Isagoge ad libros propheticos et apostolicos

31쪽

Scilicet ut uideant intabesdnis uidendo, Qui mihi perniciem nocte dies pararit. Tu mea balsame perfundis tempora Nardo, Vnde abit in totum cor mihi suavis odor. Adde quod et latices mihi te miscente falubres, Mensura est calicis plena fluen' mei. Ergo ego dum carpam concesse pabula uitae, Donec in hoc mundisiecesuperstes ero. Ne tua contiguo praecedet irati pasu,

Me tua non renue cura paterna sequi.

Sic habitabo tui focuesicraria templi, Perpetuos domus me tegit umbra tuae. Discite mortales summum decus esse, bossums, Vnius in templa pose, iere Dei. Ioannes Stigelius.B EPIAE

32쪽

EPIGRAM A

D MONARCHOS. vicisti iaceant disiecti membra colas L Qui Chaldaea olim uisus in arce fuit. Stat tantum pars inia pedum ferros lutos radita, statim rimis corruitura suis. De uere urbes Turci populosq; potentes. Sunt igitur ferrum. Caetera re et lutum Sed lapis mmu celso de monte revulsus, Mox aderit iudexflius irae DEI : Totius 'plantae delens ferrums lutum Regua dabit populo non peritura suo. Ergo Dei Gnato se dedant pectora nostra, Ipsius cediscunt iussa uerenda sequi, o, , t Gnate Dia nostris in mentibus adiis, Et Atu accendas pectora nostra tuo, Amen.

istae

33쪽

DE AUT O

RITATE UERBI

DEI ET SACRI SCRI. PTVRILANTA DEBETelle aut oriti uerbi Dei, seu Scripturae sacrae apud

omnes, ut nemo de ea re

dubitare debeat Sedrum ea admodum si icimus in coelum oculis nostris, cogitemus e coelo sacram scripturam delatam epse,Et ut qui e coelo uenit, super omnes est iras' cra Scriptura longe superat doctrinam et sempientiam hommuni christus interrogauit Plia riseos de doctrina Iohannis Baptistae, an e coelo esset,an ex hominibus, Significans illa duo geneora doctrinae longe se inuicem distare. Quod etiam distu Ochnyi cum Nicodeinodernona si ut loliana. Est autem Verbum Dei, seu sacra scriptura veteris O Novi Testamenti, quae dicitur S A. cpi,id est separat ab omnib alijs scriptis,et a Spiritu sancto descripta,et est e coelo delam. Porro Chrstiti diuidit vera te tamentum tres partes Lucae is uino, ut inquit: Oportet

da impla

34쪽

is VOCE AD Lin Rosimpleri quaecunq de filio hominis scripta sutilis I. mos Reliqua IN I Psalmis hil adhae. III. Prophetis. irent.

Novum Test inmitum comprehendit ut maxime Euangeli et Epi totis, quae fiunt Euangem liorum sigilla. Vt Ego Paulus sic subscribo hico guo Euangelium Mattho meo singuine. Ego Pet subscribo. Ego Iohannes,vc. Doctrina ueros, LEGIS

erae scripturae dum plex est: EVANGELII.

Commendatur autem scriptura sacra.

su fientia.

Vertate. utilitate. Autoritate. Dignitate. Aternitate.

L SUFFICIENTIAM Utendit Christuc

cum inquit Habent osten et Prophetas. Item: Scrut in Scriptum, qui uos purith in ipsertim aeteritam habere. Et Paulus Galatas, Si quis aliud Euangelium docuerit, Avithem sit. Eseliae s.Ad Legemo ad Testimonium.Belirithoi m , Non addetis ad uerbum meum,quod sequor II.

35쪽

serrae

PROPHET ET APOSTIoquor uobis, Nec auferatis ex eo. Et xx. Quod praecipio tibi, hoc facito Nec addas quicquam,

nec minuas.

II. UT RIT Ad scripturae comprobatur in uerbis christi, Iohannicis. Sermo tuus veritas e .Et, Iohan. x Mandatum uetus et nouum liearum est, uerum lumen iam lucet.Num: monest Deita quas homo, ut mentiatur. III. UTILITAS scripturae cernitur pud Paulam,Romavos i c. Quaecutiq; scripta sunt, ad nostram doctrinam scripta sunt, ut per patientitiam oecon olationem scripturarum stem aibeamus. t. Timothein Omnis scriptura diuini tus ii sedet utilis est ad docendum,arguendum,

oeco

IIIL AUTORITAS e Lucae ultimo Oportet impleri omnia,quae scripta sunt in Mo. F,Prophetis et Psalmid de me. .Pemi. Non usa luntate humam oblata est Prophetiasida PDICTU SANCTO tarpulli loquuti sunt siti. Ei homines V DIGNITAS apparet Esaias i. Sicut coelum a terra uelatum es sic etiam cogita tionnes meae a cogitationibus uestris. Et cluissus: diolite sancium dare cumbae , nec pro clutis et ritu ante Post colu

36쪽

is o oo C D PROSIETERNITAS. Ut Uerbum Dei manet in aeternum. Et in LucasCoelum et terra transibunt, Uerba extem n ea iron transebunt,Iohan. Ad quem ibimuos Verba uitae aeternae habes.

