Opusculum geographicum rarum, : totius eius negotii rationem, mira industria et breuitate complectens, iam recens ex diuersorum libris ac chartis, summa cura ac diligentia collectum & publicatum,

21쪽

principi js Astronomiar. xi rimbergensis, colaus opernicus Torinensis, Gemma Frisius uir sane persticacissimuri 3 graduum s ax mutorum deprahende

runt, famistarunt est . Corollarium secundum.

Notandum, irrea,qu)daliter Latiniis aliter Graci imagis

nantur desicribi Arcticos circulos. Nam hos Lasinipingunt iuxta maxima Solis declinationem,qua ex motu trepidationis o ua Sphaera mariawursecundum incrementum aut decrementum

declinisionis Solis, ut iam dictum es t. Numerant enim a polis Mundi maximam Solis declinasionem,spuncto facto immittunt, inpolum unum circinipedem μ' reliquum inpunctum eius factunsi iuxta hanc extensionem'rmant i Arcticos Sed Graciformant eos iuxta altitudinempoli. Hincst, qu)d circulisnt vari secundum diuersa poli altitudines. Omsi altitudopobfueritparua, erumtauiam isti circuli parui.s magna,magni. Et cum voluerint eos describere,ponunt alterum pedem circim inpolos, s alterum extentano in colurum diuiseum inque in poli altitudinem, ' iuxta hancformane ipsi circulos Arcticum scilices, sontarcticum, shi circuli semper tangunt Hori:ontem inpuncto Lege de hac re Leontium depra-

23쪽

principisis Astronomiar. Is

CAPUT SEXTUM.

De reliquis circulis,qui praeter hos decem

in Sphaera imaginantur. urdissim VI putare in caelo e linea centra circulos, arcus, Zenim,a esse apogei es milia Docendi tame

gratia solertissimi viri'unt talia comenti,' is fuissem excogitata, nusia ratione regressus progressus, pationes

Planetarum ellar item motus,ortuae soccases coniunctiones Luminariu militer s.cclypsis coprahendere possemus. hilenim horuomniu,quae in Theorijsfinguntur,ociosum est,qui uu quodlibet habeto cium Luapropter prater hos iam enumerisos dece circulo siunt adhuc ali in Sphara imaginandi, visiuntAZ uis, essiunt circuli imperfecti, quos Latini vocant circulos verticales,eo p perpunctu verticalem, id est Zenith,omnes transeant disinguunt Horinoni ins G.partes,quos nonulli circulos rectitudinu nominant,ex eo quodper eos rectessimus, in qua parte mundistella oriasurato occidis Inter quos uiam Meridianus numeratur. Sed inter hos es unus, quipro- pr e verticalis dicitur, quia vertice decurrit hinc inde ad ea puncta Horiabontis bi Equators ora o Vesecantis eri ortu occasus puncta vocantur. Sunt itemAlmicantarath,ident circuliaut arcus gressonum,aut

altitudinui depressonuSolis,manetam silesiam sesunt descripti in hami phari uimmediatesuperiori versusZmith copulando de K. gradib in K2uor quid uniperfecti,quidam imperfecti, sprimus hor dicitur Hori on, Finitor autFiniens obliquus,hoc est terminator

misius inSphara obliqua quia ipse diuidit disterminat hami harium severiu ab hami hario inferiori,s quicquiden ub illo circulo,e ub

G onte nobis occultatum quicquidaute Psupra,nobis apparor. Tertio imaginantur in caelo circuis horari', qui describuntur expolis mundi, quibus una cum ridiano totum Equatore diuiduntinis .partes inuicem quales s asinuicem G.gradibus distant, horarums qualium discrimina efficiunt Circulos autem hos Zodiacu, verticalem,s Horitonta inaqualiter ab AEquatore distantes in s L. inaequale ecant partes Mediantibus horum circulorum intercapedinibu in Hori onte everticali circulosabricatur variaselaria, rologi Ast menta. Verum ne nimia circulorumstu arcumconcumso ac perplexita sicientibus confusione ingerat, satis silpro clariore intel ectu ad Meridianum circulum quendam paruulum pro arbitrio adaptare, circum polum mundi Arctricum diuisum inci . horas, qui

