Opera; interpretatione et notis illustravit Ludovicus Desprez. 2. ed. ... Huic ed. accesserunt vita Horatii cum Dacerii notis, ejusdem chronologia Horatiana, index accuratissimus, et praefatio de satira Romana

발행: 1821년

분량: 653페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

201쪽

CARMINUM LIBER III. 13.

Simul unctos Tiberinis humeros imit in undi SQ simul humeros oleo perfu- Catus idem per apertum sus ientes 10 os abluit in flumine Tiberῖ,

Agitato grege cerVOS JucularI, et . gere cervos ex agitat ag- Celer alto latitantem ruticeto Xcipere aprum mine fugientes patenti cant

ps, atque velox opprimere aprum denso virgulto abditum.

FONS Blandusis splendidior vitro,

Dulci digne mero, non sine storibuS, Cras donaberisclioedo, Cui frons turgida cornibus Primis, et Venerem, et praelia destinat Frustra : nam gelidos inficiet tibi Rubro sanguine riVOS Lascivi sobole gregi S. Te flagrantis atrox hora Caniculae

s. Simul in tot Tiberinis humeros, lac. Fons etiam rivo dare nomin idoneus. Hunc versum interserunt aliqui septimo loco, S. Dulci dig=ie mero. Di me sacrificiis, in

planiori quidem senSta, Verum praeterquam quibus adhibetur vinum ac libatur. v I. - . . I 1 sine foribus. aibantes vina corona bant. Virg. Georg. ii 528. -Socii cresera coronant,

O Fons Blandusiae vitro 302 lucidior, digne vino Suavi,

cum noribus ; cras tibi mactabo B preolirin, cui frons tumet cornibus novissquique lasciviam et certa-5 mina incassum praeParri nam proles gregis luxuriosi tibi tinget frigida aquaqWibro Cruore Te minime attingit asperum temPuSar dentis Caniculae: quod repugnat carminis lex, et instituta versuum series: siquidem hoc pacto duo tetrametri continui ponerentur id insuper rectum Perturharet ordinem exercitationum Romanis usitatarum. Nam post decursiomem in Campo Martio duplicem, equo nempe et pedibus, postqs luctamen Seu pugilatum,sequebatur Datatio in Tiberi, a detergendum Sudorem ac pulverem quod Horatius belle hic expressit. Vide eget de Re Milit. lib. i. cap. 10. 10. Catus idem, lac. Hebrus non tantum campestri victoria insignis, sed et venandi Solerita. 1l. Agitato grege cervos. J Turmatim cervi per silvas et campos vagari Solent. Virg. Georg.

iii. 369. Confertoque agmine cervi. 12. Allo latitantem fruticeto. Quidam legunt arto Sive arcto, id est, denso. Videtur tamen oratius Homerum Secutus, Iliud. i. circa medium, de apro.' δὴ ' εἰσι βάθειης ε ξυλοχοιο.

Ille vero proditra profundo fruticeto, seu loco

arboribus condem9.Εaecipere. Incautum et ex insidiis capere. Ode XIII.-Metrum est idem quod supra Od. 5. lib. i. l. fons, . Hic sonti Blandusiae apo

theosim quandam n oscunt nonnulli. At sultena notare licet e mente veterum fontes Sa

cros fuisse, et uliquid numinis habuisse; quare illis sacrificabant, ut et Horatius praestat lib. i. d. I. qquet caput sacrae id ibi Annot. Te libans, Lenaee, vocat. Et AEneid. i. 724. Crateras magnos statuunt, et vim coronanti Tibuli lib. i. Eleg. 5. V. 98. Coronatus stabit et ipse aliae. Ex Homer Iliad. X.

Quidam flores istos reserunt ad cedum mactandum. Num mos erat coronari victimas. Alii e quod floribus spargebantur OntES. 3. Cras donaberis indo. Ιimmolabitur tibi hcedulus tener cui erumpere Cornua incipiunt. Is ergo frustra meditatur proelia in alios' ed Ovid. Fast. V. 300.

Fonti Reae Numa mactat orem, Plenaque odorati disponit poeula Bacchi 5. Venerem, et proelia destiniat. Lascivum et petulans animal licedus Sic et Od. 22.

Verris obliquum meditantis letum Sanguine donem. 9. Te fagrantis atroae, c. J Diebus etiam

Canicularibus aestum nequaquam sentis; tuque vel tuam Umbrum et frigus praebes, Cum Sol primam partem Leoni ingreditur, menS Juli ; quando per ille riuilios saevit insanaia nicula et siccas messes coquit ut ait Pers Sat. v. 5. Vide lib. i. d. 17. v. T. Annot Plin. ii cap. 4 J. Caniculae Tortu accendi Solis rapores quis i norat ' Cujus sideris essectus am-Fons Bluti di sine. Is apud Sabinorum fines, piissimi in terre sentiuntur. Ferrent eo exoria Mandela in pagum, situs erat in praedio ente maria, suctuant in cellis rina,vroventur nostri PDdtae, de quo lib. i. d. 18. V. 14. et stag)ha . . . Eodem lib. cap. 7. ardentici no . vi init ubi v. 12. aralutis tempore ex0rtum Canicula sidus, Sole

202쪽

Tu amoenum sinis suppo NPScit tangere tu rigus amabile clitas auris rerutro uti g xti Fossis vomere tu uris

censebtilis etiana 4 0r I Praebes, et UC OD ago. lnstros oti tes, iam praedi Fies nobilium tu quoque sontium, cavero licem Alei S in v II dicente cavis impositam ilicem

Lymphae desiliunt tuae.

De Augiisti reditu eae Hispania, Cantabris devictis. rositi; quom pati Cn. di HERCULI ritu, modo dictus, o plebs,

celiamus quaesivisse laure Morte venalem petiisse laurum a1n morte me ad m, in iis Caesar Hispana repetit Penates

ampliang. χ*0 inmin , Unico gaudens mulier marito

minibus nobilis etiam Iin Et Soror clari ducis, et decorae

peratori Soror,

primum partem Leotus ingrediente, qui dies 13.

ante Ailgusti Cal. est . . . Solis aps geminatus urdore Hrtieris. Idem lib. ix. cap. 1 T. 0- tum mare eulit rortum hujud id ri . . . lib. viii cap. 28. Catiis ortum vocamus, Sole primum partem Leonis ingresso. Hoc tuost Sohlitium xxiii die Sentiunt id maria et terra. . . . accenditque flam; et regnum σ3lus obtinet cauSam.

