장음표시 사용
11쪽
ASTRONOMIAE ET EO GRAPHIAE. CAPUT TRIMUM.
De Geographia, quo differata Cosmoe
graphia, Chorographia, ac Hydrographia. VM nullis rei institutio, a ratione si cepta, reis cte intelligatur sua non a definitione proficistiatur, velut ait Cicero libro ciorumprimo, vide- bimur no abs re cum de Geographiapaucula qu. dam dictur,propossimus, et videamus in primis
quidsit l, quomodo disserat a Cosmographs
chorographia,ac denique Hydrographia. Erit igitur etraphia, te inquit Ptolemaus inprincipio libriprimi, itatio pictura totimpa tis terra cognita, cum ijs,quasibi quasi viiuersaliter fiunt annexa isa cripseremnius,Pomponius Mela, Herodotψ Sotain, onysius Apheria multi ab nostra aetate celeberrimi viri Cosmoera phia uer es uniuersi orbis,qui ex terra,aqua,aere, gne, Sole Luna, a sellarum circulis,climatibus insuper onus ara si ex quibus, totum istud gregatur,dscriptio. Sed Chorographia, quam et Topo graphiam ocare licer Est alicuius proprie loci vel Regioni deseriptio,in qua omisii contenta in ea deseribuntur, veluti monticuic oriatus, vilia, uult,moenia,s minutissima quaesis deὰ Chorographis opus habetpictura. Geographus verὰ minime,ste otius Mathematica institutione 'drographia denis est,qua non olum docet nos inscribere tabulis maria ventorum delineamenta edetiam totam Asiam terrestrem machinam sistit necessaria tantummori nautis.
12쪽
Vndumsebstantiam esse corpoream complectentem ordi
ne uo,coelum fue terram, ea naturas,qua coelo terras continentur, eumni in Elementarem sis theream re-
gionem diuidi,dubium esse nulli arbitror Luarum quidem elementaris regio sit, qua ex quatuor elementis constat Esit autem elementum corpus simplex,quod inpartes diuersarumformarum minim diuidi potesU, ex cuius comixtione diues generatorum fiunt flectes 2 rum quidem ordo ac series,ut hactenus ab omnibus re-
13쪽
principijs Astronomiae. 3ceptus es V, Apronomis est talis: Nempe qu)d inseriorem locum obtineat terra, deinde aqua,postea aer gnis seupremum. Si enim inferius terra esse aliquid, terra naturalitergrauis ad istudienderer Grauia enim naturaliter tendunt deorsum. Si verὸ aliquid stupra ignem esset, oleuitate adilladtenderet, indissolui quaereret ab aliis. Hac ratrone iuxta terramposita erit aqua, quia cumGnaturalitergrauissit sues non quantum terra, secundum locum obtinere debuit. Deinde eis aer, quiquiagrauior igne,N leuior aqua meritδ inter utruns ponitur. Etherea veritat,qua undecim complectitur pharas, quarum in ma,hoc est, primapost Elementarem regionem Luna est,qua diebus a . horis quas L Zodiacumperambulat. Secunda Mercurij, quanx diebus oluitur Tertia Veneris, qua I x diebiu reducitur. Luarta Solis annuam,hoc si Ic9.dierum s..horarumsere habens reuolutionem Somnia Martis duorum annorum complens reuolutionempropriam Sexta Iouis,qua duodecimo annosuum complet circuitum. Septima Saturni triginta annis cursum sevumperagens Pocthancsequitur Firmamentuscilicetstellatum coelum,qua octaua Spha radicitur,sa Gracis ΠΛANiar Nona Sphara,quodaqueu me Chry-
flaginum coelum dicitur Decima Sphara, quod Pprimum mobile,smndecima, quodEmpyreum caelum a Theologis nuncupatur,habitaculum nempe omnipotentis Dei,s omniu electorum. Dictum autem
est Empyreum tanquam igneum,non quidem ab ardore eddundore.
Troprietatesse natura Elementorum.
Vt ignin calidus riccus rarissimus,simpliciter leuis supremum Y or, humidus calidus,rarusin respective leuis superiorem Sibi vendi.