a Coclus

24쪽

i Prima pars de Cycla horarius ob hoc dicetur dimisiis interim hul modi circulis,lt insequenti videre en gura . Est Declinationis circulus,qui extirisas polis Mundi ducturhecis AEquatore adangulos rectos,in quo numerantur Syderum declinatione tum ad Meridiem,tum ad Septentrionem ab AEquatore. Hinosequitur circulus Latitudinu,qui describitur expolis Zodiacis dissessit Zodiacum adangulos rectos,in quo numeranturLatitudine Syderum a Zodiaco vel Australes vel Aquilonares. Sexto excogitauerunt ron om prodeunt emicirculum exsectionibusHori ontis cu Meridiano,qui appellatur circulusPositionis stus cu Firmico log placet,circulus Stationis ne cui cognitione tota ars dirigendi opus praecipuu prologia iudiciaria est ana acim ecta. Fostrem unita circuli,quamus iris vocantur,distinctores sicilicerrimorum coelestium,quiprodeunt ex ei demsectionibus Hori ontis Meridiani, quibus annumerantur Meridianus sHorinon,quorum ossicium ent distinguere coelum in duodecim partes, qua domus seu anguli appellantur. Sed vi horum circalorum arcus ac delineamentata quilibet melius percipere possit,sub queus capiatur gura . Corollarium,

sciendum autem p Machina hac Sphara caelestis, olim vitro,non

ut nunc metallos eristita erat,quonia cum essu amula vere coeli, includebantur minores orbes maiorib', quamobre qui intus erant ες ' dera flectari no potuissent, nisi omnes ex materia persticu coflati fuissent. Sed qui nunc has faciunt itri stagilitate verentes, coguntur non naturalem mundi machina aemulari, orbe orbi circuponendo quoniam cum ex metal sint ideri no possunt ed quorsunt orbes,tot est Fciunt circulos eliabulas di quo manifestum erit,antiquapructuram longe hac nostra lices diuturniorsit nobiliore fuisse ac pulchriorem. Sic referunt Sabor RegemPersam huiusmodi machina tamgrandeme et tiro construi fecissent in eius centro sederer tangi terra Spharula, flectantesu pedibus etiam astra exorientias ac occidentiat dera, ut sic mortalis cum esset pra tame omnem mortalitatissastum sevectationem esse videretur. Huiusmodi quos rei testis Claudianus ent, prater etiam Ciceronis autoritate. Sed liber i us carmina recitare , dubiicuiusdam causa ζIura poli, rerumq; fidem legesque deorum, Ecce Syracusius transtulit arte senex. Inclusius varijs famulatur spiritus astris. Et vivum certis motibus urget opus. Per Iuppiter in paruo coecerneret aethera vitro, Risit,4 ad superos talia dicta dedit: Uuccine mortalis progressa potentia cur llam meus in fragili luditur orbe labor.

25쪽

principijs Astronomisi.

Percurrit,pprium mentitus signifer annii, Et simulata nouo Cynthia mense redit, Ianuli suu voluens audax industria mundu, Gaudet,& humana sydera mente regit. Quid falso insonte tonitru Salmonea miror remula naturae parua reperta manus.

26쪽

Is Prima pars de

CAPUT SEPTIMI M.