13. Fies 3iobilium tu quoquefontium. Tu eris

unus e fontibus nominatissimis, me celebrante amoenitatem tuam, quarum perspicuitatem ac suave murmur, loquacitatem Umbrae tua', aliaque quae hine ena cuntur commodR: caris

impositam ilicem saxis innatam saxis quercum: et ex iis desilientes cum jucundo trepitu aquas unde Quermis et item

Multo fruge pecus, mullo dominum juret

umbro. Fons etiam rivo dare nomen idoneus, ut nec Frigidior Thracam, nec purior ambiat Hebru31

Incolumem tibi me praestant Septembribus

horiS. Epist. 46. lib. i. V. 9. Ode XIV.-Motrum est idem quod Od 2. lib. i. Herculis ritu, c. moratius linc de Au- sto grati intur incolumi tum e morbo Satuititurvo, tum e periculis belli dissicillimi i- mirum ex Noton cap. xx. Externa uo bella per se gesta Dalmaticum adolescens adhu e fi qntonio derieto, Cantobricum. T. CnP. X i. Damuit autem partim ductu, partim uspiciis suis Contabrium, c. Porro ad expeditionem Cantabricam prosectus Caesar Tarracone detentus S morbo pertinace, e quo tam n convalliit rebusquo per legatos feliciter consectigRomam rediit Cantabrorum vi Ctor quanquam illi subinde reb letu unt. Vide lib. i. d. 6. init ibique Annot. Dictus, Morte venalem petiisse laurum, c.I De Augusto potante dicebamus nuper illi impericulo vitae comparandam sibi quaesivissct laurum et gloriam ; nobis verbiacem sicut Hercules orbona suscepit monstris liberandum, non in gravi discrimine. At ecce victor et snlvus rediit ad nos ex Hispani ut Hercules olim profligato Gervone. 5. Unico gaudens mulier maris Prodeat, Ac. Ergo singuli gratias Diis agant pro salute Imperatoris optimi, prae ceteris autem Livia Drusilla Augusti conjux amantissima, eique pariter dilectissima, et sorma ac pudiciti uici inde insignis. De ea quaedam Satis Singularianarent Dio lib. lviii. . illam Obvios sorte nu-clos habuisse, quos Mestatis reos agi intelligens, periculo exemerit, dicendo apud casias illos nihil a latuis diit erro, C. ix ad rem attinet quod aliqui hic ObServant monogami Am pudicitiae egse notam, utque ea Corona SO-litas honorari castimoniae, quae Uno contentae matrimonio fuerant, ex Valer Maxim lib. i. Quidam logiti, Unice. 6. Prodeat. Supplicet ad Deorum pulvinaria, arRS temPla. Operata Diris. Facto prius ex more donii sacrificio, Placatisque iis domesticis, missis qui Imporatoris viri ullis merito ebitum 1elicii atom et incolumitatem praestitere. Qui clam pro Divis, legunt sacris.7 L soror clari diicis. Pariter elio in O . tavi Augusti soror ADtotii nopia Proco innici matronae Romanae, matre juve in qui ex

203쪽

Supplice vitta

Virginum matres juvenianaque nUper Sospitum. Os o pueri, et puellae Jam Virum XpertίO niale nominatis Parcite verbiS. Hic illos vero mihi festus atras

Exime curas : ego nec tumultum, Nec mori per vim metuam, tenente Caesare terraS. I, pete unguentum, Puer, et CoronaS,

Et cadum Inrsi memorem duolli: Spartacum si qua potuit vagantem

atque nratres pitellarum etndolescenti una haud ita pii

cibus inauspiculis. Ista lux mihi sane i stiva depellet molestas solici iudicios. Egone tu e belli in civile bumi dabo, Deque interire per vim hostilem, Aia gusto Γ- his domino. Perge, satiaule,

belli Marsorum, si foὲ galiquod fictile dolium potuit

latere Spartaco graSSarati. Jube quoque Neaerae CanGra ut festinet

NOTATIONES.

co bello salvi rediorunt. Decor supplice vit-t i qui vestitus et ornatus matronarum erat proprius in primis autem supplicantitim et sacrificantium. Vide lex ab Alex. lib. v. cap. 27.

10 os o pueri, ef pitellae. J os in sacris adhiberi patet sex de prima hujus libri. Quidam legunt, Tirsim e fries.ll. Mule nominatis Parcile rei bis. Et haec intelligentur facile ex dictis in de imo cit.

Diui nominatis, qua tiosas est nominari, quaeque Rhium omen afferrent. Non absurde legunt aliqui, male onmuuis.12. Pareite verbis. J Favoto linguis, ne acra violate silentio potius et mente attentu juVale. 14. Ego nec tumultum. c. Dum reriam Potiretur Augustus, no ullas civiles turba metuam, nec hOStiles impetus et incursion s.

Tumultum. Cic. Philip viii. Potest esse e lum sine tumultu tum rutus esse lite bello non potest. Quid enim erat aliud lumtillus, nisi perturbatio tanta, ut for timor oriatur Unde etiam nomen dii lum est tum iutus. 15. Nec mori per in metuam, tenente Ca sare terr . Sueton Octav. cap. XX ii. Iurium Quirinum semel atque iterum a condito rbe memoriam ante suam clausum, in multo breviore temporis . palio ferre marique pace pario, ter clausit. Lib. iv. d. G. v. 25.

Quis Parthum pareat' suis gelidi in Scythen quis Germani quos horrida parturit Foetus, incolumi Caesarem fuisserae Bellum curet Iberiae stEt Od. IS. V. 17. Custode rei tim Gesare, non furor Civilis, aut vis eaeimet olium LC. T. I, pel unguentum, puer, lac. Laetitiae signa plurima epulae, et in his vinum vetus

tate exquisitum, Unguenta, flores, Coronae, mu

sica Vide lib. i. d. 9 38 lac. 1 S. Cudum Marsi memorem duelli. Vinum disrusum et in cella conditum tempore belli,

quod Marsicum, Itulicum, Sociale, nunCUPntum est nimirum ante anno Plus eXaginta.