ET AEt BRIS UETERIS ET NOVI TESTAMENTI.B Z LIA, ae seu Biblia, rum, quanqltam a genere Librum seu Libellum hiatificat Tuis incit pecialiter dicuntur Sic R A BI LIA, I bri ueteris et iovi Teitamenti. SACRA qui.dem,propter sacram Theo iam seu literassa. cm, O doctrinam diuinam, a sapientia undinaratam, die coelo delatam BIBLI A quia ni eis ubi libelli continentur, qvorum primus est Genesis,ultimus uero apocat Us. PRIMA DIVISIO Bibliorum

Sacra Bibta v Erus diuiduntur in Testamentum NO M. ETu Testamentura continet libros mcroi,susem editi ante christum natum, ut ubi P

37쪽

uen O pHET ET A pos nos Psalmarum et Propherarum,cum allit quot, qui numero sunt quadraginet octo. O Testamentum continet libros, qui sunt editi post christum ratum,ut: libri Eu, angeliorum et Epi solarum, cum aliis, quisunt numero uiginti septem. SECUNDA DIVISIO. Sacra Biblia diuidundi Legales. tur in ex partes Doctri tales. quantum ad librorum Euangelici. disserentiam attinet hi oriales.

Sunt enim illi libri Propheriles.

Bibliorum, Epistolares L

I LEGALES, sunt qui is libri Mose.

Quia Lex in eis maxime descripta . II. HISTORIALES, qui impliciter i. for ij et res gestas continent. Vt sunt librii. Ios C.

a. Iudicum. p. Ruth. q. Regum. s. Paras pri

38쪽

is sit OG AD LIBRO, et Tobiae. p. Iudith. o. Hester. 3. Maccabaeorum. Actorum Apostolorum. III. C TRINAE L E S, qui doctrinam singularem continent, ad aedificationem audienatium ut pN Librii. IOB. Psalmorum. 3. Prouerbiorum. q. Ecclesiastes.s . Canticorum.

c. Sapientiae. r. Iesu drach. iii I. PROPHETALES, Ama proas,hetis praedicati inscripti, quorum quatuor Maiores,reliqui uero Minores dicuntur. Maal Rid quia nidiores O longiores libros scriis Derunt. MINORE uero, quin minores crbreuiores libros scripserunt.

U. EUANGELICI hi, qui continent Euangelicas historias de Saluatore nostro chiso, a quatuor Euangelisti descriptos. VI EPISTOLARE Ssunt Apostolorum scripta et literae,praesertim apostoli Pauli. Tertia

39쪽

m P PROPHET ET APOST. TERTIA DIVISIO. Bibliorum libri CANONICI.

CANONICI Iihi sunt, quibus autoritas Ecclesiasticorum dogmatum conservatur. APOCRYPHIH dub sunt,de quorum fide dubitatur, et qui tantum ad aedificcitionem plebis ualent, non ad con irmada Ecclxsiastica dogmata, ut sunt libri,

I IUDITH. a. Sapietitiae. s. Tobiae. . Iesu Drach. s. BARUCH. c. Maccabacrum. . Fragmenta, in Helleris Da me .

Reliqui omnes fiunt cananici libri Allono mine AUTENTICI. Vnde scriptura cauo. nicae Aulentica nomen habet, Et canorit qui sacram scripturam legunt ex interpretantur.

DE LEGALIBUS SEU

aa in I. Libri

40쪽

is OOGE AD LIBROS Lit Wi Mosi nomen habent Graecum muIα. Xop, a numero quinario, quia Quinsmitum furit. Et ex Ebraeo quinq qum murtes dicuntur. Adscribuntur autem Mosi, uel reuia

Mops eos scripsit uel qui a ba in his rimeontinent, et quid serum ille delis Mos es ege. rit in domo Dei cum Epit Propheta dicatur horum librorum scriptor suis e sunt autem hi Pin GENESIS.

x. Exodsi . 3. Leuiticus. Numeri. Deuteronomias.

L DE GENES L

GE NE SIS gignendo nomen habet, seu

generationem Aia liber est generationis Mundi propter creationem rerum, Cr propter restaurationem post Diluvium. Habet autem Quinquaginta Capua te non index partes duuiditur principales, propter hex illi tres perspinas, quarum historiae seu res gestae in Genes e.

scribuntur. Vt,