Aqua frigida 'umida densi respective grauis inferiorem 'μ' 'Terra siccain frigida densissima simpliciter grauis insimum
14쪽
Ur Natur.padnos mina. Figura colores Naturae Planetarum. turnus il l lumbeus. Frigidus Siccus malevolus.
6. a Mercurius. ii Argenteus itus iam quo graditur naturae uγD li Luna Argentea. Frigida di humida, benevola.
De motibus Corporum totius uniuersu
i pum, deorsum,ac circularater Motu sursum mouentur leuia, Ut ignis es aer, vocaturi motus a medio,rdest cen-itro terra Motu deorsum mouentur grauia, ut terras aqua, vocaturq; motus ad medium, quIaad centrum terra. Motu circulari mouentur corpora crisia vocaturi motus circa medium,
dent, centrum. Notandum autem, qu)d motussursum ac deosum non in infinitumsunt, sed que ad Sphaeram Luna, a centrum terra Ex his igitur manifestum erit Antipodas non minin quam nos ad centrum naturaliter tendere terr ecte a Poeta dictum ese, caelum undique usum Coelum enim ab omniparte terrae aequabiliter distat, sit a nostra habitatione,ita sci lateribus Saparte, quae ad nos habetur inserioripari altitudinis immens itates licitur Niser-g omnia pondera ferrentur in terram imbres qui extra latera terrae defluunt,nὼ in terram, sedincaria caderent,quod Oilitatem ocissurrulis excedit. Esto enim terrae Sphaera uia cripta uni A. B. C circa hancsit aeris orbis, cui ad criptaseunt L .F. G.L.M. utrunsorbem,id est,terris eris diuidat linea ducta ab E. M ad L.erit siverior ista quamp demus, s Aasubpedibus Nisii en/m caderet omne pondus in terram, paruam nims imbrium partem terraesusciperet, ab A. et que ad C. Linea veryaeris, id est, ab F. Aque ad L. saG que ad L. humoremssum in erem Lycerent. De Inferiore autem caeli hanu haeriopluuia exteriora s L. naturae inco ita desueret sicut ostendit subiecta scriptio. Sed hoc elrefellere dignatur
15쪽
principhs Amonomiar. stermo obrius,quodsi ab urdum H, ut sine argumentationis patrocinio subruatur. Restas erg)vt ad caterarum Sphaerarum motu er monem dirigamus Sphara igitur decima, qua es primu
uetur motu,stilice ab oriente in occidentem,superpolos Mundi, s AEquinoctialem,abseruiti totum circulum intra a . horas. Disi quidem motus corpora inferiora omnia secum rapit: s vocasu motus simplex uniformis fue regularis Post hanc Sphaera sequitur Nona,duos habens motus 5
perioris Sphaera Vnum de quo iam dictum l. t Alterum exse, ab occasu ad ortum super Ecclipticam, spolo Zodiaci ocaturs motus defectionis eb quδd omnes inferiores Sphara deficiunt a motu is perfectione primi Mobis. Hanc sequitur octoeua Sphaera, quod Firmamentu Stentum coelum dici min,tres motu habens 9Primus est,quo horis voluitur ab ortu in occasum, raptu decima stuprimi Mobilis. Secundi perficitur 3acio milium annorum,quod interuallum Platonici magnu vocans annum. Nam ut vertentem nos ex reditu Solis in Hempuncctum n
de procesit ocamus,ita in anno Platonico redibunt dera omnia ad eandem tum,a quo moueriprimum caperunt. Trater istos tertium adhuc habes, quem accessus es recessus Stesiarum fixarum aut trepidationis motum vocarunt Scam in duobuῬparuis circulis circa principia Arietis s Libra nona Sphaera trepidat pertrahit peltis ab Austro in Aquilonem,ato a Septentrionibus in meridiem. uoties enim caput Arietis octavi huius Sphara, ect insuperiori parte circuli parui,tuc aseptentrione versias meridiempermovetur Rursus,quandosuerit inparte inferiori, tunc a meridie ersu plentriones mouetur. Hic motus temporibus Ttolomaifuit prorsus incognitus. Et hoc propter inopiam ob eruationum sed posteriores,qui temporibus Aphons diligentissimi coelestium motuum indagatori uerunt aeri obseruatione maxima Solis declinationis,inuenerunt eam minore,quam priores unde concluseruntste affixa non esse in nona Sphara,sidium alia
16쪽
c Prima pars de Z ia, qua ei contigue sit coniuncta, cuius motu me in duobus circulis,2pb capite Arietis . Libra noua Sphaera, mura dictum ent, qui quidem motus ei proprius ent,reliquiduo accidentales.