Tum ab omni purie Italia . duce et auctore belli discursante Popedio, qui Marsos sub simi hahebat, diversa per popidoS, et urbe sigii cecinere. Tandem Marsos Gabinius discussit. Vide L. Flor. lib. i. cap. IS. 19. Spartacuit si qua potuit vagantem Fiallere testa. O, Puer, quaere Doliis vinum J1ursici bolli notam habens; si quiddam ex eo SUΡΟΓ- fuit, et effugit Spartaci vastationum et depopulationes, quae annis CirCiter SeXdecim graS- satae sunt post bellum a1 Sicum. Luc. Flor.

lib. iii cap. 30. Bellum Spartaco duce concitatum quo nomine appellem nescio, inquit quippe crini servi militaverint, gladiatores imperaverint lac. . . . Spartacus, Criaeus, Ocn0γnuus, effracto Lentuli itido, cum triginta aut implius ejusdem fortuno viris eri eruntia. pito; εrrisque ad reae illum et ad auxilium oculis ci in statim decem ampli lis millia coissene hominum, non modo Fugisse contenti jam et indicari volebant . . . . tolam Pert a litur rapaniam . . . terribili strage populantur. Affluentibus in diem copiis, cum jam esset justus Xercitus, e imi)libus pecudumque legu-1neulis inconditos sibi clypeos, e ferro ergaStulorum recocto gladios ac telafecfTurit, c. . .

Ille Spartacus de stip ndiario Thrace miles, des milite desertor, inde latro, deinde tu honore ri-rium gladiator . . . . ConSulare quoque π-

gressus in Uennino Lentuli exerciturn percecidit apud Mutinam C. Cassii ca3tra delerit. Quibus et ius victoriis de inrade nil urbe Ro- mn deliberarii. Tandem lolis Imperii risibi scontra mirmillonem consurgitur pudoremque Rom. Licinius Crassus neruit . . . Spar- lacus, in primo agmine furtissim ρ dimicans, quos imperator, occisus est. Vide Plutarch. ii, Vita Crassi Appian lib. i. Beli. Civit Oros

lib. v. CAP. 26. .c.

duc, o puer, et Neaeram voce ne idibus cano. ain, ad plenam hilaritatem convivii nostri. otii ut nutem protinus vel incompta, et collociis iantiam in nodum capillis. Nam dum cs- matur ni tu eat repentinum ver gaudium

nostrum haud feri molam. Vide lib. i. d. 1 l. v. 23. insue.

204쪽

in nodum colligere enpillosanyrrheos. Qi od si impediaris ab importuno Januae Ustode, abscedito. an SCentes crines mitigant animum appetentem jurgiorum ac Petulcae contentionis. Id vero minime toleraSsem Juventute fervidus, Sub Munati Cousulatu.

Tu condux byci egeni,

impone finem aliquando tute libidini et infami operae. Jam propinqua morti sestinanti cessa colludere cum adolescentulis, atque pulchris sideribus caliginem inspergere. Si quidpiam Pholo convenit, haud etiam tibi, o Chlori Fata tua aptius agoodizur aedes adolescentium velut Baccha pulsato tympano Concitata. Eam Nothi amor adigit lascivire caprae instar petu- Iantis. Tibi exoletae convenit lana ad celebrem

Q. HORATII FLACCI

M rheum nodo collibere crinem e Si per invisum in ora avitorem Fiet abito. Lenit albescens animos capillus Imri Litium et riXae cupidos proterVae. 26 Non ego hoc serrem callidus juventa, Consule Planco.

Tandem nequitiae sige imodum tuae, Famosisque laboribus. Maturo propior desine laneri Interiidere virgines, Et stellis nebulam spargere candidis. Non si quid Pholoen Satis, Et te, Chlori, decet Filia rectius 808JExpugnat juvenum domOS, Pulso Thyas uti concita tympano. 10 Illam cogit amor othi Lascivae similem hidere capreae. Te lanae prope nobilanu

ANNOTATIONES.

22 Myrrheum erinem. J Uel myrrhino Nnguent delibutum vel, subflavum et myrrhei Coloris. Quibusdam placet legere ni yrtium, id est, medium inter flavum et nigrum. 23. Si per invisum morabanitorem Fiet, abito. Redi vero quamprimum, si non statim admittaris, sique moram faciat custos januae aedium Neaerae vid. Amor lib. i. Eleg. i.

Ianitor, indigne dur religate catenὰ, Di sicilem moto cardine pande forem l ice ut invideas, inimicaque claustra re-

I te formoso decuit servare puellae Limina solicito carcere dignus eraS. Et lib. ii. Eleg ii. Quem penὰ est dominum servandi cura, Lave.

Si sapis, o eustos, odium mihi crede

25. Lenit albescens animos capillus. J Jam nempe deferbuit prima aetas et ardor juveni- Iis injuriae ac repulsae impatiens. At si olim, simile quid contigisset, continuo exarsissem ira

Et mox vecte, armis, vi offractum sores properassem quaticlo Munatius Plancus consulatuin gerebat anno V. C. 11. ego vero Horatius annum petatis agebam vigesimum quartum. Vide postea Od. 26. V. T. Annota . Ode XU.-Metrum idem quod od 3. lib. i.

1. Uaeor. J Cum meretricem appellet, abutitur hoc Domine; siquidem dignitatis est, non Rutem Voluptatis, ut aiebat Commodus imperator. Porro solebant exoletae meretrices pauperibus nubere Ita Chloris vetula Ibyco. 2. Nequitiae. Luxuriae et lasciviae. Vide Annot. Supra d. 3. in fine. 3. ainosisque laboribi . Quaestui meretricio nec Plura comminisci decet nos cum nonnullis gravi quidem pudoris injuria Cic. d Rep. v. apud Non. Marcell. Si quae erat famosa, et eo ali osculum non ferebant. De Orat. i. Ad famosas eluit me male accedere. Plaut. Fragm. iii. 15. GSerum me famosum facit suis sagitiis. q. Maturo propior desine funeri ludere. IPubi Syrus ad rem prorsus ita Scribit, An cum ludit, morti delicias facit Cic. Ostic. i. Luxuria chm omni oetale turpis, tum senectuti foedissima est. Sin autem libidinum intemperantia accesserit, dupleae malum est, quod et ipSa senectus concipit dedecus, et facit adolescentium impudet uiorem Ditemperan iam Ovid. Turpe senilis amor. 10. Tisus. Bacchi sacerdos. θυειν. Unde et Thyonaeus dicitur Bacchus. Vide lib. i.

