverat, Coelio manere ad Urbem jusso. 22. Id cum esset sactum, isque se negligentis custodirim isset, in Campaniam profugit, virea et consilia eum C-- ilone juncturus. am ex magnis in aedilitato datis muneribus aliquem reliquum habebat gladiatorum num rum. Hos igitur,eapolim clam jussit ingredi, proditi nem oppidi sperans. Ipso Casilinum venit, et sub idem tempus signa ejus militaria Capuae comprehensa fiunt. Ita, consilio patefacto, cum nihil procederet, Campanique eum pro host haberent, agrum Thurinum petiit, ubi pulsum Campania tionem agere eompererat. Dis. 23. Et sane, a reperisset superstitam, moliri aliquid Caes. conjuncti poterant. Sod Milo jam occiderat, in oppugnation castelli Comani lapide ex muro ictus Paulo post otiam Caelius haud mitior fato defunctus est, eum Thu-Voll. 11.M. Hos pervenisset Nam ab equitibus Gallis et Hispanis,3 in L quos praesidii causa Caesar miserat, eum iis contra Cain rem nummos polliceretur, interiactu est. Iisdem tempo-Apμ- ribus, eum in Epiro praeter equestria certamina, his illisque vado facile transeuntibus modicum amnem, nihilis Dis XLI. rum gereretur, nam Pompeii conatum transducendi e pias pons interruptus destituerat Caesar audacissimo λά- Plut Caes. ore morantos Brundisii legiones adducere paravit. Cum Fi 'in m Pompeianae classes maria obsiderent undique is Appian. bemum sibi tempus aptissimum judicabat, dum hostes, tempestatibus deterriti, vacuum et incustoditum trajoetum

Dio Caes. relinquarent. Sed Bibuli primum, deindo Libonis diligentia factum erat, ut Antonius portu exire non studeme.

Quippe Libo parvam insulam, portui Brundisino obj-tam, qua necessarius erat transjecturis egressus, o up

verat. Et quamvis, propter inopiam aquae, et nee tummo Caes. ab Antonio detrimentum, alio coactus erat a recipere; Pluti x Motus mare claudebat. Flor Dio. M. Idcirco Caesar, impatiens morae, nassia etiam -- Disj1jgsdi. OO le

267쪽

LI RI AEXI SUPPLEMENTUM. 20spectans Antoniunx, is ex otam eventum vellet sub Lucan. alterum vigiliam ignoratu ex asit castris, conscensoque ''π'

vehiculo perrexit ad locum ubi naviculam et optimum Appian. m maiorem opperiri per servo praemissos jusserat, tanquam nuntium Caesaria transjici oporteret Cum his se via tres omnino erant ipse quoque a vili habitu ortu Pluti Caes. nam dissimulans, navem scalmorum duodecim conscendit, licet horrent tam statibus mari, et ventis pertinacissimo stantibus. ruagno labore, linet prono alvso, perveutum

ad alium amnis erat, cum ventis et aestu adverso rem

rem irritum laborem sore apparuit. Ibi desperant m Plui. maiori vir inmna animi, et sortunae suae eunetat aura Eph putans, Muid timas' inquit Caeaarem eius. Ad Ca,.. mo.

hanc vocem attonitis omnibus, et summo conatu intonden APpi-tibus nervos, alium superatum est: nequicquam. Ventus enim subinde ad litina rejiciabat lembum dono vicina jam lues, timenti gubematori ne ab hostibua conspicerentur, Caesar invitissimus redire permisit. 25. Quia tamen omnino saciendum Putabat ut, donec C. . vehementiore venti essent, transitum tentarent aut hoc maximo auxilio perirapturi, quos in tranquillo mari eor- tum ab instructissimis hostium Maasibus exitium manebat Postumium in Italiam misit, cum Pistolis severio Appian. ribus. Plures enim dederat, ut, si Gabinius, aut Anto Cis..urus, aut Henua contarentur, quibus orant priores tra Appi R. dendae litorae, Postumius haberet quas exhibere militibus posset, quibus eum sequi quotquot voluissent jubebantur. Imperabat autem, quando portus ab adversariis tene , bantur, ut ad Apolloniatium littora icerent naves earum Caes.

jactura a nihi commoveri, modo viros habeat, per quoslPμ' adipisei possit omnia. Ceterum Gabinius a navigando Anton. abhorrens, longo circumitu per Illyricum copias, quibus rei 3 praesint, instituit ducere. Antonius et alenus potiusC-. eum pariculo tentandum brevius iter axistimabant, quam iv ad imporium si necessitatem Caesaria aeriua occurrere. Et erat summa militum alacritas, et ad Caeaarem proficiscendi ardor eoruin etiam qui paulo ante se laboribus fracto Plat. -. objici perieulis, quanta firmisiam vix austinere Masoni,

268쪽

orant questi Quam minimo negotio perimam ut ais 4

C-- ea, ut Mintro flanis, eo Maide ut navea aBquo fitietibua traderent.