De terrae rotunditate Contra plerosque
PhilosophOS. ERRA, globosam erotundam esse ab ortu ad occasum, pares amgnis qua oriuntur occidum . Nam propter tumorem terra, astra orientia nobis prius apparent, quam istis, qui occidentaliores nobissum , Ab Austro te ro Septentrionem versus insinuant astra circa polum Arcticu nobis perpesu apparentia, et
nunquam occidentia, talia quae circa Antar-cticu unt, perpetuos nobis occulta. Item sit terri replana ab oriente in occidente, tam citὸ orirenturflesia occidentalibus,quam orientalibus, spato essessum Similiter si terra esses plana septietrione in Austruis e cotra,flesiae, qua essent alicuisempiterna apparitionis simi apparerent eide quocunsprocederes,quod en2 similite alpum Rursu terra se tetragona, zmbra quos terragonalis figura in ecclinasioneLunari apparerer Rubdsi trigona,mmbram quos triangulare habereformulam, necessarium es et Et hexagonalis esse figura,
eius quos umbra in defectu Lunari hexago natis appareres, qua tamen rotunda cernitur id quod exschema se hoc manifeste demonstratur. Non igiturpiana sit terra, ut Empedo cleis . Anaximenc opinati sumta, nec Tympanoides, ut Leucippus, neque Scaphoides, it Heraclerus, nec alio modo caua, ut Democri tus Neque rursus Cylindroides, ut o Anaxi mander, nes ex inferna parte infinita radicitus crassitudine submissa, et Xenophanes,sed rotunditare , ut veri
Philosophi doctissimis virisentiunt abyluta .
17쪽
De Sphaera ac decem in ea Circulis.
PRAER iuxta Theodosii,s omnium Mathemaricorum definitionem ea solidum quoddam Una superficie contentum, in cuius medio punctus quo omnes sine ad cir-tus cumferentiam ducta inuice uni aquales Functus autem id in medio existem Sphara, dicitur centrum mundi dinis verὰ Sphara GP linea illa transiem per medium centriasper polos mundi,
circa quam Sphara voluitur Sunt enim poli,qui cardines s ertices dicuntur uo illa punis Axem terminantia,quorum alter eleuaturriter ero deprimitur'ub Horiconte illis,qui ultra citra AEquatorem hab nata, unde Homerus ilia Mantuanus libroprimo Poeti
, Hic vertex nobis semper sublimis, at illum Sub pedibus Styx atra videt, maneSq; profundi habitantibus autem με Equisore neuter istorum leuamur. Horum unus,qui nobissicilices appares Arcticus florealis, Septentrionaliss Aquilonaris dicitur Alter vero,qui nobis occultatur huic opposi tus, Antarcticuis Noticus, Meridionalios Austrinus.