Od. 12. v. 5. Annot. Concita tympano. Furore percita Vide Iib. i. d. I S. sub finem, ibique Annot. 11. Notiti. Hoc amatoris nomen erat.

Te lanet, c.L Te laniscium decet jam ad

205쪽

CARMINUM LIBER III. 16.183

Tonsae Luceriam, non citharae, decent, Nec nos purpureuS OSI', Nec poti vetulam 1aece tenus cadi.

Lucoriam detonsa, minime et vero lyra, ut sertum P Ω- sis rubicundis, vel ampliora ad fundum eoauSta.

Auro erpugnari omnia r se tenui et e contentum ac beatum vivere.

INCLUSA , Danaen turri alienen,

Robustaeque fores, et vigilum unum Tristes Xcubiae, munierant Satis

Nocturnis ab adulteris, Si non Acrisium virginis abditae Custodem pavidum Iupiter et Venus Risissent fore enim tutum iter et patens Converso in pretium Deo. Aurum per medios ire satellites,

Tu is ex aere, et validae

N J Januae, necnon vigilanti Uni

canum moesta CUStodia clausam Danaen abunde tuo. tiantur noctu a moechis Dis.

Iupiter et Venus irrisissoni 5 Acrisium inclus e uel l .Pnaeticulosum Observatorem quippe viam fore Securant Opertamque numini in au - ΓUm mutato. Aurum solet Permadere medio custodes,

ANNOTATIO S.

Senium vergentem non autem lascivia vel ebrietas. 14. Litteriam. Ea civitas Apulia Dauniae, quibusdam Nuceria dicitur, hodie Lucera sita est in planitie pascuis abundante, in qua educantur multi vium greges, quarum lanae in primis laudantur. Columell. lib. Vii. cap. 2.

De ovibus generis eri,nii, Calabras Appulasque milites nostri eaeistiinabant Plin. lib. viii cap. q8. Lanae Appulae laudatissim et . . . tuo breves, penulis celebres, lac Martiat. lib. xivia Epig. Ib5. Velleribus primis Appulia, Parma secundis , obilis, Altinum tertia laudat oris.

In ea quoque urbe templum erat sacrum Minervae e Strab. lib. i. quod ad rem facit; nam illi curae fuisse Iani sicium, suse dixi ad Od. 12 praeced. Non citharar decent. J libi notavi citharistrias ut lin imum fuisse meretrices : patet e Terentio, alii Sqtie Passim. 15. Vec os in utre u rosae. J Coronae et serta e rosis in conviviis usitatu tibi Dainime conveniunt; siquidem aetati solum florenti flores idonei.

16. IV ec poti retulam, L c. Quidam leguntate pro nec ut bibacis Vetulae vitium notetur. Sed Posita voluit magis indicari vetulam Chlorim minus jam bibacitati aptam meretricum porro id proprium fuisse constat. Vide lib. i. Od. 36. v. 13. et seq. Contra honestis mulieribus, et qui dena matronis Romanis usus vini pridem ignotus ne scilicet in aliquod dedecus prolaberentur; quia proaeimus h. Libero patre inteniperanti e gradus ad inconcessam Venerem esse co)ὶsuevit Inquit Valer Maxim lib. i. cap. I. Idem testatur Olybius lib. vi. Plui. Athen lib. X. Vetulam fine tentis, Le. Quidam legunt retula foece tenus, voluntque designiari vetus vinum; sed , nugae tu lector adverte potitis ςXprcssam Theocriti sententiam Idyl. vii. 70.

Bibam - litibus ad faecem labrum infigens. Ode X d. Metrum idem quod supra Od. 6. lib. i. l. Inclusam Danaen, lac. Continet haec de

StoIca pleraque dogmata, et Avia adversiis muro axiomata, quibus vi acrius aut sanctius quiddam habet aut pronunciat Schola Chris

tianoriam.

Danaen turris ahenea, c. Danas pater Acrisius Rex Argivorum, cum X TRCul Rccepisset se occisum iri ab eo qui e filia sua Daς-ceretur, eam tenebat arcta custodia inclusim . At Proetus Acrisii frater auro primum CVStOdes, dein il sam Dana in corrupit, Menti UC Perseum suscepit. Vide Apollodor lib. i. I ubulantur autem Iovem ad illam venisse iii

nureum imbrem versima. Vide Pindar PythIdyl. xii. Ovid. Amor. iii Eleg. v. 29. Iupiter, admonitus nil esse potentius auro, Corruptae pretium virginis ipse fuit. Turris ahenea, Eac. Validissima, firmissima. 2. Vigilum canum. J Ex Epiro canes iiii iii, gontes custodiendis pedibus abducebantur, praesertim e Laconia et Arabica regione vid Ccel. Rhodi g. lib. xvii cap. 2S. Plin. lib. viii. cap. o. ubi de canum de pluribus dissorii, vocat Iue stilissima auaeilia, nec stipendiorum indiga.

3. Tristes eaeeubice. J Latratu et ululatu tristitiam ingenerantes. Adde carceris horrorem. 4. Nocturnis. Qui ut plurimum noctu grassantur, quasi sua agitia tenebris occulturo Cupientes. Nam qui malὸ agit, odit lucem, ut lon arguantur opera ejuS. 5. Si non qcrisium, hec . Si libido auro munita inanem Acrisii diligentium non reddidisset. 6. Custodem pavidum. Qui sua vitae hiae tint, ob oraculi responsum, de quo ante.

9. Jurum per medios ire rutelliter, Le. J

206쪽

ac rupe frangere, vi sulminis validius. Vatis Argolici familia interii Propter quaestum. Vir Macedonius portus civitatum PQT-

rupit ac Reges invidos proni avi donis. Oua irretiunt feroces DRFul Cli S. Augescentes opes comitatur Sola itudo et cupiditas ninplioruin o MaecellaS, e itiit uim gloria, Ora Sine causa inatti caput erigere valde splendidum. Quo majora sibi quisque ademerit;

eo ampliora consequetur a Numillibus PRuPer trunSeondiartes nihil appetentium,

Q. HORATII FLACCIEt perrumpere amat SaXu, potentius

Ictu ulniineo. Concidit auguris Argivi domus ob luCrum, Demersa exitio. Dissidit urbium

Portas vir Macedo, et subrauit aemulos Reges muneribus IIunera navium Saevos illaqueant duCES.Crescentem sequitur Cura eCuniam, Majorumque sames Jure perhorrui Late conspicuum tollere Verticem, Maecena equitum decuS.