Appian M. Intor haec Pompeius, ut pri inquam auctiore eopiae Caesaria fierent, pugnaret, itarum instructam aciem tran due e conatus in pto repente destitit, ringentibua omnia a et pulcherrimam oecationem dimitti jactanti a Sed detarrit is advera omine fuerat, quia duo milito vadum tentanis ab Caeaariano uno erant interemti. Namque selieita Caeaaria omnia, tiam temere inpia, in bonum o vortebat. Itaque es audacimimum jam o tum, Immo oonsa hybem mari tranajiciendi, non incolumen modo sim . eopias illi praestitit, ad ultro emit adversariis in grave trimentum. 2 . Quippe dum Drrrhachium praetorvehuntur Canaves, Q. Coponius, qui Rhodiae clami p-rat, Appiam a cum matratia viginti amuebatur, et remissior jam 'ento propemodum attigerat, haudquaquam aequo eri mina longis navibus oneraria oppugnaturus eum a iis Caes. intendi ventu coepit, Julianosque longe ab hostibus diveule . tque illi Nymphaeum tenuerunt, haud procul Apollonia, quanquam haud satis tutum matro stant m tum nempe minoria navium quam logionum int tum aestimabant. Ibi mira soliuitat subito convera Mat -- tus, et pro austro spirare Africum epit, eontra quam illa erat intimima statio. pontina igitur eommutation r Plut Anti rum, qui modo in periculo fuerant, spectaculo perielita C-. tium hostium perfruebantur. Muippe naves Rhodia tam saeva tempesta comprehendit, ut in elaum et importuoso mari constratae illorum numero Macim, ad unum omnes eliderentur. Remige atque propugnatorea, quibus stram tus pepercerant, partim intersecti sunt a Julianis, alii eapti, quos Caesar eonquisitos diligenter eo oritavit, minumque remisit. 28. Duae tamen Caesaria naves captae uni ab hostibus, diverso vectorum sato Contra Lissum ad anchora amiseeonasterant, ignarae quorsum reliqua clami euratim i tandisast. Ideireo Oisellius ramus, qui iam praeerat, Disj1jgsdi. OO le

269쪽

hatur, incolumitata rumi R. Tum vero, quantum sit hominibus in firmitudine animorum et experientia casuum praeiadii, apparuit. Nam tirones altera navi vehebantur. I eum so dodissimant, Otacili perfidia omnes sunt i teremti. Veterani simulatione deditionis extracto tempore, navem impulerunt ad littua et exacensione saeta, multos ab Otacilio immisso repulerunt, et ad suorum Maidia pervenerunt ineolumes. Otacilius otiam Lissum amisit, quia conventus trium Romanorum, Antonii audito adventu, ad Caesaris partes se applicuerat, cujus beneficio datum sibi oppidum atque munitum memia

m. Legione veteranorum tres Antonius transvexit, Plui.

unam tironum, haec erant circiter viginti militum millia,)ίπ'

equites octingentos. Horum adventu eodem sermo tam-poro Caesari Pompeioquo eogultu utrumque excivit, ut eodem die matra moverent hic, ut occurrerat venientihus, et ne eum Caesare eonjungi possent impediret ille, ut conatus Pompoti vanos ficeret. Uno die celerius currit agnus, quia nullum illi transfundum fluminfuerat Caesarem vadum quaerendum tardaverat. Sed adversu vim hostium Antonius matris a tenuit. Superventu doindo Caesaria Pompotus ad Dyrrhachium posuit atra loco idoneo, Asparagium vocant Theophanem mut Cis. deinde, quo praesecto fabrum utebatur, misit, qui Rhodios de amima elammeonsolaretur non ab hostibus accepto detrimento, sed illato tam statibus. Neque navalem illorum doliquisso gloriam; o quod virium decessisset, id abundo bonaficio sonatus atque Pompeii recuper

tumn x victoria, quam ortam exploratamque esse in manibus.

m. At Caesar jam abundana copiis, Cn. Domitio Cal Dio Caes. viso tres legiones cum equitibus quingentia, L. Cassio legionem tironum et equites ducentos, C. Calvisio Sabino horis quinquo cum paucis equitibus attribuit ut per

270쪽

5212 T. LIVII illum Macedonia, per istum Thessalia, por hunc Etesia

reciperentur; simul rea frumentaria horum opera fiores expeditior Ipse Pompeium insecutus, castra eastris ejus opposuit, et postridie copiis instructis potistatem pugnandi socii. Sod Pompeio castris se tenente, pos- toro die per circumitum tectasque arbustis via Dyrritachium properat. Recurrit eodem Pompeius sed quia

Caesaris consilium aliquanto serius cognoverat, exclusus

ab oppido, propinquo colle Petram vocabant Dyrrhachini castra posuit. APpi R 31. Camar, frustra expugnation tentata, Proser inex- Dio pugnabilem situm loci, mature revocavit in Quippe Dyrrhachium in extremam acedoniae ora, quam olim Il-LR lyraea natio Parthini tonuerunt, praeter exiguum collem, undique mari cingitur, inaccessis propter fluctuum vi

lentiam rupibus imposita. Igitur Caesar admirabili, et AP, R hodis vix repertum fidem consilio, Pompeii castra op Dio. ribus circumdare occipit, his sermo rationibus permotus. Voti -ο Equitatu valobat Pompeius, et commeatuum e Pia: qu is rum rerum aliora vexare et male habere Caesaris frumen-Fior em latores potarat, altera facultatem ei tribuebat ducendi quoad silet belli eutrum horum Caesari placebat, cui nihil seque in votis erat, quam ut maturrime ad manus

veniretur.

32. Igitur, animadversa loci natura, quod circum e tra Pompeiana permulti erant editi et asperi colles, primum ibi castella posuit deinde opera o castello in eastellum instituit ducere, ut a mari ad mare perpetua munitione castra Pompeii circumveniroi. Sic equitatua hostilis nullum esse usum videbat, eumque ultro conclusum in angusto loco pabuli inopi amictum iri sibi interea liberam

humentandi rationem relinqui et, quod in bello maximi mi, audito Pompeium obsideri, neque praesto audere contendere, magnam illi deminutionem auctoritatis eum sua summa existimatione fore. Pompeius, cui neque pugnandi copiam fieri probabatur, Eque discedere a Dyrrhachio, ubi apparatum omnem belli eou averat, ratio erat, quod unum videbatur esse reliquum laborem augore Caesari, quam latissime extonsis praesidiis, insti-Disj1jgsdi. OO le