18쪽
s Prima pars de De sex circulis Sphaerae maioribus. is Orieton quem Finitorem ocamusicirculus ect,qui diuidit - superius hamis harium ab inferiori. Eu autem duplex Rectus scitice sobliquus. Rectus est,qui una cum AEquatore angulos aquales conuituit Obliquus ver), quiangulos inaquales efficit, s hoc non aliam ob causam, quampro diuersa hominum habitation . Exemplum Horizontis rectu Exemplum Horizontis obliqui. Teridianus circulus, quem prologi csidem regalem vocant, ectqui transitper polos mundi s peraenim capitis nostri est autemia Zenim punctus infrmamento directe suprapositus capitibus nostris,
cuius oppositus Nadi dicitur) in quem cum Solperuenerit, merIHe supra Horicontem; infra verymediam noctem consistuit. Ctim autemolueris lineam meridianam prope verum habere, praepare Iibiplanum aliquodi Horiconici in quo describa circulum secundum animi tui libitum,fingasistilum in medio circuliperpendiculariter quo facto animaduerte Umbram antemeridianam diligenter onec extremitas eius tetigerit peripbariam circuli, ibit facias signum . Simili modo tibi operandum B cum mbra pomeridiana . Deinde diuide circino distantiam istampunctorum rahmo tineam a centro
circuli fis ad medietatem illius stat , s habebis lineam meridianam, qua longe erior est ista,qua per compasium nauticum nutatur. Nam lineapixidis,phorologium perfectumsit, paululism ad orientem infectitur a linea meridiei, cuiu rei causa nihil aliud est, qua tu lapidis Lapis aut ea pa/te viret recipit, quoma ortumstein in cauda Vrs minors,qua quinque partibu orienmlior est polo mundi, rejicit Seu exemplo res luci Hors G. Sit circulus A.B C. D in cui' centro E sit erectus stilus perpendiculariter. E. F. umbra aborrente in occi-άentem iacta E. . umbra pomer di
19쪽
principiis Astronomiae, sana ab occidente in orientem similiter porrecti Arcu igitur F. G. aqualiter diuise inpuncto T. erit D. 2, vera linea meridiana quam
Equinoctialis circulus est qui diuidit phara eu caelum in duo aqualia secundum quambbet fluipartem aqvie distans ab utros polo. Sic dictin quoniam quando per istum oltransiti quod contingit bis
in anno emescilicet mense Martio in principio Arietis,iterum mense Septembri initio Libra quinoctiumfacit in toto terrarum orbe. Zodiaci circulus est obliquus phara,s diuiditur in duodecim partes,quaesigna appellantur, unde Poeta. Per duodena regit mundi Sol aureus astra. Et numquodsistor Agnoru diuiditur in trigintapartes aequales, qvigradus vocantur Gradus rursum diuiditur in sexagintam nuta. Minutu in .secunda Secundu in .tertia. Simile quasequu-tur,2 Sartasci secet in uinta diuidendo perdo Madinfinita. In media autemZodiaciseuperficie linea et diuidens ipsium in dua,partes
20쪽
1 Prima pars de Gel istica dicitur sub qua Soliotu orbem ambissexagmtagradibis oesoo. Disitur autem Ecchptica, quia Solis Luna ecclybes nun-
ouam contingunt, nisi ubea ambo corpora consistant. Coluri duo circulsent in Sphara, quorum alter colarus Iolpitiorum dicitur Alter ver AEquinoctiorum Colum sopitinum est,m transiitperpolos mundi sperprincipia Cancris pricorni, I siti an stantur, unde habet nomen Arctu vero couri,interceptus atropiso Cancri s AEquatore dicitur maximastis declinatio Borealis, s simas graduum ear minutorum. Similiter ex opposita partriarcus atropico Capricornos AEquatore interclusus dici-
tu ista maxima Solis declinatio australis, ct aqualis pruri oster mer,colum cilicet AEquinoctiora est,qui transit per puncta anuinoctialia,hoc inperprincipia Arietu sobrispo os mundi. Hi duo circuli Sphaeram ipsam Ss inuicem in duo aquabasecant.
De quatuor circulis minoribus. TRO Cancri circulus in minor pharae, quemus quotiescunque Soli angit,diem longissimum noctem vero breui mam consituit. - Tropicus Capricorni circulus est etiam minor phara, quemnuoties Soltangit,noctem longismam, diem ver breuismumfacit. Hinest, quὸd ibis in anno quino tangit, emelcirculum Can
pericus circulus est,quidscribitur exprimopede Vrs minoris distans a polo mundi ex omniparte I gradibus S minutis. Antarcti sυer circulus est, qui scribitur apolo Zodiaci Amiarctis aeque distans, saequalis Arctico.
DIs τλNτiAM polorum Zodiaci s AEquatoris, quae tamia est, quanta maxima Solis declinatio, nonsemper eandemese, sita diuersis temporibus variari frequenti indagation eompertune est. Siquidem Cl. Ptolemaeus, quem tantum non adoramus is ante ipsium quadringentis propemodum annis Ari starchus Samius, s Timochares obseruarunc eam esse a grad.II. minut. scio secund ob inrum mero temporibus inque ad nos paulatini comperta ect decressere Nam Mahometes AratensispoisFtolomaeum annis depraehendit Fgrad.; minutorum. ver)adnostra accesserunt tempora nempe Ioannes embreus ει -