Quanto quisque ibi plura negaVerit, diis pluraueret Nil cupientium

Auritin Ferit omnia, etiam inferorum portas. J pul. lib. X. uro solent adamantinae etiam serisitigi fores. Huc facit epithetum εὐσυσθενης, viribi/s latὰ polens, quod Plutonitribuitur, Homer OdysS. V. Pindar Pyth.

II. Concidis auguris Argivi domus, M.JAdrastus Argivorum Rex Polynici genero suo

Thebarum regnum asserere armis Suscepit ad bellum autem trahere voluit Amphiaraum at m. Hic auguriis suis doctus male cessuram in Thebanos expeditionem avertere illum frustra conatus est; ipse vero fugit, et latuit, una conscia liphyle uxore Sua. Cum ergo quaereretur, latebras illa detexit, pacta monile aureum sibi dandum ab Argia uxore Polynicis, Adrasti filia; quod olim summa arte Vulcanus fabricarat gemmisque Xoriarerat. Tractus itaque est Amphiaraus ad id hellum, exitium in eo sibi suisque impendere non ignarus. Porro chim didicisset se ab Eriphyle proditum, filio Alcmaeoni, ut matrem interficeret, Diandavit. Quod cum praeStili, set Furiis agitatus periit Amphiaraus in primo belli Thebani conflictu dehiscente ter

ra Cum suo currit et auri absorptus est:

Amphilochus ei iam alter ejus filius in acie cecidit. Sic tota concidit jus domus ob lucrum demers ercidio; vol, ut log mi alii, Tilio. Vide Stat Thebaid. lib. vi Cic. lib. vi Epist. 6.n Caecinam ita scribit Verilus uni deesse Pompeii saluti eum ille aliquando non defuis-5s me E. Itaque et elicio, re fama bonorum, vel pudore rictus, i in fabulis quiphiaraus, sic ego prudens et scieris ad pestem ante oculos I9suam Sum proscius. Et in Verrem lib. iv.

Eriphylen accepimus in fabulis ii cupiditate, tu et ni vidisset monile ut opinor eae

auro et gemmis, pulchritudine bus incensa salutem iri proderet. Et de Iuvent. lib. i. Eriphyle auro iri ritam endidi . Ejus quoque meminit Plato ix de Repubi qubd in Derniciem viri monile aureum acceperit. Virg. Enoid. vi. 445. - FS amque Eriphylen Crudelis nati noris ranthin ruinfra cernit.

Γ3. Di fidi ii, bium Portus ri . D edo.JPhilippus Macedoniae rex, laxandri a ipater, urbium custodes pecunia solebat corrumpere et cum expugnari vix posse nunciaretur arcem quandam undique Praemunitam, respondit, anno Mellus auro OnuStus in eam Penetrare poterit minc dicebatur non Philippus, Sed ejus aurum Graeciam subegisse.

Plut in Pauli Emili vita, et Valer Min lib. T. cap. 2. ait Philippum majore e arte mercatorem GH Eois ante fuisse quam victorem a Iuvenale Satyr lib. ii appellatur Callidi emplo Olynthi. Porro id faciebat rite, ex P3 thii Apollinis oraculo, quod ita ei consulenti responderat: 'Aς -υςεαις λόγχαισι Ῥυ κλυου, καὶ παντα

Argenteis ha3lis pugna et omnia e tignabis.14. Subruit emulos Leges o sibi invidentes Graecipe imperium, velliter se de eo Contendentes Cerie, cum infirmiores juvaret senaper donec mutuis Contentionibus omnes Conciderent, omnium tandem factus est dominus. Vide Justin. lib. viii et ix. Oros lib. iii. cap. 12 Plutarch in B milio. 17. Crescentem sequitur cura pepuniam, M. Cura servandi, et majorum D=nes, Seu desiderium et cupiditas quam esse infinitam

Crescit amor numini quantum ipsa pecunia crescit, Et minus hane optat qui non habet.-l8. Iure perhorrui Lale conspicuuin tollerererlicem. Merit,abhorrui a magnis opibus nimiaque potentia; quia noveram in his curas et solicitudines certas esse et moleyt G Ontra, in mediocri fortuna inesse felicitatem.

2 l. quan id quisque sibi plura negat erit.JQuanto paucioribus quisque fuerit contentuS, infinitae cupiditati fraenum injiciens, neganS-que ambitioni quod petit tanto plura obti- nobi : Diis. Interrogatus Epicurus quo JC-t quis ditesceret, respondit; non Pecula irae

Suae ut ponens, sed multa de rebus neceSSariis unal uiatis. Sioli Sem. XXX i X.

22. Vil cupientium Nudus castra peto, C. IMalo nihil haberes seu omnibus nudari et uitii cupere quam dives esse et solicit ita. De-

207쪽

CARMINUM LIBER III. 16.185

Nudus castra peto; et transfuga divitum Partes linquere gestio; Contemptae dominus splendidior rei, 25

Ruam si quidquid arat impiger Appulus, 312J

Occultare meis dicerer horreis, Magnas inter ope inop S. Purpe riUu aquae, Silva lue jugerum Paucorum, et Segetis certa fide meae, 0

Fulgentem imperio sertilis Africae

Fallit sorte beatior. Quanquam nec Calabrae mella serunt apes, Nec Laestrigonia Bacchus in amphora

Languescit mihi, nec pinguia Gallicis 35

Crescunt vellera pascuis; Importuna tamen pauperie abeSt: Ni 3JNec, si plura velim, tu dare denege S. Contracta melius parva cupidine

Vectigalia porrigam, 40

ANNOTATIONES.

atque opulentiorum castrri fugitiviis deser re BVCO.

sor iugis illustris, 'iamsi Daei Saraia; riis condore mi linitie quod colit Appulus laboriOSus ego i hierim e gens Sta imis in divitiis Rivus aqua liquidae, et silva

ignota illi qui foecunda Libyae dormi, attam; by Sque sor tiana melior est. Licet Diihi neque pses Calubricae mel producant, neque vinum apud me senescat in cado Formiano, neque lanae Pretiosae crescant in Galliae pnScuis a gravis egestRS non deSt: sique mi ora cuperem, tu donare ni in iniereCUSares. Exigua tributa solvam facilius reis enata

cupiditate,

mocritus aiebat Simulta non desideres. pauca tibi multa ridebimit r. Iuvenal. Sat. iv. 311.

