장음표시 사용
121쪽
de ad ea parte ad qua a filo declinatios annuli, Austrii ad opposita Ori erit e,occidente,d reliquas deinceps quiuis, nisi plane rudis fuerit facile his duab habitis inueniet, Oriens ente Occides quorumcipua etia cura byςx secudi orbis denotatur. Venti aut septetrionales frigidissimi sunt di nonunqua sicci, nonunqua humidi,hominib'qui defati Scouenientes,sanguinei cx iuuenibus,quii eoru coseruant natura: Verii Diogus si homini insit a natura etia auget Orietates sicci sunt,interducalidi, interdu frigidi Australes calidi sunt maxima riparte humidi interim sicci,corrupentes aere, fulminos, ac insalubres. Occidetales humidi fere sunt,partit frigidi,parti caliduDe quib'apud Victruuiu elegantiminata.
De altitudine Solis&Stellarum. Cap. XIL
ALtitudo solis dicitur non ut Vulgus iudi at,quantuscy a terre centro distat sed quod gradibus supra Finitore eleuetur sol vel stellaversus nostru Vertice Idque ita facile inuenitur.ComplicAtuanu iunio quovis suspende, ita, ut filii in gradib' nona inta qui inscripti lunt annulo interiori sursu me deorsum paulatim moueri possit. Hoc eousi faciendu,donec umbra solis ab una pinnularii in alia proiiciatur tu enim filu inter grad'aItitudine solis ostedet, Notiti per visum necesse Crit facere, quu stella umbrasno Orisiunt. Si quis igitur decimo die arrri aut decimatertia Sept ebris altitudine Solis in meridie obseruata eae nonagenis gradibussubduκerit,inueniet latitudine regionis. At quonia nanc superius ad oem no tu die, Verti etia hora inuenire docuerimus m praesentiarti hanc via cosulto praetermittim'.Μobiles aut pinule anteola promoueatur ad aequatore mediu,id quod insequetib' perpetuu est
122쪽
A Ititudinia dim csiopcrvmbras Cap. XIII.
interiori annulo circa alterii pol orti Ir, hincinde inscripsimus partes inqeuales, 3 dimensionibus inseruiet. Lucente igitur Sole si umbras placet dimetiri altitudines reru,Coplicatu annuli exmanu suspedito per filii quod per partes scate: sic enivocam' eas sursum deorsum Ve moueri possit, dolatere annuli obiecto Soli eleua et annulli eoust quo Vmbra pinnulae superioris priciatur in pinnula inferiore,& simul nota diligenter in qua parte tum incidat filii quod annutu detinet. Si enim in it,parte id fuerit, tu umbrae o im reruaequales sunt suis rebus.Quare si cuipia nota fuerit altera facile in noti, tiam alterius deueniet,quadoquide aequales sunt. At si filii deprehesum fuerit inter partes Opiore pinnul *Vmbre rectae dicuntur, tu semper res quae uis erecta superat Vmbra sua,ato idipsum ea ratios tua. Ir.eκcedunt partes in quibus fuerit filii. Si ergo in prima fuerit parte,Vmbram duodecies accipito. In secunda sexies. In tertia quater In quarta ter. In quinta bis 8 insuiduas quinta partes Vmbrae.Inseκta bis In septima semel di quinq; septimas umbrae partes. In octaua semel δ dimidia. Innona semel di tertia Vmbre: parte.In decima semel e quintaVmbrs parte. In Vndecima tande accipias Vmbra semel di una ei 'Undecima parte. Aut breuib', si Arithmetic fueris,multiplica Vmbrae longitud per et,
Oductu partirem partes in quib'flu deprehedisti Odibit semialtitudo
ipsius rei. Verum inter partes remotiores, quakVmbrae Versae partes Vocam',q sunt se ultra pol ti,deprehesum fuerit filii,tu Vmbrς semper mai
123쪽
lores sunt suis rebus, idcirursum eo excessi crest Ir. ad parte notataspritu. Hic ergo multiplica umbraru logi tud. p partes a filo notatas. Hinc Oductu diuide ir dibit altitud.rri melleos V si filii notauerit partes umbre reditivmbra aut fuerit Iro pedo huc ir in rio, eZeu tero cipartire P γ, si sit. 36o. ea est altitudo rei cui Vmbra. 2 o. pedes obtint .it
ealtitudine per solum visum Caput XIlII.
