장음표시 사용
51쪽
AVLicvs POLITICV s. 17dua,&praesta tissima splendidissima geruntur tractantur,
audiuntur: quis enim quem non recipiant, quae Ctiamnegotia quae non admittant ' Vere itaque de aula Caesaris
Guntherus. Omnibio e terris, o ab omni genteprofecta In Lemes, ut qui linguas moresi locorum Et qu-d in toto rarum contingit in orbe
nouisse velit nunquam perfectius in Elicisse Mat.
Qu au tamen non eos annumeramus , qui Honorarii eo appelliantur Consiliarii in consilium nunquam vocati, qui Cae sarem nunquam viderunt. Ridicule.
XXXIII. Sic Medicus libentius medicinam facit Regi quam aliis, quia magni alus, multis saluti se potest:
Similiter animosius laborem, S curam ponas,d vires consumas in graui ismais,quam exiguis negotiis : Experientia tamen probat, raro feliciter eg de in haruis aulis in magnisve fato Sarduis nepoti: Sadhibitos,&c Contra. XXXIV. Aulici semper implorent auxilium Suinum negotia aggredientes, quod si neglexerint, incerta ocdub: a conssilia habebunt. Orabat Iosua Dux belli,aulicus sanctissima us , cuius imperio Sol stetit immotus: Lapsus est negligentia, confidentia, o absque dubio Deum non m Plorians, in magnum errorem Gaabonitis in foedus receptis Ante orationem, inquit Salomon,praepara animam tuam . de relinque cum Abraham pueros , t expectent cum Asino.
XXXV. Ex siententia Scaligeri istius magni
Aulam reperit qui bonam critiom. delem Me authorsequatur,duce me,mcssiquente Si uis quaeritur,necfugit ius serebor Qui manet mutationem timens,aut non est Idoneus ad res gerendas,aut diuitiis impeditus ibidem collectis, Seruiat
52쪽
Vel giat et cerum sese or aptus, miserum est&turpe canes cie in cr seruitia: sene .scere intum ulcibus S mori in ambitione. XXXVI. Cum persequensu vos in una ciuitate, eite in aliam Sol per uniuersum currens mundum, non cotem nitur Moyses potuisset propius accedere ad ii nem aulicii d tescere in aula Pharaonis verum noluit: Et David impia reliquit eliges Domum Domini. quamuis raro bene inlli tutae reperiantur; in nonnullisprincipum auar ti ab sordes, in aliis luxus, lumnia, iniustitia repetatur, aliis deest dispositio, oeconomia,&Vcra praemioru&poenaru distributio. XXXIII Qusrens tamen meliores aulas quandoq; in deteriores incidit Mutauit ominarus saepius felicius Quemadmodsi enim est in fabula de ranis quae dia quaerulcouenienti ora loca,S dulciores aquas, in peiores,ec tandein extremas difficultates delatae sunt: Sic, aulici Semper enim est factu,&itidem modo in aulis, far, n quo loco quis que est: eo seminime c6mode esse opinetur,S qui de in Omni vita: que videre est in fabula de Asino subinde Dominumutante. Mutare tam turpe non est in militea aulico: intra decenniuificetus militiae quandoq; multos Duces habet. Molestia hi culpa non est in auli sed animo male constituto Commoda vero dicimus aula ac bonam, no in qua, inopes augere, sed iustitiam exercere, 5 veritatem libere di- , , cere,&multis prodesse possit. Hoc enim te tantis mortalium opinionibus,tantis de te iudiciis , tantis honoribus dcbere scias, ut consulas Omnibus,Vt medeare incommodis hominum, prouideas saluti omnium, S etiam tuae.
XXXVIII. Aulicus etiamsi Dominu habeat moros C, supe stitiose iudicant c, S lcgu legit Ino tramites trans
53쪽
l ut 1 cvs POLITICvs. 'hostili animo erga veritate&bonos praeditos ' difficiles cum stultis peruersis infidis deliberationes futuras tamen
magno antimo omnia mitigabit S operana dabit, ne fiant atrociora Deumque orabit ut animos,& actione gubernet, Z custodiat diuinis oraculis fretus,quae testantur, Respub.&aulas De Ocile curae emendatione non secuta, disiccitat, S ita discedat, ut abiens, si voluerit,reUocetur. XXXIX. Generalis est regula in omnib. aulis,ne adaula, ne ad Principe, ne ad mensam, aut coclaue Principis accedas,n si vocatus, neue fias Principi nimis familiaris. Et qui potestate conclaue ingredie ditiabbas, in nihilominus facultate impetres. Necessitate Urgete possumus exemplo Mardochaei cameram Principis ingredi, etiam non vocati. XI. Si eversionem timet potius paruam quam amplam, S potentem aulam adeat Licet plerumque in paruis aulis plus sit iniustitiae,ac in magnis .amuis τὸ μειζ. ἡκῆν non sint n. i. tamen. Aulaso retinet mores it paruasit ampli metro tamen e so violenta magu.