Sensit Alexander, testicini ridi iii ille, Magnum habitatorem . quanto felicior hic, qui Nil eriperet, quam qui totum Sio posceret

orbem, Pantinus gessis quando pericula rebus. 23. Transfuga dii ilum ParIes tuque re gestio. Ratus divites esse miserrimos, ab his libens trans suo ad eos qui beatiores sunt nihil

cupiendo, parvo contenti.

25. Contemplo dominus splendidior rei.JQuia imperiose dominor exigatis meis boni S, et majora despicio, mihique ipsi ea denegos hinc splendide me ostento Contra dive RUR-rus velut macipium servit opibus, sordideque vivit est iii inter opes inops Senec. Pist. lxxiii occurrunt quod genus egestatis grat istimum est in divitiis inopes. Nam deest avaro tam quid habet, quam quod non habet. Liu-dian. in Ruf. lib. i. 200. Semper inops quicunque cupit. 29. Pura riviis quin in . Est mihi apud Sabinos in valle amoeni Asima praediolum tibi e fonte Blandusia Digentia rivus limpidissimus in uvium Farsarum dimanat de tu Supra Odo 13. Est sili a paucorum jugfrum, Sed ad

necessitatem usumque soci susiciens est seges certa, et fundus non menda ad panem. MC, inquam, pauca habens, sorte beatior Sum eo,

qui fulget imperio fertilis Africae, et condidit horrco Quidquid de Libycis rem itur areis, lib. i. Od. l. v. s. ea tamen felicitas illum fallit id

est, nescit me beatum, sequo infelicem et irriserum esse, ludi et Parta Servandi. et majora acquirendi nunquam non curi discrucietur.

33. Quanquam nec Calabra , c. Et si nihil

exquisitum possideo, nec mel Calabriae, qua in regione sunt flores pilius gratissimi; unde et optimum conficiunt mel nec eius Vinum C delicatum; nec lauas maxinae laudatas ut res habeo necessarias ad victum; neque mala paupertatis sane importrana eXPerior.

34. Cec a strigoni bacchvs in amphoria, Languescit mihi. 1ec domi habeo vinum Formianum quod reservem done vetustate preti

sum fiat Laesto gones, qui et Cyclopes, Olim Siciliam, dein Formias Campaniae urbem, incoluerunt. Vide lib. i. d. 20. in sine, ubi de Formianis collibus, vitibus, Vino. 35. La)igitescit. Sic Od. 21. v. S. se l. lan Ddiora tria ponit pro exquisitis, O maturitatem quam vetusta attulit.

Me pinguia Gallicis Crescunt e tera pa3- tuis. Nec milii sunt greges Ionigeri in praepinguibus Galliae pascuis lanam asserentes laud tissimam Colii oll. lib. viii de ovibus empn dis scribit miteris .cimii Calabras I ul que milites nostri exissimabant, earumque Optima Tarentinas. unc Gallic prcliosior

habentur, earumque principi in quinates. Altinum urbs olim praeclara Cnetiae, quae regio Gallia Transpadanae erat Istius regionis utque urbis Ianus commendat Martiat. lib. xiv.

Epig. M. Velleribus primis Appulia, Parma te-cundis Nobilis, dilinum tertia laudes ovis.

Plin. lib. viii cap. 4S. idem testatur additque alba Circumpadanis nullα pra fertur.3S. Nec, si plura relim, tu dare deneges. JIta Maecenati gratias agit, laudemque tribui: egregie Poeta accepit beneficii Dremor tu ties praco. Vide lib. i. d. S. V. 12 ct CPOd. l. v. 3l sic eidem scribit; Salis superque me benignitas tua Diioris. 39. Contra limelivsparra cit pidine, ae J Vitam sucilius suSiclitabo, et exi a periclaui Vectigalia, DaucupoSSidens, quam si ingentes habeD-ti divitias magna perinde tributa esSent exS vendi'.

208쪽

186 Q. HORATI FLACCIquam si Lydiae ditionemquam si Mygdoniis regnum m3 attei arris Phrygiis adjungRm Campi continuem. Multa petentibus

plurimis. Felix est is cui Vesunt multa. mene Stiu Deus obtulit sit manu contracta Dii dede Parca quod Sut1MeSt manu.

I int quantum Suffcit.

Hus Nobilitatem commendat deinde monet ut Diem crastinum hilariterogat.

antiquo, quandoqui domai mn VetuSto 'ObIll ab Lamo, at iunt inde priores etiam a squando et priores itinc Lamias serunt

vitas appellatos, a univer Denominatos, et nepotum

in annalibus ienti otio Uer memore genu Omne fastos; eorum facientibus, aenus Auctore ab illo ducis originem,

isse Formiarum civitatem Uri Ceps, et Hulantem Maricae et ei e Lirin, Maricae ri Litoribus tenuisse Lirin

nasse, crastina dio pro Late tyrannus, hera solus nemus nisa

cella ab Euro excitata nemus61. Quo; si Mygdoniis regniim . . Quam si totas Phrygiae Lydiaeque opes PosSiderem. Vide lib. ii Od. 12 sub finem. Regnum Alyalle I. J Alyattes Croesi patersuit uterque rex fuit Lydiae, et divitiis celebrRtus, quas e Lydiae metallis hauserant. Vide Herodot. lib. i. 'traho lib. ix. 14. 15. D. Multa petentibus est ni nulla. J Vide Iib. ix. cap. S. Verum profecto est, inquit, quod observato rerum usu sapientes viridiaeere, multis egere eum qui muli habeat . . . et minuS habendum esse, ut minus desit, L . 43. Bene est eui Deus obtulit arcu, L .J Sapientissimus Remini ita Deum optimum maximum rogabit Dirilius et paupertatem ne dederis mihi; sed tantum victu meo tribue ne

cessaria.