Odem modo quo de umbra digim' 'laet etia solo visum scedere. Suspes enim annulo per filum in parte duodecimas als si eou i ii accesseris aut recesseris donec fastigiti rei si fitende ad tram p pinnula appareat.Tum si distAntiam
tuaci mensus fueris a re metienda simul habebis destri A F
tua coemensus fueris a re metienda simul habebis asstitudine ipsius ab oculo tuo sursum. At si quocuq loco constiteris, placeat dimetiri altitudine rei. Suspenso annulo,sigariis sust decipe partes scalae, conec ad trami pinnula appareat rei cacumen: Notam diligenter in qua parte scalae incidat filii, Qua si fuerat Vmbra rectae Vocam' aut umbra, rectas oes partes a pinnula si ad Ir, reliquas Vmbra versam, multiplicatu distantia mi , procreatu deinde numerudiui de P partes a fita notatas,redit rei Vera alii tudo ab oculo sursum.Si fuerint parte SVmbre Ieris, ecoixa multiplica distantia partes notatas filo pueniente hunc diuide per ir habebis rursus altitud rei metiedar quaesita.Huic sempadoceda erit altitudo oculi deorsum Verbi gratia. Notauerit filii Dpartes umbre eris sit 3 distatia, o pedit, ea in Mucito,fiunt 8o que si v apartitus fueris, exibit altitudo rei mensuratae supra tuu oculu.4αpedu
124쪽
De altitudinibus reru inaccessibili u. Cap. XV.
Ccidit aut ut plurimit, ut distantia opter aliquod impedimetu ita priapte h3beri tib polist quare aliter dimetiri cogimur. At hic imprimis necessiariu est reducere parte Vmbre: Versae ad partes umbrae rectae, quod ita fit multiplica in seria, fiunt i .d diuide per quasvis parte Vmbrae versae fient eo modo tanqpdrtes Vmbrae reciae . Iam Vero accepturus altitudine alicuius rei,cono
siste in plano, 8 suspenso annulo fit si alligato suscidem donec pinnulis
respondeat Verteκ rei metie dae,ati partes a filo notata scribito, locu pstationis signato Deinde aut accedito aut retrocedito loci comoditate quantu placet recta tam via ad rem metienda. Et rursus Vt prius Pana nutu aspicito. Tum si alicubi fuerint notatae parte Vmbr Uersae,edSadrecta reducito via qua diκim'. Hetire etia distantia inter duo loca natio risu Subducantur ergo partes minores a maiorib', residuui diuisore seruato,Demu multiplicato distantiai r, productu per diuisore seruatu diuidito, quod ethuiusmodi diuisioe pveniet,altitudine rei miti edae oculdubio manifestabit ab oculo sursum. Vt fingam' fitu in prima constituotioe notasses parte Vmbrae rectae,in secudi partes Umbrae Versae, quae valent in partes umbrae rectae,siti distantia inter duo loca nation ope tu. Subduco Deci 6, restanti, deinde duco 12 in iro, fiunt Vo,hunc numerum partior per 8,fiunt icio quae est altitudo rei metiendae.
M oram ad ne ignari etia Arithmetices hoc vis omnino frustrentur, Suessi quaeram duas stationes accededo aut recedendo, it Vt nauriatione filii sit incidi, altera in cumbrae rectae,ium enim si duo
plaucris distantia duaru stationii, emerget altitudo rei metiaendae. Aut na in troalia ina Vmbrs recte u distantia tripla Aut una in ri,altera ino Vmbri rectar, quAdrupla interstitiis. Item si una statione habueris 1r, altera Dumbrae versae, tu dupla interstitium. Si viain, alteris Vmbrae vers tu spatiuinter duas stationes est aequalere metiendae. Ide accidit si in nastatione filii 6 Vmbre: retis,altera cumbret Versae Not uerit.Vel si na fuerit 6 umbrae Versae,altera eiusde . Vel. . di . . eius,dem. In his enim interstitia sunt aequalia rebus mensurandi S.
De longitudine rerum in aedito sitarum. Caput .XUll.
SI quis rerii sursum eleuatarii, Vt fenestraru statuaria,turriu,aut aedificior uini tote positoru, aut turrius acris aedib suppositarii logitudines perdiscere Velit Is poterit primo per via praescripta altitudine cacuminis dimetiri, deinde altitudine basis, sue infimae partis,subducita deinde altitudine minori ex altitudine maiori ,restabit longitudo ipsius rei mensuratae. Vt si altitudo cacuminis fuerit 3oo pedum imae Vero partita oo.pedum relinquitur longitudo. Loo.pedum.
125쪽
Ah xc idem S facillinae Caput. XVIII.
Eligato filo in duodecima parte stat e Geometricae accede aut re nec pinnulρ fastigio accuratissime respondeat signato deinceps loco statiois, accede versus re metienda donec rursus ab hoc loco stationis ad priorem,tanta est longitudo rei mensurat..
Distantia dimensio. Caput vix 'd 'sit n*l udin' omnino opus est aliqua comis
One distatie,ita diueri in distantiaridi mensionib al
titudini S necessiaria est.Qua precognita oportet en eκe uatiori
eri, h. ii iii Qt spondeat.Quo facto eleuatione ' odecies multiplicato summa o partes
a filo notatas diuidito.Vltimus hic numerus distantia rei ostina et Oui
dentem de Regionuo G descri.consulat.Ibi enim abis aliquo instruemqnto longissimas etla distantias dimetiri dodemuti V 'μ
h D profunditatis mensuratione Cap. XX.