. in Jacium desiverficie caeli,ac eadem proportione

terra inter duos circulos minores comprahensum fue numerantur quin quarum media,sa, extrema dicun-

, tur ab authoribus inhabirabiles esse, ita propter calorem Solu, eo qu)dferme Sol emper peraenim Lorum transeas. Ha terὰ propter nimium frigus quod tamen referendum en adsecula tolemai,Meti taliorum antiquorum Nam nostra tempestri experientia ipse contrarium nos docer, id quod uiam itionibus non leuioribus demonstratur. Ibi nimirum spe optimam habitationem, ubi ea maxima temperies seu AEquinoctiali autem esit maxima temperies, quia dies μή nox sum semper aquales, stantum potest instigidariae in nocte,quantum calefit in die Item quia declinisi Solis maxia me ariatur ibi e utatur enim declinario in uno Hepe a . minuta ideo forte vix potest accidere,qu)d Sol transeas direct upra capita eorum, quia hoc non accidi nisi Solintraresprincipium istis Libra recte in ipse meridie. Item Sol nunquam manes in ea-ῶm altitudinessper ipsis,'ed sim in instanti variatur altitudo. Ita enim velociter cui primu mobile movesur, accedit ad meridiem, recedit a meridie. Et ubi deberfieri magna calefactuo,opus est qu)dradu infigantur per aliquod tempus, sicut videmus ins eculo

ardenti Simouerisu fleculum non incenderet festucas , vel aliam rem, quatili opponeresur. CAPU

27쪽

principi j Astronomiae.

ZONA FRIGID

CAPUT OCTAVUM.

De Parallelis.

MRALLELI quias segmen dicuntur aque distantes Iunc ritia, visi in infinitum protrahantur,nunquam concurrant .Hac tamen intercapedine ab inuicem distanc , ut dies nius paralleli longissimus,superes paratili alterius diem prolixiore,quarta fere parte unius hora Sunt autem duplices, si distingunt gradus latitudinum in mappa quinis aut denogradibuo sistero distingunt disserentias horarum diei artificialis, qui tamen non pinguntur in mappam, verum marginibus apponuntur. De quibus vide Ch Ptolemaum lib. a. Almagesti, alios, qui hac de re copiosiusscripserunc.

29쪽

principh Asronomiae. Is AppendIX. Q V o supradictum inpracedenti capite, parat elos uno quadrante hora ab inuicem dis crepare inte tendum erit,ab AEquatore,qui primuspara eorum erit usque in eum , quiper medium H bernia transiit. m ibipropter Sphaera coartationem,non quadrantibusproceditur,sed medietatibus, spausiponi totis horis idquod postea capitesquenti ex Ptolemai lib. a. πι ' γ res intivis e tisi Codice Graci inseriptionem habent --ri πὰντ f in manifeste demonstrabimus.

CAPUT NON VI

De Climatibus.

Dii 1 est flatium terra inter duos parasielos comprκ hensum,in quoporrectissime ab initio climatis si ad nem ei dem dimidiata hora variatio ent diei. Sortita sunt autem nomina a locis insignioribusilicet aut ab insulis,montibus, bibus,auoluminibus. Primum itaque dicitur Diad eroes,a Dia,quod I per Meroen,qua insula estAEgypti,acam flis matre nomen sertis, quam Strabo caput Ethiopici regni o- eat, quia transitper medium eius Secundum a Syenes quia mediatim transiitper Syenen,qra ciuitas est AEgypti sub Tropico Cancrisi

30쪽

Prima pars de Ioaktum Dia Rhodon guintum Dia Rhomes Sextum DiaPon ton Septimum Dia Boristhenes Octauum Dia Rhipheon. Nonum Di Danias. Opposita veryClimata scilicet Meridionalia habem , eadem nomina,nisii quodp ponendas rapositio. Anti quae contra Celonos itum latinesonato Anti a roes,AntiDia Syenes, Anti Dia Alexandrias Anti Dia Rhodon Anti Dia Psomes Anti Dia Ponton, ic dereliquis Notandum autem est quod ubipa Listi dimidiatis horis constituuntur, ibi Climata integris horisproce

dere necessarium quoque esse,ssii sequenter ad inem usque parasteo

rum,seruata dupla ratione.

Tabula Climatum secundum gradus

Scirtinuta Latitudinis,quo ad principia media

&fines eorundem.

Gradus Latitudinis. Primum Clima. 4ecundum lima. Tertia Climum. 4 Quartum Clima. Quintum Clima. Sextum Clima.

οξ Septimum Clima.

rum.

Finis.

Tabula