Ode XVII Metrum est idem quod Od 9. lib. i. I. AEli. Elia gens, etsi plebeia, Romae inclaruit honoribus et praeclare gestis. Variis cognominibus totidem illustres habuit familias, in quibus Tuberones, ceti, Galli, Sejani Li-

Mares, Lamiae, C. nec omittendus est ortus ex ea stirpe Antoninus Imperator Lamiarum porro tam celebre nomen, ut Iuvenalis Sat. vi. 384. scripserit; quaedam Lamiarum, Pro una utronarum Vetusta nobilitate superbarum. Hinc intelligendus videtur idem, qui lib. i. d. 26 designatur, scilicet Q. AElius Lamia bello Augusti Cantabrico praefectura et bellicis rebus insignis. δε obilis ab Lamo. Nobilitatem tralaens et appollationem ubinam Neptuni filio Rege et conditore Formiarum. Has inmeia a nConibus aedificatus alii contondunt Eustath Straho lib. v. Plin. lib. iii cap. 5. Oppiduin For- Mitte, Hormire dictum v eae istimarere, antiqua Loestrigonum sedes. His vero Lamus impe

ravit.

2. Hine Lamias ferunt enominatos. J

Lam tamon Lamides, ut Priamides a Priamo rectius fierat . 4. Fastos. Annalium libros in quibus totius anni sit descriptio, atque nomina Consulum, Et res egregie Consectae minuatim et breviter notantur. Fest.

6. Qui Formiarum, Lae. Urbs illa pridem

in litorali ora Campaniae inter Metam et Minturnas, ubi nunc Mola pagus elegans, Saracenis excisa est vino Domini 56. I. Innantem Maricae Litoribus tenuisse L rhi. Liris fluvius, qui et Liturnus Appiano, Latium separat a Samnio et Campania, in mare Tyrrhenum labit u , Minturnas perfluit, tibi Marcia Nympha uxor Fauni colitur, vel, D placet quibusdam, Venus Arina, cui Sacellum orat ad ripam Liris. De eo flumine jam lib. i. d. 31. U. T. Maricae. Illa ante dicta Circe, ut Quirinus

ante Romulus ex more eterum mortui nomina mutantium Lactant Institui tib i. cap.

2 l. lex ab Alex. lib. vi cap. q. ita scribit; ob ceternam gloriam Di Indigetes dicit, nominibus plerumque mulatis, wris et eooptatis: si quidem Romulus Quirinus, Iuno Matuta . . . Circe Marica, MC. Virg. Eneid. vii 47. ait Latinum Regem Fauno et Nymphige illunι Laurente Marico Fuit o Marica silva in Latio novo, et Campaniae confinio, ad Lirin 1liivium a Nymph Marica denominata. a. tiat. lib. xiii Epig. 3. Liris quem silva Maricae Protegit 9. Tyrannus. Regis ac tyranni, ut Graeca probat etymologia, discrimen nullum; vox ta-

209쪽

CARMINIDI LIBER III. S. 1 Set

utiliis, et alga litus inutili,

Dentissa tempestas ab Euro Sternet aquae nisi fallit augur Annos corni X. Dum potes, aridum Compone lignum : cras geniuna mero

Curabis, et porco bimestri, Cum famulis operum Soluti g.

10 frondibiis pli irimis, risen m

Ut sibi suisque propitius it. FAUNE Nympharum sugientum amator,

Per meos fines et aprica rura

Fatine amans Nynaphas fugientes, transi benignus per meos limite agrOS i le

en odiosa coepit esse ob aliquorum saevitiam. Senec. de Cleuientia, lib. i. ap. 2. Tyrannus fuciis a Lege distat, Non omin . . . SpecieSipsa fortuno , ac licentia par est nisi qufod tyranni eae voluptate sariunt Reges eae caus et necessitate. Qiti ergo Ion Leges quoque Occidere solent Sed quoties utilitas suadet Tyrannis set vitia cordi est. Cras foliis nemus, lac. Cras vehemens tempestas erit, quae arboruin folia decutiet, et agitato mari algas ad littusi ne multus -- geret, ne proinde licebit in agais versari et operi rustico incumbere ergo interim hilaritati et genio indulge et ad id omnia hodie

10. Alga. J Herba est marina ad nihil utilis. ii Euro. Plin. lib. i. cap. T. ut ab Oriente brumali Vulturnus, quem Lurmn Graeci appellant. Epod. 16. V. M. Ut neque largis Aquosus Eurus arra radat imbribus.12. Aquin nisi fallit augur Annosa corniae JΡliivium autem fore Coeliun Re foedam tem-PeStntem, auguror e Cornice crocitante. Haec si ter aut quater liquid voce crocitet, serenitatem indicat. Servius in Virgil. Georgic. i. 10. Tum liquidas corri presso tergutture voces Aut quater ingeminarit. At si plena voce et rauca, diuque, Plii Hum. Ibid. 3SS. Tum corniae pleno pluriam vocat improba Oee. Ex Plin. lib. xviii. cap 35. hyemem praesagi

unt terrestres volucre contra aquam tantes clangorem, perfundentes Eese Sed tu cinae corni X.

I 3. Annosa corniae J De hujus vivacitate Hesiodus apud Plutarch de oraculoruria defectu Hesiodi versus ita Latine vortit quidam: Secta iri novies pubentis garrula corniae Vincit, coriticis cervus quater a tria certi Tempora corariis agit, quem deinceps Indica phoraniae,

editur novies, ias.

Quos si mavis exinusonio vide Id . n. xviii. Dum potes, aridion Compone lignat in , r. JIgne frigus, acestitianaque eX aeris intemperie nasci solitum, hilari convivio propulsa Ceriora i male afleCio astici inriter corpuS Dostrii die ingravescere, nota raro XPPrimur. Contra

id inco, Dodi valet socus luculentus o laetitiae Bacchus dator. 14. Genium mero Curabis, et porco bime tri. Sacrificium Genio, die natali Lamiae, nonnulli perperam commenti sunt hic. imbverba iSta contrarium ostendunt. Nam quo die hauserant vitales auras, eo vitam adimere victima religioni ducebant eteres ne Pro itide sanguinem fundebati aut mactabant hostius, ut annotavi, ad Pers Sat. i. 3. Suadet igitur duntaxat Horatiu epulas et hilaritatem, Curandamque cuticulum. Quod quoties facie-hant, citrare gentiam et placere sibi existima-hant. Unde uanarunt istae loquendi somnulae; genio indulgere, genium defraudare, ut bene obserunt Mut bonus.