Etenim Fortuna magna non carerformidine splendor eminens vacat periculo.
Et irrc ut altum est,haud torum diu manet V quo ruri velἰnuidia,uc tempore. Felicitatis ad arcem quando accessem,
Iediocrita sibii res tutissima est.
Vari haec nimis nec arduam in mentem cadis
Niobatam humi nimis Odepressam colli.
Ouicunt nam minus cadit procaciter Hic et ulnere cIus aeditursanabili. Se magna moles magno intercist imperari
Laborat inuidia quodcvngs sintdum s.
Et mergit hos fortuna,quos prium tulit.
54쪽
Saepius ventis agitatur ingens Pinus, cel grauiore case Decidunt turre , aeriurassummos
Tulmina montes: tiustumen inofra uis diorum incipium infertorum vivitur L.
XLI. Conditio humana non fert summa. Factiones sunt inpotentiorum aulis magnis,magnae,in paruis,paruae suspiciones, delationes artificiosae,&pa latae,5 raro recto iudici, oculo veritas cernitur, Pt incipi reserendo pro ponitur. Plaerumque fit, ut Midae praesto sitat duo pelliinxi consiliarii quorumaltera Luciano ignorantia, alter suspicio vocatur. Huicymina untdextra Luaspuelgae Consona quae Friis omnia rebus habent
Prima loco motam tenetignoratio menrem. Altera spicio credor asea docer. XLII. Quamuis tintillus Plautianus,unus eXpri
mi senatoribus, grandis natu,vivens ruri,nec quicquam quaerens aut faciens curiosius, calumniam aulicam non esse fugeritS sublatussin cum tamen eo tempore putarint caelumcitius ruere posse quam Plautianum, Dione in uero scribente mala enim Vnde minime expectantur , erumpunt. Discem exem ovi minos vitare dolosos, inciuit Plata,
XLIII. Non ex infima plebei vulgo iteratorum aulicisunt assumendi, sed viri authoritate graues, pietate, fide, experimentia eloquentia celebres praestantes eligendi quorum fama etiam Principum gloria illustrior reddatur Cominae suadente, & Saul quemcumque viderat virum fortem&aptum ad praelium , sociabat eum sibi
55쪽
AvLicvs POLITICUS. I quos ut in Principe dicemus tanquam patres colant,vi quasi corporis portionem defendant, Contra omnem vim, Omncm iniuriam, cum senatus sitia is melior humani generis, splendor Urbis&Orbis Et Regium esse Homerus dicebat,ius,nullum inique tractare. Benedixit Dominus
domui Egypti propter oseph. X LIV. Exinde apparet,de quibus aulicis loquamur:
non depicbeis improbi animi, continua subiectione gat dentibus, circumeuntibus nobilium S praecipuorum aulicorum aedes: qui omnes subsequuntur, omnibus adulantur, omnibus omnia fari student, per alienas domus li guriunt&catillant,convivarum sermones eXplorant,quibuslibet renunciant, ut quacunq, possint arte muneribus
ac donis crescant ac grati sint. XLV. Tales quamuis sint fugiendi,&illorum con sertium vitandum: tamon saepius boni lios N parasitos suo
victitantes succo inque fame durantes , donec contingat lautior caua Principibus gratos admittere muneribus or-lnare,ne noceant,coguntur . Duplices Cnim dicunt Dios, hos uocandos Vt prossint, alles ne noceant, tacite tamen illis inscribimus illud Plauti Pleiada 3: Homines ourgestant quih a cultant crimina
Simeo arbitratu ticeat omno pendeant satores linguis au IcoresauZIbus.