Ltitudinis&ρfunditatis eade fere ratio est,nait ibi pumione distatiae colligit altitudo, ita etia hic.Oportet emiκ alto despiciete uiliantia puncti que aspicit per pinnulas annuli praescire,ati eam
126쪽
nulla alia ratione' dictum est de altitudinibus, aut per Ir, aut per par tes notatas a filo multiplicare ac per alterutrum diuidere pro umbrae ratione quam filum occupat.
sequitur Tabella latitudinis aliquot oppi
Dauentrias λου CGermanis magnaei Coloniast Maguntia OA
Salamantica o Caesaraugusta At Barsalona ΑΙ md
127쪽
Dantis cum Mons regiuS 4-Vratistauia si racottia si
Andrianopolis rStridona 44 Dirachium .dit Constantinopolis 3
Nicomedia a b Caesarea Al bEphesus 37T' Antiochia 3 Hierosolyma uel IJ Mecha 11 Calliculiuna Hispaniola o
oluca insulae nullam habene latitu.quonia sunt sub aequatore.
128쪽
Quid sphaera.)iid sphaeraeaAis .Quot Caput RV D.κκlin. circuli sphae maiore Quid horizon. Quid ventus, di quot,' eoru natura di
Tib sigrioriis manetatu nota signetur. Caput Vri. o.κκVi. Ruid Coluriis solstitioru&aeqnoctiori Quid Insula,Peninsula. Inmus, dicon Quot circuli minores sphaera, tinens,8 quomodo inter se dicterantia Quid tropicus Cancridi Capricorni. Caput.χViij λχκVILQuid Arcticus 8 Antarcticus circulus. Qualiter uniuscuiusq; reaionis aut loci inina figura circulorumaterialis spherae situs in tabulis Ptolemaei sit inueni edus Caput im. D. P. Caput ita. O.κκVis. De. s.zonis coelestibus, totidem p terrae Quid peculii orbis cuius Vsus. e. ppossmagis cum figura earundem. tionib' docetur. Haec de prima parte De terrς globositate, eclipsi uias Secunda pars opusculi Pe.Ap .in se De pardlleliScirculi S.Capti V. .Viri. Otinet totius orbis particulare.f. Re s dput Vi. o.vii: onii. Insularii, Urbiu. 8 G destription Ue limatibus, cum eorunde formula De Europa Caput. i. taxi 8 tabula arithmeticalia De Africa Cap.D. D. XXX. Quid lonmtudo terrae Cap. Vrj.fo.iκ. De Asia cap.ilh.fO. XXX. Eaput. o.κ. De America cap.iiii. .Rκχω Uuid latitudo terre,seu eleuatio poli. PERV nouae regiois descrip λ.κκλi Urganu quo latit terrae seu eleuatio po bac'. i.partilis Orbis descrip.ca. V.λ. 31. ά . 'p-i . O. Zi. li demostrat Europς particularis descriptio.D. 2κκi Altit.poli et lati.terrae speciali organo Africae particularis descript . .κχκVile lora qd 9..ppositionib' docetur. Asiae particulari descrip. o. Zκκviri. Caput χ o.χiii l. Insularu Europae parti descr. ακhu Longitudo regibis eκ eclipsi luna docet Insul.Africe particularis descr. o. κli Eade longi.baculo astronomico deprae Insularii Asiae Pticularis discrip.D.κl in
henditur,cum structura ipsit abacu Insul.Americe partit a descr. o. χlliri Caput Zi o.κvi. Appendiidelioris nocturnis. D.Aliii l. Parte messereribus utit cosmometra De locoru destridedorii ratione αCaput. a j foravi'. de eorum distatris inueniendis Gemme
129쪽
Emma mihi est autho quis nescit nomina Gemmacia uantus S ingenio,quantus di arte valet
V sit Gemma nitens gemma prasantior omni A UyΥmvri Vnio natus aquis, mxζx' non plura loqui,deincepsq; silere.
Nam satis authoris dicere nomen erat. Si tamen o prudens lector tibi dicere plura Est opus, mecum commoda quanta feram: Inibicias titulum moneo,non Vanus amoreSNec doceo aligeri tela, facesipdeL 'Sed varios demonstro ocOS, licet orbe remotos Et quantum distent ordine quique suo. 'Eκposui nonnulla quidem,sed plura supersunt Dicere quae breuitas temporis ipsa vetat. Quis tantas contemnet opes: quis munera tanta Spernet pec in paruo commoda tanta libroc
Linque leues nugas, inanes desere chartas Illa sibi combri huram sacra petant 'Tempus abit, Volat hora fugaκ,sic labitur aetas νLabitur ut rapida feruidus amniSaqua. Qui sapit ille bonos oculis animo libellos Perlegit: 8 quisquis desipit,illa malos. Ergo bonos inquire libros,lios perlege, nuaas Linque,bonis horis, potiare tuis.
dendo erratum' 'perspida lector nulla opera corriget Eaculam Antuerpiae opera Aegidn Copens, Anno a Christo viato as Q.