15. Porco bimestri. Porcellus tener etiam priscis exquisitum fercu him. Vari o de Re Rustic. lib. i. cap. q. Suillum pectu donatum ob naturil dicunt ad epulandum e iis itaque animam esse datam proinde ac Salent, qu SerΓaret caritem Uinc Juvenes Sat. i. 14. Vocat. Hi ιὶ ai propter com iri natum.16. Cum famulis. Familiares adhibebant in epulis placandi Genii causa ceu bratis. Nun vero ita curabant non in natali Oluin, sed quolibet anni die. Ode XVIII. Metrum idem quod supra Od. 2. lib. i. 1 Faune. Is Pan Graecis Faunus Latinis dictus est urrone vi de Ling. Lat. iubi soleat furi in silvestribus loci : Unde Ct 1 ilvarum et agrorum Deus habitus est. Huic Romae sacra

fiebant bis anno, inΡunt Vere, Ut NOUIm Sementem servaret ac foveret et dionis Docembribus, cum ain conditae sunt omnes fruge, utque pecori scutitatem et in cuti dii .item dici ei.

210쪽

Soli expositos, ac discede propitius tenellis cetibus

siquidem tibi Dincluttu Ca-P Olus anno Completo, additur lue vinum CopioSum in patera Veneri amica, atque ara antiqua Plurimoti aure incenditur. Quoties dona Decembris tibi sacra: Tecum Unt, Pecudes cunctae Iasciviunt in pratis vicus festum celebrans herboso Campo requiescit cum bobus non laborantibus Lupus Vagatur inter agnos nihil timentes nemus sternit O-Ita in trium honorem agricola humum molestam ter planta fori re laetatur.

R. HORATI FLACCILenis incedas, abeaSque parvi Ni 4.AEquus alumnis:

Si tener pleno cadit hoedus anno, Larga nec desunt Veneris sodali

Vina craterae Vetus ara multo Fumat odore.

Ludit herboso pecu Omne Campo, Cum tibi Nonae redeunt Decembres 10 Festus in pratis vacat OtiOSO Cum bove PagUS. Inter audaces lupus errat agnos : Nl8J

Spargit agrestes tibi silva frondes :Gaudet invisam pepulissessossor 15

Tor pede terram. ANNOTATIO IVES.

; sacris decantatam patet. De eo jam lib. i. Od. q. et i T. Nynipharum fugientum mutor Faunis, Silvanis, Saturis nTngebant Prisci caprorum pedes et salacitatem Uinc invisi erant Xymphis, castisque Dryodibus et Hamadryadibus, quas silvis et arboribus praeesse ethnici credebant. De lascivia agrestium illorum numinum . Augiistin de Civit. Dei lib. v. cat'. 33. Virg. Georg. i. 10. Et os ngre3tum praeaenii numina Fauni, Terie simul Faunique pedem, Dryudesque puellae

3. Lenis incedas. Optat hunc lenem et placidum habereri etenim iracundus putabatur et pestilens, utpote insernus Deus: ex Theognido lico rit. Idyll. i. πικοος, amurulentiis dicitur. Ab eo quoque pueris noctu insomnia et terriculamenta immitti credita. Unde Partiti terrores nominati, vani scilicet et inan s. Measque parris AEquus alumnis. Quoniam ea erat Superstitio veterum, ut a quibusdam Numinibus mala, ab aliis bona tribui credorent, Precatur Horatius hunc, ut dixi, pestilentem Deum, o agnis et Capreolis noceat, qui utuntur in agris et villis Urustra nonnulli interpretati sunt vernas, famulOS, DUCTOS, Crvocem alumnis.

5. Si tener pleno Le. J Si tibi rit quotannis sucinscio, vel luemadmodum plus in te sum, ita mihi prolattius sis. 6. Larga nec desunt lac. Ii sacris anniversariis haedum tibi immolo tenerum vinumque copiose libo. Veneris sodali eruteroe.J Scilicet absque Baccho frigo Venus. Ex Aristophane inpud Athen lib. . cap. 12. hoc Aipe διτης γάλα, tuum lae Veneris. Ovid. Art. Amat. i. 237. Vina parant animos Veneri. . elus ara. Vel quod ab Horatio dudum erectas vel quia Faunus Aboriginum Rex primus, pater Latini, antiquam religionein tradicli rusticis istis Numinibus ab eo trutientibus originem. S. Fumat odore on onso thure bene olentem uinum tulit Odoremque Superi gratum. 9 Ludit herboso Ac. Cum Faunalia celebrantur Nonis, seu die quinta mensis Decembris, tum ex more pecus otiosum aratro On Dique Opere Solutum quiescit et ludit in campis ;ut et pagani ipsi est haec agentes laetitiae vacant. Quem certe ritum deprompserant e R-Cris codicibus Exod cap. XX. 10. Septimo die

Subbal, in Domini Dei est. Ibi facies omne opus in eo, tu et filius, et fila, et servus, et ancilla, et jumentum tuum : ct cap. xxiii. 2. Septimo die cessabis, et requiescent bos et

asiniis tuus, iac. Pestus omne. Fauno rei pecuariae president pedes Romae aedificatae pridem e multatitiis pecuariorum pecunii S. 13. Inter audaces lupus erra agnos. Tunc agni tuam custodiam et tutelam quasi sentientes in lupum audacter incurrunt, seu nil muli

ab eo motu Irat.

Iq. Spargit agrestes tibi Hira frondes P

Iut in honorem tuum arbores suis se soliis Xu-Unt, atque humi spargim nimirim sub Autumni sinem. Hoc enim pertinet ad rusticum solenne. Virgil. Eclog. V. 40.

Spargite Dum uni foliis. 15. Gaudet inrisum pepulisse fossor, Ac.JCLorcas et saltationes in estis celebrari mos

erat.

16. Ter pede. Hinc tripudiare factum videtur Turneb. Infisam terram. Cujus opere et culturin quotidie fatigatur. Itaque agricola, initor, fossor, intermisso diurno laboro, tunc Otio, quieti et hilaritati indulget Lucret. lib. V. 1393. rusticam festivitatem et saltationem ita describit: δεχνι magnis opibus jucunde corpora habebunt. Tum oea, tum sermo, tum dulces ne cachinni

Consuerant agrestis enim tum musa rige-bul.

P ut atque honeros pleris redimire

Floribus, et foliis luscitia Delamonebot:

SEARCH

MENU NAVIGATION