XI VI. Aulicus tanquam exorcuatus Medicus de- bet praeuidere in exordio vitae aulicae, quid sperandi , quidve timendum sit in aula , acque plus timere, neque plus sperare quam conuenit. Facile cia in potest cognoscere,spes cum sit ponenda , in augmen O Vel declinatione. quo cognito pragnosticon instituat consilia dirigat. Qui enim mare ingredit ut 5 nauigat fluctus expectat, qui
56쪽
aulam, omnes motus. Vbi non sunt ordinaria consiliari pro libitu secreto negocia expediuntur, mulcta ponun tur,Varia genera extorquendi excogitantur ibi non sperandus bonuS uentUS.
X L VII. In primo ingressu alicus superstitiose inquirat , quibus rebus delectetur Princeps quasque auersetur , e familiaribus de domesticis caute expisce
XL VIII. Prudentis aulici est praeuidere quid aggrediendum , quid iuste expediendum, quid decenter petendum , quid vitandum , fugiendumque quibus mediis ad finem propositum sit perueniendum hoc meditandum inclinata iam die certum ex variis eligendum : Chusai consilium praeferebat David consilio Achitophel X La X. Aulicus tamen in secundis vel aduersis rebus inquirendis , non debet uti magicis artibus , vel astrologicarum praedictionum studiis, quibus aulicos in Scotia addictos Reginam Gallia Cath rinam addictissimam misi asserit Buchananus Thuanni. Eadem stultitia est 5 impietas, obseruare dies faustos vel infaustos, vel nigros in adeundo Principe: quibus
tamen aulicum quendam concionatorem multum tribuisse scimus. Nominandus ne Somnia tamen cum Gedeone ne semper negligat. L. Qua morborum Curam committunt , a gis illi volunt , ut potius elementa ruantra v. st haec mundi machina redeat in suum Chaos quam ut ali ouid aduersi sustineant Sed eo ventum est naul s,ut dis limen honestorum d turpium variis coloribus , pilaea
illis praecepta praescribimus Prin cipaliter
57쪽
AvLicvs po Li Ticvs. 3cipaliter qui de canibus , de venationibus , de Sylvae situ, ambitu, de ambage lustrorum, de venationum successu , de equis semper fabulantur illi enim plerumque Obseruant tempora Principum , teste grippa mea a vino , a prandi , a conuiuio , a Venatione , ab accubitu captant, S gratis nouis aures Principis titillant , deinde paulatim ad ea quae cupiunt progre
LII. Et quia miserrimi sunt aulici , velint nolint , versari debent cum Thrasonibus , qui fastu, luxu , conuiuiis insaniunt tempori enim inseruiendum ijs,qui nundum, temporalia quaerunt. L III. Praesente Principe pauca loquatur ala licus, eaque sibi optime nota, loco, tempori, personis idonea,&ita libertati in aestimabili valedicat quae potestate gratior est. O bonis Dberia, precis preci ior omnis summum primum, decub, sua prorsu ademta. 2 Ugratum nil dulce viri se vivere mors es. LIV. Princeps si ulla varia negotia clunius negotii varia capita commiserit : Tria cnim simi tu inquit Plautus , in aula agenda sunt , Omnia scripta consigne , addita mente Principis distincte propositata repetat, eo pacto multa mala est. gere licet opius pra
L . Sermones ab ipso Principe in mensa vel consilio aut alus prolatos attentem arrectis auribus percipiat a cnim hoc otiam inter priua tos negligunt censenta cos qui quuntur , par
58쪽
LVI. Aulici adulatores vafri versuti calliodicum noci dum amantes hisce adi)ciunt, gestus ac externa signa quibus probent vel improbent exprimendam attentionem. Nisi princeps sit Mia habens aures Atinina non potest aliter facere quin acerrime oderit scurrilem limprudentia. Vir bonus inprimis Consiliarius debita reuerent a quod consistere nequit, refutare, ac si Reipub conduxerit Vertim . quod est confirmare debet. Licet plus verbis Isaiae tribuat: loqui ini nobistic iacti Ada. A mos, tempus malum dicebat,in quo non licet dicere veritatem. LVII. Auli clis ita se Principum voluntati accommodiat, ne tamen ast nisum aspernetur iudicia. Ridiculi enim sunt qui Principum absurdissima probant,asscriptitus ebae&inepti ad alias aulas qui tamen dum principem laudant&adulationibus fouent, impotem mentis essici ut: Si subito respexeris , aut ciconiarum depraehendes orcpost curva Gaut manu illum auricula asini agitare ob i- quum cursum peragere. LVIII. Aulicusne se in sinite in Principis penitiorem familia itatem, ut eo pacto dominatum affectet, obtineat: cam enim suspitioncm non possunt cingere qui sol fac separatis Principibus adsunt. Prmceps qui sol OScupiunt affect uum&cupiditatum executores , conducunt, felices in hac,miserrimos in futura vita. Factum quod est, nouit Homero teste etiam stultus Tralatilium colicum prouerbium,a praestantissimo Barcia lyre atum , enarrar
a quis propinquior Regi, Eo propinquior patibulo:
si non m hoc tamen in futuro seculo, vel pennatos pedes, alas assumere cogitur mortuo Principe. -- X ta
59쪽
AvLicvs POLITI Cus asLIX. Aulicus fideliter quae propri vocationi sun expediat, solertiana,indust riam, fidem, taciturn talem quq ex sententia Valeri primum actutissimum rerum gerendarum vinculum dicitur, studium veritatis, candorem,alienum ab assentationibus animum probe omnibus demonst ret, neque ingerat se ullis deliberationibus vel negotiis alienis avocatione propriari in actionibus enim occultis detegimur tandem imo oculis subi)cimur fere
LX. Aulicus cosultus 5 interrogatus, loco S tepore sy cere, mascule,grauiter abs' i mole ad proposita,&no aliena a vocatione resp6deat ad vana futi iasian imos adulatora oblectatura ne declinet Altuis sit animus in aulico . Dico sisa inmmari ed hic aulicus Phenices hoc mesus cereo peccare in Dominumcu'Sed inanis doctrina, si aulico aditus no coceditur S Principi auris est,st ruitur
operniciosa surditas: biennia nutant ueligut cui omnia sime exceptione committant in hunc finem faciunt ut habeant cupiditatum inmiti rum, per quem iniqua peragant, nummos colligant Exempla in Hist oriis omnium gentium varia imo innumerabilia quod probant L Auli cum timidum nimis non facile as umendum in Consiliarium aulicum,prudentes existimant.
L X II. Q m enim tali ingenio homo est , Pisandro
Epeo timidior, Ut veritatem, spe certavi incerta lucri, honoris . ratiae, libere profari, totusque formidolosus, quasi virilitate amissa, nihil in lucem, proferre audeat, hunc potius proditorem vel homicidam, cum Melanthone, summo viro quem inepte S insulae, Bonamicus & Lipsius la tinὸ loqui incepisset tentasse, scribunt, GaZam forsan se cuti qui . Hieronymum Ciceronianum, negauit quam Constitiarium dixeris: lLXHI Aulicum etiam fugiati inceps, modo togatu D modo
60쪽
modo palliatum,inconstantem , lubricae fidei, diuersarumque partium , tantur tali, sed non ament talem veri principes Veritatem pler1queaulici inquirunt, non ut ea Viantur,sed ut fugiant , emerarii imprimis, cum non minus temeritas, inconsiliario, quam Imperatore belli,vituperetur cum finis, exitus belsi,vitae,litis, ac consiliorum sit dubius ac incertuS. LXIV. Quod tamen dicimus , constanter aC masculo veritatem proferendam , ita accipimus ne ina niJactatione famam, fatumque prouocent Veritas enim sine gratia , est amara&onerosa , gratia sine virtute di soluta Chitrvpotira , o e. Necessse ergo est , Ut prudens sir, qui seruire veritati, eamque promouere Cogitat: Exemplum nobis praebuit Nathan Dauidem in viam veritatis ducens sapiens mulier. Franges corda Ducum, cesseris es era reddes,
Si nimium contra,quam decet ire sies.
Dura, ut fulmina fran ni mollibus parcunt Duces: Nihil enim stolidius illis , qui etsi sunt miseri&prostrati, tamen praecibus audent inserere dicta superbata insolen
LXV. Nuda a praesidiis; go virgo minisero Leoni
Danda opera es magnis, s comitante metu Danda opera es magnis e non cum vulnere mentis. LX VI. Et assuescat quantum potest malis:&quamdiu haeret in aula det ope iam Principibus fideliter,uiriliter ualua cons caeritia subiectissime. Scaliger:
Pr enti animo compositu erser se ins
risuesce malis,quo domites necessitates Non te mala dent, nisi e ea dere dicas Aduersa acuunt magnan--, 6 era mollim Labor